www.szkolnictwo.pl

Adam Olszak
Zespół Szkół w Rogoźnie

Znaczenie ruchu w prawidłowym rozwoju młodzieży szkolnej

Pracując z młodzieżą zauważam , że z upływem czasu maleje zainteresowanie ruchem i sportem .Ma to istotny wpływ na zdrowie młodych ludzi.
Zdrowie jest wg. Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) pełnią fizycznego, psychicznego i społecznego dobrostanu człowieka a nie tylko brakiem choroby lub kalectwa. Jest to zdolność do produktywnego, sensownego i twórczego życia w sferze ekonomicznej i społecznej. Zdrowie charakteryzuje stopień w jakim poszczególne osoby mają skutecznie działać w warunkach określonych przez czynniki fizjologiczno-genetyczne oraz środowisko fizyczne i społeczne. Powszechne uznanymi czynnikami wpływającymi na stan zdrowia tzw. czynnikami ryzyka są :

• zmniejszenie aktywności ruchowej
• niewłaściwe odżywanie
• tryb oraz warunki życia i pracy
• współczesne plagi społeczne ( narkomania , tytoń ,alkoholizm)

Poprawę zdrowia można osiągnąć poprzez redukcje czynników ryzyka, prowadzoną szeroko zakrojoną edukacje zdrowotną oraz zwiększenie uczestnictwa dzieci i młodzieży w różnorodnych formach ruchu. Młodzież obecnie wychowuje się i rozwija z wielkim niedostatkiem ruchu. Znaczenie aktywności ruchowej w procesach dojrzewania i rozwoju organizmu jest ogromne .
W licznych badaniach stwierdzono ponad wszelką wątpliwość ogromne znaczenie ruchu w zwalczaniu otyłości i normalizacji masy ciała .Niekiedy okazuje się on znacznie ważniejszy niż stosowana dieta .Odpowiednio dobrane ćwiczenia prowadzą często do spadku masy ciała i spalana tkanki tłuszczowej nawet wtedy , gdy nie zmienimy sposobu naszego odżywiania .
Wpływ aktywności ruchowej na:

Układ mięśniowy
Formy ruchu takie jak : biegi , jazda na rowerze, w znaczny sposób kształtują nasze mięśnie . Poprzez regularne ćwiczenie nasze ciało staję się bardziej sprężyste i harmonijnie umięśnione .Znaczenie ruchu w tym przypadku nie ogranicza się jedynie do widocznych zmian zewnętrznych. Pobudzone do aktywności włókna mięśniowe zmuszone są również do rozbudowy swych struktur komórkowych .

Układ krwionośny i oddechowy
Odpowiednio dobrany ruch fizyczny powoduje, iż serce staje się większe , silniejsze i wydolniejsze , pompuje znacznie większą ilość krwi na każde uderzenie , mięsień sercowy pracuje znacznie oszczędniej .Krew staję się rzadsza , zawiera jednak więcej czerwonych krwinek co powoduje lepszy i efektywniejszy transport tlenu.
Polepsza się proces oddychania . Wzmacniają się mięsnie oddechowe, przez co oddech się pogłębia i organizm pobiera więcej tlenu.

Przemiana materii
Zwiększone spalanie kalorii podczas wysiłku fizycznego jest skutkiem wzrostu temperatury ciała i tempa przemiany materii. Ciekawe jest ,że ćwiczenia fizyczne zwiększają zużycie kalorii nie tylko podczas ich trwania lecz także do kilkunastu godzin później , nawet podczas snu

Układ hormonalny i enzymatyczny
Ćwiczenia powodują bardzo silną aktywacje hormonów a także układu enzymatycznego.
Ruch dla młodzieży jest więc podstawowym czynnikiem stymulujący rozwój oraz utrzymującym wewnętrzną równowagę organizmu. Na jakość i ilość wybranego niezbędnego fizycznego stereotypu ruchowego oddziaływuje szereg czynników :1.PODSTAWOWE

• wiek
• płeć
• stan zdrowia
• aktywność ruch

2.UZUPEŁNIAJĄCE

• środowisko rodzinne
• środowisko mieszkalne
• możliwość wykonywania ćwiczeń
• rozkład dnia i posiłki
• możliwość ćwiczeń w grupie
• wyposażenie

Konieczne jest powolne podwyższanie obciążeń fizycznych w stymulowaniu rozwoju wydolności fizycznej. Odpowiednia aktywność ruchowa jest jedną z podstawowych czynności młodego organizmu. Brak jej zaburza w większym lub mniejszym stopniu rozwój dziecka .
Zadaniem szkoły jest:

• stworzenie warunków dla zaspokojenia potrzeb zdrowotnych i zdrowego stylu życia uczniów w czasie pobytu w szkole

Pomoc uczniom w :

• rozumienia zdrowia jako wartości dla człowieka ;
  • kształtowanie postaw wobec zdrowia
  • identyfikacja własnych problemów zdrowotnych oraz zagrożeń dla zdrowia
  • podejmowanie działań na rzecz ochrony zdrowia
  • radzenie sobie ze zmianami , stresem
  • udzielenie pierwszej pomocy

Gwarancją zdrowia i dobrego samopoczucia w ciągu całego życia jest zdolność do podejmowania aktywności ruchowej przez młodego człowieka , kształtowanie jej dzięki zajęciom z wychowania fizycznego , oraz jej zdobywanie poprzez różnorodne formy kształtowania nawyków ruchowych.
Zdrowie zajmuję jedno z głównych celów w wychowaniu fizycznym. Duży wpływ na aktywność ruchową ma min:

• nauczyciel wychowania fizycznego
• rodzina
• moda
• spotkanie ze znanymi sportowcami

Nauczyciel wychowania fizycznego ma za zadanie wdrażanie ruchu i dostrzega ,że ruch jest jednym z głównych elementów zdrowego życia. Podstawowym warunkiem skuteczności w zakresie kształtowania zachowań i nawyków wzmacniający zdrowie na terenie szkoły i środowiska jest osobisty przykład nauczyciela wychowania fizycznego. Powinien on nie tylko dbać o prawidłowy rozwój fizyczny i umiejętności ruchowe ucznia , lecz przede wszystkim uczyć , jak ma poznać samego siebie , swoje możliwości fizyczne , jak dbać o swój rozwój i sprawność fizyczną , jak ją kontrolować , jak organizować sobie zdrową i godziwą rozrywkę .
Zdrowie jako cel główny w procesie wychowania fizycznego w aspekcie biologicznym można osiągnąć poprzez stymulację organizmu ucznia , pod kątem jego rozwoju. Natomiast zdrowie jako cel główny w aspekcie pedagogicznym to kształtowanie „nawyku ruchu” a nie tresura bądź mechaniczne usprawnienie .
Brak lub zbyt uboga aktywność ruchowa prowadzi w konsekwencji do powstawania chorób cywilizacyjnych takich jak miażdżyca , cukrzyca, choroby wieńcowe , otyłość Aktywność ruchowa dziecin i młodzieży to najtańszy , najpowszechniejszy, najwszechstronniejszy środek stymulujący rozwój młodzieży , zwiększa możliwości adaptacyjne , daje większe poczucie bezpieczeństwa i radości oraz zwiększa odporność organizmu.

Adam Olszak

Bibliografia:
„Ciche sekrety ruchu” Dariusz Szykuła Agencja Promocji Zdrowia
„Aktywność ruchowa dzieci „ Dorota Przygocka –Czubak „Wychowanie fizyczne i Zdrowotne ”Dwumiesięcznik Nr 2 -1995