Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie
PrezentacjaForumPrezentacja nieoficjalnaZmiana prezentacji
Wieczornica bożonarodzeniowa

Od 01.01.2015 odwiedzono tę wizytówkę 6195 razy.
Chcesz zwiększyć zainteresowanie Twoją jednostką?
Zaprezentuj w naszym informatorze swoją jednostkę ->>>
* szkolnictwo.pl - najpopularniejszy informator edukacyjny - 1,5 mln użytkowników miesięcznie



Platforma Edukacyjna - gotowe opracowania lekcji oraz testów.



 

Od wielu lat organizuję wieczornice poświęcone tradycjom Świąt Bozegonarodzenia w kulturze polskiej i europejskiej. Co roku modyfikuję scenariusz w zalezności od potrzeb.

Tradycją stało się już w naszej szkole poznawanie zwyczajów świątecznych panujących w różnych krajach europejskich. Ponieważ w obecnym roku szkolnym nasza szkoła realizuje projekt Socrates Comenius zapraszamy państwa w podróż do tych krajów, z którymi w tym projekcie uczestniczymy.
Jak zwykle odwiedzimy naszych sąsiadów - Niemcy. Zagościmy we Włoszech, Rumunii, Bułgarii, a na koniec zatrzymamy się w Polsce.

Ale wszystko zaczęło się w Betlejem........
Bejt Lechem-Domu Chleba-mieście otoczonym polami i pastwiskami.
To tutaj święty Józef przywiódł brzemienną Maryję z Nazaretu, aby wypełnić rozporządzenie cesarza Augusta. Miasto było przepełnione, więc znaleźli schronienie w grocie. I tu narodził się Jezus. I tak grota stała się miejscem narodzin Nadziei i wiecznego Pokoju.

Śpiew: „Uciekali, uciekali... „

Chyba nie ma na świecie takiego zakątka, do którego nie dotarłaby wieść o Bożym Narodzeniu. Święta te należą do najbardziej lubianych i oczekiwanych przez wszystkich świąt. Wnoszą radość i nadzieję. Sprawiają, że dorośli po latach wspominają ciągle swoje święta obchodzone w dzieciństwie.
Ubieranie choinki, zapach przygotowywanych potraw, wypatrywanie pierwszej gwiazdki, czytanie fragmentu Ewangelii o narodzeniu, łamanie się opłatkiem, chodzenie na pasterkę w mroźną wigilijną noc i z pośpiechem rozpakowywane prezenty od Świętego Mikołaja.

Zawitamy teraz do naszych zachodnich sąsiadów, by poznać ich zwyczaje świąteczne.

śpiew " leise rieselt der Schnee"

Czas przedświąteczny w Niemczech jest czasem bardzo radosnego oczekiwania narodzin Jezusa; adwent nie oznacza postu, ale wyznacza czas oczekiwania i przygotowania się do powitania Jezusa. Już cztery niedziele przed Wigilią w każdym domu wystawiany jest wieniec adwentowy z czterema świeczkami symbolizującymi cztery niedziele adwentu. W pierwszą niedzielę adwentu zapala się jedną świeczkę, w drugą niedzielę dwie, w trzecia trzy i w czwartą niedzielę pali się cztery świeczki. Trochę wcześniej, w drugiej połowie listopada w wielu niemieckich miastach ulice, domy, ratusze przystrojone są choinkami i światełkami. Dzieci już od pierwszego dnia grudnia mają kalendarze adwentowe z dwudziestoma czterema okienkami; każdego dnia adwentu mogą otworzyć jedno okienko i wyciągnąć z niego niespodziankę. Najczęściej są to słodycze. W wielu niemieckich miastach odbywają się w czasie adwentu kiermasze bożonarodzeniowe. Można tu kupić ozdoby choinkowe, lampki, prezenty, przyprawy, posłuchać kolęd, a także napić się grzanego wina z przyprawami korzennymi, zjeść potrawy i ciasta bożonarodzeniowe. Najsłynniejszym ciastem jest strucla bożonarodzeniowa „der Weihnachtsstollen” z rodzynkami i bakaliami, pierniczki „Lebkuchen lub Pfefferkuchen”, a także inne ciasteczka o różnych kształtach. Ważną datą w czasie adwentu jest 6 grudnia, dzień Świętego Mikołaja. Wieczorem przed tym dniem dzieci wystawiają swoje buty przed drzwi domów, żeby Mikołaj mógł zostawić w nich prezenty - słodycze. Święta Bożego Narodzenia obchodzone są w Niemczech - tradycyjnie - w domu, w gronie rodziny lub najbliższych przyjaciół. Wieczorem 24 grudnia wszyscy zasiadają do świątecznej kolacji, w tle słychać kolędy lub świąteczna nastrojowa muzykę a na stole pachnie świąteczna gęś. Pod choinką znajdują się prezenty, które przynosi Dzieciątko Jezus. O północy rozbrzmiewają dzwony z więź i wieżyczek kościołów katolickich i ewangelickich, obwieszczając narodziny Jezusa, ewangelicy i katolicy przybywają do swoich kościołów na pasterkę. Następne dwa dni Świąt Niemcy spędzają w domu lub odwiedzają swoich bliskich.

śpiew " Kling Glockchen klingelingeling"

Czas odwiedzić Włochy.
Wcześniej, zanim hierarchia kościelna w IV w. postanowiła, że 25 grudnia będzie obchodzony jako Narodziny Jezusa, w okresie 17-24 grudnia odchodzono pogańskie Saturnalia, ku czci Saturna, a także perski kult Mitry, bóstwa Słońca.
Simboli del Natale-symbolami Bożego Narodzenia we Włoszech są:
Albero di Natale- choinka
Babbo Natale- Mikołaj
Befana- Baba Jaga, która niegrzecznym dzieciom przynosi czarne cukierki, tzw. węgiełki
Re Magi- Trzej Królowie
Presepe- żłóbek

śpiew " Bianco Natal"

We Włoszech świętuje się Boże Narodzenie bardzo radośnie, podobnie jak w innych krajach Sylwestra. Okres świąteczny rozpoczyna się na 8 dni przed 25 grudnia, a kończy się 12 dni później w Święto Trzech Króli.
6.grudnia przychodzi Sanct Nicola, który nie jest ubrany jak biskup, ale podobnie jak w Polsce, odwiedza dzieci i przynosi im prezenty.



23. grudnia, a czasami już wcześniej dzieci przebierają się za pasterzy. Chodzą tak od domu do domu, grają na fletach i recytują wiersze. W nagrodę otrzymują dary pieniężne. Zgodnie ze stara tradycją katolicką pości się na 24 godziny przed Wigilią. Początkiem świętowania jest pasterka, która odprawiana jest przez papieża w bazylice św. Piotra.


Noc z 24. na 25. grudnia spędza rodzina przy tortellini, indyku i smacznych wypiekach. Są jednak regiony, gdzie je się potrawy postne, przede wszystkim ryby i sałatki.
Rano 25 grudnia przychodzi Bambinello Gesu (Dzieciątko Jezus) i przynosi wszystkim prezenty, które leżą pod choinką.
Najważniejszym symbolem świątecznym jest we Włoszech szopka (presepio). Zwyczaj ten pochodzi z XIII wieku i zapoczątkowany został przez św. Franciszka.


6. stycznia przybywa Befana, stara, brzydka ale dobroduszna czarownica, która przynosi grzecznym dzieciom prezenty, niegrzecznym – popiół i węgiel. Jak głosi legenda, Befana dowiedziała się od pasterzy w ową noc o radosnej nowinie. Ponieważ jednak wyruszyła za późno, przeoczyła Gwiazdę Betlejemską, która miała doprowadzić ją do miejsca narodzenia Jezusa. W związku z tym poszukuje Dzieciątka Jezus do dnia dzisiejszego. Do każdego domu przynosi prezenty w nadziei, iż w którymś z domów znajdzie Jezuska. Podobnie jak Mikołaj przychodzi kominem, dlatego jest ubrudzona sadzą.


Wiersz 1: Boże Narodzenie- noc Światłości
W mroku naszych trwóg i klęsk
Zabłysła iskierka nadziei....
W nocy samotności i niedoli migoce płomyczek ciepła.
W ciemnościach przemocy i śmierci
Blask radosnej nowiny....
Dziś Światłość Boga zajaśniała
Wśród mroków ziemi Boże Narodzenie
Dziś noc jest jaśniejsza od dnia
Bóg przychodzi jako małe dzieciątko
Boże Narodzenie-Noc Jego Światłości



Wyznawcy prawosławia i innych obrządków wschodnich, którzy zamieszkują Bułgarię i Rumunię, obchodzą Wigilię Świąt Bożego Narodzenia według kalendarza juliańskiego. Tak wyliczone Boże Narodzenie przypada 13 dni później niż u katolików korzystających z kalendarza gregoriańskiego. Kościół prawosławny obchodzi szóstego stycznia wigilię, która rozpoczyna Święta Bożego Narodzenia.

W godzinach popołudniowych we wszystkich cerkwiach odprawione są uroczyste wieczernie. Następnego dnia zaś w godzinach nocnych podczas mszy zwanej jutrznią we wszystkich świątyniach prawosławnych odśpiewana zostaje zwyczajowo kolęda "Chrystus się rodzi. Witajcie".


Radosne Boże Narodzenie rozpoczyna się zwykle wieczerzą wigilijną, poprzedzającą wielogodzinne nabożeństwo zwane całonocnym czuwaniem z liturgią. Dopiero po jego zakończeniu w cerkwiach rozbrzmiewają kolędy.

Najwytrwalsi prawosławni w Wigilię powstrzymują się od jedzenia cały dzień, aż do rozpoczęcia uroczystej wieczerzy. Tę jedyną w swoim rodzaju kolację spędza się wyłącznie w gronie najbliższych, przed rodzinną ikoną. Posiłek wigilijny rozpoczyna się od dzielenia prosforą (wypiekanym przaśnym chlebem) - odpowiednikiem opłatków w tradycji katolickiej. Zwyczaj dzielenia się prosforą w czasie Wigilii pojawił się niezbyt dawno pod wpływem kultury zachodniej. We wschodniej tradycji tę rolę spełniało niegdyś właśnie socziwo, czyli kutia.
Potem dopiero, po życzeniach przy choince, na stole pojawią się tradycyjne, postne dania: ryba, szczułok, czyli kompot z suszonych owoców. W przestrzegających starego zwyczaju domach na wigilijnym stole muszą się znaleźć: chleb - symbol pożywienia, czosnek - symbol zdrowia, sól - uznawana za znak obfitości oraz miód - wróżący powodzenie.



Prawosławni mają kilka nazw Wigilii. Mówią na nią m.in. nawieczerie lub soczelnik. Ta druga nazwa pochodzi od "socziwa", czyli gotowanej pszenicy polewanej miodem, która była poprzednikiem obecnej kutii.
Zwykle po całonocnym nabożeństwie Bożego Narodzenia i krótkim odpoczynku w pierwszy dzień świąt domownicy zasiadają do uroczystego i sutego śniadania. Najbliższe świąteczne dni to czas rodzinnych odwiedzin.

Odwiedziliśmy Niemcy, Włochy, Bułgarię i Rumunię. Powróćmy teraz do Polski. Jak my przeżywamy Boże Narodzenie.

Do święta Narodzenia Pana przygotowuje nas adwent, który jest radosnym czasem oczekiwania. Od XII w. odprawiana jest w Polsce msza święta ku czci Matki Boskiej zwana roratami.
Dawniej w czasie adwentu starano się pomagać sobie, pięknym zwyczajem na wsi była tzw. szara godzina - pod wieczór, gdy skończono zajęcia wszyscy zbierali się nie paląc świateł w kuchni, rozważano swoje życie, modlono się

Szczególnie mocno w tradycji i kulturze polskiej osadzone są jasełka, widowisko zawierające sceny z narodzin Chrystusa. Początkowo oparte na dialogach misteryjnych, a od XVIII i XIX w. zawierające również świeckie sceny - akcenty polityczne, patriotyczne czy satyryczne.

Każde dziecko czeka zawsze na wizytę Świętego Mikołaja, który również do nas dzisiaj zawitał.

A czy wszyscy znają historię Świętego Mikołaja? Urodził się prawdopodobnie w Azji Małej ok. 270 r. Był jedynym dzieckiem zamożnych rodziców, wyróżniał się pobożnością. Po śmierci rodziców odziedziczył majątek, który uszczuplał wspomagając potrzebujących, został kapłanem dzięki swojemu stryjowi. Ze Świętym Mikołajem wiązane są liczne legendy. Raz będąc na pełnym morzu rozszalał się sztorm, dzięki głębokiej wieże i modlitwie statek szczęśliwie dopłynął do portu. Innym razem podrzucił potajemnie pewnemu ojcu trzech córek pieniądze, ponieważ był biedny i nie mógł dać córkom posagu i nie wyszłyby za mąż.
Podążając za głosem bożym udał się do Myry, gdzie zmarł biskup i miano wybrać nowego. Jeden z najstarszych biskupów usłyszał głos Boga, że ten kto pierwszy wejdzie nazajutrz do świątyni zostanie biskupem.
Pierwszym, który się pojawił był właśnie Mikołaj. Jako biskup podbił serca wiernych. Rozgłos przyniosły mu reformy. Przeciwstawiał się złu, niesprawiedliwości, raził go przepych.
Jest patronem rybaków, pielgrzymów, podróżnych, ale też złodziei.

A teraz posłuchajmy kilka ciekawostek dotyczących symboli bożonarodzeniowych.

Choinka
Nie można dziś określić nawet w sposób przybliżony od kiedy iglaste drzewko zaczęto kojarzyć z obchodami świąt Bożego Narodzenia. Wiadomo natomiast, że w wielu kulturach i religiach drzewo, zwłaszcza iglaste jest symbolem życia, płodności, odradzania się i trwania.
Faktem jest, iż na jednym z miedziorytów z roku 1553, obok żłóbka widnieje drzewko jodłowe ozdobione gwiazdą i świeczkami. Następne lata potwierdzają występowanie choinki, nawet w mieszkaniach prywatnych w dniu obchodów Bożego Narodzenia. Zwyczaj te stał się powszechnym w mieszczańskich rodzinach niemieckich, tyrolskich, austriackich promieniując stamtąd, zwłaszcza w wieku XIX, na pozostałe kraje europejskie i pozaeuropejskie. Ważne były, rzecz jasna, ozdoby choinkowe. Im również nadawano głębszy sens. I tak na szczycie drzewka zawieszano gwiazdę symbolizującą gwiazdę betlejemska, w zawieszanych jabłkach widziano echo biblijnego jabłka Adama i Ewy, papierowe łańcuchy rozpoznawano jako okowy zniewolenia grzechem czy nawet politycznego (w okresie rozbiorów), Oświetlenie choinkowe miałoby wskazywać na Chrystusa, który przyszedł na świat jako „światło dla pogan”. Zaś żywe zielone drzewko miałoby symbolizować Chrystusa — źródło wszelkiego życia. Warto o tym pamiętać strojąc swoje świąteczne drzewko. A ubiera się je dopiero w wieczór wigilijny. Aby jednak zapalić świeczki, trzeba poczekać na pojawienie się na niebie pierwszej gwiazdy.


Wigilia: pochodzi od łac. Vigilia oznaczającego czuwanie. W dawnej Polsce uważano, że przebieg wigilii ma zasadniczy wpływ na nadchodzący rok. Dlatego trzeba było wcześnie wstać, umyć się w strumieniu, nie wskazane było kłaść się w ciągu dnia do łóżka, żeby nie sprowokować choroby, nie można było niczego pożyczać, unikano kłótni i zwad, podczas wieczerzy trzeba było zachować milczenie.

Wieczerza wigilijna
Tradycja rodzinnej, uroczystej wieczerzy jest dzisiaj bardzo mocno zakorzeniona w polskich domach. Obyczaj ten zauważono i zapisano już w XVII w., choć przypuszcza się, że był praktykowany już dużo wcześniej. Jego istotnym elementem jest zachowanie postu. Wieczerzę poprzedza przygotowanie choinki, jak też domowej szopki. Pod białym obrusem kładzie się kilka kłosów siana (symbolika szopki betlejemskiej). Do stołu zasiada się po ukazaniu pierwszej gwiazdy na niebie. Uczestnicy kolacji dzielą się białym opłatkiem, składają życzenia, wybaczają wzajemne urazy. Przyjęło się pozostawienie wolnego nakrycia przy stole dla ewentualnego gościa lub też symbolicznie dla Chrystusa. Były i są różne przesądy dotyczące ilości i zawartości potraw wigilijnych. Najczęściej podaje się zupę rybną czy migdałową, barszcz, potem grzyby z kapustą, ryby gotowane lub pieczone (najczęściej karp w szarym sosie), kluski z makiem, kompot z suszonych owoców, itd. Na ogół przygotowuje się 12 potraw. We wschodnich regionach obowiązkowo podaje się kutię (gotowaną pszenicę lub jęczmień z miodem, orzechami i migdałami). Po skończonej wieczerzy śpiewa się kolędy i obdarowuje prezentami.

Tradycja szopki pochodzi z XIII wieku, a zawdzięczamy ją Świętemu Franciszkowi.
Pragnąc ukazać prawdziwe misterium, w którym miejsce znalazło się tak dla ludzi jak i dla zwierząt, stworzył on w miejscowości Greccio żywą szopkę.
Obecnie znane i cenione są szopki z alpejskiego regionu Włoch, Bawarii, Austrii, Szwajcarii.

Gwiazda: na obrazach kultowych gwiazda betlejemska ma 8 promieni, jakby nałożone na siebie 2 krzyże greckie

Gwiazda pięcioramienna przypomina o pośrednictwie Matki Boskiej między niebem a ziemią, a gwiazda pięcioramienna wskazuje na 5 ran ukrzyżowanego Chrystusa.

Opłatek
Wigilijny zwyczaj łamania się opłatkiem należy do najtrwalszych i najżywszych tradycji Bożego Narodzenia. Dzielenie się opłatkiem, choć niekoniecznie w Wigilię, praktykowali już najwcześniejsi chrześcijanie — otrzymywali go ci, którzy nie byli na mszy. Od dawna, tuż przed wieczerzą, łamano się opłatkiem z członkami rodziny, służbą, kolędnikami i oczywiście duchami przodków. Nawet zwierzęta gospodarskie dostawały opłatek od swego gospodarza. Nie ma solidnego studium, które wskazałoby kiedy i w jakich okolicznościach ta tradycja zakorzeniła się w Polsce. Najstarsza wzmianka źródłowa pochodzi z końca XVIII wieku. Dzisiaj jest to już wyłącznie polski zwyczaj, którego najważniejszym przesłaniem jest pojednanie. Dzieląc się opłatkiem składamy sobie życzenia dobra wszelakiego, zapominamy o urazach, wybaczamy winy.
Wiersz 2: Właśnie ojciec kiwa na matkę,
że już wzeszła Gwiazda na niebie,
że czas dzielić się opłatkiem,
więc wszyscy podchodzą do siebie.
I serca drżą uroczyście
Jak na drzewie przy liściach liście
Jest cicho, choinka płonie.
Blask świeczek złotem zasnuwa
A z kąta, z ust matki płynie
Kolęda....” Lulajże Jezuniu...”

Kolędy
Wyraz kolęda pochodzi od łacińskiego słowa „calendae”, oznaczające pierwszy dzień miesiąca. W starożytnym Rzymie uroczyście obchodzono szczególnie calendae styczniowe, kiedy to konsulowie prawnie obejmowali swój urząd w całym imperium rzymskim. Przy reformie kalendarza (46 r. przed naszą erą), zadekretowanym przez Cezara Juliusza (stąd „kalendarz juliański”) potwierdzono 1 stycznia jako początek roku administracyjnego. W Rzymie obchodzono to bardzo uroczyście. Odwiedzano się, obdarowywano podarkami, śpiewano okolicznościowe pieśni. Wraz z przyjęciem chrześcijaństwa zwyczaje te stopniowo powiązano z początkiem rachuby nowego czasu „nowej ery”, czyli narodzin Chrystusa. Kolęda w Polsce oznacza przede wszystkim pieśń religijną, związaną tematycznie z narodzinami Chrystusa. Najstarsza polska kolęda „Zdrów bądź królu anielski” pochodzi z 1424 roku, choć sam termin kolęda utrwalił się dopiero w XVII w. W okresie tym powstawało wiele pastorałek i kolęd. Inne śpiewali zakonnicy, inne arystokracja, mieli też swoje kolędy kupcy i pozostałe stany. Niektóre kolędy autorskie znane są do dziś: „Przybieżeli do Betlejem pasterze” i „Przy onej górze” J. Żabczyca, „Bóg się rodzi” F. Karpińskiego, „Mizerna, cicha” T. Lenartowicza. Jednak kolędy powstawały też dzięki twórcom anonimowym. Tłumaczono je z łaciny czy z języków krajów sąsiedzkich. Jakkolwiek większość kolęd powstała w łonie kościoła katolickiego, nie brak jednakże kolęd luterańskich, kalwińskich czy husyckich. Kolędy są zjawiskiem kulturowym, zwłaszcza w Polsce, gdzie ilość znanych i opisanych kolęd osiąga liczbę ponad pół tysiąca.


Prezenty gwiazdkowe
Powszechna praktyka wzajemnego obdarowywania się prezentami (zwłaszcza dzieci) związana była pierwotnie z kultem i życiorysem św. Mikołaja. Jego niezwykła hojność, troska o biednych, stały się symbolem i uosobieniem miłości każdego bliźniego. Właśnie w okresie świąt bożonarodzeniowych znalazła swoje logiczne uzasadnienie i to już w średniowieczu. Dzisiejszą tradycję wręczania świątecznych prezentów zawdzięczamy Marcinowi Lutrowi, który w 1535 roku domagał się, aby protestanci zaniechali zwyczaju „św. Mikołaja”, a prezenty dawali swoim dzieciom jako dar samego „Dzieciątka Jezus”. Z czasem wszystkie kraje chrześcijańskie, także katolickie przyjęły tę praktykę. Jednakże ślad dawnej tradycji biskupa — św. Mikołaja nadal rozpoznajemy w postaci tzw. gwiazdora ubranego w szaty biskupie, z mitrą i pastorałem, względnie nazywanego wprost Santa Claus (kraje anglosaskie) czy Sinterklaas (Holandia). To on w wigilię Bożego Narodzenia przynosi nadal prezenty, to dzieci nadal ze swoją dziecięcą wiarą piszą do niego listy.




Pamiętajmy o słowach Matki Teresy:
„ Zawsze ilekroć uśmiechasz się do swojego brata i wyciągasz do niego rękę, zawsze wtedy jest Boże Narodzenie.
Zawsze, ilekroć umilkniesz, by innych wysłuchać....
Zawsze , kiedy dajesz odrobinę nadziei załamanym,
Zawsze, ilekroć pozwolisz, by Bóg pokochał innych przez Ciebie, zawsze wtedy jest Boże Narodzenie.

Życzenia:
Życzymy, aby wszyscy mogli dotrzeć do świętej groty, by móc rozkoszować się wypływającymi z niej falami światła, płomieniami życia, burzą radości.
Składamy sobie życzenia tak radosne jak anielskie Gloria,
Tak jasne jak gwiazda betlejemska,
Tak gorące jak ciepło baranka i osiołka,
Tak dobre jak ręce pasterzy,
Tak czułe i słodkie jak oczy Maryi i Józefa.

Betlejem jest nieustanną nowiną, która pozostaje zawsze aktualna i która każdego roku pojawia się znów jako nowy cud.
Przed nami jeszcze jedno Boże Narodzenie, to niebo, ta noc, ten dzień.
Niebo, które woła, noc, która się modli, dzień co ma nadzieję.



zyczenia po niemiecku: Frohe Weihnachten, gesundes und gluckliches Neues Jahr
po włosku : Buon Natale e Felice Anno Nuovo
po bułgarsku: Chestita Koleda i Shtastliva Nova Godina
po rumuńsku: Cracium fericit si un An Nou fericit

Anna Lis

Umieść poniższy link na swojej stronie aby wzmocnić promocję tej jednostki oraz jej pozycjonowanie w wyszukiwarkach internetowych:

X


Zarejestruj się lub zaloguj,
aby mieć pełny dostęp
do serwisu edukacyjnego.




www.szkolnictwo.pl

e-mail: zmiany@szkolnictwo.pl
- największy w Polsce katalog szkół
- ponad 1 mln użytkowników miesięcznie




Nauczycielu! Bezpłatne, interaktywne lekcje i testy oraz prezentacje w PowerPoint`cie --> www.szkolnictwo.pl (w zakładce "Nauka").

Zaloguj się aby mieć dostęp do platformy edukacyjnej




Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie