Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie
PrezentacjaForumPrezentacja nieoficjalnaZmiana prezentacji
Doświadczenia ilustrujące właściwości alkoholi jedno- i wielowodorotlenowych

 

Opracowane doświadczenia mogą być pomocne przy realizacji materiału w klasie biologiczno-chemicznej lub na kółku chemicznym w szkole średniej.


Alkohole są pochodnymi węglowodorów w których jeden lub więcej atomów wodoru

Zostało postawionych grupami wodorotlenowymi.


Alkohole jednowodorotlenowe dzielimy na:

-nasycone alifatyczne (CnH2n+1 OH)

-nienasycone (CnH2n-1 OH)

-aromatyczne np.ArCH2 OH

Wyróżniamy Alkohole:

a) I-rzędowe np.metanol CH3-OH


b) II-rzędowe np. propan-2-ol


c) III-rzędowe np. tertbutanol


Alkohole o krótkich łańcuchach węglowodorowych do czterech atomów węgla w cząsteczce są cieczami, mieszają się z wodą w każdym stosunku.

Wraz ze wzrostem masy cząsteczkowej rozpuszczalność alkoholi w wodzie maleje ,także wyższe homologii (powyżej C6)są w wodzie praktycznie nierozpuszczalne.

Alkohole zawierają więcej niż 12 atomów węgla w łańcuchach są ciałami stałymi.

Alkohole rozpuszczają się w zimnym , stężonym kwasie siarkowym(VI), podobnie jak alkeny , alkiny i praktycznie wszystkie związki zawierające tlen.

Reakcja alkoholi z metalicznym sodem, w którym wydziela się gazowy wodór, ma pewne zastosowanie jako reakcja charakterystyczna.

Alkohole nie utleniają się pod wpływem zimnego, rozcieńczonego ,obojętnego roztworu manganianu (VII)potasu,oraz nie odbarwiają wody bromowej , tę właściwość alkoholi wykorzystuje się do odróżniania ich od alkenów i alkinów.

Alkohole o krótkim łańcuchu węglowodorowym wykazują słaby charakterystyczny zapach , który staje się dosyć intensywny dla alkoholi o większej gęstości.

Alkohole stałe są zupełnie pozbawione zapachu.



Reakcje charakterystyczne dla grupy funkcyjnej OH

Dośw.1.Reakcja alkoholu metylowego z sodem metalicznym.

Odczynniki: alkohol metylowy około 2 cm , sód , woda

Sprzęt: 2 probówki , rurka szklana, korek , krystalizator, pincetka

Wykonanie: Do probówki zawierającej ok.2cm alkoholu metylowego wrzucić osuszony kawałeczek sodu (wielkości ziarnka ryżu). Probówkę zatkać korkiem z rurką odprowadzającą . Powstały gaz zebrać do małej probówki a potem zapalić go.

Obserwacje: Sód reaguje z alkoholem, wydziela się gaz, który spala się z trzaskiem.

Wnioski: Wydzielający się gaz to wodór.


2CH3 OH+2Na-->2CH3 ONa+H2
metanol metanolan sodu


Alkohole reagują z aktywnymi metalami: sodem, potasem, a także z magnezem i glinem.

Alkohole I-rzędowe reagują z sodem gwałtownie, II-rzędowe wolniej, III-rzędowe bardzo słabo.



Dośw.2. Próba jodoformowa

Odczynniki: 10% zasada sodowa 4 cm3, jod 0,2g ,etanol 1cm3
Sprzęt: probówka, palnik spirytusowy

Wykonanie: Do 4 cm3 10% roztworu NaOH dodać 0,2 g jodu .Gdy jod się rozpuści dodać 1 cm3 etanolu i ogrzać probówkę. Po paru minutach ochłodzić zawartość probówki

Obserwacje: Wydziela się żółty osad o charakterystycznym zapachu jodoformu.

Wnioski: Etanol reaguje z jodem. Reakcja przebiega zgodnie z równaniami:


2NaOH + I2 -->NaOI + NaI + H2 O


CH2 – CH3 + NaOI --> H - C – CH3 + NaI + H2 O r.utleniania

| ||

OH O


H - CO – CH3 + 3NaOI -->H - CO – CI3 + NaOH r.halogenowania


H - CO – CI3 + NaOH --> H - COONa + CHI3

H

|

Reakcja ta zachodzi gdy alkohole mają następującą strukturę: R - C – CH3
|

OH

gdzie R-oznacza atom wodoru lub grupę alkilową lub arylową.


Rozróżnianie rzędowości alkoholi


Rzędowość alkoholi można rozróżnić po przeprowadzeniu reakcji chlorowania i utleniania.


Dośw.3.Reakcje chlorowania

Odczynniki: odczynnik Lucasa (roztwór 13,6 g bezwodnego ZnCl2 w 9 cm3 stężonego kwasu solnego), etanol 1 cm3 , propan-2-ol 1cm3 , 2-metylo-propan-2-ol 1 cm3
Sprzęt: probówki

Wykonanie:

a) Do około 1 cm3 etanolu dodać 10 cm3 odczynnika Lucasa w temperaturze 25-27 C, wstrząsając przez chwilę .Doświadczenie powtórzyć dla:

b) propan-2-olu

c) 2- metylopropan -2-olu

Obserwacje:

a)reakacja nie zachodzi

b)zmętnienie powstaje po ok.5 minutach

c)zmętnienie powstaje od razu

Wnioski:

b) CH3 - CH – CH3 + HCl ---ZnCl2------------> CH3 - CH – CH3 + H2 O

| |

OH Cl

propan-2-ol 2-chloropropan



CH3 CH3

| |

c) CH3 - C – CH3 + HCl --------------->CH3 - C – CH3 + H2 O

| |

OH Cl
2-metylopropan -2-ol 2-chloro-2-metylopropan


Utlenianie alkoholi


Dośw.4. Próba z K2 Cr2 O7

Odczynniki: 5% roztwór dichromainu(VI) potasu 1 cm3 , metanol 1cm3 rozcieńczony wodą kwas siarkowy 1cm3 (1:5)

Sprzęt: probówki, palnik, łapa

Wykonanie: Do probówki wlać 1cm3 5% roztworu dichromianu(VI)potasu,

1 cm3 metanolu , 1cm3 kwasu siarkowego. Po zmieszaniu reagentów zawartość probówki ogrzać.

Obserwacje: Po ogrzaniu zmienia się zabarwienie roztworu z pomarańczowego na zielone.

Wnioski: Podczas utleniania alkoholu I-rzędowego dichromianem(VI)potasu powstaje aldehyd i tlenek chromu (I I I).



K2 Cr2 O7 + 3CH3 OH + 4H2SO4 --------->Cr2 (SO4 )3 + 3HCHO + K2 SO4 + 7H2 O



Rozróżnianie alkoholi jednowodorotlenowych od wielowodorotlenowych


Dośw.5.Reakcja gliceryny z wodorotlenkiem miedzi (I I)

Odczynniki: gliceryna 0,5 cm3 , 0,5 M roztwór siarczanu(VI) miedzi (I I) 1cm3 , 0,5 M roztwór zasady sodowej 1 cm3

Sprzęt: probówki

Wykonanie: Do roztworu siarczanu (VI) miedzi (I I) dodać zasady sodowej aż do całkowitego wytrącenia wodorotlenku miedzi(I I).Do otrzymanego osadu wlać glicerynę i zamieszać.

Obserwacje : Następuje zmiana zabarwienia z błękitnego na szafirowy oraz rozpuszczenie osadu wodorotlenku miedzi(I I).

Wnioski :Gliceryna reaguje z wodorotlenkiem miedzi(I I) zgodnie z równaniem reakcji:


CH2-OH CH2 – OH

| ‌

CH2-OH + Cu(OH)2 → CH – O + 2H2O


| ‌ Cu

/
CH2-OH CH2 – O

Gliceryna glicerynian miedzi (II)
Grupy hydroksylowe gliceryny są donorami par elektronowych. Między tymi grupami a atomami miedzi powstają wiązania koordynacyjne. Utworzony kompleks jest łatwo rozpuszczalny w wodzie. Jest to reakcja charakterystyczna dla tych alkoholi.

opracowała: Ewa Jurkowska (ZSE w Nowym Saczu) - nauczyciel chemii

Jeżeli zauważyłeś jakieś nadużycia w prezentacji napisz o tym poniżej i wyślij je do nas:
INFORMACJE O PREZENTACJI

Ostatnią zmianę prezentacji wykonał: Szkolnictwo.pl.
IP autora: 83.21.195.174
Data utworzenia: 2008-09-01 22:28:48
Edycja: Edytuj prezentację.

HISTORIA PREZENTACJI

Szkolnictwo.pl (83.21.195.174) - Prezentacja (2008-09-01 22:28:48) - Edytuj prezentację.





Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie