Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie
PrezentacjaForumPrezentacja nieoficjalnaZmiana prezentacji
Nowe spojrzenie na ewolucję człowieka

Od 01.01.2015 odwiedzono tę wizytówkę 3625 razy.
Chcesz zwiększyć zainteresowanie Twoją jednostką?
Zaprezentuj w naszym informatorze swoją jednostkę ->>>
* szkolnictwo.pl - najpopularniejszy informator edukacyjny - 1,5 mln użytkowników miesięcznie



Platforma Edukacyjna - gotowe opracowania lekcji oraz testów.



 

" z Afryki zawsze coś nowego. " Pliniusz Starszy

      Tajemnica antropogenezy nie tkwi w pytaniu jak powstał gatunek, który dziś dominuje nad światem, ale jakim cudem on w ogóle przetrwał. Zwłaszcza , że hominidy nigdy nie były liczne, trudno też je uznać za nazbyt udane dzieło ewolucji. Stanęły na dwóch nogach w pozycji wyprostowanej i tę biologiczną akrobację okupiły ekologicznym wypchnięciem z większości atrakcyjnych nisz. Potem zrzuciły futro - te delikatne , nagie i bezbronne istoty przez dwa miliony lat cieszyły oko lwów , hien i gepardów. Wreszcie w bólach zaczęły rodzić młode , co wpłynęło na zagrożenie dla matki i dziecka. To, że przetrwały zawdzięczają swej rosnącej inteligencji i zdolności do życia społecznego. Kiedy w roku 1859 Darwin pisał swe epokowe dzieło "O powstaniu gatunków" na temat człowieka zamieścił tylko jedno zdanie: " Przyszłe badania pozwolą rzucić światło na ten złożony problem/'
      Pisząc tak lakonicznie o pochodzeniu człowieka na pewno miał w tym swój określony cel. Obawiał się opinii publicznej , która za nic w świecie nie chciała "pochodzić od małpy. * Były też bardziej prozaiczne powody, sto pięćdziesiąt lat temu nie znano jeszcze ani jednego kopalnego gatunku hominida . Darwin przypuszczał ,iż żył on w Afryce gdzie do dziś żyją nasi kuzyni szympansy i goryle. Dowody na to pojawiły się pół wieku później , kiedy w 1924r. Raymond Dart opisał czaszkę która nazwał: " południową małpą afrykańską." ( Australopithecus africanus) Jego interpretacja spotkała się z krytyką badaczy i została odrzucona. Dopiero odkrycie w RPA innego hominida ( Australopithecusa robustusa) spowodowało uwiarygodnienie interpretacji Darta o znalezieni małpich przodków człowieka.
      Następne badania prowadzone przez rodzinę Leakeyów doprowadziły do odkrycia kolejnych hominidów między innymi słynnej Lucy, która dała początek rodzajowi homo . Badacze zaczęli zastanawiać się kim byli przodkowie Lucy ? Biologowie molekularni zajmujący się szacowaniem czasu rozdzielenia linii szympansa od człowieka zasugerowali, iż szczątki jeszcze starszych człowiekowatych spoczywają gdzieś w osadach. Dało to bodziec do prowadzenia dalszych badań . A jaka jest nasza książkowa wiedza na temat naszego przodka?
      Zgodnie z podręcznikową wiedzą dotyczącą ewolucji człowieka powstaliśmy z przodków podobnych do szympansa 6-5 min lat temu we wschodniej Afryce, a dwunożny chód wykształciliśmy na afrykańskiej sawannie. Do niedawna nie znane były jednak skamieniałości hominidów starszych niż 4,4 min lat . Nowo odkryte skamieniałości pierwszych hominidów z Czadu , Kenii i Etiopii wydłużają kopalny zapis człowieka do 7 min lat. Znaleziska te podważają popularne przekonania co do naszych początków. Naukowcy nie są zgodni w ocenie powiązań nowo odkrytych form z linią ewolucyjną człowieka.
      Pierwsze wzmianki o możliwości występowania człowiekowatych wcześniej niż 4,4 min lat temu pojawiły się wiosną 2001r. Paleontolodzy Martin Pickford i Brygitte Senut znaleźli w Kenii liczące 6 min lat szczątki kostne istoty, którą nazwali Orrorin tugenensis . Badacze zebrali 21 okazów w tym fragmenty żuchwy , pojedyncze zęby, kości palców, kości ramienia i kawałki kości udowych. Stwierdzili oni, że Orrorin ma kilka cech , które wyraźnie łączą go z rodziną człowiekowatych, a zwłaszcza świadczą, że podobnie jak wszyscy późniejsi jej przedstawiciele poruszał się na dwóch nogach.
      Kość udowa jest uderzająco podobna do ludzkiej , ma długą szyjkę dzięki czemu trzon może być ustawiony pod odpowiednim kątem do podudzia oraz charakterystyczny wycisk, do którego przyczepiony jest mięsień zasłaniacz zewnętrzny obracający udo na zewnątrz, co ułatwia utrzymanie pionowej pozycji podczas chodu. Inne cechy tego hominida są typowo zwierzęce np.: kości ramienne i kości palców są przystosowane do wspinania się na drzewach. Badacze przypuszczają , że po ziemi poruszał się jak człowiek . Ich zdaniem hominid ten dał początek Homo.
      Nie wszystkich przekonuje opinia Pickforda dotycząca budowy kości udowej. Owen Lovejoy przypuszcza, że Orrorin prowadził często, lecz nie na stale-dwunożny tryb życia , a większość czasu spędzał na drzewach. Nie pozbawiałoby go to statusu hominida, ale bardziej odległego od Homo.
      Lepszym dowodem na dwunożność zdaniem Lovejoya jest odkrycie nowego podgatunku Ardipithecus ramidus kadabba , którego kości palca stopy świadczą o dwunożności.
      Gdyby udało się udowodnić , iż obydwa gatunki były istotami dwunożnymi, nie tylko przesunął by się czas , tego sposobu lokomocji o prawie półtora miliona lat wstecz, lecz przekreśliłoby to także popularną tezę o typie środowiska, w którym miał się rozwinąć zgodnie z naszymi tradycyjnymi poglądami nasz przodek. Według tradycyjnych poglądów przeszedł on do dwunożnego trybu życia na afrykańskiej sawannie , gdzie poruszanie się w pozycji wyprostowanej lepiej chroniło ciało przed palącymi promieniami słońca 1 ułatwiało rozglądanie się po otoczeniu w wysokiej trawie.
      Z analizy paleoekologicznej wynika , że Orrorin i Ardipithecus zamieszkiwały lasy razem z leśnymi małpami . Jeżeli to prawda zmiany klimatu nie musiały odegrać tak istotnej roli w procesie przejścia naszych przodków od czworonożnego do dwunożnego trybu życia. Według Lovejoya do utrwalenia dwunożności doprowadziło uwolnienie rak , co pozwoliło samcom zbierać więcej pokarmu , którym wabiły partnerki. Samice, które wybierały najlepszego dostawcę żywności , mogły wydatkować więcej energii na wychowanie potomka, maksymalizując dzięki temu zdolność reprodukcyjną.
      W lipcu 2002r. Michel Brunet i jego współpracownicy powiadomili o odkryciu zadziwiająco kompletnej czaszki na terenie północnego Czadu robiąc w ten sposób spore zamieszanie wśród paleantropologów. Sahelanthropus tchadensis ( nazwa miejscowa -"nadzieja życia." ) liczy prawie 7 min lat. Może być zatem szczątkami najstarszego ludzkiego przodka , a tym samym wyznaczyć czas ,w którym rozeszły się linie rozwojowe człowieka i naszych najbliższych krewnych- szympansów. Nie można stwierdzić co prawda jego dwunożności , ale wiele cech czaszki i uzębienia łączy ten gatunek z hominidami. Szczególne znaczenie ma budowa kłów Sahelanthropa , są one zmienione w kierunku upodabniającym je do kłów ludzkich i przypominają siekacze .
      Jednocześnie ma on wiele cech zwierzęcych (małpich), małą puszkę mózgową i szeroko rozstawione oczodoły. Ta mozaika cech prymitywnych i zaawansowanych świadczy o związku tej formy ze wspólnym przodkiem szympansów i człekokształtnych. Badacz proponuje , aby uznać Sahelanthropa za pierwszego przodka wszystkich hominidów .
      Jeśli ma rację to formy człowiecze powstały milion lat wcześniej niż to wynika z wielu badań molekularnych i rozwinęły się w innym środowisku niż sądzono. Opinia Bruneta spotkała się z krytyką paleantropologów Carol Ward i Milfforda Wolpoffa , którzy twierdzą , że był on raczej małpą niż hominidem( brak dowodu na dwunożność) . Problem rozróżniania cech małp od gatunku człowiekowatych polega na braku całkowitego zapisu kopalnego , antropolodzy dysponują bowiem tylko zapisem fragmentarycznym. Dlatego też dwie cechy zdają się więc najlepiej określać człowiekowate są to : dwunożność i zmodyfikowane kły . Badacze zgodnie twierdzą, że potrzeba więcej skamieniałości , aby wyjaśnić jak Orrorin , Ardipithecus ramidus kadabba i Sahelantrop są powiązane ze sobą i późniejszymi hominidami i dlaczego wystąpiło wyodrębnienie linii ludzkiej.
      Nowe znaleziska mogą być kluczem do tej tajemnicy lub przynajmniej przybliżyć nas do jej rozwiązania.

Bibliografia:

  • Afrykański exodus. Pochodzenie człowieka współczesnego. Christopher Stringer i Robin Mckie ;Prószyński i Spółka W-wa 1999r.
  • Świat Nauki. Nasz najstarszy przodek? Kate Wong; WSiP Nr.3 2003r.
  • Zagadka neandertalczyka. W poszukiwaniu rodowodu współczesnego człowieka. James Shreeve; Prószyński i S-ka 1998r.
opr. ILONA SIEMIĘTOWSKA
GIMNAZJUM W KONOPISKACH

Umieść poniższy link na swojej stronie aby wzmocnić promocję tej jednostki oraz jej pozycjonowanie w wyszukiwarkach internetowych:

X


Zarejestruj się lub zaloguj,
aby mieć pełny dostęp
do serwisu edukacyjnego.




www.szkolnictwo.pl

e-mail: zmiany@szkolnictwo.pl
- największy w Polsce katalog szkół
- ponad 1 mln użytkowników miesięcznie




Nauczycielu! Bezpłatne, interaktywne lekcje i testy oraz prezentacje w PowerPoint`cie --> www.szkolnictwo.pl (w zakładce "Nauka").

Zaloguj się aby mieć dostęp do platformy edukacyjnej




Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie