1.Identyfikacja problemu.
Samuel jest uczniem klasy pierwszej. Od pierwszych dni pobytu chłopca w szkole zauważyłam niepokojące objawy świadczące o nadpobudliwości psychoruchowej dziecka:
-duże trudności w zajmowaniu się przez dłuższy czas jedną czynnością
-łatwość dekoncentracji bodźcami z otoczenia podczas wykonywania zadań
-łatwość zniechęcania się
-brak podporządkowania się normom współżycia społecznego
-zaczepianie innych dzieci
-narzucanie swojej woli innym
-zachowanie agresywne
-używanie wulgarnych słów
Zajęłam się tym problemem, gdyż uważałam, że dziecko potrzebuje pomocy zarówno z mojej strony, jak i pedagoga szkolnego, bowiem nasilanie problemu było według mnie znaczne. Jednocześnie miałam duże kłopoty z prowadzeniem zajęć z całą klasą, gdyż Samuel spacerując po klasie ,skacząc, kładąc się na ławce lub pod ławką w czasie lekcji rozpraszał pozostałych uczniów utrudniając im pracę na lekcji.
2.Geneza i dynamika problemu.
Zaczęłam uważnie obserwować chłopca .Nie zawsze Samuel zachowywał się źle. Potrafił być grzeczny ,miły, bawił się spokojnie z kolegami, aktywnie uczestniczył w zajęciach. Ale bywały dni ,gdy ,,wściekał się ‘’ –krzyczał, bił innych uczniów, używał ordynarnych słów, wobec dorosłych był arogancki. Gdy zwracałam mu uwagę , złościł się , wzruszał ramionami ,robił obrażoną minę i często zamykał się w sobie na kilkanaście lub kilkadziesiąt minut. Na pochwały reagował rozmaicie-demonstrował ,że go nie obchodzą lub też wzruszał ramionami , miałam jednak wrażenie ,że chłopiec udaje , a w gruncie rzeczy potrzebuje ciepłych słów zachęty.
Zasięgnęłam informacji u wychowawczyni przedszkola, do którego uczęszczał Samuel. Dowiedziałam się, że już w przedszkolu jego reakcji były podobne. Znacznie nasiliły się gdy doszło do konfliktu między rodzicami i ojciec dziecka wyprowadził się z domu. Rozmowa z nauczycielką j. angielskiego i religii potwierdziła moje obserwacje. Poprosiłam rodziców o rozmowę. Dowiedziałam się, że problem z Samuelem był od urodzenia. Często chorował , był nadpobudliwy i płaczliwy . Te problemu znacznie się nasiliły gdy doszło do konfliktu między rodzicami . Ojciec zawsze był dla Samuela większym autorytetem( Samuel i jego brat byli pod opieką matki ,która swoimi zmiennymi nastrojami i niekonsekwencją sprawiła iż Samuel niewiele sobie robił z nakazów , które mu stawiała. Matka podkreślała ,że jest zmartwiona złym zachowaniem syna, ale nie wiem ,jak temu zaradzić.
3.Znaczenie problemu.
Analizując zachowania chłopca można stwierdzić, że przejawia on typowe reakcje dziecka nadpobudliwego, które opisuje Halina Spionek i Hanna Nastowska(dziecko prezentuje taki zespół cech układu nerwowego, w którym istnieje znaczna przewaga procesów pobudzania nad procesami hamowania przy dużej sile i ruchliwości).
Analizując zachowania chłopca można stwierdzić, że przejawia on typowe reakcje dziecka nadpobudliwego, które opisuje Halina Spionek i Hanna Nastowska(dziecko prezentuje taki zespół cech układu nerwowego, w którym istnieje znaczna przewaga procesów pobudzania nad procesami hamowania przy dużej sile i ruchliwości).
Moje doświadczenia wykazują ,że w naturalnym procesie rozwoju grupy wyłaniają się liderzy , obserwatorzy i - ,, w sprzyjających warunkach- tzw. ,,kozioł ofiarny ‘’ , którym często przez swoje zachowanie staje się dziecko nadpobudliwe.
Samuel ze względu na brak umiejętności przestrzegania zasad w zabawie, skłonności do nadmiernie żywych reakcji emocjonalnych , zaczepianie dzieci oraz problemy dydaktyczne , stał się właśnie ,,kozłem ofiarnym’’ , co z kolei nasilało jego agresywne zachowania w stosunku do otoczenia.
4.Prognoza.
- negatywna
W przypadku braku odpowiednich oddziaływań zarówno ze strony szkoły , jak i domu nasilać się będą trudne zachowania chłopca wobec rówieśników , nauczycieli oraz rodziny. Ta eskalacja agresji mogłaby doprowadzić do odrzucenia Samuela przez zespół klasowy. To z kolei pociągnie za sobą nową falę agresji i niewłaściwych zachowań.
- pozytywna
Wskazane są tu działania , które zmieniają relację między członkami rodziny , poprawiają komunikację w rodzinie , utwierdzą chłopca , że jest akceptowany , kochany i potrzebny . Matka wykaże się odpowiedzialnością i konsekwencją w postępowaniu z synem.
Mam nadzieję ,że odpowiednie działania wychowawcze –moja współpraca z innymi nauczycielami ,pedagogiem szkolnym i rodzicami – przyniosą oczekiwane efekty: stopniowe wyeliminowanie zaburzeń zachowania i agresywnych poczynań chłopca . Przede wszystkim Samuel musi odzyskać poczucie własnej wartości, a to z kolei pozwoli mu pozytywnie zaistnieć w szkole. Zostanie zaspokojona jego potrzeba bezpieczeństwa, miłości , akceptacji i zrozumienia, co spowoduje poprawę zachowania chłopca w szkole.
5.Propozycje rozwiązań.
Cele:
-uświadamianie chłopcu mechanizmów konfliktów, ukazywanie i wdrażanie alternatywnych sposobów ich rozwiązywania ;
-uaktywnianie pozytywnego myślenia o bliskich;
-uwrażliwianie chłopca na uczucia innych osób ;
-eliminowanie zachowań agresywnych i niepożądanych;
-uświadomienie dziecku celowości własnej zmiany i korzyści z tego płynących;
-zachęcanie rodziców do współpracy ze szkołą w celu pomocy ich dziecku.
Zadania:
-przeprowadzenie rozmowy z uczniem-wyrażenie zrozumienia dla jego trudnej sytuacji ,wyjaśnienie konieczności zmiany jego zachowania;
-podjęcia współpracy z rodzicami, omówienie problemu
-stwarzanie sytuacji wychowawczych umożliwiających osiąganie sukcesów , wyzwalanie pozytywnych emocji;
-wdrażanie do zajęć grupowych ,których celem jest dostarczenie dziecku okazji do przeżywania pozytywnych doświadczeń społecznych korygujących własne negatywne zachowanie;
-nawiązanie kontaktu indywidualnego z uczniem w ramach zajęć dydaktyczno-wyrównawczych.
6.Wdrażanie oddziaływań.
Chłopiec został skierowany na badania przez Poradnię Psychologiczno- Pedagogiczną. Pierwszym etapem moich oddziaływań było spotkanie z rodzicami Samuela . Matka sprawiała wrażenie osoby zrezygnowanej i bezradnej wobec swoich kłopotów z synem . Była jednak otwarta na moje propozycje i sugestie. Rodzice postanowili zrobić wszystko , by znaleźć nieco więcej czasu dla młodszego syna i pozwolić mu poczuć ,że jest potrzebny , kochany i w pełni akceptowany.
Sugerowałam rodzicom aby w stosunku do syna starali się unikać nadmiaru bodźców, stosować skuteczne sposoby nagradzania, czuwali nad jego organizacją pracy i nie nakładali wielu obowiązków jednocześnie , a także pomagali mu w wykonywaniu trudniejszych zadań.
Ja także otoczyłam go szczególną opieką i włączyłam w różne prace na rzecz klasy , staram się zwracać szczególną uwagę na wzmacnianie zachować pozytywnych i jednocześnie opanowanie zachowań negatywnych(jeśli tylko pozwala na to sytuacja).
Zarówno ja , jak i wychowawczyni świetlicy często korespondujemy w specjalnie założonym zeszycie z rodzicami chłopca, opisują jego zarówno negatywne jak i pozytywne zachowania.
7.Efekty oddziaływań.
W efekcie wdrożonych przeze mnie działań oraz zaangażowania rodziców, zaczęłyśmy zauważać pierwsze efekty naszego ,,postępowania naprawczego”. Wprawdzie zdarzają się jeszcze wybuchy złości u Samuela i brak chęci do pracy , ale nie są one tak częste i nasilone. Chłopiec zdaje sobie sprawę ze swego postępowania . Potrafi przeprosić, stara się naprawić wyrządzoną krzywdę. Samuel coraz lepiej czuje się w szkole, koledzy sami proponują mu udział w grach i zabawach.
Mam nadzieję, że dalsze konsekwentne oddziaływania dydaktyczno-wychowawcze stosowane przez szkołę , przy stałej współpracy z rodzicami sprawią ,iż Samuel będzie coraz lepiej czuł się w szkole , a systematyczna praca spowoduje lepsze osiągnięcia i większe sukcesy w nauce.
opracowała :
Wioletta Chudyka
