Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie
PrezentacjaForumPrezentacja nieoficjalnaZmiana prezentacji
Ekspresja dziecięca podstawą edukacji wczesnoszkolnej

Od 01.01.2015 odwiedzono tę wizytówkę 5230 razy.
Chcesz zwiększyć zainteresowanie Twoją jednostką?
Zaprezentuj w naszym informatorze swoją jednostkę ->>>
* szkolnictwo.pl - najpopularniejszy informator edukacyjny - 1,5 mln użytkowników miesięcznie



Platforma Edukacyjna - gotowe opracowania lekcji oraz testów.



 

Teatr w edukacji wczesnoszkolnej
Ekspresja dziecięca podstawą edukacji wczesnoszkolnej.

„ Pozwól dziecku się wypowiedzieć – pozwól mu się wyrazić”
C. Freinet

Słowa te, wypowiedziane przez Celestyna Freineta są dla mnie jako nauczyciela szczególnie bliskie. Charakteryzują one koncepcję tego wielkiego pedagoga, która dużą uwagę zwraca na ożywioną aktywność dziecka, połączoną z radosnym przeżywaniem. Zachęca do stymulowania ucznia do twórczego działania, dawania mu możliwości poszukiwania, błądzenia, stawiania pytań, mówienia i przeżywania. Jego oryginalna koncepcja pedagogiczna jest dla mnie kopalnią pomysłów i inspiracji.


Biografia Celestyna Freineta
Celestyn Freinet urodził się 15 października 1896 roku we francuskiej wiosce Gars, w ubogiej rodzinie chłopskiej. Do końca życia pozostał wierny swemu środowisku - przyrodniczemu i ludzkiemu. Freinet myślał kategoriami ludzi prostych, czerpiących prawdę o życiu z samego życia, z codziennej, żmudnej pracy, z umiłowania przyrody, ze znajomości natury. Po ukończeniu szkoły średniej rozpoczął studia w Nicei, jednak powołanie na front uniemożliwiło mu dalszą naukę. Jako inwalida wojenny, 20-letni Celestyn dostał posadę niewykwalifikowanego nauczyciela w wiejskiej szkole eksperymentalnej w Bar-sur-Loup, miejscowości położonej między Gars i Niceą. W trakcie pracy stwierdził, że nauczanie tradycyjne nie przynosi zadowolenia uczniom. Raziła go bierność dzieci w szkole. Zdecydował się szukać sposobów aktywizacji edukacyjnej. Uczulony na los dziecka, zwłaszcza dziecka wiejskiego, w swoich pierwszych artykułach, które już w 1920 roku ukazują się na łamach pisma Clarte, podejmuje walkę z zakorzenionymi tradycjami, protestuje przeciwko krzywdzie dziecka wiejskiego. Od tego czasu współpracuje z Henri Barbusse'em. Jego poszukiwania zbiegają się w czasie z okresem intensywnych poszukiwań nowych metod nauczania i wychowania w wielu krajach Europy i w Stanach Zjednoczonych. Freinet pilnie śledzi ówczesną literaturę psychologiczną i pedagogiczną. Studiuje prace Marii Montessori, koresponduje z Owidiuszem Decrolym. Zwiedza w Niemczech szkoły organizowane przez Hermanna Lietza. W sierpniu 1925 roku wraz z kilkudziesięcioosobową grupą nauczycieli z różnych krajów Europy Zachodniej Freinet odbywa podróż do Związku Radzieckiego. Próbując dokonać gruntownej przebudowy całego układu życia szkoły w Bar-sur-Loup w 1926 roku wymyśla zastosowanie drukarni w pracy szkolnej, aby dzieci same wypowiadały się. Tym samym eliminował podręczniki i tradycyjne sposoby prowadzenia zajęć lekcyjnych. ( B. Kollek, Ponad ćwierćwiecze z pedagogiką Freineta, Wrocław 1995.) Cenił natomiast swobodną ekspresję, aktywność i twórcze działanie dziecka.
Analizując życiorys i dorobek podziwiam Celestyna Freineta. Cenię jego twórczość służącą twórczości dziecięcej.

Koncepcja pedagogiczna Freineta
C. Freinet krytykował szkołę tradycyjną, werbalną i sformalizowaną, postulował zaś szacunek dla osobowości dziecka i akcentował aspekt sprzyjania rozwojowi. Wyodrębnia trzy naturalne fazy rozwoju psychicznego, które jego zdaniem, trzeba uwzględniać w pracy z dziećmi.

Cenił Freinet swobodną twórczość uczniów. Czyniąc z ekspresji podstawę uczenia się, dowodził, że ona właśnie wyzwala wysiłek edukacyjny. Freinet był jednym z pierwszych, który wśród różnorodnych form ekspresji wysunął na czoło ekspresję słowną dziecka, widząc w niej skuteczny środek nauczania i wychowania.

Był przeświadczony o zasadniczej wartości doświadczeń poszukujących w toku własnej, samodzielnej pracy ucznia. Freinet przekonywał, że :

  • Nie zabawa, lecz praca jest naturalną potrzebą człowieka;
  • Jeżeli chodzi o dzieci, to przez pojęcie ”praca” nie należy rozumieć zadań narzuconych im przez dorosłych, lecz tylko te aktywności, które odpowiadają potrzebom dziecka i zaspokajają jego ciekawość;
  • Realizacja wychowania przez pracę wyzwala w każdej grupie dzieci ład i harmonię, a więc równowagę i postęp.
Szkoła freinetowska – to zakład pracy dziecięcej zespolonej z życiem środowiska. Przebywające w tym środowisku dziecko, to istota działająca i w toku swego działania swobodnego wzbogacająca swoje doświadczenia. Freinet jest zdecydowanym propagatorem szkoły uwalniającej dziecko od niepokojów i napięć związanych z abstrakcyjną nauką. Jest przedstawicielem pedagogiki humanistycznej, która zakłada, że szkoła powinna być miejscem stwarzającym klimat bezpieczeństwa i warunki do maksymalnego rozwoju osobowości. W pedagogicznej koncepcji Freineta dostrzegamy pewien system działań edukacyjnych zespalających ekspresję dziecka z różnymi aktywnościami, w tym grupowymi.


Wyróżniał tak zwane techniki nauczania:

· Techniki swobodnej ekspresji (artystycznej, plastycznej, muzycznej, teatralnej, technicznej),

· Technika swobodnego tekstu – jest szczególną formą ekspresji wielostronnej inspirowanej przeżyciami dziecka.

· Technika gazetki szkolnej – gazetka szkolna stanowi zbiór swobodnych tekstów pisanych i drukowanych przez uczniów, może zawierać także różnego rodzaju rozrywki umysłowe, zagadki, czy ciekawostki. Gazetkę redagują dzieci, nauczyciel jedynie wspiera podejmowane działania. Gazetka informuje o ważnych wydarzeniach, upamiętnia pewne dyskusje, interpretuje wydarzenia życia szkolnego oraz stwarza płaszczyznę dla rozwoju własnej twórczości literackiej czy plastycznej.

· Technika korespondencji międzyklasowej i międzyszkolnej – podstawą korespondencji może być gazetka, do której dołączamy list ułożony przez dzieci, ponadto można wysyłać np. albumy tematyczne, prace plastyczne, widokówki, ciekawostki o klasie, szkole, mieście czy regionie. Prowadzenie korespondencji można połączyć np. z corocznymi spotkaniami (wówczas ćwiczy się również redagowanie zaproszeń, zawiadomień itp.) Dialogi korespondencyjne można prowadzić z osobami fikcyjnymi, np. z postaciami bajkowymi.

Można wyodrębnić techniki samokształceniowe:
Technika fiszek autokorektywnychkartoniki z zadaniami dla uczniów i kartoniki z prawidłowymi odpowiedziami. Każdy uczeń uczy się samodzielnie i sprawdza poprawność wykonania zadania.
Technika doświadczeń poszukujących (z wykorzystaniem fiszek
problemowych i wiodąco-prowadzących) – najważniejsze jest tu doświadczenie samodzielnie zdobywanie przez dziecko, a istotnym elementem tej techniki jest kartoteka fiszek problemowych. Fiszki zawierają pewną liczbę zadań, które dziecko może wykonać w związku z tematem; mogą się na nich również znaleźć wskazówki, gdzie szukać potrzebnych informacji, ale generalnie służą do ukierunkowania samodzielnych doświadczeń uczniów oraz uczą weryfikacji i sposobów operowania wiadomościami.

Technika planowania pracyuczniowie wspólnie z wychowawcą ustalają

roczne oraz tygodniowe plany pracy, jak również samodzielnie sporządzają

plan pracy własnej i odnotowują swoje osiągnięcia. ( K. Leksicka, Wybrane Techniki

C. Freineta w edukacji polonistycznej ucznia klas początkowych, w: R. Więckowski, K. Rogulska (red.), Podstawy nauczania początkowego, Wrocław 1992).

Ważne miejsce w szkole Freineta zajmowało prowadzenie przez uczniów „KSIĘGI ŻYCIA”.

Z całego bogactwa technik i form wypracowanych przez C. Freineta wybrałam kilka, które bardzo chętnie stosuję w swojej pracy. Uważam, że one dobrze służą rozwojowi zarówno uczniów najzdolniejszych jak i tych, którzy posiadają pewne trudności. Szczególnie dużo czasu poświęcam na rozwijanie u moich uczniów ekspresji i twórczości artystycznej. Staram się zapewnić swoim wychowankom szeroki kontakt ze sztuką.

Programowanie pracy z uczniem poprzez teatr dziecięcy.
Edukacja dziecka w wieku 7 – 10 polega na percepcji, czyli na uwewnętrznianiu indywidualnych i społecznych doświadczeń oraz na komunikowaniu w formie ekspresji, czyli na wyrażaniu i uzewnętrznianiu własnych przeżyć dziecka. Możliwości ekspresji daje dziecku jego wypowiedź „teatralna”. Dziecko nie tylko poznaje i doskonali swój język, ale także doświadcza mowy jako symbolu zdarzeń, a także komunikacji pozawerbalnej. Ma możliwość przeżycia niecodziennych chwil w abstrakcyjnej, niepowtarzalnej rzeczywistości z udziałem zespołu.(Szczepańska M., Edukacja kulturalna dziecka w wieku wczesnoszkolnym, Kraków, 2000).

B. Suchodolski stwierdza, że "dzięki teatralnej edukacji człowiek staje się pełniejszy, bardziej wrażliwy na sytuacje i losy ludzkie, głębiej zaangażowany w tworzenie rzeczywistości, w której żyje i która warunkuje jego działalność". (Suchodolski B., Wychowanie przez sztukę W: Wojnar (red), Teoria wychowania estetycznego, Warszawa 1997).

Analiza literatury przedmiotu wskazuje na duże znaczenie teatru dla całościowego rozwoju młodszego dziecka. A. Pawłowski stwierdza, że świat wyobraźni, zabawy twórcze, tematyczne, naśladowcze, fikcyjne, zabawy w iluzję, mają ogromne znaczenie dla rozwoju dziecka, rozszerzania jego doświadczeń, dokonywania spostrzeżeń. Poprzez utożsamianie się z różnymi postaciami pomagają dziecku w rozumieniu przeżyć innych osób i uświadamianiu sobie ich ról społecznych, a to jest ważne dla kształtowania się społecznej postawy.(Pawłowski A., Wprowadzenie dzieci w świat teatru, Warszawa 1990.)
To stanowisko podziela I. Wojnar zaznacza, że potrzeba „grania roli" tkwi głęboko w psychice ludzkiej i sięga korzeniami do najwcześniejszego dzieciństwa. To w zabawach małych dzieci dostrzegamy spontaniczny pęd do wcielania się w inne postacie, niż się jest samym.. Stwierdzamy momenty twórcze, swobodną ekspresję, a więc te czynniki, które są nierozdzielnie związane z każdą działalnością artystyczną. (Wojnar I., Twórcza aktywnośc dziecka, Warszawa 1985).
Edukacja teatralna zdaniem J. Janczar umożliwia wykorzystanie naturalnej skłonności dziecka do naśladownictwa i zabawy, a także aktywności emocjonalnej i ruchowej. Sprzyja rozładowaniu napięcia i energii, przynosi radość i satysfakcję. Pozwala na stymulowanie aktywności pojedynczego dziecka przez wzmacniane w nim poczucia własnej wartości. Ułatwia wyrównywanie dysproporcji rozwojowych, przyczynia się do urozmaicenia realizowanych treści nauczania zintegrowanego. Teatr jest wg autorki zabawą, przyjemnością, pomysłem na spędzenie wolnego czasu. ( Janczar J., Teatr w edukacji wczesnoszkolnej, „Edukacja i dialog” wrzesień 2001).

Irena Wojnar określa sztukę mianem " podręcznika życia ". Podręcznik ów służyć ma temu aspektowi procesu edukacyjnego, który wiąże się z aktywizacją sił duchowych, postaw moralnych, wrażliwości i wyobraźni człowieka. Autorka podkreśla jednak, że wychowanie przez sztukę może stać się „wychowaniem całego człowieka”. Zakłada nie tylko kształcenie wrażliwości na piękno, ale włączenie sztuki w całokształt procesu wychowania rozumnego, wrażliwego i twórczego człowieka. (Wojnar I., Sztuka jako podręcznik życia, Warszawa 1984).

Podsumowując powyższe rozważania uważam, że sztuka spełnia swoistą rolę poznawczą i organizuje swoisty sposób myślenia, łącząc procesy rozumienia z osobistym doświadczeniem, przeżywaniem, ekspresją. Biorąc pod uwagę własne doświadczenia oraz zdanie wielu przytaczanych powyżej autorów stwierdzam, że umożliwianie dzieciom szerszego kontaktu ze sztuką, teatrem, rozwijanie dziecięcej ekspresji artystycznej, umożliwia zrealizowanie następujących celów i zadań:
· wyzwalanie w uczniach możliwości kreacyjnych przez zabawy ogólnorozwojowe, gry dramowe, krótkie inscenizacje,
· rozwijanie umiejętności pracy w zespole, odpowiedzialności, rzetelności,
· pobudzanie uczniów do aktywnego uczestnictwa w życiu szkoły,
· rozwijanie pozytywnych cech charakteru, takich jak życzliwość, otwartość, szacunek dla pracy i innych,
· rozwijanie poczucia odpowiedzialności osobistej i grupowej, samodyscypliny,
· dostarczanie radosnych przeżyć emocjonalnych i estetycznych,
· nabywanie swobody i otwartości w kontaktach z ludźmi, przezwyciężanie nieśmiałości,
· wzmacnianie miłego i zabawnego nastroju oraz rodzinnej atmosfery przepojonej miłością i szacunkiem dla najbliższych,
· przygotowanie do odbioru dzieł sztuki teatralnej, filmowej, telewizyjnej itp.,
· wzmacnianie poczucia własnej wartości i poczucia wartości wynikającej z przynależności do zespołu,
· kształcenie pamięci mechanicznej i logicznej,
· rozbudzanie wyobraźni uczniów,
· angażowanie rodziców do współpracy


Propozycja praktycznych rozwiązań zabawy dziecka w teatr.
Jako zwolenniczka metod twórczych, a przede wszystkim metody teatralnej postanowiłam, że zaproponuję dzieciom przygotowanie w końcowym etapie realizacji całego bloku tematycznego etiudy teatralnej, utrwalającej wcześniej poznane i utrwalane słówka i zwroty. Stanęłam przed trudnym zadaniem, ponieważ nie dotarłam, pomimo poszukiwań do gotowych scenariuszy w języku angielskim, które byłyby odpowiednie dla dzieci w wieku 8 lat i zawierały potrzebne nam słownictwo. Postanowiłam, że wykorzystam do tego celu tekst zawarty w książeczce autorstwa Pani A. Wieczorek „Czytam po angielsku”. Zaadoptowałam go na potrzeby sceniczne i w ten sposób przy ogromnym udziale moich uczniów powstał scenariusz etiudy ”CLOTHES

Clothes
Wymawiany tekst.
Ruch sceniczny, uwagi, plastyka ciała.
1. The mice are heaving a party.

Cała klasa siedzi w grupce z tyły sceny. Tekst wymawia 1 chłopiec, który wychodzi na środek.

2. A great mice party!

Dzieci wesoło biegają po całej scenie.

3. Look at them !

Dzieci podchodzą do przodu sceny, nachylają się wszystkie w jednym kierunku tak jak by coś obserwowały, wypatrywały.

4. Ben!

Woła jeden z chłopców.

5. Ben, Ben, Ben!!!

Nawołuje cała klasa; uczniowie szukają wołanego chłopca po całej scenie udają, że zaglądają w różne miejsca.

6. I am Ben!

Jeden z chłopców wchodzi na krzesło.

7. Hello Ben!

Dzieci podchodzą do Bena i go mile witają.

8. Ben is wearing a blue

T- shirt and red shorts.

Jedna dziewczynka podchodzi do chłopca i opisuje jego ubiór, wszyscy siedzą na scenie.

9. He looks great!

Wszyscy energicznie wstają i w marszowym rytmie powtarzają to zdanie, potem tańczą z Benem fragment dowolnego tańca.

10. Sue!!

Z tyłu sceny pojawia się głos, wszyscy przygotowują przejście środkiem sali dla Sue.

11. I am Sue!

Środkiem sali idzie dziewczynka, która staje na samym początku sceny.

12. Sue is wearing a yellow skirt and green tights.

Do Sue podchodzą 2 dziewczynki, które opisują jej strój, potem cała klasa powtarza rytmicznie zdanie i w kilku krokach zbliża się do Sue.

13. She looks funny!

Wszyscy wesoło biegają po scenie.

14. Where is Cleo?

Na środek sceny wychodzi uczeń i zadaje pytanie do publiczności, potem to pytanie powtarza cała klasa.

15. I am Cleo!

Z tłumu wychodzi jedna z dziewczynek, wszyscy ją witają.

16. Cleo is wearing a pink blouse and blue socks.

Dwoje dzieci opisuje strój dziewczynki, pozostali aktorzy siadają na scenie.

17. She looks OK!

Uczniowie energicznie wstają i głośno wypowiadają kwestię.

18. School!

Rozlega się dzwonek, dzieci śpieszą się i ustawiają w pary (naśladują siedzenie w ławkach), wchodzi Pani, która się wita z uczniami piosenką.

19. Bill!

Pani wzywa do odpowiedzi Billa.

20. I am Bill.

Zgłasza się do odpowiedzi jeden z chłopców.

21. Bill is wearing a big, white shirt and black trousers.

Dzieci kolejno zgłaszają się do odpowiedzi i opisują ubiór chłopca.

22. He looks funny!

Dzieci krzyczą radośnie.

23. Break!

Rozlega się muzyka, dzieci

naśladują czynności wykonywane na przerwie

( klasy, rzuty piłką, podskoki).

24. Emily!!!

Dzieci nawołują.

25. I am Emily.

Wchodzi jedna z dziewczynek, wszyscy do niej podbiegają.

26. Emily is wearing a long dress.

Wszyscy siedzą na scenie, jedna osoba stoi i opisuje strój.

27. She looks smart!

Wszyscy wstają i wykrzykują radośnie.

28. Wrrrr !

Wbiega na scenę tajemnicza postać, która przykryta jest płachtą materiału. Wszyscy się boją, pokazują mimiką uczucie strachu. Tajemnicza postać zrzuca materiał, ma na sobie dziwne okulary, wszyscy się w ciszy przyglądają.

29 Joe is wearing a big, brown sweter and pink sunglasses.

Tą kwestię wypowiada cała klasa, która rozbiegła się po bokach sceny. Joe stoi w środku.

30. What funny mice they are!!

Wszyscy wykonują na scenie wesoły pociąg. Na koniec piękny ukłon.


ANALIZA I OCENA PRZEBIEGU PRZEDSIĘWZIĘCIA EDUKACYJNEGO

ETAPY PRACY NAD PRZYGOTOWANIEM INSCENIZACJI:

  1. Zapoznanie z tekstem scenariusza inscenizacji, tłumaczenie tekstu na język polski.
2. Ćwiczenia z oryginalnym nagraniem w celu opanowania odpowiedniej

wymowy poszczególnych kwestii.

  1. Podział ról.
  2. Konstruowanie kolejnych scen przedstawienia: omawianie ruchu scenicznego, zagospodarowywanie przestrzeni scenicznej, odpowiednia wymowa, pamięciowe opracowanie poszczególnych tekstów.
  3. Dobieranie fragmentów muzycznych.
  4. Omawianie i projektowanie strojów.
  5. Próba generalna, występ przed społecznością szkolną i rodzicami.

Praca nad realizacją przygotowanego przedstawienia trwała 2 tygodnie, średnio po 1 godzinie dziennie. Praca, a przede wszystkim świetna zabawa pochłonęła moich uczniów bez reszty. Byli bardzo zadowoleni, że po raz pierwszy mogą wystąpić na scenie w języku angielskim. Przygotowanie tego krótkiego przedstawienia stało się wyjątkowo ważną okazją do utrwalenia poznanych zwrotów i słówek w języku angielskim. Było to uważam wspaniałe podsumowanie realizowanego bloku tematycznego. Mam całkowitą pewność, że wszystkie dzieci dobrze opanowały nowy zasób słów. Wielokrotne powtarzania tekstów w języku angielskim podczas wielu prób spowodowały, że każdą rolę

(czyli zdanie w języku angielskim) opanował każdy uczeń. Nie było to bezpodstawne „wkuwanie” słów, ale nauka toczyła się pod osłoną zabawy i pretekstu opanowania kwestii do nowego przedstawienia. Niewątpliwie wpłynęło to na rozwój dziecięcych kompetencji językowych.

Joanna Chojnacka

Umieść poniższy link na swojej stronie aby wzmocnić promocję tej jednostki oraz jej pozycjonowanie w wyszukiwarkach internetowych:

X


Zarejestruj się lub zaloguj,
aby mieć pełny dostęp
do serwisu edukacyjnego.




www.szkolnictwo.pl

e-mail: zmiany@szkolnictwo.pl
- największy w Polsce katalog szkół
- ponad 1 mln użytkowników miesięcznie




Nauczycielu! Bezpłatne, interaktywne lekcje i testy oraz prezentacje w PowerPoint`cie --> www.szkolnictwo.pl (w zakładce "Nauka").

Zaloguj się aby mieć dostęp do platformy edukacyjnej




Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie