Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie
PrezentacjaForumPrezentacja nieoficjalnaZmiana prezentacji
Rola szkoły terapeutycznej w leczeniu dzieci przewlekle chorych

Od 01.01.2015 odwiedzono tę wizytówkę 9777 razy.
Chcesz zwiększyć zainteresowanie Twoją jednostką?
Zaprezentuj w naszym informatorze swoją jednostkę ->>>
* szkolnictwo.pl - najpopularniejszy informator edukacyjny - 1,5 mln użytkowników miesięcznie



Platforma Edukacyjna - gotowe opracowania lekcji oraz testów.



 

Rola ucznia dziecku choremu w szpitalu daje poczucie normalności i stabilności, wiąże się z codziennością. Uczenie się sprzyja także odwróceniu uwagi od spraw związanych z leczeniem oraz pozwala na utrzymanie nawyku systematycznej pracy.

  Pedagogika lecznicza, zwana terapeutyczną, jest dyscypliną pedagogiki specjalnej. Dział pedagogiki przewlekle chorych i jej nazwę wprowadziła Maria Grzegorzewska, a szczegółowo opracowała Doroszewski. Początki istnienia praktyki opiekuńczo – wychowawczej nad osobami przebywającymi w zakładach leczniczych sięgają I wojny światowej, kiedy to rozwijała się polska pediatria, powstawały pierwsze szpitale dziecięce. Były to przede wszystkim działania charytatywne. Następnie powstały takie placówki leczniczo – wychowawcze, jak: sanatorium Bystre w Zakopanem, czy Górka w Busku – Zdroju, organizowano kolonie zdrowotne. W 1947r. wyodrębniono w Wyższej Szkole Pedagogiki Specjalnej rewalidację przewlekle chorych i od tego czasu nastąpił gwałtowny rozwój pedagogiki leczniczej.
     Pedagogika lecznicza, inaczej pedagogika terapeutyczna, zwana jest także nozopedagogiką (gr. nosos – choroba) jak już wspomniałam jest dyscypliną ped. specjalnej, zajmuje się teorią i praktyką nauczania – uczenia się i wychowania oraz opieką specjalną nad osobami przewlekle chorymi.
     Cele pracy pedagoga w zakładzie leczniczym dzielą się na trzy grupy. Pierwsza to cel terapeutyczno – rewalidacyjny, czyli harmonizowanie czynności nerwowo – psychicznych dziecka na właściwym poziomie wydolności wysiłkowej, wzmaganie jego sił do walki z chorobą i jej skutkami. Cel dydaktyczno – wychowawczy zmierza do kształtowania optymalnej osobowości ucznia – wychowanka, zaś cel profilaktyczny polega na przeciwstawianiu się powstawaniu zaburzeń w rozwoju chorego dziecka i jego środowiska oraz na działaniach zmierzających do zapobiegania niekorzystnym wpływom choroby lub niepełnosprawności.
     Szkoły szpitalne realizują kilka zadań. Są łącznikiem między życiem szpitalnym a szkołą ucznia poprzez zapewnienie mu ciągłości nauki szkolnej, realizowanie programu nauczania właściwego dla szkoły macierzystej ucznia. Szczególnie ważne jest dostosowanie wymagań programowych do wysiłkowych, psychofizycznych możliwości ucznia, a poprzez prowadzenie działań rewalidacyjnych przyspieszenie procesu leczenia i rehabilitacji dziecka. Pedagog w placówce leczniczej dba o harmonijny i jak najmniej zaburzony rozwój osobisty dziecka, współtworzy atmosferę przyjaźni, bezpieczeństwa, zrozumienia w relacjach zarówno między uczniami, jak i uczniami a nauczycielem, uczniem i personelem szpitala. Stwarza najlepsze warunki do prawidłowej adaptacji dziecka w zakładzie leczniczym, oraz przyczynia się do utrzymywania kontaktów z rodziną i szkołą macierzystą.
     Zadania te wynikają z założeń programowych szkół szpitalnych. Najważniejsze z nich dotyczy prawa każdego dziecka do nauki. Nauczyciel ma za zadanie dobrze poznać ucznia, jego stan zdrowie, poziom wiadomości, umiejętności w oparciu o opinię szkoły, badania psychologiczne, medyczne oraz własne obserwacje. Nauczyciel realizując cele musi dostosować się do wciąż zmieniającej się sytuacji zdrowotnej ucznia, jego wydolności wysiłkowej. Pedagog podejmuje swe działania zawsze z lekarzem, uwzględniając indywidualne plany leczenia dziecka i musi mieć na uwadze zainteresowania dziecka.
     Dzieci pojawiające się w szkole szpitalnej przejawiają niekiedy niechęć do uczestnictwa w zajęciach. Wynikają one przede wszystkim z nie lubienia szkoły w ogóle, zaległości spowodowanych nie tylko chorobą, strachem przed nieznajomymi, nowym nauczycielem, często kontaktem "twarzą w twarz", cierpieniem fizycznym. Bardzo często przyczyna tkwi w rodzicach będących rodzicami nadopiekuńczymi. Uczenie się dziecka w sytuacji choroby napotyka na pewne trudności spowodowane:
Po pierwsze –jak już wspominałam - częstymi absencjami w szkole, z czym wiążą się zaległości.
Po drugie – choroba zmniejsza zdolność dziecka do wysiłku, jest ono fizycznie i umysłowo mniej wydolne.
Po trzecie – choroba jest stresem, co negatywnie wpływa na motywację do nauki i na spostrzeganie perspektyw na przyszłość.
Po czwarte – choroba może także wpłynąć na zdolności intelektualne dzieci.
Po piąte – trudnościami obiektywnymi; duża sala, płacz innych dzieci, samotność.
     Dziecięce choroby są różnorodnie uwarunkowane, mają różnorodny kliniczny obraz oraz powodują tak odmienne skutki, że nie można mówić o ich jednakowym, a nawet zbliżonym znaczeniu dla dziecka chorego. Dochodzą do tego właściwości osobowościowe, a więc sposób przeżywania takich samych zdarzeń i zachowania się wobec nich. Choroba dziecka wpływa zarówno na pozycję dziecka w rodzinie, jak i na samą rodzinę oraz układy ze szkołą. Jaki wpływ ma choroba na dziecko zależy w dużej mierze od rodziny, ale także od lekarza, personelu szpitalnego, jak również nauczyciela – terapeuty. Pojawia się brak poczucia bezpieczeństwa, szczególnie u rodzin nadopiekuńczych, ograniczone poznawanie rzeczywistości, poczucie zależności od innych, nerwowość, nadpobudliwość a nawet postawy egocentryczne.
     Wśród czynników indywidualnych stanowiących obciążenie psychiczne wyróżnić można np. zmianę sylwetki, utratę włosów, ale są i takie, które dotyczą niemal każdego chorego dziecka. Wg. Badań E. Góralczyk czynniki stresu u dzieci hospitalizowanych od najsilniejszej, to:
  1. Ciemność.
  2. Rozstanie z rodzicami, lęk separacyjny.
  3. Brak informacji – produkowanie informacji własnych.
  4. Obnażanie, wstyd przed innymi.
  5. Uwięzienie w łóżku – ograniczenie aktywności.
  6. Zranienia, zastrzyki, zabiegi.
  7. Ból.
  8. Zmiana diety, niesmaczne posiłki.
  9. Obojętność, nieuprzejmość personelu.
  10. Nieprzyjemny zapach.
  11. Monotonia i nuda.
  12. Konflikty z innymi dziećmi.
  13. Nieumiejętność rozmawiania o chorobie.
  14. Brak zabawek i innych przedmiotów domowych.
     Najsilniejsze czynniki stresogenne, to lęk, ograniczenie aktywności i ból. Jak przewlekle chore dziecko radzi sobie z lękiem? Poprzez:
  • Zapominanie – inaczej wypieranie, czyli nieotrzymanie w świadomości przykrego zdarzenia. Tutaj ciekawostką mogą być prace plastyczne dzieci przebywających w szpitalu. Wg. Badań przeprowadzonych przez I. Obuchowską – dzieci rysują sale szpitalne z kwiatami lub z ptakami w oknach, a pod łóżkiem często leży kot lub pies.
  • Przemieszczanie lęku – prawdziwe źródło lęku jest ukryte, a dzieci przenoszą lęk na rzeczy zastępcze, niegroźne.
  • Projekcja – przedstawienie w sposób dramatyczny przebiegu choroby, np. straszenie innych zabiegami; werbalizowanie własnego strachu wzmacnia ulgę.
  • Racjonalizacja – obniżanie lub dodawanie wartości sytuacji w jakiej dziecko się znalazło, np. jestem w szpitalu, to nie muszę być w szkole, jestem chora, to dostanę zabawki.
  • Zaprzeczanie – nieprzyjmowanie informacji do wiadomości, jest to psychiczne wyłączanie się częste przy ciężkich chorobach.
  • Wreszcie – ucieczka w fantazję – pojawia się najczęściej wśród dzieci bardzo inteligentnych, dziecko wówczas w wyobraźni wytwarza postacie, które towarzyszą mu w codziennym życiu, którymi wiąże swoje radości i lęki.
     Lęk u dzieci przejawia się również wielkim pobudzeniem układów czynnościowych: oddechowego, krążeniowego i pokarmowego, występuje częstsze oddawanie moczu a także pobudzenie emocjonalne.
     Jak nauczyciel –wychowawca może pomóc dziecku przewlekle choremu? Jeśli dziecko reaguje bardzo ekspresyjnie, to należy wyciszać jego reakcje, podążając za nim. Jeśli dziecko rysuje smutek, nie uciekać od tego tematu. Gdy dziecko jest zmęczone zarówno fiz., jak i psychicznie, jest bierne i smutne – trzeba je zaktywizować, podsunąć pracę, rozwijać zainteresowania. Gdy aktywność fizyczna jest utrudniona, rozbudzać aktywność psychiczną. Jednak rodzaj tych bodźców musi być dostosowany do specyfiki i nasilenia choroby – bodźce łagodne, np. muzyka, ale pozwalające na głębokie przeżycia wewnętrzne.
     Nauczyciel pomaga dziecku choremu budować motywację poprzez:
  • Pomoc w tworzeniu planów na przyszłość,
  • Uczenie się życia z chorobą,
  • Obniżanie poczucia zagrożenia poprzez wyjaśnianie dziecku istoty choroby, uprzedzanie o przewidywanym jej przebiegu,
  • Przeciwdziałanie izolacji dziecka od środowiska rówieśniczego i szkoły,
  • Aktywne wspieranie dziecka w walce z chorobą, a nie tylko wyrażanie współczucia i litości,
  • Pomoc w uświadamianiu mocnych stron dziecka, jego poczucia siły,
  • Stwarzanie sytuacji i zadań umożliwiających odnoszenie sukcesu,
  • Dostrzeganie dziecka przez pryzmat jego podobieństw z dziećmi zdrowymi.
     Reasumując: Pomimo, że czas nauki w szkole szpitalnej często jest stosunkowo krótki, to jednak bliski, indywidualny kontakt nauczyciela uczniem pozwala na dokładne wyjaśnienie przerobionych zagadnień i utrzymanie nawyku codziennego uczenia się. Jeszcze ważniejsze niż samo zdobywanie wiedzy jest przekonanie chorego dziecka, że mimo choroby jest takim samym uczniem, jakim było w stanie zdrowia. Daje mu to poczucie ciągłości i stabilności. Uczenie się w szpitalu sprzyja również odwróceniu uwagi od spraw związanych z leczeniem, podsuwa wyobraźni inne niż szpitalne obrazy i myśli. Umożliwia też kontakt personalny z osobą dorosłą, która nie wchodzi w skład personelu leczniczego, a więc nie łączy się z nią niepokój. Psychoterapeutycznego wpływu nauczycieli przedszkolnych i szkolnych nie da się przecenić, bo niejednokrotnie zastępują oni i rodziców i autentycznych psychoterapeutów, których w polskim lecznictwie brakuje.

Elżbieta Patok
Przyszpitalny Zespoł Kształcenia Specjalnego
w Wejherowie
LITERATURA
  1. Janeczko R., Kształcenie dzieci w zakładach leczniczych,
  2. Hulek A., Pedagogika rewalidacyjna,
  3. Obuchowska I, Krawczyński M., Chore dziecko,
  4. Tomasik E., Wybrane zagadnienia pedagogiki specjalnej.

Umieść poniższy link na swojej stronie aby wzmocnić promocję tej jednostki oraz jej pozycjonowanie w wyszukiwarkach internetowych:

X


Zarejestruj się lub zaloguj,
aby mieć pełny dostęp
do serwisu edukacyjnego.




www.szkolnictwo.pl

e-mail: zmiany@szkolnictwo.pl
- największy w Polsce katalog szkół
- ponad 1 mln użytkowników miesięcznie




Nauczycielu! Bezpłatne, interaktywne lekcje i testy oraz prezentacje w PowerPoint`cie --> www.szkolnictwo.pl (w zakładce "Nauka").

Zaloguj się aby mieć dostęp do platformy edukacyjnej




Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie