Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie
PrezentacjaForumPrezentacja nieoficjalnaZmiana prezentacji
Kryteria oceniania osiągnięć dydaktycznych uczniów

 

 

Ocenianie jest ważnym elementem procesu uczenia się. Powinno wskazywać, co jest najważniejsze dla ucznia w tym procesie, wspierać oraz motywować ucznia do dalszej pracy. Analiza literatury związanej z ocenianiem ucznia wskazuje na znaczenie kryterium oceny jako jednego z najistotniejszych elementów decydujących o decydujących wartości wystawianych uczniom ocen. Wskazuje się, że zjawisko zmienności ocen szkolnych jest związane z doborem kryteriów oceny dokonanym przez oceniającego nauczyciela.

Prowadzone badania nad ocenianiem wykazały, że dobór kryterium oceny staje się elementem decydującym podczas stawiania oceny. Czynności oceniania uczniów towarzyszą procesy wewnętrzne, w pewnym stopniu niedostępne świa-domości osoby ocenianej i oceniającej. Kryterium oceny może dobrać nauczy- ciel w pełni świadomie i zgodnie z celami kształcenia. Jest to stan najbardziej pożądany, ponieważ następuje pełna zgodność realizowanych celów i wyprowa- dzanych z nich kryteriów oceny ich realizacji. Kryteria oceny może też dobrać nauczyciel świadomie, ale niezgodnie z obowiązującymi w programie nauczania i wychowania, natomiast zgodnie z osobistym systemem aksjologicznym oceniającego. Możliwe są też sytuacje, w których nauczyciel ocenia uczniów, stosując kryteria, których sam nie jest w pełni świadomy. Posługuje się wtedy własnymi subiektywnymi hierarchiami składników przedmiotu oceny. W ten sposób rozwija się zjawisko "ukrytego programu" oceniania, który niejako wypiera program jawny. Okazuje się więc, że stosowane przez nauczycieli kryteria oceniania osiągnięć dydaktycznych są rezultatem modyfikacji kryteriów zalecanych i deklarowanych oficjalnie, mają charakter zróżnicowany, zależny od indywidualnych preferencji.

Wyniki przeprowadzonych badań wskazują na to, iż stosowane przez nauczycieli kryteria oceny ucznia w sposób zdecydowany zależą od sytuacji.

Zdarza się, że nauczyciele wystawiając oceny swoim uczniom biorą pod uwagę takie kryteria jak płeć ucznia, opinię o jego zdolnościach i osiągnięciach z innych przedmiotów, opinie o uczniu, sympatie osobiste, kontakty towarzyskie z rodzicami uczniów itp. Duży wpływ na przebieg oceniania mają też wpływ oczekiwania nauczyciela w stosunku do danego ucznia. Badania wskazują, że te pozadydaktyczne kryteria oceniania nie przeważają nad kryteriami dydaktycznymi.

Współcześni pedagodzy często zadają sobie pytanie, co należy uczynić przedmiotem oceny, aby była ona trafna. W literaturze przedmiotu często wskazuje się na fakt, iż nauczyciel powinien umieć dokonać analizy programu kształcenia, w tym umieć wyodrębnić zbiór koniecznych w ocenie kryteriów dydaktycznych i umieć utworzyć ich hierarchię pod względem ich podporządkowania treściom podstawowym i uzupełniającym.

Celem współczesnej edukacji alternatywnej staje się wspieranie indywidualnego rozwoju ucznia. B.Śliwerski proponuje alternatywny projekt oceniania uczniów, w którym neguje stosowanie wobec wszystkich uczniów jednakowych kryteriów oceniania. Za podstawę analizy postępów ucznia powinno się wziąć jego własne możliwości rozwojowe. Proponowane przez edukację alternatywną arkusze ocen stosowane przez nauczycieli nauczania zintegrowanego kładą nacisk na diagnozę i ocenę trwałych dyspozycji jako podstaw osiągnięć szkolnych jak i ocenę stopnia opanowania treści przewidzianych tradycyjnym programem nauczania. Arkusze te traktują ucznia jako całość, diagnozują postępy indywidualne, a nie stopień opanowania programu nauczania, rozszerzają ocenę o kompetencje społeczne i samorealizacyjne. Szkoły alternatywne, w których zakłada się radykalną zmianę koncepcji kryteriów oceniania uczniów, przedstawiają się jak "wyspy oporu edukacyjnego i pozostaną nimi potąd, dokąd nie zostaną usunięte bariery legislacyjne oraz bariery społecznych oczekiwań.

Współczesne zarządzenia oświatowe (2001/20002) wskazują na to, że zasadniczym celem oceny szkolnej pozostaje ocena wiedzy, ale również istotna jest ocena postępów, pobudzanie rozwoju umysłowego, uzdolnień zainteresowań, wdrażanie do systematycznej pracy, ukierunkowanie samodzielności. Na oceny edukacyjne uczniów nie powinna mieć wpływu ocena z zachowania, której szczegółowe kryteria ustala rada pedagogiczna.

Badania prowadzone nad procesem oceniania potwierdzają wpływ opracowywania kryteriów oceniania na rzetelność i obiektywizm ocen nauczycielskich. B. Niemierko stwierdza, iż system dydaktyczny należyta konstruować, by ocenianie uczniów było w nim jak najbardziej zaplanowaną i kontrolowaną czynnością. Gwarancję obiektywizmu ocen zwiększa rzetelny i trafny pomiar badanych osiągnięć. Precyzja pomiaru dydaktycznego pozwala uniknąć wielu błędów, charakterystycznych dla oceniania nauczycielskiego, szczególnie w doborze kryterium oceny. Autor akcentuje, że w polskich szkołach brakuje rejestru kryteriów stosowanych w ocenianiu uczniów. Wyraźnie akcentuje osobisty udział nauczyciela w doborze kryterium oceny dydaktycznej ucznia, a także indywidualną za to odpowiedzialność. Jest to podejście szczególnie cenne wobec konieczności samodzielnego dobierania elementów systemu kształcenia, jaka stoi przed nauczycielami w związku z wprowadzoną reformą systemu oświatowego w Polsce.

Wydaje się, że szansę na sukces mają nauczyciele, którzy dysponują umiejętnością samodzielnego konstruowania zestawów kryteriów oceniania jako części systemu kontroli oraz oceny osiągnięć uczniów. Współcześnie nauczyciel powinien umieć dokonać analizy przyjętego do realizacji programu kształcenia, w tym umieć wyodrębnić pełny zbiór koniecznych w ocenie kryteriów dydaktycznych w odróżnieniu od kryteriów pozadydaktycznych oraz umieć utworzyć hierarchię kryteriów dydaktycznych pod względem ich podporządkowania treściom podstawowym i uzupełniającym. Powinien też posiadać wiedzę na temat zasad konstruowania nowoczesnych narzędzi pomiaru dydaktycznego oraz mieć refleksyjny stosunek do własnych działań.

Literatura:
1. Dzienniki Ustaw: Dz. U. z 1999 r., nr 41, poz. 413; Dz. U. z 1999r., nr 12, poz.96; Dz. U. z 1999 r., nr 14, poz. 131,129.
2. Liszka Niemiecko.: "Nauczycielskie kryteria oceniania uczniów" Wydawnictwo uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2001.
3. Niemierko B.: "Między oceną szkolną Niemiecko dydaktyką. Bliżejdydaktyki.", Warszawa 1997.
4. Niemierko B.: "Pomiar sprawdzający w dydaktyce. Teoria i zastosowania." Warszawa 1999
5. Śliwerski B.: "Wyspy oporu edukacyjnego", Kraków 1993.

Barbara Urbańska

Jeżeli zauważyłeś jakieś nadużycia w prezentacji napisz o tym poniżej i wyślij je do nas:
INFORMACJE O PREZENTACJI

Ostatnią zmianę prezentacji wykonał: Szkolnictwo.pl.
IP autora: 83.21.195.174
Data utworzenia: 2008-09-01 22:54:36
Edycja: Edytuj prezentację.

HISTORIA PREZENTACJI

Szkolnictwo.pl (83.21.195.174) - Prezentacja (2008-09-01 22:54:36) - Edytuj prezentację.





Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie