Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie
PrezentacjaForumPrezentacja nieoficjalnaZmiana prezentacji
Dysleksja – kłopoty z pisaniem i czytaniem

Od 01.01.2015 odwiedzono tę wizytówkę 2036 razy.
Chcesz zwiększyć zainteresowanie Twoją jednostką?
Zaprezentuj w naszym informatorze swoją jednostkę ->>>
* szkolnictwo.pl - najpopularniejszy informator edukacyjny - 1,5 mln użytkowników miesięcznie



Platforma Edukacyjna - gotowe opracowania lekcji oraz testów.



 

Słysząc słowo „dysleksja”, ludzie zazwyczaj wyobrażają sobie dziecko , które ma kłopoty z nauką pisania i czytania , z ortografią i matematyką. Niektórzy kojarzą dysleksję wyłącznie z odwracaniem liter i słów , a inni z wolnym tempem uczenia się. Prawie wszyscy sądzą, iż jest to brak zdolności uczenia się. Jednak niemożność nauczenia się to tylko jedna ze stron dysleksji. Istnieje od zawsze, to znaczy od czasu, odkąd ludzie zaczęli porozumiewać się za pomocą pisma .Odkryto i opisano ją po raz pierwszy około 100 lat temu. Dziś , w świetle najnowszych badań , mówi się , że dysleksja dotyczy około 16% dzieci i młodzieży, ale tylko w niektórych przypadkach stanowią one istotę zaburzenia określanego terminem dysleksja.

Cóż to zatem jest dysleksja?
     „Dysleksja rozwojowa to specyficzne trudności w czytaniu i pisaniu, występujące u dzieci o normalnej inteligencji , uwarunkowane nieprawidłowym funkcjonowaniem układu nerwowego.”
     W tym syndromie trudności w uczeniu się można wyróżnić następujące postaci:
  • dysleksja-trudności w czytaniu (najczęściej połączone z trudnościami w pisaniu)
  • dysortografia -trudności w opanowaniu poprawnej pisowni ( w tym błędy ortograficzne)
  • dysgrafia-niski poziom graficzny pisma (tzw. „brzydkie pismo”).
     Dysleksja nie jest chorobą! Jest skutkiem działania niekorzystnych czynników na CUN (centralny układ nerwowy), co powoduje gorsze jego funkcjonowanie w niektórych zakresach. Istnieje wiele przyczyn występowania dysleksji rozwojowej.
     Mówi się wręcz o polietiologii dysleksji. Wszystkie te przyczyny mogą wystąpić u jednego dziecka.
Są to między innymi:
  • nieprawidłowa ciąża i poród
  • niekorzystne czynniki okołoporodowe i w pierwszych miesiącach życia
  • wirusy
  • napromieniowanie
  • niedotlenienie dziecka w czasie porodu(zamartwica).
     Badania wykazują , że częstość występowania dysleksji u chłopców i dziewcząt można określić stosunkiem 4:1, ale nie ma jednoznacznej odpowiedzi , dlaczego. Prawdopodobnie ma to związek z nadprodukcją testosteronu.
     Naukowcy, którzy zajmują się badaniem dysleksji rozwojowej podzielili pierwotne przyczyny powstawania dysleksji na pięć podstawowych grup:
  1. genetyczna-dziedziczenie zmian w obrębie CUN- odpowiedzialne geny.
  2. koncepcja opóźnionego dojrzewania CUN- wpływ mają geny, hormony
  3. koncepcja organiczna -mikrouszkodzenia struktury mózgu , a szczególnie okolic , które realizują czynność czytania i pisania-wpływ mają czynniki chemiczne , fizyczne , biologiczne.
  4. koncepcja hormonalna- niedokształcenie struktury niektórych okolic kory mózgowej i nieprawidłowy model rozwoju mózgu- nadprodukcja hormonu męskiego , testosteronu .
  5. koncepcja „psychodysleksji”- przyczyny w zaburzeniach funkcjonalnych CUN stanowią czynniki emocjonalne np. urazy psychiczne czy stres.
     Jak więc wynika z powyższych rozważań dysleksja spowodowana jest zaburzeniami rozwoju niektórych funkcji poznawczych , motorycznych i ich współdziałania uwarunkowanymi nieprawidłową strukturą i funkcjonowaniem CUN.
     Są to zaburzenia głównie funkcji językowych:
  • spostrzegania: wzrokowego , słuchowego , dotykowo-kinestetycznego
  • motoryki
  • uwagi
  • pamięci: wzrokowej , słuchowej ,ruchowej
  • lateralizacji: orientacji w schemacie ciała i przestrzeni.
Trudności te ujawniają się między innymi w :
  • braku umiejętności ustawienia liter w odpowiednim porządku(wór-rów, krowa- korwa )
  • myleniu liter o podobnym kształcie(b-d,n-u)
  • myleniu głosek i liter zbliżonych dźwiękowo(b-t , f-w , g-k)
  • łączenie dwóch lub więcej wyrazów w jeden(nicmisięnieśni- nic mi się nie śni)
  • oddzielaniu lub dodawaniu cząstek innych wyrazów (odra napada - od rana pada)
  • zapominaniu o znakach przestankowych , kropkach nad i , j
  • popełnianiu podobnych błędów w czytaniu oraz tzw. błędów czasowych związanych z zacinaniem się , choć w mowie potocznej nie jąkają się
  • w czasie czytania są napięte , im dłużej czytają , tym tekst wydaje im się trudniejszy.
Dzieci z tzw. „ryzyka dysleksji” (dzieci przedszkolne , u których podejrzewać możemy problemy w chwili zetknięcia się z nauką czytania i pisania) charakteryzują się :
  • opóźnionym rozwojem mowy
  • małą sprawnością i koordynacją ruchów
  • wadliwą wymową
  • błędami gramatycznymi
  • trudnościami w różnicowaniu głosek
  • trudnościami z analizą i syntezą wyrazów
  • trudnościami w odwzorowywaniu wzorów graficznych
  • oburęczność
  • mylenie prawej i lewej ręki , prawej i lewej strony
  • trudnościami w czytaniu i w opanowaniu poprawnej pisowni
SYMPTOMATOLOGIA
     Mamy więc prawo podejrzewać , że dziecko może mieć specyficzne trudności z pisaniem i czytaniem, gdy występują u niego następujące objawy:
  1. utrzymywanie się trudności w czytaniu aż do dojrzałości
  2. specyficzne rodzaje błędów w czytaniu i pisaniu
  3. rodzinne występowanie tych trudności
  4. częstsze u chłopców
  5. brak oznak poważnych uszkodzeń mózgu i defektów narządów zmysłów
  6. częste zaburzenia rozpoznawania symboli
  7. niepowodzenia w nauce czytania przy zastosowaniu konwencjonalnych metod
  8. niepowodzenia mimo prawidłowej motywacji i normalnej lub wyższej od przeciętnej inteligencji
  9. rażące trudności przyporządkowywania dźwięków mowy do symboli graficznych(głosek do liter , dźwięków do nut)
  10. trudność w ustaleniu kolejności (miesiące , pory roku ,alfabet)
  11. trudność w nauczeniu się tabliczki mnożenia
  12. trudność w nazywaniu( przypominaniu nazw)
  13. niepewność w określaniu czasu i kierunku
  14. trudność z zapamiętywaniem i organizacją materiału
SPECYFICZNE BŁĘDY W PISANIU
  1. słaby poziom pracy pisemnej w porównaniu z wypowiedzią ustną
  2. prace pisemne na niskim poziomie graficznym i estetycznym
  3. trudności w różnicowaniu liter
  4. niewłaściwy dobór liter do głosek
  5. mylenie nazwy litery i głoski
  6. niewłaściwe stosowanie małych i wielkich liter(częściej wielkie –dzieci czują się pewniej)
  7. trudności w różnicowaniu wyrazów podobnie brzmiących(bułka-półka)
  8. dodawanie ,pomijanie ,niewłaściwe umiejscowienie liter)
  9. zapisywanie wyrazów na różne sposoby(szyja, szyia , szja)
  10. mylenie liter
  11. złe rozmieszczenie pracy pisemnej w przestrzeni
  12. tracenie wątku w czasie pisania opowiadania
  13. brak lub niewłaściwe stosowanie interpunkcji
PODSTAWY ROZPOZNANIA DYSGRAFII
  1. niski poziom graficzny pisma
  2. trudności w rysowaniu
  3. trudności w rozmieszczeniu pisma w liniaturze
  4. pismo mało czytelne
  5. dziecko dziurawi kartkę , zamazuje tekst, zbyt mocno lub słabo trzyma długopis
Większy i lepszy skutek odnosi terapia dysleksji(trudności w czytaniu ) niż dysgrafii(trudności w pisaniu).
     Dzieci dyslektyczne mają trudności nie tylko na języku polskim. Niektórzy mają też trudności z matematyką-dyskalkulia. Podstawowa przyczyna , czyli nieprawidłowe funkcjonowanie CUN sprawia , że uczenie się matematyki nie jest łatwe , a wywodzi się z zaburzeń poczucia czasu , dezorientacji wzrokowej , słuchowej i zmysłu równowagi .Często występują problemy w nauce języka obcego.
     Reasumując , dysleksja jest problemem poważnym, ponieważ większość późniejszych umiejętności zależy od opanowania czytania i pisania.
     Wywołuje ona wiele zmartwienia u rodziców , a także u samych dzieci , których inteligencja jest przecież normalna lub wyższa od przeciętnej i tym wyraźniej mogą one ocenić swoje własne trudności. Wiele z tych dzieci zniechęca się swymi niepowodzeniami do szkoły. Mogą one zareagować zaniechaniem prób nauki , agresywną postawą w stosunku do szkoły. Mogą stać się lękowe i depresyjne.
     Najnowsze badania amerykańskie mówią , że dysleksja to znak , iż w mózgu dyslektyka drzemie niezwykły talent. Bo czyż można w to wątpić , jeśli do grona słynnych i sławnych dyslektyków należą między innymi: Hans Christian Andersen, Thomas Edison , Albert Einstein , Winston Churchill, Agata Christie , Tom Cruise, Aleksander Graham Bell, Leonardo da Vinci, Walt Disney, Whoopi Goldberg, Quentin Tarantino, Cher , Jacek Żakowski , Maciej Kuroń.
     Pozwolę sobie na koniec zacytować „Dekalog dla nauczycieli dzieci dyslektycznych“ autorstwa profesor Marty Bogdanowicz, który mnie osobiście , matce i nauczycielce , pomógł wiele zrozumieć.

NIE
  • Nie traktuj ucznia jak chorego, kalekiego , niezdolnego, złego lub leniwego.
  • Nie karz , nie wyśmiewaj w nadziei , że zmobilizujesz go do pracy.
  • Nie łudź się , że „sam z tego wyrośnie”, „weźmie się w garść”, „przysiądzie fałdów” , lub , że ktoś go z tego „wyleczy”
  • Nie spodziewaj się , że kłopoty ucznia pozbawionego specjalistycznej pomocy ograniczą się do czytania i pisania i skończą się w młodszych klasach szkoły podstawowej.
  • Nie ograniczaj uczniowi zajęć pozalekcyjnych , aby miał więcej czasu na naukę, ale i nie zwalniaj go z systematycznych ćwiczeń i pracy nad sobą.
TAK
  • Staraj się zrozumieć swojego ucznia , jego potrzeby, możliwości i ograniczenia, aby zapobiec pogłębianiu się jego trudności szkolnych i wystąpieniu wtórnych zaburzeń nerwicowych.
  • Spróbuj jak najwcześniej zaobserwować trudności ucznia: na czym polegają i co jest ich przyczyną .Skonsultuj problemy dziecka ze specjalistą(psychologiem, logopedą , pedagogiem , a w razie potrzeby z lekarzem).
  • Aby jak najwcześniej pomóc uczniowi:
    1. bądź w kontakcie z poradnią, wykorzystuj wyniki badań i zalecenia specjalistów zawarte w opinii psychologicznej,
    2. ustal kontrakt pomiędzy tobą , rodzicami i dzieckiem, który określa reguły współpracy: dziecko uczyń odpowiedzialne za pracę nad sobą , rodziców za pomaganie dziecku , a nauczyciela za bycie doradcą.
  • Zaobserwuj podczas codziennych lekcji , co najskuteczniej pomaga dziecku.
  • Bądź w stałym kontakcie z jego nauczycielem – terapeutą i , korzystając z jego wskazań, włączaj w zajęcia dydaktyczne potrzebne dziecku ćwiczenia.
  • Opracuj program indywidualnych wymagań wobec ucznia dostosowany do jego możliwości i wkładu pracy . Oceniaj go na podstawie ustnych odpowiedzi i treści prac pisemnych. Nie każ mu czytać głośno przy całej klasie. Pozwól mu korzystać ze słownika i daj więcej czasu na zadania pisemne.
         Dyktanda i prace pisemne oceniaj jakościowo (opisowa ocena błędów) pod warunkiem systematycznej pracy , znajomości reguł ortografii i korekty błędów w zeszytach. Nagradzaj za wysiłek i pracę , a nie za jej efekty.
  • Bądź życzliwym, cierpliwym przewodnikiem ucznia po jego problemach.
Bibliografia
Bogdanowicz Marta „Jak pomóc dziecku z dysortografią” ODN Zielona Góra 2000
Davis Ronald ,Brown Eldon „Dar dysleksji” Zysk i spółka Poznań 2001
Reid Gavin „Dysleksja” K.E.Liber Warszawa 2005

Mirosława Ziółkowska nauczyciel mianowany Szkoła Podstawowa Dobieszewo

Umieść poniższy link na swojej stronie aby wzmocnić promocję tej jednostki oraz jej pozycjonowanie w wyszukiwarkach internetowych:

X


Zarejestruj się lub zaloguj,
aby mieć pełny dostęp
do serwisu edukacyjnego.




www.szkolnictwo.pl

e-mail: zmiany@szkolnictwo.pl
- największy w Polsce katalog szkół
- ponad 1 mln użytkowników miesięcznie




Nauczycielu! Bezpłatne, interaktywne lekcje i testy oraz prezentacje w PowerPoint`cie --> www.szkolnictwo.pl (w zakładce "Nauka").

Zaloguj się aby mieć dostęp do platformy edukacyjnej




Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie