Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie
PrezentacjaForumPrezentacja nieoficjalnaZmiana prezentacji
Umiejętności wychowawcze nauczyciela

Od 01.01.2015 odwiedzono tę wizytówkę 14562 razy.
Chcesz zwiększyć zainteresowanie Twoją jednostką?
Zaprezentuj w naszym informatorze swoją jednostkę ->>>
* szkolnictwo.pl - najpopularniejszy informator edukacyjny - 1,5 mln użytkowników miesięcznie



Platforma Edukacyjna - gotowe opracowania lekcji oraz testów.



 

Anna Zgliczyńska
Publiczna Szkoła Podstawowa
w Klęczkowie





UMIEJĘTNOŚCI WYCHOWAWCZE NAUCZYCIELA


Wiele warunków składa się na dobre
wychowanie,

lecz jeden wśród nich jest szczególnej wagi :
doskonałe wychowanie może być dziełem
tylko doskonałego wychowawcy .
( W. Okoń )



Spośród wielu społeczności zawodowych nauczyciele stanowią jedną z kilku grup , dla których bezpośrednie relacje z człowiekiem oraz praca dydaktyczna i wychowawcza szczególnie wiąże się z realizacją podstawowych wartości moralnych . Tworzą one spójny zawodowy system etyczny , dlatego wykonywanie tego zawodu ma wymiar powołania , służy drugiemu człowiekowi w miejscu pracy i poza nią .

Zawód nauczyciela jest zawodem niezwykle trudnym . Jest to zawód , który jeśli ma być wykonywany sprawnie , wymaga określonych kwalifikacji , a ściślej mówiąc – określonej cech psychicznej .

Nowe czasy i nowe warunki życia z coraz większą siłą dają o sobie znać we wszystkich obszarach działalności oświatowej , odciskając na niej swoje piętno . Procesy edukacyjne , torując sobie drogę , „wchłaniają” nauczyciela , modyfikując jego warsztat pracy i przyszłościowe zadania , nie naruszając jednak obszarów stanowiących powszechnie uznane i akceptowane osiągnięcia . Posługując się metaforą można powiedzieć , że każdego dnia w przestrzeni szkolnej przebiegają procesy zmiany przy jednoczesnym zachowaniu propozycji elementów stałych ( ciągłości ) . Uwzględnienie owych procesów pracy współczesnego wychowawcy klasy wydaje się mieć przebieg dwutorowy . Z jednej strony jawi się jako konsekwencja przemian oświatowych , z drugiej zaś stanowi naturalną konieczność uwzględniającą zmiany rozwojowe ucznia .

W realizacji wymogów zawodowych nauczyciel ma obowiązek sprostać obu tendencjom . Pierwszą wymuszają zmiany praw oświatowego jako pochodne zmian ustrojowych , drugą wymuszają prawidłowości rozwojowe ucznia , realizację potrzeb biologicznych , psychicznych , społecznych kulturalnych i duchowych . Pomoc wychowawcza powinna zatem uwzględniać coraz wyższe potrzeby , tak „ aby przez ich właściwe zaspokojenie wychowanek doskonalił się progresywnie , dochodząc do pełni swego człowieczeństwa i duchowości” , z uwzględnieniem odrębnych potrzeb poszczególnych etapów . Zachowanie ciągłości i zmiany wpływów wychowawczych , niesionych przez wychowawców jego uczniom w czasie ich współpracy , modyfikowane jest dodatkowo przemianami polityczno – ustrojowymi , zmieniającymi zakres i poziom realizacji pełnionych zadań .

Zjawiska te dynamizują pojmowanie statyczne pojmowanie pracy nauczyciela – wychowawcy , które zdążyło „obrosnąć” w pewne mity , stereotypy i mylne przeświadczenia , zakłócające faktyczny obraz czynności zawodowych .

H . Kwiatkowska wymienia cztery mity fałszujące charakter pracy nauczyciela , jego zadania , funkcje zawodowe i misje do spełnienia :


1. „Mitem najbardziej wątpliwym (…) jest ten , który sprowadza istotę kwalifikacji pedagogicznych do instrumentalności technicznej , do fachowości na wzór zawodów technicznych .

2. Innym mitem jest kwalifikowanie pracy nauczyciela , jako wprawdzie uciążliwej , lecz gdy o rodzaj operacji instrumentalnych chodzi , jako pracy mało złożonej , o dużym udziale czynności powtarzających się .


3. Wiele mylnych sądów łączy się z rozumieniem ról i wyposażenia teoretycznego w strukturze kwalifikacji nauczycielskich .

4. (…) że wystarczy wiedzieć , by móc prawidłowo działać „.

Wypaczenie obszaru powinności wychowawczych nauczycieli stanowi zaporę dla nowej myśli i utrudnia odbiór zadań uwzględniających uwarunkowania wynikających ze zmienności świata . Za równie ważne uważa ona uwarunkowania dokonujące się w naukach o człowieku , które odnoszą się do natury procesów umysłowych i emocjonalnych . Uwzględnienie powyższych uwarunkowań wnosi do pracy nauczycielskiej podwójną wrażliwość : „ zarówno na to , co dzieje się w globalnym wymiarze świata , jak i na to , co dzieje się w rozwoju myśli człowieka” . Ważną zatem kategorią współczesnych zadań nauczycielskich jest radzenie sobie ze zmianami i tempem ich pojawiania się .

Funkcje wychowawcze pełnione przez nauczyciela , nie mogą mieć zatem charakteru statecznego , ulegają bowiem ciągłym modyfikacjom i , jak podkreśla F. Znaniecki , nauczyciel ma przed sobą zadania bez porównania ważniejsze niż polityk , pracodawca , reformator społeczny , przemysłowiec , finansista , niż ktokolwiek w obecnym społeczeństwie . Jest on – a raczej powinien być – główną sprężyną jednej z najradykalniejszych przemian społecznych , jakie znają dzieje” . Na nim też spoczywa cała odpowiedzialność za przyszłość naszego świata i pojedynczego człowieka .

Kształtujący się obraz zadań nauczyciela – wychowawcy nie jest jednolity . Nowe propozycje wpisujące się w strony książek , wymagają od nauczycieli orientacji i płynności w radzeniu sobie z nieznanymi im sytuacjami . Uświadamiają one również konieczność jednoczesnego wykorzystania kompetencji poznawczych , krytycznych , interpretacyjnych , decyzyjnych jako równoważnych sobie i jednakowo niezbędnych w prowadzeniu ucznia przez ścieżki współczesności ku przyszłości . Repertuar ten wzbogaca A. Folkierska dodatkowymi umiejętnościami : „ znajdowania się w sytuacji ambiwalencji , przezwyciężania stresów , tworzenia sensownych relacji między tym , co osobiste , a tym co ogólne , między różnicującymi się interesami , akceptowania i radzenia sobie ze stanem płynności równowagi , uczenia się odpowiedzialności i umiejętności kierowania własnym życiem”. Posiadanie powyższych kompetencji wyznacz obszar aktywności nauczycielskiej i ściśle wiąże się z realizowanymi przez nauczyciela zadaniami .

Przyszłość , jej treść duchowa i materialna zależeć będzie od człowieka , od jego właściwości emocjonalnych , intelektualnych i twórczych . Swój ważny w tym udział ma przecież szkoła i zatrudniony w niej nauczyciel – wychowawca , duchowy przewodnik albo dręczyciel ucznia . Dlatego stojąc u progu kolejnego stulecia zadaniem poznawczym staje się pytanie o rolę i miejsce nauczyciela – wychowawcy , jego zadania i możliwości oddziaływania wychowawczego w kształtowaniu tak mocno oczekiwanej harmonii i solidarności ludzkiej , zgody i tolerancji , wolności i autentycznej demokracji, nowych wartości i nowego ładu politycznego świata , które zastąpi skomplikowane współczesne , biurokratyczne i totalne systemy polityczne .

Czym jest więc wychowanie ? Jak twierdzą autorzy Biblioteczki Reformy MEN – „ O wychowaniu w szkole” jest to proces formowania osobowości ucznia , aby ten umiał dokonać wyborów w demokratycznym społeczeństwie .

Dlaczego wychowanie jest tak ważnym elementem w pracy szkoły ? Sądzę , że wynika to z trudności jakie mają młodzi ludzie w poruszaniu się w pluralistycznym społeczeństwie , dużej konkurencyjności , bogatej oferty różnego rodzaju zachowań , wartości czy pseudowartości itp.

Ważność wychowania podkreślona została w Podstawie Programowej Kształcenia Ogólnego na każdym etapie kształcenia .Nauczyciele w swojej pracy wychowawczej , winni zmierzać do tego , aby uczniowie w szczególności:


1. Znajdowali w szkole środowisko wszechstronnego rozwoju osobowego.

2. Rozwijali w sobie dociekliwość poznawczą .

3. Mieli świadomość życiowej użyteczności zarówno poszczególnych przedmiotów szkolnych , jak i całej edukacji na danym etapie .

4. Stawali się bardziej samodzielnymi , godząc umiejętnie dążenie do dobra własnego z dobrem innych .

5. Poszukiwali, odkrywali i dążyli na drodze rzetelnej pracy do osiągnięcia wielkich celów życiowych .

6. Uczyli się szacunku dla dobra wspólnego jako postawy życia społecznego oraz przygotowywali się do życia w rodzinie , społeczności lokalnej …

7. Przygotowywali się do rozpoznawania wartości moralnych , dokonywania wyborów i hierarchizacji wartości .


8. Kształtowali w sobie postawę dialogu , umiejętność słuchania innych i rozumienia ich poglądów …


A oto umiejętności wychowawcze nauczyciela , które co prawda nie są wrodzone ale wiele z nich można wykształcić w sobie :


1.Nie osądza – gdy uczniowie widzą , że opiekun ocenia ich opinie , poglądy i zachowania najczęściej przestają być otwarci . Nie znaczy to , że musi się z nimi zgadzać , ale musi przynajmniej rozumieć te poglądy jako ich własne .


2 . Jest uczciwy – dzieli się swoimi myślami i uczuciami z klasą , robiąc to bardzo chętnie i często .


3. Buduje zaufanie – jeśli otwartość uczniów jest rozumiana i akceptowana , a nie ośmieszana i potępiana , jeśli czują się pełnowartościowymi członkami klasy , ich zaufanie wobec klasy będzie rosło .


4.Jest wnikliwym obserwatorem – zauważ interakcje między uczniami , momenty wymagające szczególnej uwagi i specjalnych ćwiczeń .


5. Jest wrażliwy i uważny – gdy uczniowie dzielą się osobistymi doświadczeniami opiekun słucha uważnie i nie ocenia co pozwala im na wzajemne zrozumienie .


6. Umiejętnie się komunikuje – komunikacja obejmuje przekaz werbalny i niewerbalny . Umiejętności komunikacyjne opiekuna wyzwalają aktywność wszystkich uczniów .


7. Jest elastyczny – styl i organizację zajęć dostosowuje do specyfiki poszczególnych klas i etapów ich rozwoju .


8. Jest stanowczy – np. . agresywność , dominacja i inne destrukcyjne zachowania u niektórych uczniów sprawiają , że pozostali uczniowie przyjmują postawy obronne , milkną lub zniechęcają się . Brak reakcji ze strony nauczyciela może doprowadzić do przekształcenia się klasy w grupę dysfunkcyjną .


9. Pracuje stosując różne metody – np. . praca w małych grupach , w sali bez ławek z wykorzystaniem muzyki, tańca , zajęć plastycznych , humoru , demonstracją proponowanych ćwiczeń .


10. Stosuje zasadę – gdy działasz nie popełniasz błędów , otrzymujesz jedynie rezultaty swojej działalności .


11. Jest zintegrowany wewnętrznie – szanuje pytania i zarzuty uczniów , dotrzymuje obietnic , przyznaje się do błędów , jest otwarty na propozycje uczniów .


12. Pracuje z przekonaniem – każdy uczeń może się uczyć i może nauczyć się więcej .


Pokazywanie uczniom i uczenie ich tego , że istnieje wiele dróg do realizacji danego celu , pokazywanie im , że można myśleć o tym samym problemie na wiele sposobów , ma wielką wartość . Często ludzie myślą i działają tylko w jeden określony sposób , nie wiedzą , że można zrobić coś inaczej . Świadomość możliwości wyboru może sprawić , że my wszyscy – nauczyciele , uczniowie i rodzice będziemy bardziej zadowoleni ze współpracy.

A więc szukajmy nowych , lepszych sposobów na pracę z młodzieżą , nie negując dotychczasowych .




mgr Anna Zgliczyńska

Umieść poniższy link na swojej stronie aby wzmocnić promocję tej jednostki oraz jej pozycjonowanie w wyszukiwarkach internetowych:

X


Zarejestruj się lub zaloguj,
aby mieć pełny dostęp
do serwisu edukacyjnego.




www.szkolnictwo.pl

e-mail: zmiany@szkolnictwo.pl
- największy w Polsce katalog szkół
- ponad 1 mln użytkowników miesięcznie




Nauczycielu! Bezpłatne, interaktywne lekcje i testy oraz prezentacje w PowerPoint`cie --> www.szkolnictwo.pl (w zakładce "Nauka").

Zaloguj się aby mieć dostęp do platformy edukacyjnej




Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie