Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie
PrezentacjaForumPrezentacja nieoficjalnaZmiana prezentacji
Nauka czytania i pisania

Od 01.01.2015 odwiedzono tę wizytówkę 1953 razy.
Chcesz zwiększyć zainteresowanie Twoją jednostką?
Zaprezentuj w naszym informatorze swoją jednostkę ->>>
* szkolnictwo.pl - najpopularniejszy informator edukacyjny - 1,5 mln użytkowników miesięcznie



Platforma Edukacyjna - gotowe opracowania lekcji oraz testów.



 

NAUKA CZYTANIA I PISANIA

Czytanie i pisanie należą do elementarnych umiejętności umysłowych, które warunkują wszelkie uczenie się. Są one narzędziami pośredniego poznawania rzeczywistości, które ułatwiają kontakty społeczne pozwalają komunikować otoczeniu myśli i wyrażać przeżycia, otwierają bogate źródło dziedzictwa kulturowego, a tym samym warunkują wielostronny rozwój człowieka.
Nabycie umiejętności czytania i pisania wymaga od ucznia znacznego trudu, a od nauczyciela wytężonej pracy metodycznej, gdyż nieraz trzeba pokonać na tej drodze wiele trudności. Wskazana jest również pomoc ze strony rodziców w domu.
Bardzo ważną rolę w nauce c z y t a n i a odgrywa analizator słuchowy. Akcentowanie analizatora słuchowego stanowi podstawę orientacji w systemie fonologicznym języka. Konsekwencją tego są ćwiczenia mające na celu kształcenie i doskonalenie słuchu fonematycznego oraz artykulacji tak , aby dzieci świadomie i bezbłędnie wyróżniały i wymawiały głoski. Znane są na przykład trudności występujące u niektórych dzieci przy wymawianiu głosek dźwięcznych, np. b, d, ż.
Przy czytaniu oko wykonuje kilka rodzajów ruchów : ruchy postępowe wzdłuż wierszy tekstu, ruchy korygujące błędy w czytanym tekście oraz ruchy zwrotne, polegające na przenoszeniu wzroku z jednego wiersza na drugi. Najważniejsze z nich są te pierwsze. Oko spostrzega znaki w stanie spoczynku między skokami; im mniej wykonuje ono skoków, tym bieglej czytamy, gdyż pole czytania( obszar między skokami) jest większe, tzn. że biegły czytelnik spostrzega zespoły liter- od kilku do kilkunastu. U dziecka rozpoczynającego czytanie pole czytania jest małe ( w zakresie jednej – dwóch liter). Jeśli uwzględnić wspomniane pozostałe ruchy, widać jak szybko może się męczyć oko i jaką wykonuje ono pracę.
Spostrzeganie liter stanowi zapoczątkowanie procesu doprowadzania sygnałów do mózgu, gdzie następuje umiejscowienie i rozpoznanie treści spostrzeżeniowych. Złożona jest także działalność analizatora słuchowego, w wyniku której dokonuje się analiza mowy żywej na wyrazy, wyrazów na głoski, a następnie scalanie głosek w procesie syntezy. Z procesami tymi wiąże się ściśle poprawne wymawianie, czyli artykulacja. Czynności te, a szczególnie ich efekty, stanowią wiodące ogniwa w nauce czytania. Litera jest graficznym obrazem głoski, a wyraz podstawową jednostką posiadającą odpowiednie znaczenie, do którego, czytając zawsze chcemy dotrzeć.
Warunkiem poprawnej analizy i syntezy słuchowej jest dobrze działający słuch, podobnie jak przy analizie i syntezie wzrokowej – wzrok. Stąd zaburzenia jednego lub drugiego analizatora, braki organiczne i różne defekty mogą być powodem poważnych trudności w opanowaniu umiejętności czytania.
Centralnym problemem w nauce czytania jest doprowadzenie do skojarzeń głoska- litera i dokonywanie analizy i syntezy w obrębie wyrazów. Chociaż analiza i synteza należą do elementarnych operacji umysłowych, to trzeba pamiętać, że dokonywane na materiale językowym mają charakter abstrakcyjny i są trudne dla dzieci.
P i s a n i e , jako kreślenie znaków konwencjonalnych, jakimi są litery, jest złożonym procesem powstającym na podstawie tworzenia się w korze mózgowej związków czasowych między elementami słuchowymi, wzrokowymi oraz ruchowymi ręki. Przed przystąpieniem do pisania trzeba mieć słuchowe wyobrażenie głosek tworzących wyraz, wyobrażenie wzrokowe ich odpowiedników –liter oraz wyobrażenie dróg ich kreślenia, tj. sposobów wykonania wielu szczegółowych ruchów. Pianie więc jest to pewien proces psychofizyczny powstający dzięki koordynacji różnych funkcji realizowanych w procesie czytania i pisania.
W procesie pisania dochodzi do integracji funkcji, które biorą udział w czytaniu, z funkcją aparatu ruchowego ręki. Sprawnie piszący kreśli serie ruchowe bez większego wysiłku za jednym impulsem, podczas gdy dziecku potrzeba tu wielu pobudzeń. W integracji pobudzeń w korze mózgowej i koordynacji w aparacie ruchowym ręki podstawową rolę odgrywa wzrokowa kontrola ruchu oraz wrażenia kinestetyczne.
Stronę merytoryczną pisania tworzy zespół skoordynowanych ruchów ręki: ramienia, przedramienia, nadgarstka i palców. Ponadto dochodzą jeszcze różne techniczne warunki pisania, jak postawa przy pisaniu, układ ręki (piszącej i towarzyszącej), odległość oczu od kartki, sposób trzymania narzędzia pisarskiego.
Pisanie stanowi więc pewną całość psychofizyczną, na którą składają się: słuchowe wydzielanie głosek, znalezienie ich odpowiedników literowych, zapamiętanie liter i rozmieszczenie ich w wyrazie oraz sama czynność pisania jako kreślenie liter pod kierunkiem kory mózgowej. Trzeba dodać, że litery mają złożoną i zróżnicowaną budowę.
Nauka czytania i pisania powinna odbywać się równocześnie, gdyż procesy psychofizyczne leżące u ich podłoża są wspólne, wzajemnie się warunkują a następnie wspierają. Jednakże w czytaniu przeważają procesy syntezy, a w pisaniu - analizy.
Istota rzeczy polega jednak na tym, że pisanie, mimo własnych odrębnych cech, opiera się na procesach związanych z nauka czytania, które leżą u jego podstawy. Różnicowanie schematów literowych i typowych połączeń jest umiejętnością złożoną; ich wykonawstwo ruchowe uwarunkowane jest obecnością wyobrażeń słuchowych skojarzonych z odpowiednimi wyobrażeniami wzrokowymi.
Pisanie w początkach opanowywania tej umiejętności następuje po śladach czytania. Pisanie może występować z pewnym opóźnieniem na śladzie czytania.
Przy pisaniu ważnym momentem jest rozwój ręki ( jej struktury kostno-mięśniowej ), która ma wykonywać skomplikowane ruchy. Procesu tego nie można zbytnio przyspieszyć. I dlatego czytania można uczyć wcześniej niż pisania, bo jest ono niewątpliwie trudniejsze, ale nie należy go odraczać na dłuższy okres, gdyż wówczas dzieci spontanicznie zaczynają pisać „drukiem”. Odtwarzanie wyrazów, które dziecko czyta, jest czymś naturalnym. Dlatego dzieci uczone czytania w oderwaniu od pisania prawie powszechnie naśladują druk. Jeśli jest to zjawisko przejściowe, nie kryje większych niebezpieczeństw, a nawet ma strony dodatnie, ale jeśli utrzymuje się dłużej, wówczas takie drukowanie przechodzi w nawyk i hamuje późniejsze postępy w pisaniu.
Te dwa procesy – czytanie i pisanie- wzajemnie się uzupełniając, organizowane są z reguły w szerokiej skali łącznie, równocześnie.

Opracoawła mgr Maria Kania (Mariek)

Umieść poniższy link na swojej stronie aby wzmocnić promocję tej jednostki oraz jej pozycjonowanie w wyszukiwarkach internetowych:

X


Zarejestruj się lub zaloguj,
aby mieć pełny dostęp
do serwisu edukacyjnego.




www.szkolnictwo.pl

e-mail: zmiany@szkolnictwo.pl
- największy w Polsce katalog szkół
- ponad 1 mln użytkowników miesięcznie




Nauczycielu! Bezpłatne, interaktywne lekcje i testy oraz prezentacje w PowerPoint`cie --> www.szkolnictwo.pl (w zakładce "Nauka").

Zaloguj się aby mieć dostęp do platformy edukacyjnej




Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie