Publikacja przypomina,ze formą działalności dzieci w młodszym wieku szkolnym jest zabawa i właśnie w takiej formie oraz w formie gier należy prowadzić zajęcia gimnastyki korekcyjnej, aby dzieci chętnie w takich zajęciach uczestniczyły. To właśnie gry i zabawy korekcyjne spowodują, że zwiększy się liczba chętnych osób do uczestnictwa w zajęciach, a nie stosowane przez z większość prowadzących żmudne, ciężkie i nudne ćwiczenia korekcyjne.
Zabawa ruchowa to prosta nieskomplikowana forma ruchu, oparta na podstawowych ruchach motorycznych człowieka (chodzie, biegu, czworakowaniu, itp.). Polega na indywidualnej rywalizacji: kto dokładniej wykonał zadanie, kto szybciej, kto dalej. Przepisy zabawy są proste i nieskomplikowane. Gra ruchowa jest wyższą formą zabawy ruchowej, zróżnicowaną pod względem trudności ruchu, w której biorą udział drużyny rywalizujące ze sobą o zwycięstwo. Podstawową różnicą między zabawą a grą ruchową jest element rywalizacji ; w zabawie – indywidualny , w grze – zespołowy. Zabawy i gry ruchowe są bardzo lubianą przez dzieci formą zajęć ruchowych.
Wynika to z ich różnorodności, swobody działania, prostoty ruchów, możliwości wyboru ćwiczeń i sprawdzenia się z rówieśnikami. Stwarzają dziecku niezliczone okazje do podejmowania aktywności, doznawania przez nie radości, pewności siebie, poczucia przydatności, a nawet niezbędności w samym ich przebiegu. Są one atrakcyjną formą ćwiczeń zwłaszcza dla dzieci w wieku przedszkolnym i młodszym wieku szkolnym i powinny być podstawowym środkiem realizacji zadań wychowania fizycznego.Także w profilaktyce i korekcji wad postawy zabawy i gry ruchowe powinny zajmować szczególne miejsce. Korekcja wad postawy jest procesem długotrwałym. Obok oddziaływania na układ mięśniowy, musimy doprowadzić do zmiany nawyku postawy z wadliwej na prawidłową , skorygowaną. Proces ten z reguły trwa kilka lat.Prowadzenie zajęć w formie ścisłej, zwłaszcza w grupach dzieci młodszych powoduje zmęczenie, znużenie i brak zainteresowań korektywą. Zajęcia gimnastyki korekcyjnej stają się wtedy ciężkim, narzuconym przez dorosłych obowiązkiem .
Również prowadzenie zajęć w formie ścisłej powoduje po pewnym czasie ograniczenie się do określonego zestawu ćwiczeń, które dziecko w końcu zna na pamięć.. Dlatego zajęcia te powinny być interesujące, atrakcyjne aby dzieci nie były znużone ćwiczeniami. Wprowadzenie zabaw i gier ruchowych dostosowanych do potrzeb gimnastyki korekcyjnej w znacznym stopniu uatrakcyjnia zajęcia i mobilizuje ćwiczących do większego wysiłku. Bardzo ważne jest aby nauczyciel korektywy umiał przekonać dziecko do aktywnego udziału w całokształcie korekcji , do systematycznego wykonywania ćwiczeń i umotywować do uczestnictwa w zajęciach.
Aby zachęcić dzieci do ćwiczeń, stworzyć motywację do większego wysiłku , należy zajęcia uatrakcyjnić, wzbogacić o nowe doświadczenia i wprowadzić odpowiedni nastrój tak aby lekcje gimnastyki korekcyjnej podobały się i żeby dzieci z chęcią brały w nich udział.Uważam, że najwłaściwszą i najciekawszą dla tego wieku ćwiczących formą jest zabawa i gra ruchowa, bowiem odpowiednio dobrane i właściwie przeprowadzone mogą u dzieci młodszych odegrać większą rolę niż perswazje rodziców, lekarza, czy pogadanka nauczyciela korektywy. Potrafią swoją atmosferą przenieść ćwiczących w inny, cudowny świat, gdzie pomimo ogromnego wysiłku fizycznego, nikt nie jest zmęczony i znużony.
Największą grupę uczestniczących w zajęciach gimnastyki korekcyjnej stanowią dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym. Jest to wiek w którym zabawy ruchowe powinny dominować w zajęciach korektywy. Psychice dziecka w tym wieku odpowiada taka forma ruchu, jaką jest zabawa - zwłaszcza gdy występuje ona pod postacią opowieści ruchowej, formy naśladowczej, a nawet zadaniowej. Zabawa w tej grupie wiekowej nie powinna przekraczać 3 minut.
Wiąże się to z możliwościami koncentracji dziecka na jednym działaniu. W zabawie ruchowej dziecko jest odpowiedzialne tylko za siebie, nie obarcza się go stresami wynikającymi z odpowiedzialności za drużynę i konsekwencjami, które mogą nastąpić po przegranej z winy takich, a nie innych możliwości dziecka. Z tych względów stawiając na pierwszym miejscu osiągnięcie pozytywnych rezultatów w poprawie wady postawy dziecka powinniśmy stosować na zajęciach zabawy ruchowe. W grupie dzieci starszych , w klasie trzeciej, perspektywa nagrody w postaci obiecanej gry ruchowej może spowodować lepsze wykonanie ćwiczeń w formie ścisłej.Gry i zabawy ruchowe mają więc bardzo duże znaczenie w korektywie. Przypisuje się im następujące wartości:1. Polepszanie stanu zdrowia.Aktywność ruchowa w trakcie zabaw i gier jest bardzo istotna dla zdrowia człowieka. Stosowanie różnorodnych ruchów, w nieskrępowanej formie i sprawiających przyjemność, to czynniki, które nie tylko usprawniają organizm, ale również są ważnym zabiegiem higieniczna-zdrowotnym. Uprawianie zabaw i gier ruchowych w czasie wolnym wpływa korzystnie na odprężenie nerwowo-psychiczne.2. Rozwijają sprawność fizyczną.
Zabawy i gry ruchowe opierają się w ogromnej większości na naturalnych formach ruchu jak: biegi, skoki, rzuty, czworakowanie, angażują duże grupy mięśniowe, więc mają wpływ na prawidłowe funkcjonowanie i rozwój mięśni które przede wszystkim odgrywają ogromną rolę w utrzymaniu prawidłowej postawy ciała.
Za pomocą tej formy ruchowej można wpływać na poprawę: szybkości, siły, skoczności, zwinności, wytrzymałości itp. Wielkie bogactwo ruchów w zabawach i grach decyduje o tym, że mogą one zastąpić inne często nużące ćwiczenia. Nauczanie czy też doskonalenie umiejętności ruchowych w tej farmie stwarza możliwości swobodnego wykazywania ruchów oraz oswajania się ze środowiskiem, a radość towarzysząca zajęciom prowadzonych w tej formie sprzyja nie wymuszonej przez prowadzącego intensywności.3. Mają oddziaływanie wychowawcze:Kształtują zdolności umysłowe: spostrzeżenia, wyobraźnię, pamięć, uczucia i wolę. Uczą wzrastać w społeczność i środowisko. Nigdzie tak łatwo jak w zabawie nauczycielowi nie udaje się zbliżyć do dzieci, zdobyć ich zaufanie, a w konsekwencji wpłynąć na kształtowane pozytywnych postaw. Udziałem w dobrze zorganizowanych zabawach stwarza się możliwości kształtowania odpowiednich cech charakteru: opanowania, wytrzymałości, koleżeństwa. Dzięki poznaniu psychiki i indywidualnych przymiotów wychowanka można kształtować wiele pozytywnych cech oraz tłumaczyć cechy niepożądane. Zajęcia takie prowadzone w terenie wpływają dobrze na umiejętności radzenia sobie w różnych sytuacjach, rozwijają zaradność niezbędną w życiu codziennym.
Oto podstawowe cele płynące z zastosowania zabaw i gier ruchowych:
Cele edukacyjne:
- kształtują odruch prawidłowej postawy ciała w różnych pozycjach wyjściowych,
- wpływają na poszczególne grupy mięśniowe w celu likwidacji dystonii mięśniowej,
- wyrabiają zdolności do długotrwałego utrzymywania skorygowanej postawy,
- sprzyjają odciążeniu kręgosłupa od ucisku osiowego poprzez leżenie, pełzanie, ślizgi na czworakach,
- korygują zaburzenia statystyki ciała i przeciwdziałają ich pogłębianiu się i utrwaleniu,
- podnoszą ogólną sprawność i wydolność organizmu,
- uaktywniają narządy ruchu, krążenia i oddechowego,
- utrzymują prawidłową ruchomość kręgosłupa,
- wzmacniają grupy mięśniowe, które w głównej mierze decydują o prawidłowej postawie i wydolności stóp.
Cele wychowawcze:
- uatrakcyjniają zajęcia poprzez wprowadzenie radosnego nastroju i dobrego samopoczucia,
- stwarzają najlepsze warunki do czynnego wypoczynku,
- wyrabiają dodatnie cechy charakteru, a w szczególności świadomą dyscyplinę i karność,
- wyrabiają nawyk dokładnego wykonywania zadań korekcyjnych i wychwytywania błędów,
- wyrabiają nawyk respektowania przepisów zabaw i gier ruchowych,
- rozwijają umiejętność zespołowego współdziałania i współzawodnictwa,
- uczą pokonywania nieśmiałości w zespole,
- wszechstronnie wpływają na rozwój woli dziecka, doskonalą takie cechy charakteru jak: samodzielność, śmiałość, pomysłowość, panowanie nad sobą, dokładność, zdyscyplinowanie, spostrzegawczość,
- uczą koleżeństwa, społecznej odpowiedzialności,
- dostarczają wielu nowych wrażeń i wiadomości o otoczeniu.
Gimnastyka korekcyjna jest forma działalności terapeutycznej w odniesieniu do dzieci z wadami postawy. Z tego względu nie wszystkie zabawy i gry ruchowe mogą być w tym przypadku wykorzystane. Aby zabawa czy gra mogła być wykorzystana do potrzeb gimnastyki korekcyjnej, musi spełniać pewne kryteria.- Kształtować odruch prawidłowej postawy ciała- w czasie trwania zabawy dzieci powinny przyjmować poprawną postawę ciała: w siadaniu, w staniu, czy w poruszaniu się.- Oddziaływać na poszczególne grupy mięśniowe w celu likwidacji dystonii mięśniowej. Jej likwidacja polega na rozciągnięciu nadmiernie napiętych mięśni i wzmocnieniu mięśni osłabionych.- Stworzyć możliwości utrzymania poprawnej pozycji w trakcie trwania całej zabawy czy gry ruchowej. Dziecko musi mieć możliwość ćwiczenia w pozycji skorygowanej, a przynajmniej nieszkodliwej.- Sprzyjać odciążeniu kręgosłupa od ucisku osiowego.
Dlatego większość ćwiczeń, a także zabaw i gier mchowych w gimnastyce korekcyjnej odbywa się w leżeniu, pełzaniu, ślizgach na czworakach.Uwypuklając wartości wychowawcze oraz kształcące poszczególnych rodzajów zabaw i gier ruchowych, łatwo uzasadnić konieczność ich stosowania we wspólnych związkach i układach. Zestawione bowiem w odpowiednie osnowy zabawowe – zgodnie z przyjętymi tokami – umożliwiają wszechstronne i wielokierunkowe oddziaływanie na bawiących się, stanowiąc w procesie wychowania nie tylko najbardziej atrakcyjny, lecz zarazem najdostępniejszy i najbardziej uniwersalny środek wychowawczy.Umiejętnie i racjonalnie dawkowane zabawy i gry ruchowe mogą zastąpić inne formy ruchu, stosowane w procesie wychowania fizycznego. Przy swej dostępności i prostocie są także środkiem, którym łatwo jest posługiwać się w toku organizowanych zajęć z dziećmi.Zabawa to wielka przyjemność dziecka, świat radości, swobody, ruchu, swoistej twórczości, skupienia i uśmiechu.
Karolina Ksiązczyk |
