OPIS I ANALIZA PRZEDSIĘWZIĘCIA
„MIERZENIE JAKOŚCI PRACY SZKOŁY”
Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z 13 sierpnia 1999 r. w sprawie szczegółowych zasad sprawowania nadzoru pedagogicznego (DZ. U. Nr 67) mierzenie jakości pracy szkoły, polegające na zorganizowanym i systematycznym analizowaniu i ocenianiu przez szkołę wymagań wynikających z jej zadań, jest podstawowym sposobem sprawowania nadzoru pedagogicznego.
W świetle reformy oświaty zmienia się obraz polskiej szkoły, nie tylko w zakresie rozwiązań strukturalnych i programowych, ale przede wszystkim w sposobie patrzenia na szkołę jako jednostkę świadczącą określone usługi. W związku z tym współczesna filozofia jakości objęła swoim oddziaływaniem także sferę edukacji. Jakością pracy szkoły interesują się zarówno uczniowie, rodzice, nauczyciele, środowisko lokalne, jak i władze oświatowe i samorządowe. Według twórcy Total Quality Management (TQM) W.E. Deminga jakość jest tym, „co zadowala, a nawet zachwyca klienta”. Zatem szkoła, jako placówka usługowa powinna skupić wszystkie wysiłki na zaspokojeniu potrzeb i oczekiwań swoich odbiorców. Dyrektor szkoły i jej nauczyciele odpowiedzialni są za podnoszenie jakości kształcenia, osiąganie zamierzonych celów, które zostały sformułowane w „Podstawie programowej...”. Aby zapewnić wysoki poziom końcowego efektu, trzeba stale monitorować przebieg procesu wychowania i kształcenia, poprawiać własną pracę i jej wyniki, a także rozpoznać potrzeby, możliwości i oczekiwania klienta
Głównym celem mierzenia jakości jest dostarczenie szkole pełnej, rzetelnej informacji o jej silnych i słabych stronach, o jej efektach. Zatem ma ono doprowadzić do powstania diagnozy aktualnego stanu funkcjonowania szkoły (ewentualnie jej wybranego obszaru, dziedziny bądź czynnika). Informacja taka stanowić będzie podstawę planowania rozwoju szkoły. Rezultatem badania będzie raport, w którym zamieszczone będą wyniki przeprowadzonych analiz. Zakres prowadzonych badań może być różny w zależności od potrzeb szkoły i uzgodnień z dyrektorem.
Etapy działań:
- przygotowanie narzędzi badawczych: opracowanie ankiet z zakresu kształcenia i
wychowania, znajomości pojęć demokracji i edukacji europejskiej;
- uzyskanie wyników zwrotnych od uczniów i nauczycieli;
- opracowanie tabel zbiorczych wyników z podziałem na liceum i gimnazjum;
- opracowanie raportu ;
- sprawozdanie z przeprowadzonego przedsięwzięcia ,,mierzenie jakości pracy szkoły” na posiedzeniu Rady Pedagogicznej w dniu …………………
Celem nadrzędnym ww. przedsięwzięcia było zapoznanie się z jakością pracy dydaktycznej i wychowawczej uczniów.
W obszarze kształcenia analizowane były ankiety pt.:
- Moja Szkoła
- Demokracja w Mojej Szkole
- Edukacja Europejska w Twojej Szkole
Obszar wychowania badany był przy użyciu następujących narzędzi diagnozy:
- Ankieta Moja Szkoła (pyt. 18-26 wśród uczniów)
- Ankieta Moja Szkoła (dla rodziców)
- Ankieta Szkoła, w której uczę (dla nauczycieli)
Obszar Kształcenie
Ankieta dla uczniów.
Celem ankiety Moja Szkoła było uzyskanie odpowiedzi na pytania dotyczące:
• Umiejętności zdobywane przez uczniów w procesie kształcenia
• Ich zainteresowania lekcjami
• Motywowanie uczniów do pracy
• Wykorzystywania przez nauczycieli czasu na lekcjach
• Znajomości kryteriów oceniania z poszczególnych przedmiotów
• Przyczyn problemów w trakcie odrabiania pracy domowej
• Przyczyn korzystania z korepetycji
W ankiecie Demokracja w Mojej Szkole zostały zebrane i opracowane dane dotyczące opinii gimnazjalistów i licealistów na temat:
• Znajomości i przestrzegania Praw Człowieka wynikających z Konwencji o Ochronie Praw Człowieka
• Praw Dziecka
• Zasad Demokracji w naszej szkole
• Zasad organizowania wyborów do Samorządu Uczniowskiego
• Wpływu przedstawicieli SU na życie szkoły
• Zasad tolerancji wyznaniowej, narodowościowej, politycznej
• Partnerskiego traktowania ludzi niepełnosprawnych
Ankietę pt. Edukacja Europejska w naszej szkole przeprowadzono w celu zbadania:
• W jakim stopniu była realizowana w naszej szkole Edukacja Europejska?
• Czy przyczyniła się do pogłębienia wiedzy uczniów o UE?
• Czy formy realizacji zadań były atrakcyjne dla ucznia?
Obszar Wychowanie
Celem przeprowadzonej ankiety Moja Szkoła dla uczniów było uzyskanie informacji zwrotnych dotyczących:
• Relacji uczniów z nauczycielami
• Relacji uczniów z kolegami
• Postrzegania atmosfery szkolnej oraz wewnątrzklasowej
• Bezpieczeństwa uczniów w szkole i jej roli w życiu uczniów
• Pomysłów na modernizację szkoły – zalet i wad szkoły
W ankiecie Moja Szkoła dla rodziców zostały zebrane informacje dotyczące poglądów rodziców na kształcenie i wychowanie uczniów – własnych dzieci w szkole tj.:
• Organizacja pracy szkoły
• Pomoc uczniów sytuacjach trudnych (zarówno wychowawczych jak i dydaktycznych)
• Sytuacja opiekuńczo-wychowawcza
• Niebezpiecznych zjawisk występujących w szkole (agresja, przemoc, środki odurzające) i ich zapobieganiu
Celem ankiety Szkoła, w której uczę, było uzyskanie informacji zwrotnej od nauczycieli w następujących obszarach:
• Atmosfera szkoły (relacja między wszystkimi uczestnikami procesu edukacyjnego)
• Wspieranie ucznia przez szkołę w jego wszechstronnym rozwoju
• Doskonalenie i ocena własnego warsztatu pracy
• Zespołowa praca Rady Pedagogicznej, znajomość kryteriów i zasad pracy nauczycieli
• Określenie najpilniejszych zmian, które będą miły wpływ na poprawę funkcjonowania szkoły
Wnioski – obszar kształcenie
Analizując odpowiedzi uczniów z ankiety Moja Szkoła można stwierdzić, że:
• Należy zastanowić się, jak lepiej zmotywować uczniów do udziału w olimpiadach i konkursach
• Należy podjąć działania w celu skuteczniejszego wykorzystania czasu na lekcjach
• Wprowadzić atrakcyjniejsze metody prowadzenia zajęć (inne niż wykład)
• Sukcesywnie przypominać o kryteriach oceniania z poszczególnych przedmiotów
• Mobilizować uczniów do współpracy i pomocy koleżeńskiej w celu eliminowania braków wiedzy w nauce
Na podstawie ankiet Demokracja w Mojej Szkole stwierdzamy:
• Uczniowie gimnazjum znają i starają się przestrzegać Praw Człowieka, zasad demokracji, gdyż uczą się tych zagadnień na poszczególnych przedmiotach (historia, WOS, Edukacja Europejska)
• Uczniowie LO zaś stwierdzają, że mają niewielką wiedzę z tego zakresu. Wynika to z faktu, iż w LO nie ma konkretnych przedmiotów nauczania poruszających te zagadnienia, a uczniowie nie zauważają związku z nabywaniem tej wiedzy na innych przedmiotach
• Uczniowie LO i gimnazjum widzą rzeczywistą pracę SU, czują się równoprawnym członkiem społeczności szkolnej. Stwierdzają, że są przeprowadzane demokratyczne wybory do SU, ale mimo wszystko mają niewielki wpływ na życie szkoły. Najmniejszy wpływ mają na:
- wybór programów nauczania,
- kryteria oceniania,
- metody nauczania,
- formy nauczania.
Propozycja
1. Nauczyciele – liderzy zespołów przedmiotowych wraz z przedstawicielami SU mogliby wspólnie pod koniec każdego roku szkolnego analizować wybrane programy nauczania, kryteria oceniania, metody nauczania, formy nauczania i ewentualnie je modyfikować dla potrzeb uczniów.
2. Zwrócić uwagę uczniom, że zasad demokracji uczą się zawsze i na wszystkich przedmiotach w szkole.
Reasumując odpowiedzi z ankiety Edukacja Europejska w Mojej Szkole możemy stwierdzić, że uczniowie mają mały zasób wiadomości o UE.
Propozycja
• Jak najczęściej i możliwie na wszystkich przedmiotach omawiać zagadnienia związane z UE
• Uatrakcyjnić zajęcia metodami aktywnymi
• Zwrócić uwagę uczniom na fakt, że wiedza o UE jest niezbędna w życiu dla młodych pokoleń.
Wnioski – obszar wychowanie
Podsumowując wyniki ankiety Moja Szkoła wśród uczniów należy stwierdzić, że:
• Relacje uczniów z nauczycielami są przyjazne i partnerskie, relacje międzykoleżeńskie również są dobre.
• Większość uczniów jest zadowolona ze swojej szkoły i nauczycieli uczących w niej.
• Wychowankowie czują się bezpiecznie w swojej placówce.
Propozycja
1. Przedłożyć jak najwięcej starań w celu eliminacji negatywnych zachowań typu: wagary, palenie papierosów, picie alkoholu.
2. „Szkoła” ma wspierać i pomagać w podejmowaniu życiowych decyzji.
3. Eliminować agresywne zachowania wśród uczniów poprzez ścisłą współpracę z rodzicami, pedagogiem szkolnym i służbami miejskimi.
4. Poszerzyć ofertę zajęć pozalekcyjnych (imprez rozrywkowych, sportowych i fakultetów)
5. Doposażyć pracownie w pomoce dydaktyczne.
6. Poprawić estetykę budynku i warunków nauki.
7. Eliminować wulgaryzmy, wprowadzić większą kulturę słowa.
Z ankiety Moja Szkoła przeprowadzonej wśród opiekunów naszych wychowanków wynika, że:
• Rodzice zadowoleni są z organizacji pracy szkoły
• System oceniania dostarcza rzetelne informacje o postępach i trudnościach w nauce naszych wychowanków
• Szkoła podejmuje działania w przypadku negatywnych zjawisk typu: agresja, palenie papierosów, wagary
• Szkoła służy rodzicom i uczniom pomocą psychologiczną – pedagogiczną
Propozycja
1. Wzmóc współpracę z rodzicami, podjąć działania, które by zwiększyły udział rodziców w życiu szkoły.
2. Wprowadzić oznakowania w szkole celem lepszego poruszania się wewnątrz budynku.
3. Dokładnie i częściej informować rodziców o ofercie zajęć szkolnych, metodach nauczania i dyscyplinie.
4. Stworzyć warunki do rozwoju uzdolnień dziecka, indywidualizować pracę z uczniem zdolnym.
Ankieta pt. ,,Szkoła, w której uczę” została przeprowadzona anonimowo wśród nauczycieli Liceum Ogólnokształcącego i Gimnazjum. Celem ankiety było uzyskanie informacji zwrotnej od nauczycieli w następujących obszarach:
• Atmosfera szkoły ( relacje między wszystkimi uczestnikami procesu edukacyjnego);
• Wspieranie ucznia przez szkołę w jego wszechstronnym rozwoju;
• Doskonalenie i ocena własnego warsztatu pracy;
• Zespołowa praca Rady pedagogicznej i znajomość kryteriów i zasad pracy nauczycieli;
• Określenie najpilniejszych zmian, które będą miały wpływ na poprawę funkcjonowania szkoły.
Propozycje.
1. Zminimalizować negatywne zjawiska występujące wśród uczniów tj. wagary, palenie papierosów, picie alkoholu, wulgarne słownictwo poprzez:
2. włączenie uczniów do podejmowania wspólnie z nauczycielami kar za popełnienie wyżej wymienionych negatywnych zachowań;
3. konsekwentnie przestrzegać i egzekwować regulaminu wystawiania ocen z zachowania;
4. Zwiększyć współpracę z rodzicami ( rodzic współgospodarzem szkoły);
5. Zachęcać nauczycieli do pracy posługując się programem autorskim;
6. Wypracowywać efektywniejsze formy i metody pacy z uczniem zdolnym;
7. Zakupić w miarę możliwości potrzebne pomoce dydaktyczne.
WNIOSKI:
Dokonując podsumowania mierzenia jakości pracy SZSO nr 2 w Bełchatowie należy stwierdzić, że szkoła dąży do stałego podnoszenia jakości procesu nauczania- uczenia się oraz osiągania przez ucznia optymalnych rezultatów . W tym celu szkoła podjęła szereg działań poczynając od skonstruowania precyzyjnego prawa wewnątrzszkolnego, dokonując szeregu zmian w jego zapisach zgodnie ze zdiagnozowanymi oczekiwaniami. Proces analizy dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej jest kontynuowany i rozbudowywany. Mocną stroną szkoły jest współpraca z rodzicami .Rodzice mają pełną informację o jakości kształcenia oraz są współtwórcami niektórych działań szkoły.
Programy przyjęte przez nauczycieli zapewniają realizację podstawy programowej oraz są dostosowane do zdiagnozowanych potrze uczniów oraz warunków funkcjonowania szkoły szkole panuje dobry klimat, kształtowane przez szkołę relacje międzyludzkie sprzyjają rozwojowi ucznia oraz wpływają na bardzo dobre kontakty w relacjach uczeń- uczeń, uczeń- nauczyciel, uczeń- rodzic.
W szkole dobrze jest rozwinięta demokracja wewnątrzszkolna, uczniowie umiejętnie korzystają z przysługiwanych im praw. Uczniowie mają zapewnione bezpieczeństwo fizyczne i psychiczne .Szkoła stara się także uświadamiać uczniów o zagrożeniach oraz zwalczać różnego rodzaju patologie. Nauczyciele są świadomi potrzeb i umiejętności edukacyjnych uczniów. Uczniowie o szczególnych potrzebach edukacyjnych mają możliwości rozwoju Efekty osiągnięć ucznia są przez szkołę monitorowane , dzięki czemu uczniowie otrzymują informacje o swoich postępach i poziomie osiągnięć edukacyjnych.
Szkoła spełnia oczekiwania uczniów, rodziców oraz nauczycieli. W środowisku postrzegana jest jako instytucja nie tylko zajmująca się procesem nauczania, ale także jako swoisty ośrodek kultury i wychowania współpracujący z instytucjami lokalnymi i rodzicami.
Bożena Karasińska
|
