Przekroczenie progu przedszkola przez dzieci 3-letnie to moment rozpoczęcia życia w dwu środowiskach: rodzinnym i instytucjonalnym. Przedszkole wprowadza 3-latka w świat dotąd dla niego obcy. Dla maluchów, które nie chodziły do żłobka, pójście do przedszkola jest wielkim przeżyciem. Dziecko do tej pory przebywało w domu z bliskimi sobie osobami, z którymi czuło się pewnie i bezpiecznie. Niektóre po raz pierwszy na kilka godzin musiały się rozstać rodzicami.
Dziecko 3-letnie przez pierwsze dni pobytu w przedszkolu jest zdezorientowane i jest to dla niego bardzo trudny okres. Nie wie z kim ma nawiązać bliższy kontakt emocjonalny i kto będzie zaspokajał jego potrzeby. Wiąże się to z tym, że w nowym środowisku są nowe panie, nowi koledzy i zupełnie nieznane otoczenie. Sytuację tą jeszcze komplikuje fakt, że jednego dnia przyjmuje się większość dzieci do grupy i od razu pozostają w niej same bez rodziców. Nauczycielka nie jest wstanie nawiązać dłuższych kontaktów
z dzieckiem. Na ogół najwięcej zajmują ją te, które najbardziej rozpaczają po rozstaniu z rodzicami i niejako wygrywają tę sytuację dla siebie. Dziecko pozostawione przez matkę, z którą związane jest emocjonalnie, która zaspokajała jego potrzeby, przeżywa lęk, ponieważ utraciło fizyczny kontakt z obiektem przywiązania i ma poczucie braku kontroli nad tym, co się z nim będzie działo w przedszkolu. Ten stan bardzo obniża poczucie bezpieczeństwa dziecka, a wywołane tym napięcie emocjonalne wpływa niekorzystnie na procesy przystosowawcze do nowego środowiska. Obniża to bowiem sprawność motoryczną i dezorganizuje czynności poznawcze. Dziecko w przedszkolu nie zajmuje pozycji centralnej jaką miało w rodzinie ponieważ nauczycielka sprawuje również opiekę nad innymi dziećmi. Dziecko więc musi przystosować się do nowych warunków i uczyć się zaspokajania swoich potrzeb emocjonalnych w krótkich kontaktach z innymi osobami dorosłymi niż rodzice i znosić te ograniczenia. Drugi aspekt tego zagadnienia wiąże się z zaspokajaniem tzw. potrzeb dnia codziennego, czyli odżywianiem, odpoczynkiem poobiednim, załatwianiem potrzeb fizjologicznych, ubieraniem.
Czynności te wywołują u dzieci najwięcej reakcji negatywnych i różnych form protestu. Do tej pory wielu rodziców pomagało dziecku podczas wykonywania tych czynności być może czasami wyręczało. Dlatego też dzieci ze słabszymi umiejętnościami w tym zakresie mogą czuć się bezradne, opuszczone, co z pewnością wpływa na ich samopoczucie i stosunek do nowego środowiska.
Za najważniejsze zadanie w tym roku uznałyśmy wobec tego podjęcie działań ułatwiających adaptację dzieci do warunków przedszkola – zmierzających do tego aby jak najbardziej ograniczyć kłopoty adaptacyjne dzieci i zmniejszyć koszty psychiczne związane z przystosowaniem się do nowego środowiska. Dlatego z koleżanką podjęłyśmy szereg działań, aby zapewnić dzieciom poczucie bezpieczeństwa i ułatwić odnalezienie się w nowym środowisku jakim jest dla nich przedszkole. Oto one:
1. Pierwsze kontakty przedszkola z rodziną zostały już nawiązane wcześniej czyli przed rozpoczęciem roku szkolnego. Chętni rodzice wraz z dziećmi mogły obejrzeć salę i inne pomieszczenia w których dziecko będzie przebywało – sala, łazienka, szatnia. Rodzice wraz
z dziećmi uczestniczyli również w zajęciach otwartych, które zorganizowałyśmy z koleżanką.
2. Podczas pierwszych dni pobytu dzieci w przedszkolu, w sali przebywały obie nauczycielki. Dało to możliwość otoczenia dzieci troskliwą opieką, utrzymania z nimi bliższego kontaktu
i zaspokojenia jego podstawowych potrzeb.
3. Rodzicom umożliwiono pobyt wraz z dzieckiem w sali przedszkolnej. Mieli oni możliwość obserwowania zachowań swojego dziecka na tle grupy np. w zakresie posiadanych umiejętności samoobsługowych, sposobów kontaktowania się z innymi itp.
4. Każde dziecko otrzymało swój znaczek, który zastąpił imię i nazwisko, a którym dziecko posługiwało się w: szatni – szafka na ubrania, w łazience – wieszak z ręcznikiem.
5. Codzienny pobyt dziecka w przedszkolu przebiegał według ustalonego schematu czasowego (rozkład dnia), taka organizacja pomagała dziecku szybciej poznać i zaakceptować nowe środowisko, którym jest przedszkole.
6. Dzieci mogły przynosić ze sobą do przedszkola, swoje ulubione zabawki i poduszeczki. Pomagało to w choć w części zmniejszyć stres, który przeżywało dziecko podczas rozłąki
z rodzicami.
7. Prowadzono również rozmowy indywidualne z rodzicami na temat: zdrowia, zwyczajów, upodobań, umiejętności i możliwości dzieci.
8. Kiedy została zaspokojona najważniejsza potrzeba dziecka, potrzeba bezpieczeństwa
i dzieci poczuły się dobrze, czyli były pogodne i uśmiechnięte, a rodzice zdobyli pewność,
że przedszkole jest tym miejscem gdzie mogą bez obaw pozostawić swoje dziecko. Została zorganizowana pierwsza w ich życiu przedszkolnym uroczystość jaką było: „Pasowanie
na Żaka Przedszkolaka”. Na uroczystość zostali zaproszeni rodzice. Wspólna zabawa dostarczyła tak dzieciom, jak i ich rodzicom wiele radości i zadowolenia. Po występie dzieci zostały pasowane na „Żaka Przedszkolaka” oraz dostały pamiątkowe dyplomy i książeczki.
Dzięki podjętym działaniom dzieci bardzo szybko zaakceptowały nowe środowisko, czyli przedszkole. Dlatego warto dostrzec w nauczycielach sprzymierzeńców w wychowaniu dziecka. Dzięki zaangażowaniu nauczycieli i współpracy z rodzicami dziecko na pewno zaklimatyzuje się w nowych, nieznanych warunkach szybciej. Kiedy już będzie czuło się bezpiecznie, gdy dostrzeże, że jego potrzeby mogą być przez nauczycielki zaspokojone, zacznie w pełni korzystać z tego co przedszkole mu oferuje.
