Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie
PrezentacjaForumPrezentacja nieoficjalnaZmiana prezentacji
Komponenty dojrzałości do nauki czytania i pisania

Od 01.01.2015 odwiedzono tę wizytówkę 10860 razy.
Chcesz zwiększyć zainteresowanie Twoją jednostką?
Zaprezentuj w naszym informatorze swoją jednostkę ->>>
* szkolnictwo.pl - najpopularniejszy informator edukacyjny - 1,5 mln użytkowników miesięcznie



Platforma Edukacyjna - gotowe opracowania lekcji oraz testów.



 

Czytanie i pisanie jest formą językowego porozumiewania się, które już u swych początków wymaga niezwykle złożonych umiejętności. Co zatem decyduje o sukcesie w opanowaniu tych ważnych czynności?
Dojrzałość do nauki czytania i pisania stanowi integralną część dojrzałości szkolnej i oznacza osiągnięcie przez dziecko takiego poziomu rozwoju fizycznego, społecznego i psychicznego, który czyni je wrażliwym i podatnym na systematyczne nauczanie czytania i pisania.

Czytanie i pisanie stanowią czynność językową (formę komunikacji opartą na języku), czynność metajęzykową opartą na świadomości relacji druk - słowo, świadomości relacji głoska - litera i świadomości środków językowych użytych do formowania wypowiedzi i ich kontroli, a także czynność metapoznawczą wymagającą świadomej kontroli procesów poznawczych zaangażowanych w czytanie, a zwłaszcza w rozumienie tekstu.

Dojrzałość do nauki czytania i pisania posiada swoje specyficzne komponenty związane z faktem, że czytanie i pisanie są formą porozumiewania się językowego, którego substancją jest pismo, czyli linearny ciąg znaków graficznych rządzących się swoistymi dla danego języka regułami. Specyficzne więc dla czytania i pisania są  świadomość językowa i świadomość pisma.

W odniesieniu do definicji procesów czytania i pisania G. Krasowicz - Kupis wymienia następujące komponenty dojrzałości do nauki czytania i pisania:

1. nastawienie i motywacja,

2. rozwój intelektualny,

3. rozwój sprawności percepcyjno - motorycznych oraz ich integracja,

4. rozwój mowy i języka,

5. świadomość językowa,

6. świadomość pisma.

Nastawienie i motywacja są niespecyficzne dla czytania i pisania z tego względu, że ich rola jest istotna dla wszelkich form aktywności i umiejętności opanowywanych w szkole.

W zakresie czytania i pisania chodzi o pozytywne nastawienie i motywację do posługiwania się pismem. Rozwijają się one poprzez interakcje dziecka z opiekunami w sytuacji wspólnego czytania czy czytania dziecku. Książka staje się atrakcyjnym obiektem do eksploracji. Kontakt z pismem, jako źródłem ciekawych informacji, w połączeniu z osobistym kontaktem z bliską osobą jest dla dziecka przyjemny i staje się źródłem pozytywnego nastawienia emocjonalnego do czytania o trwałym charakterze.

Istotnymi elementami są tu także: uczenie się przez obserwację (częsty widok osób czytających w otoczeniu dziecka), rozbudzenie zainteresowania i tworzenie oczekiwań oraz obecność i zaangażowanie opiekuna podczas prób samodzielnego czytania przez dziecko -słuchanie dziecięcego czytania.

Rozwój intelektualny , a dokładniej myślenie operacyjne, konieczne jest do posługiwania się alfabetem. Decentracja oraz pojęcie stałości przedmiotu i jego cech są warunkiem posługiwania się znakami graficznymi alfabetu, które różnią się kształtem, wielkością i położeniem.

Pisanie wymaga nie tylko opanowania reguły reprezentowania dźwięków przez litery, ale także stosowania tej reguły w sposób względny, wynikający z nieregularności i sprzeczności zasad ortograficznych.

Odwracalność umożliwia manipulowanie językiem i pismem, pozwala na analizę i syntezę

( d-o-m = dom = d-o-m), klasyfikowanie i uogólnianie.

Rozwój sprawności percepcyjno - motorycznych oraz ich integracja wskazuje na istotną rolę funkcjonowania analizatora wzrokowego, słuchowego i kinestetyczno -ruchowego oraz ich integracji dla opanowania komunikacji pisemnej. Mają one fundamentalne znaczenie w początkowym okresie nauki czytania i pisania, gdy istotne jest różnicowanie wzrokowe liter.

Rozwój mowy i języka odnosi się do przyswojenia systemu językowego we wszystkich jego aspektach. Oznacza to opanowanie symboli i reguł językowych, a wyraża w umiejętnościach fonologicznych, morfologiczne - składniowych i semantycznych.

Umiejętności fonologiczne odnoszą się do posługiwania się fonemami, sylabami i cząstkami śródcząstkowymi. Obejmują one słuch fonematyczny, analizę i syntezę sylab oraz głosek, rozpoznawanie rymów, a także dostrzeganie podobieństw między słowami.

Umiejętności morfologiczno - składniowe odnoszą się do umiejętności gramatycznych, czyli budowy i odmiany wyrazów oraz budowy i stosowania zdań.

Umiejętności semantyczne dotyczą trafności komunikacyjnej, czyli doboru słownictwa, adekwatnego użycia słów, umiejętności konstruowania wypowiedzi oraz rozumienia.

Świadomość językowa oznacza uświadomienie sobie przez dziecko istnienia symboli językowych i reguł języka, a przejawia się świadomym użyciem środków językowych, kontrolowaniem poprawności i intencjonalnym manipulowaniem językiem. Ujawnia się ona dość wcześnie, w grach i zabawach językowych dziecka.

Świadomość pisma oznacza zrozumienie funkcji pisma i odnosi się do jego zastosowań.

Jej składnikami są: wiedza o funkcji pisma (przekazywanie informacji), wiedza o zasadach pisma (kierunek, segmentacja tekstu), wiedza dotycząca własnej kompetencji w tym zakresie (zrozumienie czy dziecko umie czytać i pisać» albo- co potrzebuje, by się tego nauczyć), znajomość terminologii i pojęć metajęzykowych (np. litera, głoska, kropka).

 
LITERATURA:
Krasowicz – Kupis G. (2004) Rozwój świadomości językowej dziecka. Lublin: Wydawnictwo UMCS

Opracowała: Małgorzata Trusz

Umieść poniższy link na swojej stronie aby wzmocnić promocję tej jednostki oraz jej pozycjonowanie w wyszukiwarkach internetowych:

X


Zarejestruj się lub zaloguj,
aby mieć pełny dostęp
do serwisu edukacyjnego.




www.szkolnictwo.pl

e-mail: zmiany@szkolnictwo.pl
- największy w Polsce katalog szkół
- ponad 1 mln użytkowników miesięcznie




Nauczycielu! Bezpłatne, interaktywne lekcje i testy oraz prezentacje w PowerPoint`cie --> www.szkolnictwo.pl (w zakładce "Nauka").

Zaloguj się aby mieć dostęp do platformy edukacyjnej




Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie