Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie
PrezentacjaForumPrezentacja nieoficjalnaZmiana prezentacji
Niepowodzenia szkolne i ich przyczyny

 

Niepowodzenia szkolne dotyczą wielu dzieci. Problem jest złożony. Przeczytaj artykuł...może uchronisz swoje dziecko przed trudnościami szkolnymi.
Pojęcie niepowodzeń szkolnych ma wiele definicji, gdyż jest to problem złożony i wieloaspektowy. W szerokim ujęciu za niepowodzenia szkolne uznaje się te sytuacje, które cechuje brak harmonii miedzy wymaganiami szkoły a postępowaniem ucznia i dotyczą one zarówno niepowodzeń natury wychowawczej, jak i dydaktycznej. Warto jednak podkreślić, że te dwie postacie niepowodzeń występują najczęściej razem. Inaczej mówiąc, trudności w nauce to stan, w którym odbija się sytuacja zewnętrzna i wewnętrzna zatrzymuje ucznia w realizacji pewnych dążeń i zadań, w wyniku czego nie potrafi on, w czasie przewidzianym programem nauczania, przyswoić sobie określonej wiedzy i umiejętności.
Grażyna Nosarzewska

Niepowodzenia szkolne i ich przyczyny

Pojęcie niepowodzeń szkolnych ma wiele definicji, gdyż jest to problem złożony i wieloaspektowy. W szerokim ujęciu za niepowodzenia szkolne uznaje się te sytuacje, które cechuje brak harmonii miedzy wymaganiami szkoły a postępowaniem ucznia i dotyczą one zarówno niepowodzeń natury wychowawczej, jak i dydaktycznej. Warto jednak podkreślić, że te dwie postacie niepowodzeń występują najczęściej razem. Inaczej mówiąc, trudności w nauce to stan, w którym odbija się sytuacja zewnętrzna i wewnętrzna zatrzymuje ucznia w realizacji pewnych dążeń i zadań, w wyniku czego nie potrafi on, w czasie przewidzianym programem nauczania, przyswoić sobie określonej wiedzy i umiejętności

Z jednej strony można spojrzeć na nie jako na porażkę nauczycieli i ich nieskutecznych działań dydaktycznych, wychowawczych, opiekuńczych czy organizacyjnych. Z drugiej strony jest to również problem ucznia przejawiający się w trudnościach w uczeniu się i sprostaniu wymaganiom szkolnym.

Klasyfikacja

Dla zrozumienia problemu najlepsze wydaje się jego uporządkowanie…a klasyfikacji jest wiele. Warto jednak wymienić podział zaproponowany przez Jana Konopnickiego, który podaje trzy przyczyny porażek szkolnych:
  1. Intelektualne
  2. Emocjonalne i społeczne
  3. Szkolne
Halina Filipczuk wyróżnia zaś:
  1. Zewnętrzne ( warunki życia dziecka, opieka, otoczenie rodzinne i szkolne)
  2. Wewnętrzne ( indywidualne możliwości dziecka związane z rozwojem fizycznym i psychicznym )
Najczęściej jednak autorzy publikacji z tego zakresu powołują się na klasyfikacje Czesława Kupisiewicza tj.:
  1. Przyczyny niepowodzeń społeczno-ekonomiczne
  2. Przyczyny niepowodzeń biopsychiczne
  3. Przyczyny niepowodzeń pedagogiczne
Społeczno-ekonomiczne przyczyny niepowodzeń

Składają się na nie warunki materialne, społeczne, kulturowe, które przyczyniają się do niekorzystnej sytuacji, mogą to być m.in.:
  • Zła atmosfera wychowawcza w domu
  • Złe warunki materialne, mieszkaniowe
  • Rozpad rodziny
  • Brak zainteresowania dzieckiem
  • Niski poziom wykształcenia i kultury rodziców
  • Niezaradność wychowawcza rodziców.
Warto podkreślić, że pozytywny stosunek do nauki kształtuje się w dwóch etapach tj. tego, który obejmuje wiek przedszkolny i tego, który rok poprzedza bezpośrednio pierwszą klasę.

Atmosfera domowa, na która składają się konflikty powoduje sytuację, w której uczeń nie skupia się na nauce, tylko na przeżyciach związanych z domem. Nie ma poczucia bezpieczeństwa, nie interesuje go zazwyczaj szkolna wiedza. Brak tej podstawowej potrzeby psychicznej człowieka widać nie tylko w rodzinach skonfliktowanych, ale również niepełnych, no i oczywiście w domach dziecka. Wszędzie tam, gdzie nie ma miłości, poczucia przynależności i bezpieczeństwa trudno o prawidłowy rozwój.

Złe warunki materialne i mieszkaniowe również nie ułatwiają dziecku nauki, nie ma ono podręczników, przyborów szkolnych. Czasami wręcz uniemożliwia to efektywna naukę i zniechęca. Jeśli dziecko nie ma cichego, spokojnego miejsca do własnej pracy trudności się spiętrzają, bo nie łatwo o koncentracje.

Oczywiste jest również i to, że w rodzinach, w których nie ma pozytywnych wzorców ze strony rodziców trudno winić dziecko o to, że nieprawidłowo mówi, nie ma nawyku czytania, niczym się nie interesuje.

Rodzice bywają również niezaradni wychowawczo. Dziecko może mieć zbyt dużo obowiązków domowych, nie starcza wówczas sił i czasu na odrabianie lekcji. Bywa, że stawia się mu również zbyt wysokie wymagania, nie licząc się z jego możliwościami czy rozwojem. Zła jest też nadopiekuńczość. Powoduje, że rośnie albo mały egocentryk, albo niezaradny życiowo, uczepiony maminej spódnicy „maminsynek”- określenie być może kolokwialne, ale niestety powszechne.

Biopsychiczne przyczyny niepowodzeń

Na całokształt biopsychicznych uwarunkowań braków postępów w nauce składają się:
  • Stan zdrowia dziecka
  • Ewentualne wady fizyczne np. zaburzenia mowy itd
  • Poziom rozwoju umysłowego
  • Ewent. Zaburzenia układu nerwowego np. niestabilność emocjonalna, apatia, agresja
  • Ewent. Zaburzenia funkcjonowania procesów poznawczych np. wolne tempo myślenia, niezdolność koncentracji.
  • Cechy charakteru i temperament ucznia.
Generalnie dysharmonie rozwoju funkcji percepcyjno- motorycznej nazywane jest powszechnie dysleksją, dysgrafią, dysortografią. Oznacza to niemożność opanowania umiejętności prawidłowego czytania i pisania w przewidzianym czasie i tempie. Problem dotyczy 70-90 % uczniów z niepowodzeniami szkolnymi.

Dysleksji towarzyszy często nierówna koncentracja uwagi i wolne tempo pracy.

Pedagogiczne przyczyny niepowodzeń szkolnych

Cz. Kupisiewicz dzieli je na względnie niezależne i zależne od nauczyciela. Te niezależne związane są z nieodpowiednimi warunkami pracy dydaktyczno- wychowawczej:
  • Nieprawidłowości systemu szkolnego
  • Niedostateczne wyposażenie szkół i pracowni w pomoce naukowe i współczesny sprzęt.
  • Trudne warunki organizacyjne szkół: wielozmianowość nauczania, liczne klasy
  • Błędny w systemie kształcenia nauczycieli.
Przyczyny zależne od nauczycieli to:
  • Błędy i usterki metodyczne i wychowawcze
  • Nieprzygotowanie do lekcji
  • Zaniedbanie samokształcenia i podnoszenia kwalifikacji.
Wnioski ogólne

Z analizy dokumentacji uczniów z niepowodzeniami szkolnymi wynika, że:
  • Dominują przyczyny środowiskowe i rodzinne a następnie biopsychiczne
  • Nauczycieli i rodzice dostrzegają te same rodzaje przyczyn, jednak przypisują im różną siłę oddziaływania, ci pierwsi eksponują przyczyny rodzinne i biopsychiczne, drudzy zaś –pedagogiczne.
Rodzice obwiniają za niepowodzenia ich dzieci szkołę, zwłaszcza nauczycieli. Mniejszą uwagę przywiązują do możliwości umysłowych własnych dzieci, w przypadku uwarunkowań biopsychicznych wskazują raczej na zły stan zdrowia dziecka a nie na jego niski poziom umysłowy. Przyczyn, które mogą się wiązać bezpośrednio z nimi – jako rodzicami, zdają się zupełnie nie dostrzegać.

Wnioski dla pracy dydaktyczno- wychowawczej

Czyli co może zrobić nauczyciel, aby pomóc dziecku z trudnościami szkolnymi ?
  • Prowadzić wnikliwa i systematyczną obserwację, poznawać uczniów
  • Rozmawiać z rodzicami, być z nimi w stałym kontakcie.
  • Wnikliwie analizować dokumenty i wytwory dziecka
  • Indywidualizować prace na lekcjach
  • Stworzyć zespół wyrównawczy
  • Być w stałym kontakcie z pedagogiem, psychologiem, kierować do specjalisty
  • Życzliwie i wyrozumiale pracować z każdym uczniem
  • Organizować zespoły samopomocy koleżeńskiej
Bibliografia
  1. J. Francis- Wiliams Dzieci ze specjalnymi trudnościami w nauce, Warszawa 1975
  2. A. Karpińska drugoroczność. Pedagogiczne wyzwania dla współczesności, Białystok 1999
  3. N. Kephart Dziecko opóźnione w nauce szkolnej Warszawa 1970
  4. B.Łuczak Niepowodzenia w nauce. Przyczyny, skutki, zapobieganie Poznań 2000

Jeżeli zauważyłeś jakieś nadużycia w prezentacji napisz o tym poniżej i wyślij je do nas:
INFORMACJE O PREZENTACJI

Ostatnią zmianę prezentacji wykonał: Szkolnictwo.pl.
IP autora: 83.21.195.174
Data utworzenia: 2008-09-01 22:24:46
Edycja: Edytuj prezentację.

HISTORIA PREZENTACJI

Szkolnictwo.pl (83.21.195.174) - Prezentacja (2008-09-01 22:24:46) - Edytuj prezentację.





Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie