Graffiti można uznać za jedną z form aktywności plastycznej, które w życiu ucznia są osobliwym i atrakcyjnym przyswajaniem świata, wprowadzają go w kulturę plastyczną i stymulują jego osobowość, formują świat wewnętrzny, który jest niepowtarzalny. Funkcje te powiązane są dialektycznie, uzupełniają się i warunkują wzajemnie. W przebiegu aktywności plastycznej mieszają się dwa zespoły zjawisk - to co realne i obiektywne splata się z tym, co subiektywne, co należy do sfery marzeń, wizji i przeżyć, a to co indywidualne i jednostkowe, z tym, co ma charakter interpersonalny i społeczny.
Graffiti były i są krótkimi, dowcipnymi, bojowymi sentencjami pisanymi na każdym wolnym kawałku muru, były manifestacjami zbuntowanej młodzieży. Łączyły wygłup i uniwersytecką wiarę w prawdę, zaskakiwały nowym spojrzeniem na rzeczywistość, odrzuceniem kulturowych schematów. Nic dziwnego, że podobały się przechodniom i mas mediom. Lakoniczne, komunikatywne nadal doskonale sprzedają się podczas szybkich, krótkich przekazów.
Graffiti jako twór plastyczny są siedliskiem informacji jednocześnie obrazowych (znaków) i pojęciowych (znaczeń). Są próbą ujęcia strukturalizacji otaczającego świata (przedmiotów, postaci, zjawisk) i jednocześnie są postawą wobec świata. Ekspresja (próba uzewnętrzniania świata: oznak, znaków i znaczeń) i percepcja (próba uzewnętrzniania indywidualnego świata ucznia) – formy aktywności plastycznej (graffiti) mogą wyzwalać postawę otwartą i twórczą, mogą w życiu ucznia spełniać rolę pośrednika w relacjach uczeń-szkoła. Graffiti o tematyce szkolnej mogą pełnić rolę pomostu pomiędzy uczniem i światem szkoły (szkoła – nauka - nauczyciel), są przejawem intymnego buntu i psychicznej więzi z innymi, z życiem społecznym. Każde z tych graffiti odsyłają odbiorcę do ucznia i jego problemów, do jego świata. Często trudno rozgraniczyć, co jest wzięte z życia i świata, a co należy i jest własnością samego ucznia.
Graffiti o tematyce szkolnej są jednocześnie rodzajem protestu skierowanego przeciw istniejącemu systemowi szkolnictwa. Ich autorzy chcą w ten sposób wyróżnić spośród przeciętności. W wieku mediów elektronicznych, nasilonej komunikacji masowej niektórzy młodzi ludzie nie mają możliwości wypowiedzenia się w inny sposób. Graffiti są jednym z niewielu dostępnych dla nich kanałów komunikacji społecznej. Komunikacja w tym przypadku przybiera szczególny charakter. Autor czyli nadawca pozostaje najczęściej anonimowy i nie kieruje on swoich komunikatów do konkretnej jednostki, lecz do grupy ludzi, których nie zna. Jest więc to pewien środek porozumienia, dialogu, służący przekazywaniu myśli i poglądów. Jest to uzewnętrznianie emocji postaw i poglądów różnych kategorii młodzieży, wyraża jej problemy oraz bunt przeciwko stabilizacji i systemowi wartości zastanych. Uczniowie zapewne inaczej wypowiedzieć się nie potrafią, nie mogą lub nie chcą.
Pojawiające się napisy o tematyce szkolnej często „gorszą”, najczęściej jednak zawierają sentencje i powiedzenia o pesymistycznym zabarwieniu. Są też pewnego rodzaju rewolucją językową poprzez uprawomocnienie języka bardzo dosadnego, niekontrolowanego żadnymi względami obyczajowymi. Napisy te wytworzyły kilka różnych gatunków odmian liternictwa, skrótów gramatycznych i ortograficznych, zrewolucjonizowały sposób zapisu mowy potocznej.
Język graffiti bywa często językiem agresji, formą graficznego krzyku. Grafficiarze chcieliby, aby ich racje zostały dostrzeżone, kryzys komunikacji trwa i będzie trwał. Graffiti zawsze będą istnieć, gdyż komunikacja międzyludzka staje się komunikacją wizualną. Graffiti to przecież kolor, uderzenia, próba zagrania na emocjach i w pewnym sensie, jako sygnał, znak komunikacyjny mogą być bardziej pożyteczne.
Graffiti wynikają z poczucia słabości młodego pokolenia, przejawia się to w brutalności, i w tym, że te napisy pojawiają się również na najpiękniejszych budynkach, na budowlach mających dużą wartość historyczną dla przyszłych pokoleń. Wydaje się, że człowiek który czuje się ogromnie słaby, chce zaznaczyć swoją obecność poprzez wrzask i agresywność kolorów.
Z jednej strony graffiti są formą wyrażania przez uczniów swojej osobowości, z drugiej zaś są to dokuczliwe, pochłaniające znaczne koszty zniszczenia. Trudno jednoznacznie stwierdzić czy graffiti to sztuka, czy wandalizm? Widok przechodniów, którzy przystają na dłuższą chwilę, aby obejrzeć rysunki, nasuwa myśl, że tworzą one uliczny salon sztuki, w którym artyści wystawiają swe dzieła wykonaną techniką dostosowana do warunków. Wśród tych przechodniów powinni znaleźć się również nauczyciele, wychowawcy, rodzice (mam nadzieje, że tak jest), którzy czytając i analizując te „krzyczące napisy” powinni postarać się zrozumieć i wczuć w sytuacje młodzieży. Jeśli tak będzie, to rola uczniowskich graffiti, poza uzewnętrznianiem swojej osobowości, zostanie spełniona. Być może zacznie być przełamywany kryzys w komunikacji nauczyciel – uczeń, rodzic – dziecko, zmieniać się pesymistyczny wizerunek szkoły, a uczniowie zaczną się uczyć z chęcią.
Opracowała : Roma Grombik
|
