Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie
PrezentacjaForumPrezentacja nieoficjalnaZmiana prezentacji
Nowoczesne środki dydaktyczne i ich wpływ na efektywność pracy nauczyciela

Od 01.01.2015 odwiedzono tę wizytówkę 85864 razy.
Chcesz zwiększyć zainteresowanie Twoją jednostką?
Zaprezentuj w naszym informatorze swoją jednostkę ->>>
* szkolnictwo.pl - najpopularniejszy informator edukacyjny - 1,5 mln użytkowników miesięcznie



Platforma Edukacyjna - gotowe opracowania lekcji oraz testów.



 

Środki dydaktyczne - przedmioty, materiały i urządzenia umożliwiające usprawnianie procesu nauczania i uczenia się. Ułatwiają dokładniejsze poznanie rzeczywistości przez bezpośrednie oddziaływanie na psychikę ucznia” – tą nieco ubogą, choć sugestywną definicję podaje między innymi Wielka Internetowa Encyklopedia Multimedialna WIEM. Czy środkiem dydaktycznym może być również komputer? A jeśli tak, to w jaki sposób?
  Środki dydaktyczne są nieodzownym i jednym z podstawowych składników racjonalnie zorganizowanego i zrealizowanego procesu nauczania – uczenia się. Zdaniem W.Okonia, środki dydaktyczne decydują wyłącznie o końcowych wynikach pracy dydaktyczno – wychowawczej, niemniej jednak, wzbogacając stosowane metody nauczania, przyczyniają się do wzrostu ich efektywności. Dzięki temu usprawniają one nie tylko bezpośrednie poznawanie rzeczywistości przez uczniów, lecz dostarczają także tworzywa w postaci wrażeń i spostrzeżeń, na którym opiera się poznanie pośrednie, czynności umysłowe, a ponadto różnego rodzaju czynności praktyczne.
     Nawiązując do wyżej wymienionych wyłącznie końcowych wyników pracy dydaktyczno – wychowawczej zdeterminowanych użyciem środków dydaktycznych, można by się pokusić o krótką polemikę, zwłaszcza, gdy bierzemy pod uwagę nowoczesne pomoce naukowe (jak choćby komputery), które to (właściwie zastosowane) wspomagają cały proces dydaktyczny a nie tylko jego końcowe efekty.
     Według Cz. Kupisiewicza środki dydaktyczne są to "przedmioty, które dostarczając uczniom określonych bodźców sensorycznych oddziałujących na ich wzrok, słuch, dotyk itd., ułatwiają im bezpośrednie i pośrednie poznawanie rzeczywistości." Przyjął on następujący ich podział:
  • Wzrokowe-przedmioty naturalne, wykresy, diagnozy, symbole
  • Słuchowe-płyty, taśmy, instrumenty muzyczne, radia
  • Wzrokowo-słuchowe – projektory filmowe, aparaty telewizyjne
  • Częściowo automatyzujące proces uczenia i nauczania – maszyny dydaktyczne i komputery, których zastosowanie stanowi meritum niniejszej pracy.
     Synonimem dzisiejszej cywilizacji są elektroniczne środki zapisywania, przetwarzania i przesyłania informacji. Wszyscy jesteśmy świadkami i uczestnikami w tworzeniu nowej kategorii społeczeństwa świata interaktywnego, społeczeństwa skomputeryzowanego, którego poszukiwanym towarem jest informacja. To społeczeństwo ery komputerów i sieci komputerowych jest określane mianem społeczeństwa informacyjnego. O ile w latach ubiegłych wykorzystywany komputer w procesie dydaktycznym uważano za środek dydaktyczny, to obecnie pojęcie "komputer" należy rozszerzyć o termin "sieć komputerowa". W procesie nauczania środkiem dydaktycznym staje się więc sieć komputerowa, która przekazuje nauczycielom i uczniom określone komunikaty poprzez słowa, obrazy, dźwięki, a także umożliwia wykonanie określonych czynności manualnych. W szkole pierwszym ogniwem sieci są komputery pracujące w grupie, tworzące sieci lokalne LAN, z serwerem dedykowanym, najczęściej oprogramowanym systemem Linux, Windows NT lub połączone bezserwerowo w układzie każdy z każdym (peer to peer). Sieć bezserwerową poleca się ze względu na prostotę obsługi, funkcjonalność i niskie koszty. Sieci takie równie w prosty sposób konfiguruje się z sieciami rozległymi - Internetem, łączącym miliony komputerów na całym świecie. Nie ulega wątpliwości, że praca uczniów i nauczyciela w sieci jest znacznie lepsza i efektywniejsza niż na odrębnych stanowiskach komputerowych. Zalety sieci lokalnej można już zauważyć w kontekście współdzielenia jednej drukarki przez kilku użytkowników, jak i współdzielenie aplikacji grupie uczniów, udostępnionej na komputerze nauczyciela, chociażby za pośrednictwem programu Microsoft NetMeeting. Program ten wchodzi w skład pakietu systemu Windows 9x, Windows NT, Windows XP.
     Często zachodzi pytanie: Jak praktycznie wykorzystać sieć w procesie kształcenia?
     Wspomniany program sieciowy NetMeeting poleca się, gdyż umożliwia bezpośrednie spotkania w sieci lokalnej, jak i w przestrzeni wirtualnej. Za pomocą tego programu można prowadzić rozmowy, prowadzić korespondencję tekstową i transmitować obraz na żywo. Ostatnia usługa wymaga odpowiedniego sprzętu i dodatkowego oprogramowania (kamera web, dość szybkie łącza sieci rozległej). W przeciwnym przypadku taki zestaw, pełniący rolę wideotelefonu, nie zadziała.
     Mówiąc krótko, NetMeeting jest wideotelefonem o rozbudowanych możliwościach. Poleca się szczególnie tym sieciom lokalnym, które mają mało drożne łącza internetowe, niepozwalające całej grupie pracować w grupie on-line.
     Mechanizm wykorzystania tego rozwiązania jest prosty. Nauczyciel łączy się z Internetem (najczęściej z tego, który ma bezpośrednie połączenie z siecią rozległą), przygotowuje pozyskaną informację, a następnie udostępnia ją grupie uczniów pracującej w jego sieci lokalnej. Jeśli nauczyciel wybrał przykładowo stronę Ministerstwa Edukacji i Sportu, to wszystkie monitory stacji roboczych w grupie będą wyświetlały tę stronę. Takie rozwiązanie daje możliwość selekcji materiałów tworzonych przez różnych autorów, pozbawionych cenzury, często nie związanych z edukacją. Daje to kolejną korzyść, a mianowicie gwarancję ich użyteczności pod względem dydaktycznym. Kolejne usługi sieci, takie jak poczta elektroniczna, witryny internetowe WWW, FTP, rozmowy w trybie tekstowym (IRC), Usenet, Telnet, to nowoczesne narzędzia pracy nauczyciela, wzbogacające formę procesu dydaktycznego.
     Należy jednak pamiętać o specyfice oddziaływania nowoczesnego środka dydaktycznego na efektywność pracy ucznia. Zbyt skomplikowane pomoce naukowe mogą przyczynić się do obniżenia poziomu treści na rzecz formy w jakiej będzie ona podana. Zasada stopniowania trudności nieubłaganie domaga się tu zastosowania. Trzeba wziąć pod uwagę, iż z chwilą wprowadzenia nowego środka dydaktycznego uczeń musi się z nim najpierw zapoznać, tak by dopiero później czerpać dzięki niemu pełne korzyści. Większość nauczycieli popełnia błąd, domagając się efektów od razu.
     Kolejną sprawą jest właściwe generowanie środka dydaktycznego w odniesieniu do poziomu aktywności ucznia na lekcji. Środek dydaktyczny ma bowiem wypełnić luki w etapach obniżonej aktywności ucznia, tak by utrzymać ją na tym samym poziomie uatrakcyjniając współpracę nauczyciel – uczeń na zajęciach, a nie pełnić rolę "uatrakcyjniacza" przez cały czas.
     Świadomość tych mechanizmów, jakie rządzą prawidłowościami zastosowania rozmaitych środków dydaktycznych na pewno przyczyni się do podniesienia efektywności zajęć każdego nauczyciela, poprawiając tym samym ich atrakcyjność.
     Skoro już o atrakcyjności zajęć mowa, to chciałbym w tym miejscu zwrócić szczególną uwagę na doniosłą rolę wszelkiego rodzaju środków multimedialnych w procesie dydaktycznym. Niezwykle dynamiczny rozwój multimediów spowodowany jest ich atrakcyjnością dla użytkownika. Multimedia są nie tylko środkiem dydaktycznym wspomagającym proces kształcenia. Sam uczeń, chętnie korzysta z multimediów nie tylko z powodu owej atrakcyjności. Jak pisze profesor Wacław Strykowski: "(...)media są dla uczniów źródłami informacji oraz bazą i inspiracją dla ich wszechstronnej aktywności i samodzielnego uczenia się." W innym miejscu autor tłumaczy ogromną rolę mediów w edukacji: "Ogromna rola mediów we współczesnej edukacji wynika z ich dynamicznego rozwoju, ale nade wszystko z założeń psychologii poznawczej i humanistycznej, na których to założeniach buduje się nowoczesne strategie i metody kształcenia. Podstawowa teza poznawczej koncepcji człowieka głosi, że uczeń jest aktywnym podmiotem, który efektywnie przyjmuje i przetwarza informacje, szczególnie wtedy, kiedy znajduje się w sytuacji zadaniowej i ma dostęp do całego bogactwa różnorodnych źródeł wiedzy: środków dydaktycznych."
     Powyższe tezy doskonale sprawdzają się w stosunku do uczniów I i II etapu nauczania w szkole podstawowej. Materiał tekstowy wzbogacony o efekty dźwiękowe, animacje, sekwencje wideo stanowiąc istotę multimediów jest doskonale przyswajany przez najmłodszych uczniów. Jest jeszcze jeden aspekt, mianowicie uczniowie uczą się szybko bawiąc się jednocześnie. W wielu programach multimedialnych twórcy zastosowali atrakcyjne nagrody za poprawne rozwiązanie zadań w postaci różnych efektów multimedialnych. Uczniowie, którzy mają różne problemy w przyswajaniu wiedzy i umiejętności, osiągający słabsze wyniki bardzo chętnie korzystają z komputera i programów multimedialnych.
     Podsumowując, można stwierdzić, że multimedia oraz sieci komputerowe podnoszą sprawność procesu dydaktycznego. Sieci mało drożne będą wypierane przez gwałtowny rozwój i upowszechnianie infostrad z kanałami światłowodowymi i elektromagnetycznymi (sieci bezprzewodowe), a to przyczyni się do rozwoju całej infrastruktury informatycznej w mniejszych aglomeracjach miejskich. Sieci komputerowe likwidują problem przestrzeni i czasu, a także są znakomitym narzędziem pracy teraźniejszego nauczyciela. Dają możliwość lepszego przyswajania i przetwarzania wiedzy w umyśle ucznia. Komputery, a w tym sieci, jako nowoczesne środki dydaktyczne nie zastąpią nauczyciela, ale rozszerzą jego ofertę edukacyjną. Przyczynią się do zmiany jego roli z "dostarczyciela" wiedzy w organizatora procesu kształcenia. Częściowe zastąpienie tradycyjnego modelu "nauczyciel-uczeń" modelem "komputer-uczeń" pozwoli odciążyć go z mało twórczego zadania przekazywania wiedzy, ogniskując jego aktywność na formatowanie wiedzy i uzyskiwaniu sposobów jej użycia w rozmaitych zastosowaniach.

Radosław Kowalski

Umieść poniższy link na swojej stronie aby wzmocnić promocję tej jednostki oraz jej pozycjonowanie w wyszukiwarkach internetowych:

X


Zarejestruj się lub zaloguj,
aby mieć pełny dostęp
do serwisu edukacyjnego.




www.szkolnictwo.pl

e-mail: zmiany@szkolnictwo.pl
- największy w Polsce katalog szkół
- ponad 1 mln użytkowników miesięcznie




Nauczycielu! Bezpłatne, interaktywne lekcje i testy oraz prezentacje w PowerPoint`cie --> www.szkolnictwo.pl (w zakładce "Nauka").

Zaloguj się aby mieć dostęp do platformy edukacyjnej




Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie