SCENARIUSZ KONKURSU
Konkurs jest przeznaczony dla uczniów klas IV – VI szkoły podstawowej. Może być zorganizowany jako turniej klas lub szkół. Stanowi podsumowanie lekcji poświęconych Fryderykowi Chopinowi. Okazją do przeprowadzenia konkursu może być kolejna rocznica urodzin lub śmierci kompozytora. W konkursie bierze udział 5 trzyosobowych zespołów, które są reprezentantami poszczególnych szkół (klas). Uczniowie przygotowując się do konkursu zapoznają się z książką M. Horodyskiej Śladami Chopina, na podstawie której zostały opracowane pytania konkursowe.
Konkurs składa się z 5 części, w których uczniowie rozpoznają ilustracje, fragmenty najbardziej znanych kompozycji Chopina oraz odpowiadają na pytania.
I CZĘŚĆ Rozpoznawanie ilustracji z objaśnieniem słownym (punktacja 0-3)
Polecenie: Proszę rozpoznać ilustrację i objaśnić co lub kto się na niej znajduje.
Dla każdej grupy przewidziana jest jedna ilustracja.
- ,,Dworek w Żelazowej Woli” - miejsce urodzenia F. Chopina.
- ,,Rodzice Chopina” – należy powiedzieć jak się nazywali.
- ,,Nocne duchy” – ilustracja związana z anegdotą, jak 3 – letni Fryderyk grający nocą w salonie na fortepianie, został uznany przez pokojówkę za ,,ducha”.
- ,,Zdjęcie pamiątkowej tablicy na filarze Kościoła Św. Krzyża w Warszawie” – miejsce, gdzie zostało wmurowane serce kompozytora.
- ,,Pomnik Chopina w Łazienkach warszawskich” – zniszczony podczas okupacji hitlerowskiej, po wojnie wykonano nowy odlew rzeźby i w 1958r. pomnik wrócił na swoje dawne miejsce.
II CZĘŚĆ
Pytania szczegółowe (punktacja 0-3)
Każda grupa odpowiada na 3 pytania (załącznik nr 1).
III CZĘŚĆ
Percepcja muzyki – rozpoznawanie najbardziej znanych kompozycji Chopina
(punktacja 0-5)
Polecenie: Proszę wysłuchać wylosowanego przez Was fragmentu muzycznego, na kartce zapisać jego nazwę, a następnie wyjaśnić dlaczego tak został nazwany, bądź z czym jest on związany.
- Walc Des – dur zw. ,,Minutowym“ (tylko Chopin potrafił zagrać ten utwór w minutę).
- Preludium Des – dur ,,Deszczowe” (słuchaczom kojarzy się z padającymi kroplami deszczu).
- Etiuda c – moll ,,Rewolucyjna” (skomponowana na wieść o upadku Powstania Listopadowego).
- Polonez A – dur (sygnał I Programu Polskiego Radia).
- Sherzo h – moll (w utworze kompozytor wykorzystał melodię ,,Lulajże Jezuniu”).
IV CZĘŚĆ Pytania szczegółowe (punktacja 0-3)
Każda grupa odpowiada na 3 pytania (załącznik nr 2).
V CZĘŚĆ
Rekwizyty (punktacja 0-5)Rekwizyty są ponumerowane, dla każdej grupy po jednym. Polecenie: Proszę wytłumaczyć, z jakim wydarzeniem w życiu F. Chopina są związane wylosowane przez Was rekwizyty. 1. Czapka (słowa Roberta Schumanna: ,,Czapki z głów panowie. Oto jest geniusz”).
- Zegarek (złoty zegarek podarowała Chopinowi włoska śpiewaczka Angelica Catalani, zachwycona jego grą).
- Ziemia w srebrnym naczyniu (Chopin zabrał ziemię wyjeżdżając z kraju w 1830r. gdyż przeczuwał, że może nie wrócić do ukochanej Ojczyzny).
- Dyliżans – ilustracja (kompozytor do Wiednia i Paryża podróżował dyliżansem).
- Laurka z życzeniami dla Mikołaja Chopina (Fryderyk mając 6 lat ułożył dla swego ojca życzenia imieninowe) – załącznik nr 3.
Jury ocenia odpowiedzi uczniów zgodnie z proponowaną punktacją, notuje i sumuje punkty, a następnie ustala miejsca konkursowe, wręcza dyplomy i nagrody.
W przypadku uzyskania przez grupy takiej samej ilości punktów, przewiduje się zadanie dodatkowych – rozstrzygających konkurs pytań (załącznik nr 4).
Załącznik nr 1
- Podaj dokładną datę i miejsce urodzenia F. Chopina.
(22.02 lub 1.03 1810r. Żelazowa Wola)
- Jak najbliżsi zwracali się do małego Fryderyka?
(Frycek)
- Czy Fryderyk miał rodzeństwo?
(3 siostry: Ludwikę, Izabelę i Emilię)
- Jakie zdarzenie towarzyszyło narodzinom Chopina?
(wiejska kapela grała mazura pod domem w Żelazowej Woli, prosząc państwa Chopinów na wesele)
- Kto był pierwszym nauczycielem Fryderyka?
(Wojciech Żywny)
- Dlaczego W. Żywny zrezygnował z udzielania lekcji Fryderykowi? Ile lat miał wtedy Fryderyk?
(Żywny stwierdził, że uczeń przerósł mistrza, Fryderyk miał wtedy 11 lat)
- Ile lat miał Chopin, kiedy wystąpił z pierwszym publicznym koncertem? Na co został przeznaczony dochód z tego koncertu?
(miał 8 lat, a dochód z koncertu został przeznaczony na ubogich miasta Warszawy)
- Kim z zawodu był ojciec Chopina?
(nauczycielem języka francuskiego)
- Gdzie uczył się Chopin po ukończeniu liceum?
(Szkoła Główna Muzyki w Warszawie)
- Jak nazywał się drugi nauczyciel Fryderyka?
(Józef Elsner)
- Kiedy Chopin wyjechał z Polski?
(listopad 1830r.)
- Z kim Chopin wybrał się w podróż?
( z przyjacielem Tytusem Wojciechowskim)
- Jaki był główny cel wyjazdu Chopina za granicę?
( Chopin wyrusza w świat, aby doskonalić swoje umiejętności i zdobyć popularność)
- Jak wyglądała podróż Chopina?
(min. Wrocław, Drezno, Praga, Wiedeń, Paryż)
- Jak nazywał się kompozytor węgierski, z którym Chopin zaprzyjaźnił się w Paryżu?
(F. Liszt)
Załącznik nr 2
- Ile lat Chopin przebywał na obczyźnie? Czy będąc za granicą odwiedził Polskę?
(19 lat, nigdy nie odwiedził Polski)
- Czy po wyjeździe z Polski Chopin kiedykolwiek spotkał się z rodzicami?
(tylko raz, ale na terenie Czech)
- Jak nazywała się wyspa na Morzy Śródziemnym na której Chopin przebywał jesienią 1838r.? Dlaczego tam wyjechał i co skłoniło go do powrotu?
( wyjechał na Majorkę, aby podratować zdrowie, do powrotu skłoniło go bardzo złe samopoczucie i nawrót choroby)
- Kto mieszkał na stancji w domu Chopinów?
(uczniowie liceum - wychowankowie Mikołaja Chopina)
- Jak nazywano Fryderyka w arystokratycznych salonach Warszawy?
(,,mały Mozart”)
- Z czego utrzymywał się Chopin po przyjeździe do Paryża?
(udzielał lekcji gry na fortepianie)
- Jaki napis widnieje na filarze kościoła św. Krzyża w Warszawie i dlaczego?
(,,Gdzie skarb Twój tam i serce Twoje”)
- Podaj dokładną datę i miejsce śmierci Chopina.
(17.10.1849r. Paryż)
- Gdzie kompozytor został pochowany?
(na paryskim cmentarzu Pere Lachaise)
- Kto przywiózł serce Chopina do Polski?
(jego siostra Ludwika)
- Na co chorował Chopin?
(na gruźlicę)
- Co stało się z fortepianem, na którym grał Chopin w Warszawie?
(został zniszczony – wypchnięty za okno przez żołnierzy carskich)
- Mając 11 lat Fryderyk skomponował Polonez As – dur. Dla kogo i z jakiej okazji?
(dla nauczyciela W. Żywnego z okazji jego imienin)
- Co powiedział o F. Chopinie polski poeta C. K. Norwid?
(,,Rodem Warszawianin, Sercem Polak a talentem świata Obywatel”)
- Jaka muzyka najbardziej inspirowała Chopina?
(polska muzyka ludowa)
Załącznik nr 3
Gdy świat imienin uroczystość głosi
Twoich , mój Papo, wszak i mnie przynosi
Radość, z powodem uczuciów złożenia:
Byś żył szczęśliwie, nie znał przykrych ciosów,
Być zawsze sprzyjał Bóg pomyślnych losów:
Te Ci pragnieniem ogłaszam życzenia.
F. Chopin
Załącznik nr 4
1. Fryderyk wpychał między palce jakieś przedmioty, w jakim celu?
(chciał być doskonały, a wpychanie przedmiotów między palce miało rozszerzyć małe dłonie i spełnić marzenie o objęciu jak największej liczby klawiszy)
2. Wymień 2 miejscowości, w których F. Chopin spędzał wakacje letnie.
(Szafarnia, Poturzyn, Duszniki Zdrój)
3. Jak Chopin zareagował na wieść o wybuchu Powstania Listopadowego?
(chciał wracać do kraju, aby wziąć udział w powstaniu)
4. Pod jakim adresem Chopin mieszkał w Warszawie?
(Krakowskie Przedmieście nr 5)
5. Które przedmioty w szkole Fryderyk lubił najbardziej?
(historia i literatura polska)
6. Gdzie Chopin dowiedział się o wybuchu Powstania Listopadowego?
(w Wiedniu)
Literatura:
Horodyska M.: Śladami Chopina, PZWS Warszawa 1967
Broszkiewicz J.: Kształt miłości, Czytelnik Warszawa 1967
Łopalewski T.: Fryderyk, Nasza Księgarnia 1962
Mayzner T.: Chopin, PWM Kraków 1968
Iwaszkiewicz J.: Chopin, PWM 1983
Anita Pytlik
|
