Cechą charakterystyczną dzieci sześcioletnich jest myślenie konkretno-obrazowe.
W związku z tym ich czynności poznawcze nie mogą dotyczyć wyłącznie słów i zdań, lecz przede wszystkim, odpowiednio dobranych przedmiotów.
Licznie przeprowadzone badania wykazały, że "również słowa i zdania odgrywają w procesie kształcenia matematycznego istotną rolę, lecz wtedy i tylko wtedy, gdy uczniowie w sposób spontaniczny opisują wykonywane przez siebie konkretne czynności na odpowiednio dobranych środkach dydaktycznych" (H. Moroz).
R. Więckowski pod pojęciem środków dydaktycznych rozumie "przedmioty, które dostarczają uczniom określonych bodźców sensorycznych oddziałujących na ich wzrok, słuch, dotyk itp., ułatwiają im bezpośrednie i pośrednie poznawanie rzeczywistości" (R. Więckowski).
"Ich stosowanie warunkowane jest celami, zasadami, metodami i formami nauczania oraz treściami programowymi i wiekiem uczniów" (M. Lelonek, ).
R. Więckowski dzieli środki dydaktyczne na dwa podstawowe rodzaje: na środki techniczne i środki konwencjonalne.
Środki dydaktyczne o charakterze technicznym można podzielić na: słuchowe, wzrokowe, wzrokowo-słuchowe.
Środki konwencjonalne – to podręczniki, wszelkie pomoce o charakterze graficznym, modele, okazy naturalne. Środki dydaktyczne mogą być wykorzystywane do organizowania określonych sytuacji problemowych, do przyswajania nowych zagadnień, czy też do utrwalenia nabytej już wiedzy.
"Współczesne środki dydaktyczne wykorzystywane są nie tylko do pracy indywidualnej lecz również i zbiorowej. Bowiem jakiekolwiek pojęcia, a matematyczne w szczególności, powinny być kształtowane w trakcie aktywnej działalności zespołowej uczniów. Ponadto pobudzają one uczniów do formułowania i rozwiązywania problemów matematycznych, badania i rozszerzania zakresu pojęć" (H. Moroz). Kształcą takie cechy charakteru jak: samodzielność, pomysłowość, wytrwałość, ciekawość, zainteresowanie, chęć zrozumienia. Umożliwiają również każdemu dziecku odnoszenie sukcesów.
Ponadto środki dydaktyczne wpływają na rozwój myślenia. "Doświadczenia zdobyte przez dziecko w trakcie czynności manualnych stanowią materiał dla rozwoju własnej aktywności poznawczej. Im bardziej bogaty jest ten materiał, tym większe i bardziej wszechstronne możliwości rozwoju zdolności poznawczych" (H. Moroz).
Środki dydaktyczne pełnią w procesie nauczania wielorakie funkcje w zależności od ich doboru, techniki stosowania, metod i form nauczania.
Najważniejsze z nich to:
- "funkcja motywacyjna tj. wywoływanie zaciekawienia, zainteresowania, chęć i gotowość uczenia się;
- funkcja poznawcza tj. zbliżenie ucznia do poznawanej rzeczywistości, ułatwienie jej poznania;
- funkcja kształcąca – rozwijanie zdolności poznawczych, rozwiązywanie problemów praktycznych i teoretycznych na podstawie posiadanej wiedzy i umiejętności, oraz wdrażanie zdobytych wiadomości do praktycznego działania;
- funkcja wychowawcza – umożliwia kształtowanie odpowiednich postaw, opinii oraz poglądów wobec określonych zjawisk ...
- funkcja kontrolna, czyli weryfikowanie wiadomości i sposobu myślenia, ocenianie stopnia opanowania wiadomości oraz umiejętności" (M. Lelonek).
Ponieważ pracuję w przedszkolu temat ten jest mi bardzo bliski. Gotowe, nowoczesne środki dydaktyczne dostępne są pod każdą postacią. Ja , realizując program własny placówki
"Zanim trafi do kosza" wykonuję we współpracy z dziećmi różnorodne pomoce dydaktyczne z surowców wtórnych. Dzieci nie tylko rozwijają sprawność manualną, wyobraźnię , poczucie estetyki, ale również liczą , klasyfikują, określają wielkość przedmiotów, dodają, odejmują, uczą się poprzez działanie czerpiąc z tego radość i zadowolenie. Chętniej sięgają do "utworzonych" przez siebie "pomocy dydaktycznych" utrwalając w ten sposób zdobyte wiadomości i umiejętności.
Bibliografia:
M. Lelonek M: Praca nauczyciela i ucznia w klasach 1-3.
Moroz H.: Współczesne środki dydaktyczne w nauczaniu początkowym matematyki
Moroz H.: Nasza matematyka. Zabawy i gry dydaktyczne. Warszawa 1991.
Opracowała: mgr Teresa Skrzypek
|
