Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie
PrezentacjaForumPrezentacja nieoficjalnaZmiana prezentacji
Czynniki decydujące o uzyskaniu pozycji lidera w zespole klasowym

Od 01.01.2015 odwiedzono tę wizytówkę 13494 razy.
Chcesz zwiększyć zainteresowanie Twoją jednostką?
Zaprezentuj w naszym informatorze swoją jednostkę ->>>
* szkolnictwo.pl - najpopularniejszy informator edukacyjny - 1,5 mln użytkowników miesięcznie



Platforma Edukacyjna - gotowe opracowania lekcji oraz testów.



 

Do zbadania powyższego zjawiska skłoniły mnie obserwacje prowadzone w klasie trzeciej, której byłam wychowawczynią. Zauważyła, że w klasie są uczniowie, którzy nie wiadomo dlaczego skupiają wokół siebie grono kolegów z pozoru nic w zamian im nie oferując. Postanowiłam więc zbadać to zjawisko, ażeby lepiej zrozumieć prawa, które się nim rządzą.

I. Identyfikacja problemu.

Klasa, którą prowadziłam prze trzy lata, była zespołem dosyć zgranym, ale były w niej jednostki, które wydawały się stać z boku klasowych spraw oraz takie, które często decydowały o losach klasy, narzucając innym swoje propozycje spędzania czasu wolnego, zabaw, czy innych działań, o których mogli decydować uczniowie. Liderzy ci spotykali się przy tym z aprobatą reszty klasy.
Problem, który postanowiłam zbadać niepokoiło mnie zwłaszcza wtedy, gdy trzeba było dokonać oceny prac plastycznych, ocenić swoje zachowanie lub ustosunkować się do zachowania kolegi, wreszcie wtedy, gdy widziałam, że są uczniowie niezadowoleni z tego, że jedni i ci sami decydują o życiu klasy. Mimo mojej interwencji jako wychowawcy problemu nie udało się do końca zniwelować. Ażeby wiedzieć jak postępować w podobnych przypadkach w pracy z innymi zespołami klasowymi, postanowiłam ten problem poznać bliżej.

II. Geneza i dynamika zjawiska.

Fakt, że w klasie są uczniowie, którzy cieszą się zainteresowaniem i uznaniem ze strony większości, zauważyłam już w klasie pierwszej. Kilku uczniów znało się z przedszkole i tworząc swojego rodzaju grupę nieformalną, nieświadomie narzucali swoje zdanie innym. Większość dzieci akceptowała taka sytuację, ale problemy zaczęły się w klasie drugiej, kiedy to kilku liderów grupy zaczęło oddzielnie „walczyć” o klasowy „elektorat”. Oprócz moich obserwacji prowadziłam rozmowy z niektórymi rodzicami, dzięki którym dowiedziałam się o tym z kim z zespołu klasowego, obserwowani przeze mnie uczniowie spędzają czas poza szkołą.
Po wnikliwej obserwacji doszłam do wniosku, że uzyskanie pozycji lidera w zespole klasowym jest czymś co nie osiąga się w ciągu jednego miesiąca, a nawet roku, ale jest to zjawisko długotrwale i z pewnością bardzo obszerne.
Problem polegający na przywództwie jednego z uczni trwał już od klasy pierwszej, ale nasilił się znacznie na początku klasy trzeciej. Wówczas gdy dawałam uczniom coraz więcej swobody w współdecydowaniu o sprawach klasowych. Zauważyłam wtedy, że dzieciom o mniejszym poparciu w klasie trudno było zareklamować swoje pomysły, a co dopiero cieszyć się aprobatą zespoły klasowego. Zdarzało się, że pomysły lidera, często mniej atrakcyjne, wygrywały w głosowaniu z pomysłami uczniów nieśmiałych, skrytych, o małej sile przebicia.
Postanowiłam dowiedzieć się, co wpływa na takie zachowanie klasy, dlaczego jeden uczeń, w moim mniemaniu niezbyt przebojowy, pozyskał tak liczne grono kolegów, którzy go popierają. Opracowałam więc ankietę, którą wypełniali moi uczniowie w drugim półroczu klasy trzeciej. Poprowadziłam także zajęcia, na których dzieci uzasadniały pisemnie swoje wybory. Dzięki temu dowiedziałam się, czy miałam rację co do tego, kto jest klasowym liderem i dlaczego.

Analiza ankiet przeprowadzonych w klasie wygląda następująco:

Gruda badawcza: 19 uczniów
Klasowy lider: Mateusz U. Wytypowany przez 9 uczniów, co stanowi - 47,36% zespołu klasowego.


Wybór lidera klasy III b. 1

Sprawdziły się moje przypuszczenia, że klasowym liderem jest Mateusz , a ponieważ w ankietach uczniowie mieli możliwość zaznaczenia różnych czynników decydujących o swoim wyborze oraz dopisania własnych, stąd dowiedziałam się dlaczego wybrano właśnie Mateusza.
Mateusz został wytypowany największa ilość razy, stąd 9 to w mojej analizie 100%.
Poniżej przedstawiam czynniki jakie podawali uczniowie wybierający Mateusza:

• Jest bardzo mądry: 9 – 100%
• Lubi grać w piłkę: 9 – 100 %
• Dobrze się uczy: 9 – 100 %
• Jest wesoły: 9 – 100 %
• Jest koleżeński: 9 – 100 %
• Chodzimy razem do jednej klasy: 8 - 88,88 %
• Jest grzeczny: 8 – 88,88%
• Jest spokojny: 6 – 66,66 %
• Jest życzliwy: 6 – 66,66 %
• Pomaga innym: 5 – 55,55 %
• Podoba mi się jego wygląd: 3 – 33,33%
• Pomagamy sobie nawzajem: 3 – 33,33 %

Inne odpowiedzi proponowane przez uczniów:
- Jest śmieszny: 6 – 66,66 %
III. Znaczenie problemu.
W grupie uczniów są zwykle tacy, którzy mają większe od innych możliwości kierowania zachowaniem swoich kolegów. W zbiorowości szkolnej dosyć łatwo kreują się role przywództwa i związany z tym wpływ na innych. Pojawia się problem akceptowania świata wartości, problem rywalizacji, problem samodecydowania. Ci, którzy wywierają taki wpływ, bywają nazywani nieformalnymi przywódcami zespołu. W klasie może być jeden uznany przywódca, kilka osób tworzących swoistą elitę, a nawet kilku konkurencyjnych przywódców. Rozpoznanie, kto jest nieformalnym przywódcą zespołu, ma wielkie znaczenie, ponieważ pozwala nauczycielowi zorientować się w tym, jakiego rodzaju wpływy mogą się rozpowszechniać wśród uczniów oraz czy istnieją szanse, by nieformalny przywódca stał się formalnie uznawanym prze nauczyciela kierownikiem, np. przewodniczącym samorządu klasowego. W przypadku problemu, jaki rozpatruję, w mojej klasie jest jeden nieformalny przywódca. Po przeanalizowaniu ankiet jestem spokojna o swoją klasę, ponieważ czynniki jakie wybierali uczniowie są pozytywne, a więc na klasę będą przenosiły się pożądane wpływy. Uczniowie cenią u Mateusz to, że jest mądry, potrafi grać w piłkę, dobrze się uczy, jest wesoły i koleżeński. Wśród wyborów dzieci nie ma żadnych stwierdzeń negatywnych, co daje podstawę myśleć, że moja klasa nie jest zagrożona problemami wychowawczymi. Są jednostki, które przejawiają cechy niedostosowania społecznego, czy agresji. Jednak stanowią one w klasie zdecydowaną mniejszość i zazwyczaj dostosowują się do reszty przejmując pozytywne wzorce. Badając wiec czynniki decydujące o uzyskaniu w mojej klasie pozycji lidera zauważyłam, że uczniowie cenią sobie bardziej cechy pozytywne niż negatywne, a co za tym idzie naśladują je tworząc zgrany zespół. Problem jaki zamierzałam zbadać jednak dalej pozostaje, ponieważ większość klasy liczy się z mateuszem do tego stopnia, że rezygnuje ze swojego zdania, wybiega go do pełnienia różnorodnych funkcji, wreszcie często wybiera jego prace jako zwycięskie, co nie zawsze idzie w parze z faktycznym ich poziomem.
IV. Prognoza

1. Negatywna

 Zbyt duża dominacja lidera w zespole klasowym.
 Brak możliwości „wybicia się” innych uczniów o równie pozytywnych cechach.
 Bezkrytyczne podejście kolegów do klasowego lidera.
 Obciążenie lidera obowiązkami i odpowiedzialnością za powierzone mu zadania.
 Zmiana zachowania lidera pod wpływem ciągłego chwalenia go.
 Z czasem, brak u innych uczniów motywacji do działania.

2. Pozytywna

 Lider jest dobrym kandydatem na przewodniczącego klasy.
 Uczniowie przejmują cechy pozytywne od swojego lidera.
 Zespół klasowy nie stwarza problemów wychowawczych.
 Uczniowie pomagają sobie nawzajem.
 Wychowawca może polegać na swojej klasie.
 Odpowiednio ukierunkowane działanie lidera powoduje, że reszta klasy chce mu dorównać, przez co podnosi się poziom kultury w klasie.
 Uczniowie są przez lidera motywowani do nauki i pracy na rzecz klasy.
V. Propozycje rozwiązań.

Aby osiągnąć wyżej wymienione prognozy pozytywne, założyłam sobie następujące cele i zadania do wykonania:

Cele:

 naświetlenie problemu w klasie
 właściwe wykorzystanie cech lidera
 motywowanie uczniów do podejmowania działań
 wprowadzenie kryteriów, jakimi oceniamy w klasie wytwory uczniów
 wprowadzenie pomocy koleżeńskiej

Zadania:

 przeprowadzenie w klasie pogadanki z wykorzystaniem wyników ankiety, zwrócenie uwagi na pozytywne cechy wybierane prze uczniów
 wybory samorządu klasowego- opracowanie zadań dla poszczególnych członków samorządu
 wypracowanie listy kryteriów, według jakich będą oceniane przez zespół klasowy prace uczniów niezależnie od ich autora
 zorganizowanie pomocy koleżeńskiej dla uczniów słabszych z udziałem innych uczniów, nie tylko klasowego lidera.

VI. Wdrażanie oddziaływań.

Znając już wyniki ankiet przeprowadzonych dla celów zbadania powyższego problemu, przeprowadziłam w klasie wybory samorządu. Uczniowie wypisywali na kartkach swoje typy i kartki wrzucali do specjalnej urny. Po przeliczeniu głosów okazało się, za największą liczbę (62%), uzyskał Mateusz. Tym samym potwierdziły się wyniki ankiet. Wówczas przedstawiłam klasie te wyniki. Wypisaliśmy na tablicy czynniki, które zadecydowały o wyborze Mateusza, a to z kolei posłużyło do opracowania list zadań dla poszczególnych członków samorządu. Następnie przeprowadziłam z uczniami pogadankę, na temat roli lidera w klasie, zwróciłam przy tym szczególna uwagę na to, że klasowy lider nie może pozostać sam w podejmowaniu decyzji, ale cała klasa powinna się w to włączyć.
Przy różnych okazjach przypominałam ten fakt i tak kierowałam pracą w klasie, aby wszyscy uczniowie poczuli się docenieni i mieli możliwość wyrażania swoich opinii, czy współdecydowania o imprezach klasowych, wycieczkach itp. Zorganizowaliśmy także pomoc koleżeńską, w trakcie której wszyscy poczuli się ważni i mieli motywacje do nauki i pracy.

VII. Efekty oddziaływań:

W efekcie wdrożonych przeze mnie działań, zaczęłam zauważać pierwsze efekty. Zespół klasowy stal się bardziej zgrany. Klasowy lider zyskał pozycje przewodniczącego klasy, pełniąc tę funkcję może więc wykorzystywać swoje zdolności i umiejętności przywódcze. Uczniowie o słabej sile przebicia zaczęli częściej wypowiadać się i proponować klasie swoje rozwiązania. Zespół klasowy nauczył się dyskusji z wszystkimi jej prawidłami. Znacznie poprawiła się praca w grupach oraz lepiej prowadzi się zajęcia metodą „burzy mózgów”. Uczniowie czują się współodpowiedzialni za klasę, pomagają sobie zwłaszcza w zakresie pomocy koleżeńskiej. Stali się także bardziej krytyczni w stosunku do wytworów swojej pracy, potrafią dokonać samooceny i trafnej oceny innych. Postrzegają zespół klasowy jako zintegrowaną wspólnotę, o której każdy może współdecydować. A lider ,no cóż, nie jest już tak bardzo wyróżniany, ale z moich obserwacji wynika, że był swoją rola zmęczony i z zadowoleniem współpracuje z kolegami dyskretnie kierując ich działaniem.

VIII. Podsumowanie.

Kształtowanie stosunków społecznych w klasie domaga się stworzenia w niej odpowiedniej atmosfery społeczno-uczuciowej. Gdy uczniowie angażują się uczuciowo, zaspokajają swoje potrzeby emocjonalne, znajdują satysfakcję to nie tylko proces dydaktyczny przebiega sprawniej, ale przede wszystkim możliwa jest realizacja celów pedagogicznych i wychowawczych.

LITERATURA:
K. Kruszewski, Najpotrzebniejsze zasady dydaktyczne.
K. Kruszewski (red.), Sztuka nauczania. Czynności nauczyciela.
K. Kruszewski, Najpotrzebniejsze zasady.
A. Janowski, Zbieranie i wykorzystywanie informacji o uczniu i klasie.
J. Jeziorska, Szkolne pytania czyli dylematy nauczania.
S. Głaz, Wybrane zagadnienia dotyczące rozwoju osobowości człowieka.
I. Obuchowska, Problemowe zachowania uczniów.

mgr Katarzyna Krupa

Umieść poniższy link na swojej stronie aby wzmocnić promocję tej jednostki oraz jej pozycjonowanie w wyszukiwarkach internetowych:

X


Zarejestruj się lub zaloguj,
aby mieć pełny dostęp
do serwisu edukacyjnego.




www.szkolnictwo.pl

e-mail: zmiany@szkolnictwo.pl
- największy w Polsce katalog szkół
- ponad 1 mln użytkowników miesięcznie




Nauczycielu! Bezpłatne, interaktywne lekcje i testy oraz prezentacje w PowerPoint`cie --> www.szkolnictwo.pl (w zakładce "Nauka").

Zaloguj się aby mieć dostęp do platformy edukacyjnej




Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie