W ramach realizacji ścieżek edukacji ekologicznej i regionalnej uczniowie klas IV-VI Szkoły Podstawowej nr 8 w Rudzie Śląskiej poznawali oraz prezentowali przyrodę i dziedzictwo kulturowe regionów Polski. Klasy IVb i Va zaprezentowały wylosowane przez siebie Kurpie i Mazowsze.Scenariusz przygotowałam wspólnie z nauczycielką przyrody w naszej szkole, a w zbieraniu informacji i przygotowaniu scenografii pomogli nam nasi uczniowie.Mamy nadzieję, że nasz scenariusz, cały lub we fragmentach,przyda się komuś w jego pracy.
PREZENTACJA KURPIÓW I MAZOWSZA - SCENARIUSZ
Stałe elementy scenografii:
Mapa Polski, opisane ilustracje prezentujące florę i faunę Kampinoskiego Parku Narodowego, Puszczy Białej i Zielonej, stroje ludowe regionu, palmy i wycinanki. Ilustracje Warszawy , Żelazowej Woli i chaty Warsza . Potrzebne jest także ognisko, zydelki i kawał zielonego lub niebieskiego materiału udającego Wisłę do inscenizacji legendy o powstaniu stolicy.
Scenariusz:
Grupa uczniów na wycieczce szkolnej.
NAUCZYCIEL:
Witam wszystkich na wycieczce po Mazowszu i Kurpiach., popatrzcie, gdzie są położone.
( pokazuje oba regiony na mapie }
Mazowsze jest to największy region w Polsce, a Kurpie są ściśle z nim związane.
Z geometrycznego punktu widzenia Mazowsze leży we wschodniej części Polski i ma bardzo silną pozycję społeczną oraz gospodarczo-polityczną. To tu znajduje się nasza stolica –
Warszawa.
Największą zagadką pozostaje wciąż nazwa Mazowsze. Rozbicie nazwy na dwa człony „maz” i „wsze” jest jedną z możliwości wyjaśnienia nazwy. Przyjmuje się, że pierwsze oznacza uszczypliwe przezwisko ówczesnych mieszkańców tych terenów, umazanych rolników orzących na bagiennych glebach. Drugie słowo łatwo połączyć ze słowem wieś lub osiedle. Dlatego też dla regionu przyjęto nazwę Mazowsze.
Kurpiami zaś określa się ludność pochodzenia mazurskiego, zamieszkującą tereny puszczańskie Puszczy Białej i Zielonej, leżące w dorzeczu Narwii i jej dopływów.
Obecnie jest to region słynący z folkloru i przepięknych wycinanek, którymi przystraja się okna i ściany na Święta Bożego Narodzenia i Wielkiej Nocy oraz wysokich, kolorowych palm, wyrabianych na Niedzielę Palmową. Palma ma zapewnić słuszny wzrost, urodę i długie życie. ( Uczniowie prezentują wycinanki i palmy).
Tradycyjnymi zajęciami Kurpiów było (gdy, wymienia nazwy zawodów, przebrani uczniowie
je prezentują).
Bartnictwo: BARTNIK ( w kapeluszu z siatką osłaniającą twarz i plastrem miodu w ręku):
Zapraszam na Kurpie w sierpniu na sławne w całej Polsce miodobranie. Wszyscy
wiedzą, że miód jest smaczny i zdrowy. Opiekuję się ulami przez cały rok:
w zimie dokarmiam pszczoły, a latem dzielą się ze mną pysznym leśnym
miodem..
Smolarstwo: SMOLARZ ( w prostym płóciennym ubiorze, umazany na czarno ):
Produkowaliśmy potrzebny węgiel drzewny i smołę.
Garncarstwo: GARNCARZ ( w prostym płóciennym ubiorze, z glinianym garnkiem w ręce)
Kiedyś garnki wytwarzało się z gliny na specjalnym kole garncarskim.
Myślistwo: MYŚLIWY ( w długich butach, myśliwskim stroju , ze strzelbą w ręce i aparatem
fotograficznym na szyi):
Kiedyś polowało się tylko ze strzelbą. Mięso dzikich zwierząt było do jedzenia,
a skóry do okrycia i potrzebne do gospodarstwa.
Teraz zapraszamy turystów na bezkrwawe łowy z aparatem fotograficznym.
( Prezentuje aparat) Zapraszam więc na polowanie.
( Uczniowie rozbiegają się i robią zdjęcia, później pokazują widowni uchwycone zwierzęta
a widzowie zgadują ich nazwy).
UCZEŃ I: Zobaczcie ile zwierząt udało się nam złapać obiektywem aparatu!
UCZEŃ II: Ciekawe, czy potraficie je nazwać?
NAUCZYCIEL: Pan leśnik oprowadzi nas po Kampinoskim Parku Narodowym i nam o nim
opowie.O, już jest …
LEŚNIK (w stroju leśnika): Dzień dobry.
UCZNIOWIE: Dzień dobry.
LEŚNIK: Przyjechaliście do nas ze Śląska, wasz region różni się od naszego. Mamy tu wiele
pięknych puszcz i park narodowy.
To może na początek, kto mi powie, co to jest park narodowy?
(Dzieci podnoszą palec do góry)
To może ty nam powiesz (wskazuje na chłopca w pierwszej parze).
UCZEŃ III:
Jest to obszar objęty ochroną oznacza to ograniczenie na nim działalności człowieka
-nie wolno więc wycinać drzew, polować, zbierać grzybów i ziół. Zwiedzający mogą poruszać się po ściśle wyznaczonych szlakach, nie płosząc zwierząt i nie niszcząc roślin.
LEŚNIK: Bardzo dobrze to ująłeś, mam nadzieję, że na naszej wycieczce wszyscy
będziecie się właściwie zachowywać. Jesteśmy na terenie
Kampinoskiego Parku Narodowego.Utworzony on został w 1959 roku
- czyli bardzo dawno. Jego symbolem jest łoś, ale są tu również rysie i bobry.
Ciekawostką jest też brzoza czarna (mówiąc wskazuje na ilustracje).
Bardzo dziękuję Wam za odwiedziny w naszym parku, zapraszam Was ponownie.
( Nauczyciel zabiera dzieci do autokaru, przy którym stoi pilot i wita grupę. W roli autokaru krzesła ustawione po dwa w rzędzie, kierowca może mieć w dłoniach kierownicę.)
PILOT: Witam Was drogie dzieci i zapraszam na dalsze zwiedzanie regionu.
Udajemy się teraz do Warszawy.
Miasto to jest stolicą Polski i województwa mazowieckiego. To główny ośrodek polityczny,
gospodarczy i naukowo-kulturalny kraju. Jest siedzibą naczelnych władz państwowych oraz
przedstawicielstw państw obcych, czyli ambasad. Znajduje się tu 18 szkół wyższych, w tym
Uniwersytet Warszawski i Politechnika Warszawska. Mieszczą się tu liczne biblioteki, m. in.
Biblioteka Narodowa, biblioteka główna Uniwersytetu Warszawskiego i ponad 20 teatrów.
Najstarsze ślady osadnictwa na prawym brzegu Wisły sięgają przełomu X i XI wieku. A teraz
zobaczcie na wideo krótki film prezentujący legendę o powstaniu Warszawy.
LEGENDA O ZAŁOŻENIU WARSZAWY
(sieć, „Wisła”, ognisko, pniak, warzecha, gliniany kubek i garnek, drewniany talerz, pajda chleba)
NARRATOR:
Scena 1
Chata rybaka w puszczy nad Wisłą: Warsz i jego żona
…za czasów dawnych, pradawnych, słowiańskich czasów, w mazowieckiej puszczy, pełnej
zwierzyny łownej i dzikiego ptactwa, nad białą wodą- Wisłą, rybak Warsz chatę drewnianą zbudował, a jego żona rozpaliła domowe ognisko. Potem żyli po bożemu: w dnie powszednie
pracowali, a święcili dni świąteczne.
Scena 2
Warsz wychodzi na połów. Jego żona jest zajęta pracą.
Dnia pewnego rybak Warsz wypłynął na połów, a Warszowa żona została w chacie z dziećmi,
ryby już złowione sprawiając i wędząc.
Scena 3
Mazowiecki książę Ziemowit zabłądził na łowach w puszczy, jest znużony i spragniony.
Tego dnia mazowiecki książę Ziemowit, goniąc za zwierzem na łowach, zabłądził w czarnej puszczy i nie mógł odnaleźć drogi powrotnej do swoich towarzyszy.
Scena 4
Syrenka wyłoniła się z Wisły i wskazała księciu drogę do chaty.
Wtedy z wiślanej łachy wynurzyła się panna wodna półrybiej, półludzkiej postaci-syrena..
Ta znużonemu, głodnemu i spragnionemu księciu ścieżkę do chaty rybackiej wskazała:
SYRENA:„Idź, a znajdziesz tam los swój i Ojczyzny swojej.”
Scena 5
Księciu okazano gościnność i pomoc.
Cóż znalazł? Chatę ubogą, ludzi prostych, życie pracowite. Okazano mu tam gościnność
szczerą i pomoc życzliwą, prosto z serca idącą, nie jak wielmożnemu księciu, lecz jak bratu
będącemu w potrzebie.
Książę zrozumiał, że… KSIĄŻĘ: „Potęgą na świecie nie jest bogactwo ani władza- potęgą jest praca.”
Scena 6
Książę okazuje wdzięczność.
A że puszcza należała do niego, rzekł: „Coście sami już pracą swych dzielnych rąk na dzikiej ziemi zdobyli i znacznie, znacznie więcej jeszcze, po wieczne czasy daruję wam i waszemu potomstwu. Waszą będzie ta ziemia.
Tak oto powstała wieś Warszowa, później Warszawą zwana …Minęły lata i wieki, na miejscu wioski miasto powstało ludne, bogate, warowne. Później stolica, a na pamiątkę tego zdarzenia
wzięło syrenę za swoje godło.
( Wycieczka wjeżdża do Warszawy}
PILOT (wskazuje na makietę Pałacu Kultury i Nauki):
A przed nami widoczna z daleka wieża Pałacu Kultury i Nauki. Trudno uwierzyć, że ma aż 234 i pół metra wysokości i jest najwyższa w Polsce! Z trzydziestego piętra widać prawie całą Warszawę. Mieści się tu Sala Kongresowa, teatry, Muzeum Techniki, dyskoteka, restauracja
a nawet basen kąpielowy.
Popatrzcie, po lewej stronie mamy Zamek Królewski. Został on wybudowany na przełomie
XIV i XV wieku, a rozbudowany i przebudowany w wieku XVII i XVIII. Po II Wojnie Światowej trzeba go było odbudować a także prawie całe miasto.
Na Placu Zamkowym widzicie Kolumnę Zygmunta. Król Zygmunt III Waza w XVI wieku przeniósł stolicę z Krakowa do Warszawy. ( Wskazuje na ilustrację z kolumną).
Wyjdziemy teraz z autokaru i przejdziemy się na Stare Miasto. O, właśnie Kapela Czerniakowska gra swoje przeboje. Może posłuchamy?
WYSTĘP KAPELI CZERNIAKOWSKIEJ
Czterech uczniów w strojach andrusów, z banjo i akordeonem, „wykonuje” z playbacku fragment ich utworu. Jedna para tańczy polkę.
WIZYTA W ŻELAZOWEJ WOLI
PILOT:
Udajemy się teraz do Żelazowej Woli, miejsca, gdzie urodził się jeden z najznamienitszych
Polaków – Fryderyk Szopen.
Ciiiii… Właśnie kręcony jest tu film o sławnym pianiście, może podejdziemy na plan.
REŻYSER: Co to za wycieczka?
PILOT: Bardzo przepraszamy, czy możemy zostać i popatrzeć?
REŻYSER: Dobrze, ale nie możecie się odzywać!
Klaps: Szopen – Pragnienie miłości. Scena 2, ujęcie 5. Cisza na planie!
( Uczeń ucharakteryzowany na Szopena „gra” fragment utworu. )
PILOT:
A teraz wracamy do Warszawy do Sali Kongresowej. Zapraszam Was na występy Państwowego Zespołu Pieśni i Tańca „Mazowsze”. Mira i Tadeusz Sygietyńscy założyli „Mazowsze” w 1948 roku w Karolinie. Artyści przez ponad pięćdziesiąt lat prezentują polskie
pieśni i tańce, rozsławiając naszą ojczyznę na całym świecie.
PROWADZĄCY KONCERT:
Witam wszystkich znakomitych gości na galowym koncercie zespołu „Mazowsze”,
A zwłaszcza witam pana prezydenta Polski, Aleksandra Kwaśniewskiego wraz z małżonką Jolantą Kwaśniewską.
Przed państwem słynny Zespół Pieśni i Tańca „Mazowsze”, który właśnie wrócił z turne po
Stanach Zjednoczonych!
WYSTĘP ZESPOŁU „MAZOWSZE”
Uczniowie w strojach ludowych „wykonują” fragment utworu „Mazowsza”.
PILOT: I to był już ostatni punkt programu naszej wycieczki na Kurpie i Mazowsze.
Dziękuję wszystkim za uczestnictwo.
KONIEC
Współautor: Jadwiga Mróz |
