Nadrzędnym celem wychowawczym jest wszechstronny rozwój wychowanka, jego osobowości – poprzez wyzwalanie motywacji do działania, kształtowanie wartości moralnych i estetycznych oraz przygotowanie do świadomego udziału w życiu społecznym. Jednolitość oddziaływań dydaktyczno – wychowawczych szkoły i środowiska rodzinnego niezwykle korzystnie wpływa na skuteczność procesu wychowania dziecka. Szkoła, na skutek bezpośredniej formy kontaktów z rodzicami, może wpływać na podniesienie jakości wychowania w rodzinie i poprawę sytuacji dziecka zarówno w domu, jak i w szkole. Każdy nauczyciel powinien dbać o dobrą współpracę z rodzicami, podejmować działania, które sprawią, że rodzic będzie się czuł w szkole dobrze i chętnie będzie ją odwiedzał. Gdy nawiążą się pozytywne relacje między nauczycielem, a rodzicami, skorzystają na tym przede wszystkim dzieci, bowiem ich rodzice będą się czynnie włączać w życie szkoły, pomagając nauczycielowi w organizowaniu różnych imprez dla dzieci.
Nauczyciel współpracując z rodzicami może również wyposażyć ich w wiedzę na temat wychowania dzieci. Tak pojmowana pedagogizacja powinna dotyczyć przede wszystkim problematyki wychowawczej, ale także innych aspektów funkcjonowania rodziny, jak np. zagadnień prawnych, zdrowotnych czy społecznych. Dzięki szeroko zakrojonej pedagogizacji wiedza rodziców może się także wzbogacić o wiadomości dotyczące higieny, genetyki, psychologii rozwojowej i wychowawczej. Włączenie rodziców uczniów do życia szkolnego poprzez podejmowanie wspólnych decyzji, związanych z finansami szkoły – to tylko jeden z aspektów współpracy.
Uwzględniając potrzeby uczniów oraz ich często trudnego środowiska rodzinnego opracowałam „Program współpracy z rodzicami”, zintegrowany z planem pracy wychowawczej i oparty o Program Wychowawczy Szkoły. Program był realizowany w roku szkolnym 2003/2004, 2004/2005 i 2005/2006. Cele ogólne programu zakładały:
- nawiązanie pozytywnych relacji z rodzicami,
- wspomaganie rodziców w wychowaniu dzieci,
- pomoc w rozwiązywaniu trudnych problemów wychowawczych,
- poszukiwanie wspólnych rozwiązań i dróg postępowania,
- wzbogacanie świadomości pedagogicznej i kompetencji rodziców w dziedzinie wybranych nauk społecznych,
- kształcenie kultury pedagogicznej rodziców,
- budzenie zainteresowania rodziców życiem grupy,
- zaangażowanie i efektywna współpraca ze szkołą.
Realizując zadania zawarte w programie duży nacisk kładłam na udzielanie rodzicom porad w rozwiązywaniu trudnych problemów wychowawczych, wygłaszanie prelekcji np. z zakresu metodyki wychowania, udzielanie rzeczowych informacji na temat postępów ich dzieci, rozpoznawanie warunków życia i sytuacji rodzinnej uczniów oraz włączenie do organizacji uroczystości klasowych. W celu pozyskiwania informacji o uczniu i jego sytuacji rodzinnej, oprócz ogólnych spotkań z rodzicami prowadziłam wiele konsultacji indywidualnych oraz opracowałam karty obserwacji, które pomogły mi lepiej zrozumieć dziecko i jego potrzeby. Zdobyte informacje służyły mi do indywidualizacji w pracy dydaktycznej i wychowawczej. Ze względu na dość niski zakres wiedzy psychologicznej i pedagogicznej rodziców dzieci mojego zespołu klasowego opracowałam i przedstawiłam na spotkaniach prelekcje na temat:
- Potrzeby psychiczne dziecka w wieku wczesnoszkolnym.
- Jak pomóc dziecku w nauce? - organizacja pracy domowej ucznia.
- Co robić, aby dziecko polubiło czytanie? Rozwijanie zainteresowań czytelniczych.
- Specyficzne trudności w czytaniu i pisaniu – dysleksja, dysortografia i dysgrafia.
- Wspólnie realizujemy program dotyczący higieny jamy ustnej: „Radosny uśmiech, radosna przyszłość”
- Dzieci mają prawo oddychać czystym powietrzem”, pogadanka na temat założeń profilaktycznego programu edukacji antynikotynowej: „Czyste powietrze wokół nas”.
- Jak pracować z dzieckiem mającym problemy z nauką ortografii?
- Przyczyny i sposoby zapobiegania agresji u dzieci.
- Jak przygotować dziecko do nauki w klasie IV szkoły podstawowej?
Rodzice mieli wpływ na tematy podejmowanych przeze mnie pedagogizacji niejednokrotnie sugerując mi tematykę omawianych zagadnień. Byli na bieżąco zapoznawani m.in. z : wewnątrzszkolnym systemem oceniania uczniów, z zasadami klasyfikowania i promowania, oceniali funkcjonowanie szkoły, pracę dydaktyczno-wychowawczą nauczycieli (ankiety). Inną formą pomocy rodzicom było przygotowywanie opracowań, w których przedstawiałam wskazówki dotyczące sposobów pracy z dzieckiem w nauce np.: podczas opanowywania tabliczki mnożenia czy wyrabiania czujności ortograficznej. Na bieżąco opracowywałam i przedstawiałam rodzicom kryteria wymagań:
- „Co powinno umieć dziecko po pierwszym semestrze nauki w klasie pierwszej?”,
- „Jakie umiejętności powinno posiadać dziecko kończące klasę drugą”,
- „Co powinno umieć dziecko po trzech latach nauki w nauczaniu zintegrowanym?”
Niejednokrotnie, we współpracy z rodzicami, rozwiązywałam problemy dydaktyczne, wychowawcze i emocjonalne swoich uczniów. Przeprowadzałam wywiady środowiskowe, informowzzałam wywiady środowiskowezniów.y dydaktyczne wczą nauczycieli(ankiety).iesugerując mi tematy szczególnie ich interesałam rodziców o możliwości korzystania z usług Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej bez pośrednictwa szkoły, kierowałam uczniów na badania, systematycznie współpracowałam z kuratorami Sądu Rodzinnego, z Ośrodkiem Opieki Społecznej, psychologami i pedagogami poradni Psychologiczno-Pedagogicznej i nauczycielami świetlicy środowiskowej . Działania te wynikały z potrzeby, pięcioro moich uczniów pochodziło z rodzin patologicznych, objętych nadzorem kuratorów sądowych i rodzinnych. Zawsze starałam się być otwartą na problemy rodzin moich wychowanków. Wielokrotnie interweniowałam w sprawie przyznania mieszkania komunalnego dla matki mojego ucznia, samotnie wychowującej trójkę dzieci. Byłam autorką pisma skierowanego do Komisji Mieszkaniowej przy Towarzystwie Budownictwa Społecznego, w którym uzasadniłam wagę problemu oraz uczestniczyłam w spotkaniach ww. komisji. Rodzice niejednokrotnie wspierali moje działania oferując konkretną pomoc, często w wyjątkowo trudnych sytuacjach. Dzięki ich zaangażowaniu, uczeń mojej klasy, pochodzący z rodziny patologicznej, niezaradnej wychowawczo, mógł przyjąć sakrament komunii świętej. Rodzice zakupili chłopcu albę oraz dopilnowali, aby uczestniczył w spotkaniach przedkomunijnych. Starałam się pomagać rodzinom będącym w trudnej sytuacji finansowej poprzez prowadzenie akcji charytatywnych (np. Pomóż dzieciom przetrwać zimę) czy pracę w zespole do spraw dzieci. Ważnym elementem współpracy z rodzicami był udział członków rodziny w zajęciach otwartych, uroczystościach szkolnych, klasowych oraz wycieczkach. Zachęcałam i motywowałam rodziców do włączanie się w organizację uroczystości klasowych, takich jak:
- Pasowanie na pierwszaka,
- Dzień Chłopca,
- Mikołajki,
- Wigilijne kolędowanie,
- Dzień Babci i Dziadka,
- Dzień Dziewczynek,
- Dzień Dziecka i inne.
Rodzice dokonywali zakupu upominków, słodyczy, piekli ciasta, służyli pomocą w organizowaniu wycieczek, pomagali w zbiórce surowców wtórnych, w uzupełnieniu księgozbioru biblioteki szkolnej, włączali się w przygotowywanie przedstawień teatralnych, wykonując stroje i dekoracje. Wspomagali mnie również w kształtowaniu nawyków zdrowotnych u dzieci podczas realizowania programów i akcji prozdrowotnych. Pomagali również w wyrabianiu u uczniów chęci pomocy i działania na rzecz innych, wspierając wszelkie akcje na rzecz środowiska lokalnego. Chętnie uczestniczyli w różnych zajęciach otwartych jako goście i współorganizatorzy. Wspólne spotkania stanowią doskonałą sposobność do integrowania środowiska rodzinnego ze szkołą. Ponadto rodzice włączali się do prac związanych z zagospodarowaniem klasy. Pomagali malować meble, zakupili i założyli żaluzje. Działania rodziców, ich zaangażowanie w pracę na rzecz klasy i szkoły wspomagały rozwój społeczny uczniów, umacniały więzi emocjonalne z rodziną, a tym samym wpłynęły na podniesienie jakości pracy mojej placówki. Efekty dla uczniów: Pełniejsza integracja zespołu klasowego. Wzmocnienie akceptacji własnej osoby. Uwrażliwienie na potrzeby innych osób. Poprawa sytuacji domowej niektórych dzieci na skutek współpracy nauczyciela, kuratora i rodzica. Efekty dla rodziców: Pełniejsza współpraca ze szkołą, przekonanie o podmiotowym traktowaniu dziecka. Integracja rodziców i nauczyciela podczas wspólnych działań. Poszerzenie wiedzy pedagogicznej i psychologicznej. Efektem dla mnie jest: Lepsze poznanie możliwości uczniów oraz ich sytuacji rodzinnej. Zapobieganie społecznemu niedostosowaniu dzieci poprzez pogłębienie kontaktu z rodzicami, kuratorami, psychologami. Satysfakcja z poprawy sytuacji rodzinnej oraz osiągnięć ucznia w szkole. Pozyskanie informacji na temat postaw uczniów, ich zachowania w różnych sytuacjach oraz relacji między nimi. Gdy moi wychowankowie kończyli pierwszy etap kształcenia dokonałam ewaluacji „Programu współpracy z rodzicami”. Z przeprowadzonej wśród rodziców ankiety wynika, że realizowany program spełnił oczekiwania dzieci i rodziców. Rodzice bardzo dobrze ocenili współpracę ze mną i byli zadowoleni z podejmowanych przeze mnie działań. Cenią sobie zarówno pedagogizacje, dostarczające wiedzy z zakresu pedagogiki, psychologii czy zachowań prozdrowotnych, spotkania integracyjne oraz wspólne przygotowywanie uroczystości klasowych. Doceniają również wsparcie nauczyciela i szkoły w trudnych sytuacjach życiowych . Mają satysfakcję z tak bliskiej współpracy ze szkołą, rozumieją i doceniają jej wpływ na kształtowanie się osobowości dziecka i wspólną integrację. Rodzice mają coraz większą świadomość korzyści wynikających z ujednolicenia oddziaływań wychowawczych domu i szkoły. Opracowała: Monika Smykowska |
