ΟΟInstrumenty perkusyjne jest to pierwszy rodzaj instrumentów, jakie dzieci poznają w klasach 4-6 i należą do ich ulubionych. Grają na nich bardzo chętnie i pomysłowo wykorzystują je np. przy akompaniamencie do piosenek. Celem tej lekcji jest jak najszersze przedstawienie tej grupy instrumentów i możliwości ich wykorzystania.
Przedmiot: Muzyka.
Klasa: IV szkoły podstawowej.
Czas trwania: 90 minut.
Cele:
- rozpoznawanie budowy, podziału i brzmienia instrumentów perkusyjnych,
- umiejętność wykorzystania ich do akompaniamentu,
- kształtowanie wrażliwości estetycznej płynącej z muzykowania.
Forma: indywidualna Środki dydaktyczne: Plansza z krzyżówką i instrumentami perkusyjnymi, CD, odtwarzacz, instrumenty perkusyjne.
- Wprowadzeniem do lekcji będzie rozwiązanie krzyżówki, której hasłem jest temat lekcji.
Hasła do krzyżówki: 1. Narodowy taniec polski, dawniej zwany chodzonym. 2. Obniża dźwięk o pół tonu. 3. Kierownik orkiestry i chóru. 4. Twórca utworu muzycznego. 5. ...wiolinowy. 6. Wydobywa się nim dźwięk ze skrzypiec. 7. Region tańca ludowego kujawiaka. 8. Największy instrument muzyczny. POLONEZ B EMOL DY RYGENT KOMPOZYTOR KL UCZ SMYCZEK KU JAWY ORG ANY
- Po rozwiązaniu krzyżówki wspólnie odczytujemy hasło - perkusja.
- Dzieci siadają w półkolu, każde otrzymuje instrument perkusyjny. Proszę, aby kolejno zaprezentowały swój instrument i zwróciły uwagę jak wydobywają dźwięk i jaki ruch wykonują.
- Dzieci mówią, że uderzają w instrumenty.
- Wyjaśniam, że właśnie od słowa łacińskiego, percussio znaczy uderzać, dlatego też grupę tych instrumentów nazywamy perkusyjnymi.
- Następnie przechodzę do podziału instrumentów perkusyjnych. Układam na stole instrumenty, które są przedstawicielami danej grupy: bęben, trójkąt, dzwonki. Pokazuję i prezentuję brzmienie danego instrumentu, dzieci opisują go i mówią co jest źródłem dźwięku, w jaki sposób go wydobywamy.
- Jako podsumowanie powstaje tabelka, którą uzupełniam podczas omawiania (na tablicy).
grupa cechy charakterystyczne instrumentI naciągnięta błona bęben, tamburyn II pocierane i uderzane o siebie trójkąt, pudełko akustyczne, talerze III metalowe lub drewniane płytki dzwonki, ksylofon, metalofon
- Instrumenty, których nie mamy w klasie pokazuję na planszy.
- Następnie słuchamy nagrania płytowego z utworem, w którym wyraźnie zaznaczona jest ścieżka perkusji. Po wysłuchaniu uczniowie starają się odpowiedzieć jaką rolę pełni perkusja w orkiestrze: rytmiczną i kolorystyczną.
- Przechodzimy do zabawy na rozpoznawanie brzmienia instrumentów. Uczniowie odwróceni tyłem do mnie uważnie słuchają mojej prezentacji danego instrumentu, zgadują jego nazwę i mówią po czym go rozpoznali.
- Następna zabawa z instrumentami ćwiczy koncentrację i pomysłowość. Przedstawiam symbole graficzne dźwięków, które wykorzystamy w naszej zabawie.
symbol |
objaśnienie symbolu |
wnioski |
sposób wydobycia |
kropka
|
Dźwięk krótki, tłumiony |
Łatwy do uzyskania na instrumentach drewnianych, niemetalowych (bęben, pudełko akustyczne) |
Po uderzeniu nie odrywamy ręki od instrumentu |
kropka z ogonkiem
|
Dźwięk długi, brzmiący |
Łatwy do uzyskania na instrumentach metalowych (trójkąt, talerze) |
Po uderzeniu oderwać rękę od instrumentu |
linia prosta
|
Dźwięk ciągły |
Trudny do wydobycia na wszystkich instrumentach |
należy spokojnie pocierać instrument |
zygzak |
Dźwięk drgający, tzw. tremolo |
Łatwy do uzyskania na wszystkich instrumentach |
Potrząsanie, gwałtowne pocieranie instrumentu |
- Po zapoznaniu się z symbolami zapisuję je rozsypane na tablicy i przystępujemy do zabawy. Pokazuję wybrany symbol a odpowiednia grupa dzieci gra na swoim instrumencie. Większy symbol oznacza zwiększoną dynamikę.
- Po wykonaniu ćwiczenia dzieci przedstawiają swoje opinie i wrażenia.
- Przystępujemy do kolejnej zabawy. Rysuję na tablicy jej schemat i wyjaśniam symbole.
2
o < 4 6 > Objaśnienia znaków: > - gra prawa część klasy < - gra lewa część klasy o - gra cała klasa 2, 4, 6 – grają poszczególni uczniowie
- Dzielę klasę na 2 grupy, każde dziecko wybiera sobie 1 numerek (od 1 do 6). Pokazuję wybrany przeze mnie znak lub cyfrę i grają te dzieci, które wybrały sobie w tajemnicy ten numer. Zdarza się, że na numer 6 będzie pauza a na inny będzie grało więcej osób. Zabawa ta ćwiczy szybkość reagowania.
- Oceniamy efekty brzmieniowe naszej zabawy i wybieramy ucznia, który najstaranniej wykonał to zadanie.
- Przechodzę do następnej części lekcji pytając, czy ciekawe efekty brzmieniowe możemy wydobyć tylko z tych instrumentów. Uczniowie dochodzą do wniosku, że również głosem można przedstawić ciekawe efekty, prezentują kolejno wymyślone przez siebie odgłosy: prrr, sss, zzz, trrr. Pytam, czy są jeszcze jakieś ciekawe brzmienia, które uzyskujemy podobnie jak w instrumentach perkusyjnych. Dochodzimy do wniosku, że świetne odgłosy otrzymamy "grając" na talerzach, szklankach z wodą, grzebieniu, kaloryferze.
- Pokazuję uczniom różne instrumenty perkusyjne wykonane przez dzieci ze starszych klas. Prezentujemy ich brzmienie.
- Na zakończenie lekcji sumujemy uzyskane wiadomości i robimy notatkę w zeszycie.
Eliza Jasik Nauczyciel muzyki |