www.szkolnictwo.pl

"Pod gwiazdą wieszcza Adama" to konkurs literacki na temat życia i twórczości Adama Mickiewicza. Pozwala sprawdzić wiedzę uczniów na temat biografii poety, jego twórczości, rodzajów i gatunków literackich oraz umiejetność analizy tekstów poetyckich i redagowania dłuższych form wypowiedzi pisemnych. W artykule zamieściłam regulamin konkuru, zestaw zadań, kartę odpowiedzi, pytania eliminacyjne i pytabia dodatkowe.Regulamin konkursu literackiego
"Pod gwiazdą wieszcza Adama"

1. Konkurs literacki "Pod gwiazdą wieszcza Adama" jest częścią projektu "Mickiewicz jako człowiek, Polak, poeta" przygotowanego w związku z obchodami 150. rocznicy śmierci poety.
2. Cele konkursu:
   • popularyzacja twórczości literackiej A. Mickiewicza i wiedzy o poecie,
   • wspomaganie szkolnej edukacji polonistycznej,
   • kształtowanie uczuć patriotycznych uczniów,
   • doskonalenie umiejętności redagowania dłuższych form wypowiedzi pisemnej,
   • kształtowanie emocjonalnego stosunku do twórczości czołowego przedstawiciela epoki romantyzmu.
3. Konkurs przeznaczony jest dla uczniów gimnazjum.
4. Uczestników konkursu obowiązuje znajomość:
   • życiorysu A. Mickiewicza,
   • gatunków literackich (epopeja, dramat romantyczny, bajka, sonet),
   • rodzajów i funkcji środków stylistycznych,
   • następujących utworów:
     fragmenty "Pana Tadeusza" (dzieje J. Soplicy, spór o zamek, wątek miłosny),
     "Dziady cz. II",
     bajki ("Zając i żaba", "Dzwon i dzwonki"),
     wiersze: "Do M ***", "Niepewność",
     "Sonety krymskie" ("Żegluga", "Stepy akermańskie").
5. Konkurs składa się z następujących etapów:
   • eliminacje klasowe - mające na celu wyodrębnienie trzyosobowych drużyn klasowych,
   • rozgrywki międzyklasowe drużyn - polegające na rozwiązywaniu zestawu zadań,
   • zredagowanie dłuższej formy wypowiedzi pisemnej na temat:
     Mickiewicz jako człowiek, Polak, poeta. Czy możemy być dumni z naszego patrona? W swoich rozważaniach odwołaj się do biografii i twórczości poety.
   Komisja składająca się z nauczycieli polonistów oceni prace i wybierze najlepsze w każdej kategorii (kl. I, kl. II, kl. III ).
         Autorzy wyróżnionych prac otrzymają oceny celujące z j. polskiego, ponadto ich prace zostaną opublikowane w gazetce szkolnej i na stronie internetowej szkoły.
         Wyniki konkursu na najlepsze wypracowanie zostaną ogłoszone podczas konkursu "Pod gwiazdą wieszcza Adama".
6. Zwycięzcy otrzymują dyplomy i cząstkowe oceny celujące z j. polskiego, pozostałe klasy dyplomy za udział w konkursie.
7. Nad prawidłowym przebiegiem konkursu będzie czuwać powołana komisja.

1. Podaj dokładna datę oraz miejsce urodzin i śmierci Adama Mickiewicza (2 pkt).
2. Podaj nazwę tajnych organizacji młodzieżowych, których współzałożycielem był poeta. (2 pkt).
3. Jak zakończyła się młodzieńcza miłość poety i jak nazywała się jego wybranka? (2 pkt).
4. W którym roku, w jakich okolicznościach został aresztowany poeta i jaki wyrok w stosunku do niego wydał sąd? ( 3 pkt).
5. Ile razy Mickiewicz próbował zorganizować Legion Polski? (1 pkt).
6. Tytuły utworów przyporządkuj do dat ich wydania: "Sonety krymskie", "Pan Tadeusz", "Dziady cz. II",1834r., 1823r., 1826r. (3 pkt).
7. Wypisz z podanego fragmentu cztery różne środki stylistyczne i nazwij je(4 pkt). "Chmurki wróżą pogodę, lekkie i świecące,
   Tam jako trzody owiec na murawie śpiące,
   Ówdzie nieco drobniejsze, jak stada cyranek.
   Na zachód obłok na kształt gąbkowych firanek,
   Przejrzysty, sfałdowany, po wierzchu perłowy,
   Po brzegach pozłacany, w głębi purpurowy,
   Jeszcze blaskiem zachodu tlił się i rozżarzał,
   Aż powoli pożółkniał, zbladnął i poszarzał:
   Słońce spuściło głowę, obłok zasunęło I raz ciepłym powiewem westchnąwszy usnęło.
8. Podaj tytuły utworów, z których pochodzą następujące fragmenty: (3 pkt)
   • "Stójmy! – jak cicho! – słyszę ciągnące żurawie,
     Których by nie dościgły źrenice sokoła ;
     Słyszę kędy się motyl kołysa na trawie,
     
     Kędy wąż śliską piersią dotyka się zioła.
     W takiej ciszy – tak ucho natężam ciekawie,
     Że słyszałbym głos z Litwy. – Jedźmy, nikt nie woła!"
   • "Cierpiałem nieraz, nie myślałem wcale,
     Abym przed tobą szedł wylewać żale;
     Idąc bez celu, nie pilnując drogi,
     Sam nie pojmuję, jak w twe zajdę progi;"
   • "Zbrzydło mi życie, co jest wiecznym niepokojem,
     Postanowiłem dziś je skończyć samobojem.
     Żegnaj, więc miedzo, lat mych wiośnianych kolebko!
     Wy kochanki młodości kapusto i rzepko,
     Pożegnalnymi łzami dozwólcie się skropić!
     Oznajmuję wszem wobec, że idę się topić!"
9. Wymień cztery gatunki literackie uprawiane przez Adama Mickiewicza, podaj obok każdego tytuł utworu (4 pkt).
10. Wymień dusze, które pojawiły się podczas obrzędu opisanego przez poetę w II części "Dziadów" ( 1 pkt).
11. Komu Mickiewicz dedykował wiersz "Do M***"? ( 1 pkt)
12. Ułóż chronologicznie następujące wydarzenia występujące w "Panu Tadeuszu", zaznaczając cyfrą arabską kolejność (4 pkt)
    • Spowiedź Jacka Soplicy
    • Śmierć Stolnika
    • Przyjazd Tadeusza do Soplicowa
    • Zaręczyny Zosi i Tadeusza
13. Wyjaśnij znaczenie słów: rekuza, rehabilitacja (2 pkt).
14. Z jakimi osobami kojarzysz: scyzoryk, mrówki, kaptur, kontusz szlachecki ( 4 pkt).
15. Jaki morał wynika z bajki "Zając i żaba"? (1 pkt)

1. 24. 12. 1798R. Zaosie / Nowogródek 26. 11 1855r. Konstantynopol
2. Towarzystwo Filomatów i Towarzystwo Filaretów
3. Maryla Wereszczakówna, miłość zakończyła się rozstaniem, Maryla wyszła za mąż za Wawrzyńca Puttkamera
4. 1823r. podczas śledztwa prowadzonego przeciw tajnym organizacjom młodzieżowym, zesłanie w głąb Rosji
5. Dwa razy
6. "Dziady" – 1823r.
   "Sonety krymskie" – 1826r.
   "Pan Tadeusz" – 1834r.
7. np. porównanie – "chmurki jako trzody owiec",
   "obłok na kształt gąbkowych firanek",
   przenośnia (metafora) – "słońce już gasło",
   epitet – "wieczór był ciepły i cichy"
   uosobienie (personifikacja) – "chmurki wróżą pogodę"
   ożywienie (animizacja) – "słońce spuściło głowę"
8. pierwszy fragment - "Stójmy…" – "Stepy akermańskie"
   drugi fragment - "Cierpiałem…" – "Niepewność"
   trzeci fragment - "Zbrzydło…" – "Zając i żaba"
9. np. epopeja – "Pan Tadeusz"
   bajka – "Zając i żaba", "Dzwon i dzwonki"
   sonet – "Stepy akermańskie", "Żegluga"
   dramat romantyczny – "Dziady"
   oda – "Oda do młodości"
   ballada – "Świtezianka"
   powieść poetycka – "Grażyna"
   pieśń – "Pieśni Filaretów"
   hymn – "Na dzień Zwiastowania NPMarii"
10. dzieci – Józio i Rózia, pan – właściciel wioski, dziewczyna Zosia,sowa, kruk, chór ptaków nocnych
11. Marylii Wereszczakównie
12. 1. Śmierć Stolnika
    2. Przyjazd Tadeusza do Soplicowa
    3. Spowiedź Jacka Soplicy
    4. Zaręczyny Zosi i Tadeusza
13. rekuza- odmówienie starającemu się ręki panny rehabilitacja – przywrócenie czci, dobrego imienia osobie niesłusznie potępionej
14. scyzoryk – Gerwazy, mrówki – Telimena, kaptur, - ks. Robak, kontusz szlachecki - Sędzia, Podkomorzy
15. np. Każdy się czegoś boi i jednocześnie jest postrachem dla innych.

1. Wymień miasto i uczelnię, w której Mickiewicz studiował?
2. W jakim mieście i na jakim cmentarzu został pochowany Mickiewicz oraz kiedy odbył się jego pogrzeb?
3. Gdzie i kiedy ukazało się pierwsze wydanie "Pana Tadeusza"?
4. Jaką tajemnicę odsłonił Gerwazy umierającemu Jackowi?
5. Jak nazywano w Soplicowie Gerwazego?
6. Czyje portrety zdobiły ściany soplicowskiego dworu?

1. Wilno, Uniwersytet Wileński
2. Paryż, cmentarz Montmorency, 21 stycznia 1856r.
3. Paryż, czerwiec 1834r.
4. Powiedział, że Stolnik przed śmiercią uczynił znak krzyża i przebaczył swemu zabójcy.
5. Polkowic, Szczerbiec, Kopanek, Klucznik
6. Kościuszko, Rejtan, Jasiński

1. Podaj datę urodzin A. Mickiewicza
2. Jak brzmi tytuł I księgi "Pana Tadeusza"?
3. Jakie stosunki pokrewieństwa łączyły Stolnika i Zosię?
4. Wymień tytuł jednego z "Sonetów krymski
5. Na czym polegał ludowy obrzęd opisany w II części "Dziadów"?

1. 24 grudnia 1798r.
2. "Gospodarstwo"
3. Dziadek – wnuczka
4. "Żegluga" , "Stepy akermańskie"
5. na wywoływaniu i pomaganiu potępionym duszom