Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie
PrezentacjaForumPrezentacja nieoficjalnaZmiana prezentacji
Praca wychowawcza z dziećmi wykazującymi niewłaściwe formy zachowań

 

Małgorzata Kaczmarczyk

Nauczycielka Publicznego Przedszkola nr 2
w Busku-Zdroju

PRACA WYCHOWAWCZA Z DZIEĆMI WYKAZUJĄCYMI NIEWŁAŚCIWE FORMY ZACHOWAŃ.

     Zaburzenia emocjonalne u dzieci w wieku przedszkolnym stają się coraz powszechniejszym zjawiskiem. Wzrasta liczba dzieci niepokojących nas różnymi nieprawidłowymi formami zachowań. Rodzice i nauczyciele wskazują na trudności wychowawcze, jakie im te dzieci sprawiają. Często towarzyszy temu poczucie niepewności i bezradności w roli opiekuna a czasem także poczucie swojej małej wartości jako osoby odpowiedzialnej za losy dziecka. W takiej sytuacji łatwiej jest o popełnianie błędów: rodzice i nauczyciele kierują się wówczas utrwalonymi, często błędnymi schematami zachowań, narzucanymi przez inne osoby, a niezgodnymi z własnym systemem wartości. Bardzo często objawy zaburzeń emocjonalnych traktowane są jako wyraz złej woli dziecka, jego niechęci do wypełniania poleceń dorosłych i podporządkowania się ich nakazom. „Zachowanie dziecka jest odpowiedzią na warunki, jakie stwarzają mu dorośli; nie można, więc jedynie dziecka obarczać odpowiedzialnością za występujące nieprawidłowości jego zachowania”1.

     Rodzice i nauczyciele powinni dopasować sposób oddziaływania wychowawczego do możliwości dziecka szczególnie wobec dzieci wykazujących nieprawidłowe formy zachowań takie jak: nieśmiałość, agresja, bierność i nadpobudliwość. Szczególnej uwagi wymagają dzieci nieśmiałe, bierne, u których obserwuje się trudności w kontaktach społecznych i obniżoną aktywność. Dla dzieci tych konieczność zabrania głosu, czy udzielenia głośnej odpowiedzi jest wielkim przeżyciem i wprowadza je niemal w stan paniki. Zachowanie takie spowodowane jest lękiem przed krytycznym sądem innych oraz poczuciem swojej małej wartości. Na podkreślenie przy tym zasługuje fakt, że ponieważ dzieci zahamowane nie sprawiają kłopotów wychowawczych, zatem pozostają niezauważone, a ich problemy niedostrzegane są przez dorosłych. Trudności w nawiązaniu z nimi kontaktów powodują, że nauczyciele często rezygnują z prób zbliżenia się do dzieci biernych i nieśmiałych pozostawiając je samym sobie. Jest to dość powszechny błąd w prowadzeniu pracy wychowawczej w przedszkolu.

     Dzieci te wymagają szczególnie życzliwej i wnikliwej uwagi. Proponowane im zadania powinny być tak dobrane, aby zapewniały powodzenie i wzmagały poczucie własnej wartości. Zachęta do wspólnej zabawy powinna być raczej propozycją, a nie nakazem, dobrze jest umożliwić im początkowo kontakt z jednym lub dwojgiem dzieci bez przymusu włączania się od razu do większej grupy rówieśniczej. To, co najważniejsze w pracy wychowawczej to zapewnienie dziecku poczucia bezpieczeństwa przez akceptację takim, jakie ono jest – bez stosowania ocen, porównywania z innymi dziećmi, czy zawstydzania w przypadku wycofania się z aktywności. W przeciwieństwie do dzieci biernych i nieśmiałych zachowanie dzieci nadpobudliwych nastręcza wiele trudności zarówno rodzicom jak i nauczycielom w przedszkolu. Bardzo często kontakty osób dorosłych z takimi dziećmi są nacechowane niecierpliwością oraz niewłaściwym postępowaniem, próbami ograniczenia aktywności poprzez ostro wyrażone zakazy i nakazy. Podniesiony głos i niecierpliwy ton dorosłych wywołuje z kolei gwałtowne, nie kontrolowane reakcje dziecka. W konsekwencji kontakty dzieci nadruchliwych z osobami dorosłymi są nieprawidłowe: krzyk, zniecierpliwienie i groźba kary ze strony opiekunów, a w odpowiedzi upór i nieposłuszeństwo ze strony dziecka.

     Tymczasem należy pamiętać, że dzieci te bardziej niż inne wymagają spokojnego, a nawet przyciszonego głosu, niewywołującego u nich pobudzenia emocjonalnego oraz konsekwentnego postępowania. Prawdą jest, że trzeba im wielokrotnie powtarzać to samo polecenie lub ten sam zakaz, co jest spowodowane tym, iż w nadmiarze bodźców, jakie docierają do tych dzieci mają one trudności w skoncentrowaniu się na słowach osoby dorosłej, reagują, więc na nie z opóźnieniem lub wcale nie reagują. Podstawową sprawą jest zrozumienie, iż zbyt gwałtowne, nieopanowane reakcje dziecka nadpobudliwego nie wynikają z jego złej woli, czy złośliwości, ale są efektem określonych właściwości typologicznych układu nerwowego. Na tak zwane „niegrzeczne” zachowanie dziecka dorośli nie powinni odpowiadać ostro, niecierpliwie, gdyż wzmaga to, a nie osłabia siłę reakcji dziecka. Lepiej jest odroczyć sporną sprawę, poczekać aż napięcie emocjonalne opadnie i dopiero wówczas do niej powrócić. Reakcje rodziców i nauczycieli powinny cechować się, więc spokojem i cierpliwością.

     Nie jest to, co prawda łatwy, ale jednak konieczny warunek umożliwiający wpływ na zachowanie się dziecka. Schemat dnia powinien być tak zaplanowany i zorganizowany, aby nie dostarczał dziecku zbyt dużo i chaotycznych bodźców. Powinno się przestrzegać stale tych samych godzin zabaw, posiłków i odpoczynku – z tego względu pobyt w przedszkolu stwarza dziecku korzystne warunki. Przy organizowaniu zabaw należy uwzględnić, że dziecko nadpobudliwe nie jest w stanie przez dłuższy czas skupić się na jednej czynności. Dobrze jest, zatem przeplatać zajęcia spokojne takie jak: rysowanie, lepienie, budowa z klocków, gry stolikowe zabawami ruchowymi.

     Jeśli podczas tych zabaw pojawi się jakaś trudność, dorośli powinni pomóc dziecku w jej przezwyciężeniu. Dobrze zorganizowany dzień, a przede wszystkim spokój i cierpliwość opiekunów, tonowanie konfliktów, konsekwencja w postępowaniu z dzieckiem stanowią nieodzowne warunki pozwalające z jednej strony na wyrównanie istniejącej nadpobudliwości, a z drugiej na niedopuszczenie do dalszego rozwoju zaburzeń. Działania, jakie należy podjąć w przypadku zachowań agresywnych dzieci to przede wszystkim praca z rodzicami i wspólne ustalenie przyczyn niewłaściwego zachowania dziecka. Bardzo ważna jest zmiana wzajemnych nastawień w stosunku do siebie, do dziecka, poprawa atmosfery domowej i przedsięwzięcie konkretnych, ustalonych wspólnie metod wychowawczych.

     Najczęstszą formą reakcji rodziców na agresywność dziecka jest gniew i kara lub tłumaczenia i prośby, czy wreszcie – ustępstwa pod presją krzyku i żądań dziecka. Żadne z tych zachowań nie jest właściwe: gniew i kara nawet, jeśli spowodują chwilowe zahamowanie agresji, to potem ujawni się ona w innych okolicznościach lub w stosunku do innych osób: ustępstwa uczą dziecko, iż obrana przez niego droga jest korzystna i prowadzą do powtarzania zachowań agresywnych.

     Wniosek, jaki się nasuwa, to nie wzmacnianie reakcji agresywnych – dobrze jest nie zauważyć agresywnego zachowania dziecka, bądź odwrócić jego uwagę, jeśli powodem jest domaganie się jakiegoś przedmiotu. Podstawowym, zatem – aczkolwiek na pewno niełatwym warunkiem jest zachowanie spokoju podczas agresywnych reakcji dziecka. Bardzo ważne jest okazywanie mu miłości i serdeczności, dawanie poczucia bezpieczeństwa i spokoju. W pracy z takim dzieckiem należy dążyć do wygaszania reakcji agresywnych poprzez nie wzmacnianie ich, nagradzanie zachowań prospołecznych i dostarczanie wielu pozytywnych doświadczeń zmierzających do podwyższenia poczucia bezpieczeństwa.

     Podczas zajęć organizowanych w przedszkolu jest wiele okazji do kształtowania działań prospołecznych, podtrzymywania ich i rozwijania. W każdym przypadku warto jest nawiązać ścisłą współpracę z rodzicami i wspólnie przeanalizować przyczyny występowania określonych form zachowania oraz wybrać najkorzystniejszy sposób oddziaływań wychowawczych.

Bibliografia
  • A. Kozłowska, Zaburzenia emocjonalne u dzieci w wieku przedszkolnym, WSiP Warszawa1984,s.7
  • Natowska H., Różnice indywidualne czy zaburzenia rozwoju dziecka przedszkolnego, WSiP Warszawa 1986
  • Siemek D., Problemy wychowawcze wieku przedszkolnego, IWZZ Warszawa1982

Jeżeli zauważyłeś jakieś nadużycia w prezentacji napisz o tym poniżej i wyślij je do nas:
INFORMACJE O PREZENTACJI

Ostatnią zmianę prezentacji wykonał: Szkolnictwo.pl.
IP autora: 83.21.195.174
Data utworzenia: 2008-09-01 22:32:07
Edycja: Edytuj prezentację.

HISTORIA PREZENTACJI

Szkolnictwo.pl (83.21.195.174) - Prezentacja (2008-09-01 22:32:07) - Edytuj prezentację.





Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie