Opracowany przez Elżbietę Imgrunt nauczyciela biologii w Zespole Szkół im. Wł. St. Reymonta w Małaszewiczach
WSTĘP
W związku z reformą w szkolnictwie oraz w trosce o podnoszenie jakości pracy szkoły zaczęto rozumieć i dostrzegać potrzebę oceny własnej pracy, samoocenę nauczyciela i ucznia.
Ważnym ogniwem jakości pracy szkoły jest doskonalenie nauczycieli oraz ich rozwój zawodowy. Obejmuje ono doskonalenie zewnętrzne i wewnątrzszkolne. Dyrektor Szkoły oraz Rada Pedagogiczna zapoznaje się z potrzebami nauczycieli w zakresie doskonalenia zawodowego. Jest ono zgodne z planem rozwoju szkoły i z indywidualnymi potrzebami pracowników.
Wewnątrzszkolne doskonalenie jest przemyślane, zaplanowane, systematyczne i właściwie organizowane. Wszystkim nauczycielom zostały stworzone równe szanse udziału w wewnątrzszkolnym doskonaleniu. Nauczyciele systematycznie uczestniczą w nim, podnoszą swoje kwalifikacje zawodowe. Jednocześnie stosują nabytą wiedzę i umiejętności w swojej pracy, a ich osiągnięcia są upowszechniane. Dyrektor stymuluje współpracę z nauczycielami, członkowie Rady Pedagogicznej wspólnie pracują nad problemami i wzajemnie się wspierają. Nowi nauczyciele otrzymują wsparcie doświadczonych kolegów i koleżanek. W oparciu o cele szkoły oraz na podstawie potrzeb szkoleniowych kadry szkoły Dyrekcja ustala priorytety w zakresie szkolenia wewnątrzszkolnego i formach zewnętrznych.
Plan doskonalenia zawodowego nauczycieli uwzględnia program rozwoju szkoły oraz indywidualne plany rozwoju zawodowego nauczycieli. Doskonalenie to wpływa na poprawę jakości pracy szkoły. Analizowana jest skuteczność form wewnątrzszkolnego doskonalenia zawodowego nauczycieli i prowadzona ciągła ewaluacja.
AKTY PRAWNE
- Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz.U. z 2004 r. Nr 256, poz.2572 z późn. zm.)
- Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela (Dz.U. z 2003 r. Nr 118, poz.1112 z późn. zm.)
- Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dn. 23 kwietnia 2004 r. w sprawie szczegółowych zasad sprawowania nadzoru pedagogicznego (Dz.U. z 2004 r. Nr 89, poz.845.)
- Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dn. 1 grudnia 2004 r. w sprawie uzyskania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli (Dz.U. z 2004 r. Nr 260, poz.2593)
ZAŁOŻENIA PROGRAMU
- udział wszystkich nauczycieli w wewnątrzszkolnym doskonaleniu
- podnoszenie jakości pracy szkoły
- zdobycie nowych wiadomości i umiejętności
- nowelizacja form i metod w swoim działaniu pedagogicznym
- doskonalenie umiejętności korzystania z technik informatycznych
- umożliwienie wymiany doświadczeń między nauczycielami
- opracowywanie i wdrażanie nowych przedsięwzięć i programów
- umiejętność stosowania techniki komputerowej i informatycznej w procesie nauczania młodzieży
- dokonanie samooceny nauczycieli
Z założeniami programu związane są zadania Dyrektora i Szkoły, do których należą:
- Udostępnienie bazy lokalowej.
- Organizowanie lub nadzorowanie szkoleniowych Rad Pedagogicznych.
- Umożliwienie prowadzenia różnych form doskonalenia nauczycieli.
- Zapewnienie środków finansowych na warsztaty i szkolenia.
- Umożliwienie rozwoju zawodowego nauczycieli.
PLANOWANE OSIĄGNIĘCIA
- Podniesienie jakości pracy szkoły.
- Wyspecjalizowana, fachowa kadra pedagogiczna pracująca metodami, technikami aktywizującymi i stosująca najnowsze osiągnięcia dydaktyki nauczania w nowej szkole.
- Umiejętne, dobre planowanie procesu lekcyjnego oraz stwarzanie ciekawych sytuacji dydaktycznych w trakcie prowadzenia zajęć.
- Podniesienie własnych kwalifikacji.
- Analiza i ewaluacja innowacji pedagogicznych, programów i przedsięwzięć.
CELE OGÓLNE PROGRAMU
- wykazanie się przez nauczycieli znajomością nowelizacji w dydaktyce nauczania i przepisach oświatowych
- stosowanie innowacji pedagogicznych przy tworzeniu własnego warsztatu pracy
- samodzielne tworzenie własnych programów dydaktycznych do zajęć podstawowych i pozalekcyjnych (nadobowiązkowych)
- stosowanie technologii komputerowej i informacyjnej w nauczaniu
Wewnątrzszkolny system doskonalenia nauczycieli będzie się odbywał na wielu płaszczyznach. Płaszczyzny te sklasyfikowano i podzielono na bloki tematyczne.
REALIZACJA POSZCZEGÓLNYCH BLOKÓW TEMATYCZNYCH
- Rady Szkoleniowe Zewnętrzne
W trakcie roku szkolnego przewiduje się dwie rady szkoleniowe prowadzone przez zaproszonych gości. Będą one obejmowały następującą tematykę:
- wykład z higieny żywienia i żywności dr Z. Kubata z Instytutu Pierwiastków Śladowych w Łodzi
- bezpieczeństwo w szkole i środowisku ucznia - warsztaty prowadzone przez Komendę Policji
- Rady szkoleniowe wewnętrzne
Są to rady prowadzone przez samych nauczycieli w oparciu o ich wiedzę i umiejętności. Takich, którzy zechcą się podzielić swoim doświadczeniem i wiedzą. W tym roku przewiduje się minimum cztery takie rady o następującej tematyce.
Wybrane właściwości psychiczne uczniów.
- nierównomierność rozwoju
- niestałość psychoruchowa
- lęk
- uspołecznienie i rozwój moralny
- samoocena
- podmiotowość i przedmiotowość
- uczenie się i właściwości myślenia
- style poznawcze
Udzielanie I pomocy przedmedycznej w nagłych wypadkach i zachorowaniach.
- zasady postępowania w stanach zagrożenia zdrowia i życia
- zasady opatrywania ran, tamowania krwotoków
- zapobieganie rozwojowi wstrząsu
- urazy kości, złamania, zwichnięcia i skręcenia
- oparzenia, odmrożenia, zatrucia
Planowanie pracy dydaktycznej. Plany wynikowe.
- określanie celów kształcenia w oparciu o podstawę programową i program nauczania
- operacjonalizacja celów kształcenia
- taksonomia celów wg B.Niemierki
- wymagania edukacyjne
Prawa dziecka (ucznia) w dokumentach szkolnych.
- prawna ochrona dziecka
- prawa ucznia a obowiązujące przepisy oświatowe
- katalog wybranych praw dotyczących człowieka
- analiza przykładowych statutów szkolnych
Metody badawcze w procesie ewaluacyjnym.
- istotne cechy współczesnych form ewaluacji
- planowanie i projektowanie ewaluacji
- metody badawcze stosowane w procesach ewaluacyjnych
Jak budować własny program nauczania?
- cele ogólne programu
- struktura programu nauczania
- porządkowanie i selekcja materiału nauczania
- cele szczegółowe, ewaluacja programu nauczania
Praca z uczniem zdolnym - diagnoza uzdolnień.
- charakterystyka dzieci uzdolnionych
- myślenie a inteligencja
- rodzaje inteligencji - badanie testem Howarda Gardnera
- myślenie w procesie dydaktycznym
- ćwiczenia w rozwijaniu myślenia twórczego, kształcenie umysłu
- metody pracy z uczniem uzdolnionym
- metoda projektu w pracy z uczniem uzdolnionym
Emocje towarzyszące ocenianiu i ich konsekwencje, ocenianie motywujące.
- rozpoznawanie emocji towarzyszących ocenianiu
- sposoby zmniejszające negatywny wpływ oceny na psychikę uczniów
- znaczenie oceniania motywującego
- Zespoły przedmiotowe
W szkole działają następujące zespoły przedmiotowe::
- zespół przedmiotów humanistycznych
- zespół przedmiotów matematyczno-przyrodniczych
- zespół przedmiotów zawodowych
Praca i zadania poszczególnych zespołów są opracowane zgodnie z harmonogramem na cały rok szkolny.
- Zajęcia otwarte
Prowadzenie lekcji otwartych dla nauczycieli stażystów, kontraktowych oraz innych osób zainteresowanych stosując metody i formy aktywizujące.
Jednocześnie realizując ścieżki edukacyjne i międzyprzedmiotowe np:
- lekcja nr 1 ścieżka międzyprzedmiotowa biologia-fizyka „Baterie a ekologia”
- Szkolny bank autorskich scenariuszy lekcji
Wszyscy nauczyciele uczący w szkole opracowują w ciągu roku dwa autorskie scenariusze lekcji oraz jeden scenariusz godziny wychowawczej. Scenariusze te tworzą bank prac autorskich znajdujący się i dostępny w bibliotece szkolnej. Scenariusze lekcji są dostarczane w formie pracy A4 oraz na dyskietce z krótką metryczką. Zadanie to będzie kontynuowane w następnych latach.
- Publikacje nauczycieli
Publikacje nauczycieli, którzy chcą się podzielić swoją wiedzą i doświadczeniem w formie:
- artykułów
- referatów
- testów
- sprawdzianów
- innych materiałów
- Wykonywanie zadań egzaminatora okręgowej komisji egzaminacyjnej
Nauczyciele po uzyskaniu uprawnień wykonują zadania egzaminatora matur, przedmiotów zawodowych i egzaminu gimnazjalnego. Udział w sprawdzaniach prac pozwala lepiej przygotować uczniów do egzaminów a jednocześnie podwyższa jakość pracy szkoły.
- Indywidualne plany rozwoju zawodowego nauczycieli
Nauczyciele stażyści, kontraktowi i mianowani w celu uzyskania kolejnych stopni awansu zawodowego przedstawiają Dyrektorowi Szkoły indywidualny plan rozwoju zawodowego zgodny z planem rozwoju szkoły.
- Samokształcenie
Jakość pracy w reformującej się szkole wymaga od każdego nauczyciela nowych umiejętności, takich jak przeprowadzanie badań ankietowych, wywiadów, obserwacji, a także stosowania innych technik, które umożliwiają zdobycie i gromadzenie informacji o swojej pracy. Wymaga umiejętności korzystania z technologii komputerowej. Samokształcenie to ciągła praca nad sobą i własnym warsztatem pracy. To stosowanie coraz to nowych rozwiązań dydaktycznych i wychowawczych w szkole i środowisku ucznia. To umiejętność współpracy z rodzicami.
- analiza fachowej literatury
- systematyczna analiza zmian w prawach oświatowych
- prowadzenie kącika ciekawych pozycji w pokoju nauczycielskim
- analiza pracy własnej
- podnoszenie kwalifikacji
- rozwój zawodowy i osiąganie wyższych stopni awansu zawodowego
EWALUACJA
Użyteczność - czy wyposaża nauczycieli w wiadomości i umiejętności potrzebne i przydatne do organizacji własnego warsztatu pracy pedagogicznej i wychowawczej.
Integracja - czy zagadnienia są interdyscyplinarne.
Co utrudnia i co ułatwia jego realizację?
Czy stosowane metody, techniki oraz zakres tematyki jest właściwy?
Pomiary ewaluacji związane z wewnątrzszkolnym doskonaleniem można przeprowadzić w sposób jakościowy i ilościowy, określając stan początkowy i końcowy.
Biorąc pod uwagę ideę tego programu, mówiąc o jego założeniach, musimy pamiętać, że rezultaty są możliwe, ale niepewne. Podczas realizacji programu ważne jest kształtowanie pozytywnych postaw lub zmianę, a ich utrwalenie można przyjąć za końcową ocenę.
Analizę należy przeprowadzić za I i II semestr roku szkolnego. Czy podjęte działania nastawione na tworzenie pewnych modeli w szkole i na lekcjach są przenoszone do własnych warsztatów pracy i procentują w sposób twórczy w pracy z uczniem słabym i zdolnym. Podstawą sukcesu jest intensywna praca całego grona nauczycieli nadzorowana i wspomagana przez dyrekcję szkoły.
mgr Elżbieta Imgrunt |
