Scenariusz uroczystości szkolnej : Uchwalenie Konstytucji Trzeciego Maja zawiera liczne patriotyczne wiersze oraz pieśni . poprzez wydarzenia historyczne umiejętnie poprowadzą nas narratorzy , którzy bardzo szczegółowo opowiedzą , co działo się w roku 1791.
ROCZNICA UCHWALENIA KONSTYTUCJI TRZECIEGO MAJA
SCENARIUSZ DLA SZKOŁY PODSTAWOWEJ
WIWAT RZECZPOSPOLITA !
WIWAT NARÓD!
WIWAT KONSTYTUCJA !
WIWAT KRÓL!
- NARRATORZY :
Mieliśmy w swoich dziejach chwile świetności . Rycerstwo polskie potrafiło rozgromić pod Grunwaldem hufce krzyżackie . Polska husaria pokonała swych przeciwników pod Obertynem , Kircholmem , Chocimiem . W końcu XVII w. Rzeczpospolita traciła powoli nie tylko mocarstwową pozycję , ale również suwerenność państwową , następowała ogromna anarchia w stosunkach wewnętrznych . Doszło do rozkładu władzy centralnej , a nade wszystko do zupełnego poniżenia Sejmu , co pozbawiło reprezentację narodową wszelkich możliwości skutecznego działania .
Choć panowanie Jana III Sobiewskiego opromienione było blaskiem ostatnich wielkich sukcesów militarnych – Wiedeń i Parkany w r. 1683 – stanowiło dalszy okres staczania się Rzeczypospolitej ku anarchii.
Po śmierci Sobieskiego rozpoczęła się w Polsce trwająca prawie 70 lat epoka saska , która przeszła do historii jako czas największego upadku kultury politycznej , życia społecznego narodów Rzeczypospolitej .
Nową epokę w Rzeczypospolitej otworzyła elekcja Augusta Poniatowskiego , który w duchu postępu pragnął zmienić stosunki polityczne i społeczno – kulturalne .
- WIERSZ : „ Trzeci Maj” - Michał Arct
Maj – rocznica pięknych serc ,
Maj – rocznica wielkich myśli .
Tym , co dawno przeminęli ,
Hołd składają ci , co przyszli .
Choć przeminął dawno wiek ,
Dawno hasła się zmieniły ,
Orzeł począł nowy bieg ,
Lecz z przeszłości czerpał siły .
Z tych w ciemnościach jasnych chwil ,
Kiedy miłość pobratała , w jedną całość Polski stany,
Miłość ponad wszystko trwała .
Tym , co w Polsce dali myśl ,
Aby stworzyć cud majowy ,
Cześć z oddaniem złóżmy dziś
Przed pamiątką chyląc głowy .
- NARRATORZY :
Nad poprawą Rzeczypospolitej myśleli od dawna troskliwi o los ojczyzny obywatele . Elekcje , bezkrólewie , liberum veto , konfederacje , wolność szlachecka zmieniona w swawolę , tron bez władzy , skarb bez pieniędzy , obrona bez wojska – oto szereg przyczyn , które prowadziły Polskę do nieuchronnego upadku .
Rządził w Rzeczypospolitej , kto chciał i jak chciał . Ale wśród posłów była także grupa ludzi mądrych , kochających ojczyznę , tacy , jak : Hugo Kołłątaj , Stanisław Staszic , Ignacy Potocki , Stanisław Małachowski i inni.
Głosili oni , że mieszczanie powinni mieć swoich posłów w sejmie i brać również udział w rządzeniu państwem . Występowali w obronie chłopów .Władza królewska powinna przechodzić z ojca na syna , tak jak było w Polsce za Piastów i Jagiellonów . Jagiellonów wojska musi być w kraju więcej , i podatki powinni płacić wszyscy , a więc i magnaci , i szlachta , i księża .
- WIERSZ „Trzeci Maj” - R. Suchodolski
Była wiosna , wiosna wkoło , nadszedł cudny maj ,
Pełne pieśni każde sioło , świat się zmienił w raj !...
Hej , pamiętny ów dzień chwały –cudny ; „Trzeci Maj” !
Naród zgodny , silny , cały , chciał podźwignąć kraj!
„Naród z królem – król z Narodem równy każdy stan ,
Wolni wszyscy – wszyscy społem , kmieć , mieszczanin , pan…”
Tak głosiły sławne prawa, chlubny ojców czyn .
Nim Polska zmartwychwstała z upadku i win !...
W górę serca ! – wstały świty , w Polsce cudny maj!
Blask ozłocił już gór już gór szczyty , wolny polski kraj !
Rozbudziła się w Narodzie wiara w siłę , moc !
Tylko trzeba trwać nam w zgodzie od świtu – po noc !
Niechaj z wieży biją dzwony jak jest wielki kraj .
Niech na wszystkie głoszą strony : „Wiwat Trzeci Maj” !
6. WIERSZ „ Hymn do miłości ojczyzny” I. Krasicki
Święta miłości kochanej ojczyzny ,
Czują cię tylko umysły poczciwe .
Dla ciebie zjadłe , smakują trucizny ,
Dla ciebie więzy , pęta niezelżywe !
Kształcisz kalectwo przez chwalebne blizny .
Gnieździsz w umyśle rozkosze prawdziwe .
Byle cię można wspomóc , byle wspierać
Nie żal żyć w nędzy , nie żal i umierać !
7. PIEŚŃ : „ Witaj Majowa Jutrzenko”
Witaj majowa jutrzenko ,
Świeć naszej polskiej krainie ,
Ucieszymy cię piosenką ,
Która w całej Polsce słynie .
Witaj Maj , Trzeci Maj , u Polaków błogi raj ! ) x2
Nierząd braci naszych cisnął ,
Gnuśność w ręku króla spała ,
A wtem Trzeci Maj zabłysnął
I nasza Polska powstała .
Wiwat maj , piękny Maj , Wiwat wielki Kołłątaj ! ) x2
8. NARRATORZY :
O godzinie 11 w szczelnie wypełnionej sali poselskiej Zamku Królewskiego rozpoczęły się obrady . Panowała uroczysta cisza . Marszałek Stanisław Małachowski wzruszonym głosem otworzył posiedzenie Sejmu , który miał zatwierdzić nowe prawa , nową konstytucję dla Polski .
A za oknami sali sejmowej , jak okiem sięgnąć – głowa przy głowie – lud warszawski . Wszystkie ulice w pobliżu zamku wypełniły się rzemieślnikami , przekupkami , biedotą miejską . Kto żyw spieszy na zamek .
A na zamku po odczytaniu projektu konstytucji król Stanisław Poniatowski wstał ze swojego miejsca i zwrócił się do zebranych posłów i publiczności , powiedział :
Nikomu bardziej nade mnie nad tym projektem zastanawiać się należy , idzie mi bowiem o zachowanie najdroższego klejnotu , to jest ufności narodu . Nie dla siebie życzę konstytucji , lecz dla dobra i ocalenia Polski .
9. SKLADANIE ARTYKUŁÓW NA KONSTYTUCJĘ 3 MAJA 1791r.
( wybrani uczniowie odczytują tytuły poszczególnych artykułów i układają je na Konstytucję )
Oto wyniki pracy Sejmu Czteroletniego :
- RELIGIA PANUJĄCA
Religią narodową panującą jest i będzie zawsze rzymska katolicka ze wszystkimi jej prawami .
- SZLACHTA , ZIEMIANIE
Szanując pamięć przodków naszych pierwszeństwa w życiu prywatnym i publicznym uroczyście zapewniamy .
- MIASTA I MIESZCZANIE
Prawo na teraźniejszym Sejmie zapadłe , pod tytułem : „ Miasta nasze królewskie wolne w państwach Rzeczypospolitej” w zupełności utrzymane mieć chcemy .
- CHŁOPI , WŁOŚCIANIE
Lud rolniczy , spod którego najobfitsze bogactw krajowych źródło – pod opiekę prawa i rządu krajowego przyjmujemy.
- RZĄD , CZYLI OZNACZENIE WŁADZ PUBLICZNYCH
Wszelka władza w społeczności ludzkiej początek swój bierze z woli narodu .
- SEJM , CZYLI WŁADZA PRAWODAWCZA
Sejm , czyli stany zgromadzone na dwie izby dzielić się będą : na Izbę poselską i na Izbę Senatorską pod prezydencją Króla .
- KRÓL ,WŁADZA WYKONAWCZA
Żaden rząd nawet najdoskonalszy bez dzielnej władzy wykonawczej stać nie może . Władza najwyższego wykonywania praw – Królowi w radzie jego oddajemy .
- WŁADZA SĄDOWNICZA
Nowy kodeks praw cywilnych i kryminalnych przez wyznaczone przez Sejm osoby spisać rozkazujemy .
- REGENZYJA
Sejm wyznaczy Królową do zastąpienia Króla w obowiązkach .
- EDUKACJA DZIECI KRÓLEWSKICH
Synowie królewscy , których do następstwa Tronu Konstytucja przeznacza , są pierwszymi dziećmi Ojczyzny , przeto baczność i dobre ich wychowanie do Narodu należy .
- SILA ZBROJNA NARODOWA
Naród winien jest sobie samemu obronę od napaści i dla przestrzegania całości swojej . Wszyscy przeto obywatele są obrońcami całości i swobód narodowych .
10. PIEŚŃ : Konstanty Krumłowski
JAK DŁUGO W SERCU NASZYM
Jak długo w sercu naszym ,
Choć kropla polskiej krwi ,
Jak długo w ręku naszym
Ognista szabla lśni
Stać będzie kraj nasz cały , stać będzie Piastów gród , zwycięży Orzeł Biały , zwycięży polski lud .
Jak długo z gór karpackich
Brzmi polskiej pieśni ton ,
Jak długo na Wawelu
Zygmunta bije dzwon
Stać będzie …
Jak długo święta wiara
Ożywia polską krew , stać będzie Polska stara ,
Bo każdy Polak lew .
Stać będzie …
- WIERSZ ; „ Dniu Trzeci Maja „ W. Dalewska .
Dniu Trzeci Maja , dniu nam święty ,
Hołd ci należy nieść , choć dziś narodu cel wytknięty ,
Pamięci twojej cześć !
W sercach ci trzeba wznieść ołtarze ,
Za jasny wspomnień kwiat , który rokrocznie niesiesz,
W darze z minionych dawno lat …
Święto przeszłości – świętem dla nas ,
Bo nas nie spodli wróg .
Czcić je będziemy po wieczny czas , tak nam dopomóż Bóg !
- WIERSZ : ( xxx) M . Konopnicka
A jak ciebie kto zapyta :
Kto ty taki , skąd ty rodem ?
Mów , żeś z tego łanu żyta ,
Żeś z tych łąk , co pachną miodem .
Mów , że jesteś z takiej chaty ,
Co Piastowską chatą była .
Żeś z tej ziemi , której kwiaty
Gorzka rosa wykarmiła .
- NARRATOR :
Tak oto u schyłku XVIII wieku Polska zaczęła się budzić do nowego życia . Konstytucja 3 Maja była pierwszą w Europie , Europie drugą na świecie nowożytną ustawą zasadniczą . Konstytucja majowa stwarzała podstawy do wzmacniania władzy państwowej , a osłabiała rząd i znaczenie magnatów .
15 . WIERSZ : „ O dniu radosny „ H. Kostomołot
O , dniu radosny , który mażesz winy !
Polska przebacza – znów tuli swe syny !
Błyska już światło przed nami w oddali
I jasny płomień nadziei się pali .
Już rozkwitała nasza ziemia wiosną ,
A echo niesie hen , w dal wieść radosną ,
Że sen się spełnia , dawno nie śniony :
Do pracy staje Naród obudzony .
Nie damy Polsce zapaść do mogiły !
Niechaj ojcowie nasi usłyszą ,
Że ich marzenia dziś się ziściły ,
Bo nasze czyny zwycięstwem dyszą !
Zwyciężym wroga ducha potęgą !
Już krwawe ręce nas nie dosięgną !
Dniu Trzeci Maja – o , dniu radosny ,
Ty zwiastowałeś dzień cudnej wiosny !
Ty zwiastowałeś dzień pojednania
I dnie wspólnego wszystkich działania !
Leci donośny głos , aż hen słyszany :
Wiwat Król ! Konstytucja!
Wiwat wszystkie stany !
16 . PIEŚŃ : ROTA
Opracowała
mgr Anna Zgliczyńska
|
