Konspekt lekcji chemii w szkole średniej.
Temat: Ozon. Zjawisko dziury ozonowej.
Cele lekcji
Uczeń powinien umieć:
· scharakteryzować tlen (utrwalić informacje na temat rozpowszechnienia, właściwości i zastosowania) oraz jego odmianę, ozon,
· opisać metody otrzymywania tlenu (destylacja frakcjonowana, elektroliza wody),
· układać przykładowe reakcje otrzymywania tlenu na drodze termicznego rozkładu związków,
· zdefiniować zjawisko alotropii,
· wymienić przyczyny powstawania dziury ozonowej oraz sposoby przeciwdziałania.
Przebieg lekcji
1. Sprawy organizacyjne:
- sprawdzenie obecności,
- odpytanie ucznia z ostatniego tematu („Tlen”), mające na celu nawiązanie do bieżącego, poprzez przypomnienie podstawowych informacji na temat tlenu.
2. Przedstawienie celów lekcji.
3. Podanie tematu i punktów, wg których będzie realizowany:
a) otrzymywanie tlenu,
b) zjawisko alotropii,
c) otrzymywanie, właściwości i zastosowanie ozonu,
d) badanie utleniających właściwości ozonu,
e) związki niszczące warstwę ozonową,
f) konsekwencje ubytku ozonu i sposoby przeciwdziałania.
4. Omówienie tematu.
Nauczyciel omawia sposoby otrzymywania tlenu (destylację frakcjonowaną oraz elektrolizę), po czym zapisuje przykładowe reakcje procesów, w których tlen powstaje jako produkt uboczny, np.:
2 KMnO4 = K2MnO4 + MnO2 + O2,
2 HgO = 2 Hg + O2,
2 H2O2 = 2 H2O + O2.
Następnie wprowadzane jest pojęcie alotropii, które pozwala ustalić wzór ozonu. Nauczyciel prezentuje schemat powstawania ozonu, a wybrany uczeń układa na jego podstawie równania reakcji i zapisuje je na tablicy:
O2 = 2 O,
O + O2 = O3.
Zwracana jest też uwaga klasy na fakt, że z powstawaniem ozonu mają do czynienia w życiu codziennym.
Dalej omawiane są właściwości i podstawowe zastosowania ozonu, a na ich potwierdzenie osoba z klasy przeprowadza doświadczenie „Utleniające właściwości ozonu”. Do probówki wlewa 3 ml H2SO4, a następnie powoli, po ściankach, 1 ml C2H5OH. Na koniec wsypuje kilka kryształków KMnO4. Nauczyciel przypomina o konieczności zachowania bezpieczeństwa w pracy z kwasem. Uczniowie obserwują przebieg reakcji, po czym wybrana osoba zapisuje na tablicy równania ilustrujące proces:
2 KMnO4 + H2SO4 = Mn2O7 + K2SO4 + H2O
Mn2O7 = 2MnO2 + O3
C2H5OH = CH3CHO.
Nauczyciel objaśnia po kolei każdą reakcję. Na koniec uczniowie dowiadują się o przyczynach ubytku ozonu i sposobach przeciwdziałania temu zjawisku.
5. Podsumowanie.
Nauczyciel zadaje uczniom kontrolne pytania, typu:
„W jaki sposób można otrzymać tlen?”,
„Czym jest ozon?”,
„Co jest przyczyną powstawania dziury ozonowej?”, itp.
Podsumowaniu wiadomości służyć będzie zadanie domowe z zeszytu ćwiczeń.
************************
Literatura:
M. Poźniczek, Z. Kluz: „Chemia”
K. Łopata: „Chemia a środowisko”
************************
opracowała: mgr inż. Anna Wojciechowska
|
