Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie
PrezentacjaForumPrezentacja nieoficjalnaZmiana prezentacji
Wychowawca osobą znaczącą dla dziecka

Od 01.01.2015 odwiedzono tę wizytówkę 2549 razy.
Chcesz zwiększyć zainteresowanie Twoją jednostką?
Zaprezentuj w naszym informatorze swoją jednostkę ->>>
* szkolnictwo.pl - najpopularniejszy informator edukacyjny - 1,5 mln użytkowników miesięcznie



Platforma Edukacyjna - gotowe opracowania lekcji oraz testów.



 

Czasy, w których żyjemy, to nie tylko kryzys gospodarczy, cywilizacyjny, ale i pedagogiczny. Sprzeczności i zamieszanie w dziedzinie wychowania są zjawiskiem powszechnym i narastającym. Mimo pojawiania się na rynku coraz większej liczby dzieł pedagogicznych obniża się poziom wychowania i kształcenia. Potęguje niepewność, zamęt, rozbieżność w dziedzinie zasad, celów i metod wychowawczych. Dla coraz większej liczby dzieci i młodzieży szkoła przestała być atrakcyjna (mimo zajęć komputerowych).

  Kryzys występuje również w rodzinie. Spowodowany jest brakiem czasu rodziców, pieniędzy, „nędzą” w rodzinie, oprócz ww czynników kryzys w rodzinie jak i w szkole spowodowany jest również brakiem autorytetów i osób znaczących. Często autorytetem dla dzieci i młodzieży są ich rówieśnicy.
     Osoba znacząca dla dziecka to taka, która dla niego jest ważna, często decydująca o jego postępowaniu, tj. rodzice, dziadkowie, nauczyciele, wychowawcy. Takimi osobami mogą być też bohaterowie książek, filmów itp.
     Człowiek przechodzi różne etapy rozwoju, od naśladowania zachowania się innych ludzi do przyswajania sobie rozmaitych reguł postępowania w sposób bardziej świadomy i samodzielnego ich postępowania w różnych sytuacjach (M. Przetacznik-Gierkowska, G. Makiełło- Jeża. 1996). Czyli osoby znaczące stają się wzorami postępowania. Przyjmowanie wzorów odbywa się przez empatię, naśladowanie, modelowanie i identyfikację. Co zatem decyduje, że jeden człowiek staje się dla drugiego autorytetem? Co takiego mają w sobie ci, którym przypisano tytuł osób znaczących?
     Analizując w tym względzie poglądy uznanych autorytetów pedagogicznych (Jacek Woronecki, Helena Radlińska) wśród cech charakteryzujących autorytet, na czołową pozycję wysuwa się autentyczność, młodość ducha, odwaga w podejmowaniu decyzji i w wyrażaniu swoich poglądów, pracowitość, szczerość, odpowiedzialność, radość, poczucie humoru, prostota i swoboda.
     Nauczyciel, wychowawca z autorytetem uczy, wychowuje, poprzez własną wspaniałomyślność, którą zdobywa przez delikatność, zachętę, uprzejmość. Dla niego nie ma straconych dzieci, stara się poznać i zrozumieć każdego ucznia. Umiejętność wymagania to także zaleta nauczyciela, wychowawcy i jest ona koniecznym warunkiem jego pracy.
     Każdy człowiek ma swój własny system wartości. Psychicznie sylwetka człowieka dojrzewa w miarę upływu lat. Od nauczyciela wymaga się jednak czegoś więcej. Przede wszystkim musi mieć wykształcony system wartości - bo tylko z tego zasobu będzie mógł przekazywać, nauczając i wychowując. Zwykła zawodowa fachowość w realizacji celów programowych przez odpowiedni dobór treści, metod oraz form kształcenia i wychowania nie wystarczy. Są to jedynie zewnętrzne, narzucone programowo wyznaczniki pracy wychowawcy, które nie określają wpływu na wychowanka. Wychowawca bowiem wpływa na ucznia całym sobą i dlatego musi być dojrzały osobowościowo. Świadczą o tym wartości, jakimi się kieruje i normy jego postępowania.
     Wychowawca nie może ciągle się „kreować”, „chodzić w masce”. Implikuje on różnorakie sytuacje, nawet wtedy, kiedy trzeba odsłaniać całe swoje wnętrze, piękno lub brzydotę świata duchowego. Pamiętajmy, iż dziecko jest wnikliwym i czułym obserwatorem, nic nie ujdzie jego uwadze. Każdy fałsz, każde zakłamanie na rzecz własnej autokracji wzbudzić może brak zaufania. Bycie sobą, otwartość i spontaniczność przejawiana przez nauczyciela sprawia, że dzieci pełniej odczuwają jego obecność jako człowieka zaufania, na którym można bezwzględnie polegać.
     Dojrzałość posiadanych przez pedagoga wartości nie oznacza ślepego ich przestrzegania i stosowania w praktyce, ale na tym by umiejętnie wśród nich wybierać. Trzymanie się stale „utartych reguł” choćby bardzo pożądanych i efektywnych wychowawczo, zubaża procesy osobowościowotwórcze. Przypomina narzucanie „tych”, a nie innych wartości tylko dlatego, że one są dojrzałe i są swoje, a więc autentyczne.
     Nauczyciel stanie się dla ucznia osobą znaczącą wtedy, gdy będzie charakteryzował zbiór cech, zalet, postawy, które ujawnia on w swoim życiu i w pracy zawodowej, a nie tylko „stymuluje” w sytuacji kontaktu wychowawczego.
     Wśród umiejętności potrzebnych nauczycielowi w kontakcie wychowawczym z dzieckiem szczególne miejsce zajmują te, które umożliwiają okazanie zrozumienia uczniowi, stworzenie mu sytuacji względnego komfortu psychicznego, aby w efekcie mógł on podjąć trud działania w kierunku zmiany sytuacji życiowej ( Z.B. Gaś, 1999).
     W związku z powyższym posiadanie przez wychowawcę określonych cech osobowych, jest znaczące.
A są nimi:
  • świadomość siebie i swojego systemu wartości,
  • doświadczania przeżyć uczuciowych,
  • dostarczania uczniowi wzorców zachowań (niezależnie od tego, czy tego chce czy nie),
  • zainteresowania ludźmi i problemami społecznymi,
  • posiadania określonych cech etycznych,
  • poczucia odpowiedzialności i warunków charakteryzujących jakość jego kontaktów z uczniem tj.:
    • zrozumienia ucznia,
    • okazania między innymi zrozumienia i sprawienia, że czuje się zrozumiany,
    • okazania mu ciepła (które jest warunkiem przyjacielskości i uwagi – manifestuje się uśmiechem, kontaktem wzrokowym i zachowaniem niewerbalnym) i opiekuńczość (która jest blisko związana z ciepłem, jest jednak czymś trwalszym i bardziej intensywnym emocjonalnie, czyli jest oznaką głębokiego i prawdziwego zainteresowania tym, co jest ważne dla ucznia, krótko mówiąc jest sposobem powiedzenia „lubię Cię”),
    • otwartości nauczyciela (zachęcanie ucznia do otwartego wyrażania swoich myśli i uczuć – im wyższy stopień wzajemnej otwartości nauczyciela i ucznia, tym większy stopień zaufania między nimi),
    • pozytywnego stosunku i szacunku ze strony nauczyciela (czyli dużego zainteresowania dobrem ucznia, jak również szacunku dla jego indywidualności i wartości jego osoby, jest to postawa nieoceniająca, pozbawiona zastrzeżeń, uczeń ma świadomość, że może być sobą i będzie za to szanowany),
    • konkretności i specyficzności nauczyciela (musi dokładnie i jasno komunikować się z uczniem, być konkretnym a nie ogólnikowym i niejasnym. Wychowawca staje się wtedy dla wychowanka osobą znaczącą).
     Olbrzymią rolę w wychowaniu spełnia również miłość i akceptacja. Musimy być po stronie dziecka, ale musimy to robić rozsądnie bo tylko wtedy dziecko poczuje się kochane i akceptowane. Akceptacja dziecka takim jakie jest sprzyja nauczycielowi – nauczyciel jest już dla niego osobą znaczącą.
     Dla każdego dziecka akceptacja przez dorosłych oznacza miłość, podczas gdy aprobata oznacza nienawiść (A.S. Neill, 1991).
     Nauczyciel , wychowawca musi być przyjacielem dziecka. Musi pomagać uczniowi rozwijać jego zainteresowania, zdolności, każdego traktować indywidualnie. Nauczycielowi – osobie dla ucznia znaczącej, może on zaufać, zwierzyć się, poradzić w kłopotach szkolnych, rodzinnych .
     Czasem wystarczy, że go wysłucha. W relacjach dziecko – wychowawca osoba znacząca, wychowawca nigdy nie wykorzystuje swojej pozycji, wyraża radość z osiągnięć dziecka, pracuje z nim w przyjacielskiej atmosferze.
Dobra atmosfera w grupie (klasie), sprzyja poczuciu bezpieczeństwa, a to z kolei sprzyja otwartości, szczerości i dobrej komunikacji.

Małgorzata Ćwiklińska-Macierzanka
nauczycielka SP 13 w Koszalinie

Literatura:
  1. Z.G. Gaś, Szkoła i nauczyciel w percepcji uczniów, Warszawa 1999
  2. J. Jabłoński, Pojęcie autorytetu w wychowaniu, koncepcjach pedagogicznych J. Woronieckiego i H. Radlińskiej , Lublin 1996
  3. A.S. Neill, Summerhill, Katowice 1991
  4. M. Przetacznik – Gierkowska, G. Makiełło – Jerża , Podstawy psychologii ogólnej, Warszawa 1996
  5. A. Sulikowska, Działalność opiekuńczo – wychowawcza na przykładzie „oratorium” w Świdnicy, (praca magisterska) Lublin 1996
  6. Z. Szulc, Abc wychowania nauczycieli i wychowawców, Warszawa 1992

Umieść poniższy link na swojej stronie aby wzmocnić promocję tej jednostki oraz jej pozycjonowanie w wyszukiwarkach internetowych:

X


Zarejestruj się lub zaloguj,
aby mieć pełny dostęp
do serwisu edukacyjnego.




www.szkolnictwo.pl

e-mail: zmiany@szkolnictwo.pl
- największy w Polsce katalog szkół
- ponad 1 mln użytkowników miesięcznie




Nauczycielu! Bezpłatne, interaktywne lekcje i testy oraz prezentacje w PowerPoint`cie --> www.szkolnictwo.pl (w zakładce "Nauka").

Zaloguj się aby mieć dostęp do platformy edukacyjnej




Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie