Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie
PrezentacjaForumPrezentacja nieoficjalnaZmiana prezentacji
Kompetencja czytania ze zrozumieniem

 

Rozwój umiejętności czytania odbywa się stopniowo od wczesnego dzieciństwa do wieku dojrzałego jednostki. A zatem w procesie nabywania umiejętności czytania zmierzamy do tego, aby doprowadzić ucznia do rozumienia tekstu (do kompetencji czytania ze zrozumieniem).
Kompetencja czytania ze zrozumieniem jest podstawową umiejętnością intelektualną współczesnego człowieka. Umożliwia ono korzystanie z dorobku nauki i kultury, pozwala wzbogacić własną wiedzę oraz kształtować swoją osobowość. Mimo rozwoju takich środków masowego przekazu, jak radio i telewizja, można z całą pewnością stwierdzić, że czytanie pozostanie nadal niezastąpionym sposobem zdobywania informacji. Program telewizyjny albo cykl wykładów nie zastąpią indywidualnej lektury książki czy prasy.
     Nauka czytania jest procesem długotrwałym i minie kilka lat zanim dziecko przyswoi sobie tę umiejętność na tyle, żeby właściwie pełnić rolę ucznia oraz zaspokajać własne potrzeby emocjonalne. Pokonywanie trudności pojawiających się w kolejnych etapach nauki czytania wymaga trudu i wytężonej pracy ze strony ucznia oraz nauczycieli języka ojczystego i innych przedmiotów nauczania.
     Współczesna teoria nauki czytania jest wzbogacona elementami, które podsuwa nowoczesna psycholingwistyka, nauki medyczne – dzięki lepszemu poznaniu mechanizmów fizjologicznych i psychologicznych, a także rozwój dydaktyki i ogólnej teorii wychowania.
     Zwracanie szczególnej uwagi na rolę analizatora słuchowego w nauce czytania pomaga dzieciom szybko opanować system fonologiczny, przyczynia się do doskonalenia ich słuchu fonematycznego oraz poprawnej artykulacji głosek, co w konsekwencji prowadzi do szybszego opanowania techniki czytania. Nie kończy to wszystkich starań nad rozwojem kompetencji czytania, ponieważ dopiero takie czytanie, które prowadzi do bogatego rozumienia treści tekstu, jest czytaniem efektywnym, wzbogaca warsztat pracy ucznia i może być spożytkowane przez niego dla rozwoju własnej osobowości.
     Podstawowe umiejętności wnikliwego i twórczego czytania dziecko powinno opanować już w pierwszych latach nauki szkolnej. W związku z tym naukę czytania w klasach niższych należy jak najbardziej bogacić i uatrakcyjniać, tak aby uczeń był zaangażowany w nią, intelektualnie i emocjonalnie. Rozwijać trzeba takie umiejętności, które pozwalają dziecku odkrywać w tekście to, co nie jest bezpośrednio przedstawione za pomocą słowa.
     W każdej klasie łatwo zauważyć ucznia, który nie rozumie czytanego tekstu. Uczeń taki ma ogromne trudności w przyswojeniu i zapamiętaniu określonych informacji. Najczęściej jest to uczeń słaby i, być może, główną przyczyną jego sytuacji jest słaba umiejętność czytania ze zrozumieniem.
     Należy zwrócić uwagę na fakt, że poczucie rozumienia nie jest dowodem, że uczeń naprawdę rozumie treść czytanego tekstu. Konieczne jest więc nie tylko wdrażanie do cichego czytania ze zrozumieniem, ale kontrola i samokontrola kompetencji w tym zakresie. Należy pamiętać o kontroli bieżącej i okresowej. Czytanie ze zrozumieniem możemy kontrolować na bieżąco w czasie pracy z tekstem oraz w czasie wykonywania innych czynności, np. ćwiczeń ortograficznych, rozwiązywania krzyżówek. Najczęściej sprawdzamy poprawność czytania za pomocą pytań i poleceń dotyczących treści, np. zadajemy pytania o osoby występujące w tekście, ich cechy, czynności i motywy postępowania, prosimy o wyjaśnienie tytułu tekstu, myśli przewodniej treści etc. O rozumieniu tekstu może świadczyć opowiadanie twórcze dziecka związane z dalszym losem bohaterów, indywidualna zmiana treści zgodnie z wyprowadzonymi wnioskami, modyfikacja treści ilustracji do tekstu w świetle myśli przewodniej, rady udzielone bohaterom itp.
     Kontrola okresowa czytania ze zrozumieniem powinna prowadzić do uchwycenia dynamiki rozwoju czytania w całej klasie i u poszczególnych uczniów. W związku z tym przeprowadzamy co jakiś czas sprawdziany, np. na początku roku, dwa razy w ciągu trwania nauki i na jej zakończenie w danej klasie. Sprawdziany czytania nauczyciel może przygotować we własnym zakresie.
     R. Więckowski wyróżnia trzy poziomy rozumienia tekstów:

poziom I – uczniowie wyodrębniają konkretne fakty i zdarzenia, zapamiętują je i odtwarzają na polecenie nauczyciela;

poziom II – w czytanym tekście uczniowie wyodrębniają związki przyczynowo – skutkowe między faktami i zdarzeniami;

poziom III – uczniowie potrafią wyodrębnić ideę utworu (myśl przewodnią).
     Powodem szczególnego zainteresowania procesem wdrażania uczniów do umiejętności czytania ze zrozumieniem są wyniki badań OECD opublikowane w raporcie Ośrodka Badań Edukacyjnych i Informacji (inwestycje w kapitał ludzki) oraz zmieniający się system realizacji programu nauczania w klasach I – III.
     W badaniach OECD wyróżniono pięć poziomów czytania ze zrozumieniem:

poziom I – zdolność odszukania przynajmniej pojedynczej prostej części informacji w materiałach pisanych prostym językiem;

poziom II – zdolność odszukania części informacji na podstawie prostego kojarzenia wymagającego niskiego poziomu wnioskowania;

poziom III – zdolność wykorzystania materiałów pisemnych przy niskim poziomie wnioskowania, biorąc pod uwagę liczenie części informacji;

poziom IV – zdolność wykonywania zadań o wielu właściwościach lub mniej prostych przy użyciu złożonej informacji;

poziom V – zdolność wykonywania złożonych zadań łączących kilka informacji, które należy wyszukać w materiale pisemnym.
     Poziomy cichego czytania R. Więckowskiego dla klas I – III (dzieci) i pierwsze dwa poziomy OECD (młodzież – dorośli) są bardzo zbliżone. Jeżeli nauczyciele nauczania początkowego będą istotnie organizowali różne sytuacje dydaktyczne również w systemie integralnej realizacji programu, to pierwsze dwa, a nawet trzy poziomy są możliwe do osiągnięcia w nauczaniu początkowym. Należy jednak pamiętać, że wdrażanie do czytania ze zrozumieniem powinno się odbywać każdego dnia i przy każdej nadarzającej się okazji, niezależnie od rodzaju kształcenia. Obecnie etap wdrażania reformy nie musi zakłócać form pracy nad wdrażaniem do czytania ze zrozumieniem. Wręcz odwrotnie, stwarza ku temu duże możliwości. Idzie jedynie o to, aby nauczyciele te możliwości dostrzegali i wykorzystali.
     W systemie zintegrowanym łatwo się zapomina, że nadal uczniów należy wdrażać do samodzielnego twórczego myślenia, uczyć kompetencji czytania i czytania ze zrozumieniem, umiejętności formułowania i komunikowania wypowiadania myśli. Temu sprzyja język polski. Nauczyciel musi być przekonany nie tylko w klasach I – III, że elementarną funkcję integrującą wiedzę ucznia spełnia język ojczysty.
     Aby kompetencje czytania ze zrozumieniem w klasach I – III doskonalić, należy tworzyć sprzyjające realizacji tego zadania sytuacje dydaktyczne, organizując odpowiednie rodzaje ćwiczeń. Klasa III kończy I etap edukacji, ale nie kończy doskonalenia techniki czytania i czytania ze rozumieniem. Trzeba organizować nadal różne ćwiczenia doskonalące kompetencje czytania ze zrozumieniem przy każdej nadarzającej się okazji w procesie integralnej realizacji treści.
     Począwszy od klasy pierwszej nauka kompetencji czytania wymaga kształcenia zdolności rozumienia. Dzięki zdolności rozumienia możliwa jest ocena wartości, interpretacja oraz odkrywanie ukrytego sensu zawartego w drukowanych (pisanych) symbolach.
     Ukierunkowanie nauki czytania w okresie wczesnoszkolnym na rozumienie czytanych tekstów sprzyja kształceniu kompetencja czytania w sposób funkcjonalny, który pozwala m. in. na: rozwiązywanie różnych problemów wynikających z tekstu, zdobycie pewnej refleksji, krytycznego myślenia, a także do coraz to innej działalności w postaci nowych pytań czy pomysłów.
     Kompetencji czytaniu zawsze powinno towarzyszyć rozumienie, gdyż inaczej jest to czynność umysłowa pozbawiona sensu, zwłaszcza w toku nauczania.

Lewandowska Barbara

Jeżeli zauważyłeś jakieś nadużycia w prezentacji napisz o tym poniżej i wyślij je do nas:
INFORMACJE O PREZENTACJI

Ostatnią zmianę prezentacji wykonał: Szkolnictwo.pl.
IP autora: 83.21.195.174
Data utworzenia: 2008-09-01 22:47:24
Edycja: Edytuj prezentację.

HISTORIA PREZENTACJI

Szkolnictwo.pl (83.21.195.174) - Prezentacja (2008-09-01 22:47:24) - Edytuj prezentację.





Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie