Rodzina spełnia wiele funkcji rzutujących na proces wychowania. W środowisku rodzinnym przebiega proces kształtowania się człowieka. W rodzinie zaspokajane są podstawowe potrzeby dziecka, zarówno fizjologiczne jak i psychologiczne.
Większość dzieci z rodzin dysfunkcyjnych wzrasta w środowisku niesprzyjającemu rozwojowi. Emocje w ich domach są tłumione albo wyrażone w niewłaściwy sposób, wypaczane jest emocjonalne znaczenie wielu sytuacji, naturalny trening wyrażania uczuć czy socjalizacji przebiega nieprawidłowo.
Część z nich wzrasta w przekonaniu, że każdy powinien zachować swe uczucia dla siebie, że nikogo nie powinny interesować jego przeżycia. Inni sądzą, iż obciążanie kogoś swoimi problemami jest niewłaściwe, że zostaną odrzuceni z ich powodu. Jeszcze inni sądzą, że ich uczucia są nieważne albo niezrozumiałe dla kogoś, kto nie żyje w podobnej sytuacji.
Poprzez zabawę i sztukę można skorygować takie myślenie.
Możliwości zabaw i sposobów działalności plastycznej są wciąż niewyczerpane, niemniej nie wolno ich przeceniać. Zabawy mogą pomóc w wyrównywaniu deficytów w nauce, a także korygować doświadczenia społeczne i emocjonalne. Różnicując je dopasowujemy do specyficznych potrzeb i sytuacji w danej grupie. Nie są one złotym środkiem na wszystko, nie zastępują terapii mają wspomóc proces socjalizacji określonej grupy dzieci.
Naturalnie wszystko to się uda, gdy zajęcia przeprowadzone będą w przyjemnej atmosferze, dzieci traktowane będą z należnym im szacunkiem, a ich potrzeby są poważnie brane pod uwagę.
Zabawom i ekspresji plastycznej można przypisać szczególne cele nauczania, które w czasie realizacji niniejszego programu zostaną realizowane. Dzieci nauczą się:
- rozpoznawać źródła różnych swoich emocji i wyrażać uczucia w sposób społecznie akceptowany;
- rozpoznawać uczucia przeżywane przez innych i właściwie na nie odpowiadać;
- lepiej zrozumieć siebie samego i innych ludzi;
- budować poczucie wartości samego siebie i silnej tożsamości;
- nawiązywać nieagrasywne kontakty;
- pokojowo rozwiązywać konflikty;
Wymienione cele nie są od siebie wyraźnie oddzielone, więc nie jest wskazane rozdzielanie ich na „ siłę” podczas realizacji zajęć. Ważną rolę będzie stanowiła dyskusja, która umiejętnie kierowana przez prowadzącego wyodrębni problem - cel, który chcemy osiągnąć - zrealizować podczas prowadzonego zajęcia.
ORGANIZACJA ZAJĘĆ
1. Czas i miejsce zajęć.
Program zakłada 8 godzin zajęć. Jest to cykl cotygodniowych spotkań trwających ok. 2 godzin zegarowych. Zajęcia
odbywać się będą w soboty, tak jak otwarta jest świetlica socjoterapeutyczna.
2. Skład grupy.
Liczba uczestników to ok. 12 osób. Dzieci te mają od 6 do 12 lat, są uczniami Szkoły Podstawowej w Przechlewie.
Niektóre z nich sprawiają kłopoty wychowawcze, inne funkcjonują w rodzinach patologicznych, niektóre przychodzą na
zajęcia niejako profilaktycznie.
3. Prowadzący.
Osoba realizująca program powinna mieć przygotowanie pedagogiczne lub psychologiczne, doświadczenie w pracy z
dziećmi sprawiającymi kłopoty.
Bardzo pożądane jest, aby program prowadziły dwie osoby. Każda z nich wnosi swoje doświadczenie, a także może
poczynić inne obserwacje o uczestnikach grupy. W pracy z partnerem maleje ryzyko obciążenia emocjonalnego
problemem jednego z uczestników lub zajęciem się indywidualnym przypadkiem. W przypadku wspólnego prowadzenia
zajęć konieczne jest omówienie każdego spotkania i podział ról. Po każdym zajęciu dzieci wypełniają arkusz
ewaluacyjny.
Temat:
1. „ Kozucha - Kłamczucha”
Cele:
- Rozwijanie umiejętności zgodnego współżycia w grupie,- Wczuwanie się w stany emocjonalne innych ludzi,- Uświadamianie negatywnych skutków kłamstwa,- Przekazywanie w każdej sytuacji informacji z godnych z prawdą,- Kształcenie umiejętności odróżniania prawdy od kłamstwa, że pozory mylą,- Wskazanie konsekwencji zachowań aspołecznych,- Podnoszenie sprawności motorycznych,- Uważne słuchanie bajki,- Aktywny udział w dyskusji,- Wykonanie pracy plastycznej,- Udział w zabawach ruchowych,
Pomoce Dydaktczne:
- Kaseta ze słuchowiskiem „ Kozucha - Kłamczucha”,- magnetofon,- sól, mąka, woda. goździki, zapałki,- obrazki z jesiennym jeżem,- kredki,- słowa piosenki do zabawy ruchowej pt. „ Puszysty Kot”,
Temat:
2. „ Nie szata zdobi człowieka”
Cele:
- Poznawanie cech określających charakter,- Wskazanie różnic i podobieństw między ludźmi na podstawie tych cech,- Rozszyfrowanie przysłowia „ nie szata zdobi człowieka”,- Wykonanie portretu przyjaciela,- Uważne wysłuchanie utworu „ Nowy kolega”,- Budowanie poczucia własnej wartości,- Piętnowanie zwyczaju „ obmawiania”,- Aktywny udział w zajęciach,
Pomoce Dydaktczne:
- Książka pt. „ Zaczarowane słowa” Doroty Niewola,- klej, nożyczki, sznurki, nici, włóczki, materiały,- kartki z bloku technicznego,
Temat:
3. „ Człowiek z sercem na dłoni”
Cele:
- Rozwijanie umiejętności zgodnego współżycia w grupie,- Wczuwanie się w stany emocjonalne innych ludzi,- Uważne wysłuchanie opowiadania „ Kredki” ,- Aktywne uczestnictwo w dyskusji i zajęciach,- Wykonanie pracy plastycznej,- Usprawnianie motoryki ciała,
Pomoce Dydaktczne:
- książka „ Kredki” Małgorzaty Musierowicz,- wielki arkusz papieru pakowego,- farby plakatowe,
Temat:
4. „ Wyprawa słonika Bombika”
Cele:
- Wskazanie cech dobrego rodzeństwa,- Napiętnowanie takich cech jak : zazdrość, zawiść,- Uświadamianie konieczności potrzeby opiekowania się młodszymi i słabszymi,- Wskazanie konsekwencji zachowań aspołecznych,- Rozszyfrowanie zwrotu „ dobre uczynki”,- Aktywny udział w zajęciach,- Wykonanie pracy plastycznej,
Pomoce Dydaktczne:Temat:
- płyta CD z nagraniem „ Wyprawa Bombika” - aut. Bogusław Zeman,- kasza manna, klej,- sylwetki zwierząt egzotycznych,
Temat:
5. „ O dziewczynce, co chciała być chłopcem”
Cele:
- Uświadomienie potrzeby kontaktów rówieśniczych,- Rozwijanie umiejętności zgodnego życia w grupie,- Budowanie poczucia własnej wartości,- Usprawnianie motoryki ciała,- Aktywny udział w zajęciach,- Wykonanie pracy plastycznej,
Pomoce Dydaktczne:
- książka Włodzimierza Klonowskiego pt. „ O dziewczynce, co chciała być chłopcem”,- mandale,- kredki, plastelina,
Temat:
6. „ Prawdziwych przyjaciół poznajemy w biedzie
Cele:
- Wskazanie cech charakteryzujących prawdziwego przyjaciela,- Wskazanie cech negatywnych takich jak : zazdrość, zawiść, plotkarstwo,- Wytłumaczenie przysłowia „ Prawdziwych przyjaciół poznajemy w biedzie”,- Prawdziwa przyjaźń nie jest oparta na korzyści- Rozwijanie umiejętności zgodnego współżycia, - Aktywny udział w zajęciach,- Wykonanie wspólnej pracy plastycznej,
Pomoce Dydaktczne:
- „ Co mam ” - książka Małgorzaty Musierowicz,- bardzo duży karton lub szary papier,- masa solna ( plac zabaw ),
Temat:
7. „ Bajduchy Magduchy”
Cele:
- Umiejętność określenia swoich uczuć względem najbliższych,- Usprawnienie mechanizmów organizujących funkcjonowanie w społeczeństwie : bycie miłym, życzliwym, sympatycznym,- Usprawnianie motoryki ciała,- Aktywny udział w zajęciach,- Wykonanie pracy plastycznej,
Pomoce Dydaktczne:
- płyta CD „ Bajduchy Magduchy ” Lecha Konopińskiego i Ryszarda Kniata,- krepa, bibuła,- klej, nożyczki, kartki techniczne, ( fantazyjne obrazki z kulek gniecionej krepy ),
Temat:
8. „ Zajączek z rozbitego lusterka”
Cele:
- Zachęcanie dzieci do opieki nad słabszymi, chorymi,- Wczuwanie się w stany emocjonalne innych ludzi,- Aktywny udział w dyskusji,- Aktywne branie udziału w zajęciach,- Wykonanie pracy plastycznej,
Pomoce Dydaktczne:
- książka Heleny Bechlerowej pt. „ Zajączek z rozbitego lusterka ”,- kolorowy papier, bibuła, krepa,- nożyczki, klej, brokat, koraliki,- szablony motyli, kwiatów,
BIBLIOGRAFIA
1. „ Co Mam ” - Małgorzata Musierowicz wyd. Nasza Księgarnia
2. „ Gry i zabawy przeciwko agresji ” - Rosemarie Portmann wyd. Jedność 2002
3. „ Kredki ” - Małgorzata Musierowicz wyd. Nasza Księgarnia
4. „ O dziewczynce co chciała być chłopcem ” - Włodzimierz Klonowski
5. „ Szkoła dla rodziców i wychowawców cz. I ” - Joanna Sakowska wyd. CMPPP MEN 1999
6. „ Szkoła dla rodziców i wychowawców cz. II ”- Ewa Puchała, Joanna Sakowska wyd. CMPPP MEN 2003
7. „ Taka sobie muzyczka ” - Ewa Misiewicz, Dorota Gieruszczak wyd. Słupsk 2004
8. „ Terapia zabawą, terapia przez sztukę ” - Maria Piszczek CMPPP MEN 2002
9. „ Zaczarowane słowa ” - Dorota Niewola
10. „ Zajączek z rozbitego lusterka ” - Helena Bechlerowa
KASETY MAGNETOFONOWE
1. „ Kozucha Kłamczucha ” - słuchowisko z Polskiego Radia
PŁYTY CD
1. „ Bajduchy Magduchy ” - Lech Konopiński i Ryszard Kniat
2. „ Wyprawa Bombika ” - Ks. Bogusław Zeman
Zajęcia prowadziła Monika Krawiecka.
