www.szkolnictwo.pl

Uzasadnieniem powstania kółka teatralnego jest fakt, że życie uczniów pochodzących z małej miejscowości jest często mało atrakcyjne i szare. Z obserwacji wynika, że ekran telewizora, monitor komputera i połączenia internetowe są głównymi bohaterami czasu wolnego dzieci. Uczniowie mają trudności w kontaktach interpersonalnych, nie potrafią nazywać swoich uczuć, emocji, są skrępowane w momencie zabierania głosu w obecności większej ilości osób. Doświadczenia zdobyte w trakcie pracy pokazały mi, że to właśnie teatr może być wspaniała receptą na „kolorową rzeczywistość”, może stanowić alternatywę dla biernego i mało pożytecznego spędzania czasu wolnego.
PLAN PRACY KÓŁKA TEATRALNEGO "PACYNKI"

MOTTO "Teatr jest najważniejszą rzeczą na świecie, gdyż tam pokazuje się ludziom, jakimi mogliby być, jakimi pragnęliby być, choć nie mają na to odwagi, i jakimi są".

Tove Johsson UZASADNIENIE

      Uzasadnieniem powstania kółka teatralnego jest fakt, że życie uczniów pochodzących z małej miejscowości jest często mało atrakcyjne i szare. Z obserwacji wynika, że ekran telewizora, monitor komputera i połączenia internetowe są głównymi bohaterami czasu wolnego dzieci. Uczniowie mają trudności w kontaktach interpersonalnych, nie potrafią nazywać swoich uczuć, emocji, są skrępowane w momencie zabierania głosu w obecności większej ilości osób. Doświadczenia zdobyte w trakcie pracy pokazały mi, że to właśnie teatr może być wspaniała receptą na "kolorową rzeczywistość", może stanowić alternatywę dla biernego i mało pożytecznego spędzania czasu wolnego.
      Jest to również doskonała szansa dla dzieci nieśmiałych, które nie potrafią znaleźć swojego miejsca w klasie. Chcieliby uczestniczyć w jakichś imprezach, ale brak im odwagi i wiary we własne siły. Uczestnictwo w kółku teatralnym pomoże im oswoić się z trudną dla nich sytuacją. Dzieci lubią pokazywać się i chociaż trochę onieśmiela je trema, to ile radości sprawia możliwość zaprezentowania swoich umiejętności przed widownią.
      Edukacja teatralna jest wspaniała formą integracji wychowawczej. Uczeń "w roli" nie tylko rozwiązuje czyjeś problemy, ale "ukryty za maską " często rozwiązuje swoje własne. Poprzez takie działania łatwiej mu przyjdzie podejmowanie decyzji ,uwierzy w swoje możliwości, a przede wszystkim będzie rozwijał swoją osobowość. Praca w teatrze owocuje inaczej niż tradycyjna nauka. Dzięki takim zajęciom dzieci otwierają się emocjonalnie ,uwrażliwiają ,teatr umożliwia im wyrażanie siebie.
      Teatr szkolny spełnia ogromną rolę w kształtowaniu szacunku dla pracy drugiego człowieka. Poprzez swój własny wysiłek, poświęcony czas i energię, dzieci lepiej rozumieją i doceniają pracę innych ludzi. Szkolna edukacja teatralna poprzez pracę w zespole, umożliwia dzieciom zrozumienie znaczenia współpracy i konieczności liczenia się z innymi ludźmi. To nauka współodpowiedzialności i okazja do specyficznych kontaktów między uczniami oraz między dziećmi a nauczycielem, który w czasie tych zajęć zdobywa więcej wiadomości o swoich wychowankach niż w trakcie codziennych zajęć.
      Bazę konstrukcyjną programu stanowi "Program zintegrowanej edukacji XXI wieku. Klasy 1 – 3", autorstwa Jadwigi Hanisz. Program ten będzie realizowany w trakcie 2 dodatkowych godzin pozalekcyjnych. Istotną rolę w strategii wychowawczo – dydaktycznej program przypisuje kontaktowi ze środowiskiem (podopiecznymi Domu Pomocy Społecznej, emerytowanymi członkami ZNP, przedszkolakami, rodzicami).

Cele główne:

• Stymulowanie aktywności dzieci poprzez wzmacnianie w nim poczucia własnej wartości.
• Wszechstronny rozwój osobowości dziecka.
• Wyrównywanie dysproporcji rozwojowych.
• Integracja zespołu.
• Przygotowanie do aktywnego uczestnictwa w życiu kulturalnym.

Cele szczegółowe:

• Rozwijanie inwencji twórczej i kształcenie wyobraźni.
• Rozbudzanie wrażliwości estetycznej.
• Odkrywanie swoich możliwości, zdolności i talentów a przede wszystkim swojego miejsca w otaczającym świecie.
• Kształtowanie umiejętności wyrażania swoich sądów, opinii, stanów w formie pisemnej i ustnej.
• Doskonalenie umiejętności wyrażania swoich odczuć, emocji i wczuwania się w stany emocjonalne innych.
• Nauka dykcji, ruchu i gestu scenicznego oraz uzewnętrzniania emocji.
• Budowanie swojego świata wartości i wzbogacanie go.
• Rozwijanie umiejętności poszukiwania, porządkowania i wykorzystania informacji z różnych źródeł.
• Kształtowanie kompetencji aktywnego udziału w kulturze jako odbiorcy i twórcy.
• Wytwarzanie poczucia bezpieczeństwa i wzajemnego zaufania w grupie,
• Budowanie pozytywnych więzi emocjonalnych między rówieśnikami i nauczycielem.
• Kształtowanie umiejętności nawiązywania kontaktów społecznych.
• Kształtowanie świadomej dyscypliny , poczucia odpowiedzialności indywidualnej i zbiorowej [ udział jednostki w sukcesie zespołu ]
• Kompensacyjna i terapeutyczna rola kółka teatralnego w stosunku do dzieci mających trudności z wykazaniem się w innych dziedzinach, dzieci z trudnościami w nauce, nieśmiałych, mało aktywnych, z wadami wymowy, niezdyscyplinowanych, a nawet nadpobudliwych psychoruchowo.

METODY PRACY

1. Podające (przyswajanie podanego tekstu).
2. Problemowe (odkrywanie nowych wiadomości podczas rozwiązywania problemów).
3. Aktywizujące (przeżywanie treści i wartości).
4. Ekspresyjne ( wyrażanie uczuć, emocji, postaw, poglądów).
5. Praktyczne (zmienianie rzeczywistości i samego siebie w dramie, sztuce teatralnej, inscenizacji).

FORMY PRACY
Pod forma pracy rozumie się wszelkie działania teatralne:

• teatr samorodny oparty na improwizacji,
• inscenizacje,
• teatr lalkowy,
• teatr cieni,
• drama.

TECHNIKI TEATRALNE

• Ćwiczenia wyraźnego mówienia,
• Umiejętność natężenia i modulowania głosem,
• Elementy dramy,
• Improwizacja,
• Ruch,
• Śpiew.

RODZAJE TEATRÓW

1. Teatr żywego aktora.
2. Teatr pacynek
3. Teatr kukiełek.
4. Teatr cieni.
5. Teatr sylwet.

ZAKŁADANE OSIĄGNIĘCIA
      Prawidłowa i systematyczna realizacja treści programowych zajęć teatralnych powinna:

• usprawnić narządy mowy i oddychania,
• doskonalić wymowę,
• bogacić słownictwo,
• rozwijać prawidłowe posługiwanie się formami językowymi,
• rozwijać aktywność twórczego działania,
• używać i panować nad własnym ciałem,
• odkrywać emocje,
• panować nad uczuciami,
• swobodnie inscenizować wybrane teksty.

Ośrodki tematyczne spotkań teatralnych:

POBAWMY SIĘ RAZEM W TEATR – cykl zabaw, gier dramowych konsolidujących grupę, ukazujących wartości współdziałania w zespole, poznanie oczekiwań uczestników. Tworzenie etiud w grupach i indywidualnie. Organizacja balu teatralnego.

GIMNASTYKA BUZI I JĘZYKA – ćw. i zabawy kształcące poprawne i wyraźne wymawianie głosek. Kształcenie odpowiedniej dykcji.

WIEM CO TO JEST TEATR - zapoznanie i utrwalenie pojęć związanych z teatrem. Przybliżanie pojęć w trakcie tworzenia własnych etiud, improwizacji, inscenizacji. Organizacja wyjazdu do teatru. Zorganizowanie konkursu CO WIEM O TEATRZE?

PRZYGOTOWUJEMY PRZEDSTAWIENIE – wspólne odczytanie wybranego scenariusza, propozycje uczniów dotyczące przetworzenia go wg własnych pomysłów, przydzielanie ról, zabawa CASTING.

MALI TWÓRCY –próby z tekstem, doskonalenie prawidłowego intonowania wymawianych ról, komponowanie układów tanecznych, dobieranie fragmentów muzycznych, wyrażanie stanów emocjonalnych poprzez gest, mimikę, ruch, uświadomienie zasad zachowania się na scenie, wyrabianie cierpliwości i zaufania we własne siły. Projektowanie strojów i dekoracji.

PRZEDSTAWIENIE TUŻ, TUŻ – próby wszystkich scen inscenizacji. Tworzenie plakatów.

NASZA PREMIERA – zaprezentowanie inscenizacji.

WSPOMNIEŃ CZAR – wymiana wrażeń z przebiegu inscenizacji, obejrzenie zdjęć, kształcenie umiejętności samooceny – termometr uczuć.

UKŁAD TREŚCI PROGRAMOWYCH

1. Organizowanie działań umożliwiających poznawanie wielowymiarowości człowieka (postrzegam, myślę, czuję, działam).
2. Organizowanie sytuacji pozwalających na poznanie możliwości własnych dziecka i innych ludzi.
3. Tworzenie sytuacji doskonalących pamięć, zdolność kojarzenia, umiejętność skupiania uwagi na rzeczach i osobach.
4. Wzbudzanie zainteresowań obrazem i tekstem.
5. Tworzenie warunków do doświadczeń językowych w zakresie reprezentatywnej i komunikatywnej funkcji języka.
6. Umożliwienie dziecku dokonywania wyborów i przeżywania poztywnych efektów własnych działań.
7. Tworzenie warunków sprzyjających spontanicznej i zorganizowanej aktywności ruchowej dziecka.
8. Umożliwienie dziecku ekspresji spostrzeżeń, przeżyć, uczuć w różnych formach działalności z zastosowaniem werbalnych i niewerbalnych środków wyrazu.
9. Pomoc w budowaniu pozytywnego obrazu własnego " ja" i zaspakajaniu poczucia bezpieczeństwa.
10. Identyfikowanie i nazywanie różnych stanów emocjonalnych.
11. Uczenie sposobów radzenia sobie z własnymi emocjami, właściwego reagowania na przejawy emocji innych oraz kontrolowania zachowań.
12. Umożliwienie dziecku odkrywania znaczenia komunikowania się w sposób niewerbalny.
13. Umożliwienie zdobycia doświadczenia w mówieniu, słuchaniu i byciu słuchanym.
14. Tworzenie okazji do wymiany informacji, uczenie dyskutowania, i do kompromisu.
15. Wprowadzenie dziecka w świat wartości uniwersalnych, np. dobro, prawda, miłość, piękno.
16. Pomaganie dziecku w poznawaniu różnych postaw bohaterów literackich, filmowych, próba ich oceny i uzasadnienia stanowiska.
17. Wykorzystywanie codziennych sytuacji do podejmowania prób samooceny i oceny zachowań innych.
18. Stwarzanie okazji do dokonywania przez dziecko wyborów i zdawania sobie sprawy z ich konsekwencji.
19. Rozwijanie poczucia odpowiedzialności poprzez samodzielne, dokładne i rzetelne wywiązywanie się z podejmowanych zadań, szacunku do pracy swojej i innych.

Plan pracy kółka teatralnego

TEMAT: Poznajmy się.

1. Przedstawiamy się.
2. Nasze oczekiwania.
3. Prezentujemy swoje możliwości aktorskie - repertuar przygotowany na zajęcia.
4. Ustalamy zasady pracy.

OCZEKIWANE OSIĄGNIĘCIA:
Poznanie możliwości i oczekiwań uczniów.
Przełamanie zahamowań.
Integracja grupy.

TEMAT: Trening czyni mistrza.

1. Zacznijmy od oddechu - zestaw ćwiczeń ułatwiających prawidłowy oddech.
2. Sprawdzamy swoją dykcję.
3. Mowa staranna, więc niepotoczna.

OCZEKIWANE OSIĄGNIĘCIA:
Umiejętność oddychania przeponą.
Podniesienie poziomu dykcji
Poprawna wymowa.

TEMAT: Znaczenie komunikacji językowej.

1. Dlaczego ludzie się rozumieją?
2. Komunikacja werbalna i niewerbalna.
3. Cechy dobrego nadawcy i dobrego odbiorcy.

OCZEKIWANE OSIAGNIĘCIA:
Umiejętne komunikowanie się.
Docenianie znaczenia komunikacji w relacjach międzyludzkich.
Pokonywanie barier w procesie komunikacji.

TEMAT: Małe improwizacje.

1. Wchodzimy w rolę - odgrywamy scenki wzięte z życia.

OCZEKIWANE OSIĄGNIĘCIA:
Poznanie odczuć i możliwości.

TEMAT: Czy teatr to tylko aktor?

1. Ekspresja plastyczna (autoportrety, rzeźby nastroju, kolor nastroju, elementy scenografii)
2. Środki wizualne (operowanie światłem i kolorem).
3. Efekty dźwiękowe.

OCZEKIWANE OSIĄGNIĘCIA:
Poznanie możliwości plastycznych.
Umiejętność wyrażania emocji różnymi środkami.

TEMAT: Pomału wychodzimy na scenę.

1. Wykonujemy ćwiczenia rytmizujące.
2. Ćwiczymy pamięć i wyobraźnię.
3. Zabawy integracyjne.

OCZEKIWANE OSIĄGNIĘCIA:
Integracja zespołu.
Umiejętność wyrażania emocji.

TEMAT: Najpierw wiersz.

1. Interpretacja wybranych wierszy.
2. Jak można to było wyrazić inaczej? Dyskusja.

OCZEKIWANE OSIAGNIĘCIA:
Umiejętność wyboru tekstu lirycznego.
Właściwa interpretacja.

TEMAT: Rozpoczynamy pracę z tekstem scenicznym.

1. Głośne odczytanie scenariusza.
2. Propozycje rozwiązań inscenizacyjnych.
3. Przydział zadań (role, scenografia, kostiumy, rekwizyty).

OCZEKIWANE OSIĄGNIĘCIA:
Świadomość własnych predyspozycji.
Poczucie obowiązkowości.

TEMAT: Oko w oko z rolą.

1. Pierwsze prezentacje - interpretacja, odczucia odbiorców.

OCZEKIWANE OSIĄGNIĘCIA:
Podniesienie poziomu dykcji.
Właściwa interpretacja.

TEMAT: Każde zadanie jest ważne!

1. Prezentacja projektów rozwiązań inscenizacyjnych.
2. Ćwiczenia interpretacji głosowej.

OCZEKIWANE OSIĄGNIĘCIA:
Przyjęcie rozwiązań inscenizacyjnych.
Właściwa interpretacja.

TEMAT: Jeden za wszystkich, wszyscy za jednego.

1. Próba całego zespołu (interpretacja głosowa, ruch sceniczny).
2. Wzajemne uwagi, korekta.

OCZEKIWANE OSIĄGNIĘCIA:
Zgranie całości.

TEMAT: Jesteśmy gotowi.

1. Próba ze scenografią i kostiumami.
2. Przygotowanie zaproszeń, afiszy.

OCZEKIWANE OSIĄGNIĘCIA:
Oswojenie się z kostiumami, rekwizytami, oświetleniem i muzyką.

TEMAT: Czas wystąpić!

1. Prezentacja przed publicznością.

OCZEKIWANE OSIĄGNIĘCIA:
Pokonanie tremy.
Ogólna satysfakcja.

Płonkowska Elżbieta