Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie
PrezentacjaForumPrezentacja nieoficjalnaZmiana prezentacji
Kilka słów o seplenieniu

Od 01.01.2015 odwiedzono tę wizytówkę 2850 razy.
Chcesz zwiększyć zainteresowanie Twoją jednostką?
Zaprezentuj w naszym informatorze swoją jednostkę ->>>
* szkolnictwo.pl - najpopularniejszy informator edukacyjny - 1,5 mln użytkowników miesięcznie



Platforma Edukacyjna - gotowe opracowania lekcji oraz testów.



 

 W dzisiejszych czasach życie ludzkie zostało spotęgowane pogonią za "lepszym jutrem". W pracy spędzamy dużo czasu,co odbywa się kosztem rodziny. W związku z tym coraz mniej interesujemy się jak, wolne chwile spędzają nasze pociechy. Dzieci stanęły przed faktem "samoistnego wychowania się" przy pomocy radia, telewizji i wzorców, nie zawsze zgodnych z przyjętymi społecznie normami.
     Nasze pociechy pozbawione bliskiego kontaktu z rodzicami, często zamykają się w swoim wyimaginowanym świecie, w którym tworzą zrozumiały jedynie dla siebie język. Język czerpany z mediów często odbiega od przyjętych norm językowych, jest niedbały, z obcymi naleciałościami, zdarzają się również wulgaryzmy. Młody człowiek, który nie potrafi odróżnić prawidłowych form od nieprawidłowych, języka bogatego od wypowiedzi ubogich, przyjmuje te wzorce jako własne i powiela je.
      W ostatnich latach dbałość "o estetyzm" mowy ojczystej spadł na dalszy plan. W najgorszej sytuacji są dzieci, które mają problemy z wymową. Zamiast biernie czekać na samoistną poprawę wymowy dziecka, powinniśmy bliżej przyjrzeć się temu problemowi. Problem ten może stanowić dla dziecka źródło wielu kompleksów i problemów.
      Musimy odejść od stereotypów, według których "poprawnej wymowy dziecko uczy się wraz ze swym rozwojem". Jeżeli w tej chwili o to szczególnie nie zadbamy, nie liczmy w przyszłości na kulturę słowa młodego pokolenia i na bogaty rozwój intelektualny!
      O wadach wymowy mówimy wtedy, gdy odbiegają one od normy fonetycznej ogólnie pojętej w danym języku. Wady te obejmują szeroką gamę odchyleń od normy, od drobnych nieprawidłowości w realizacji poszczególnych głosek, aż po ciężkie wady, które utrudniają kontakt z otoczeniem i powodują złe przystosowanie jednostki do życia w społeczeństwie.
     Największą grupę tworzą wady artykulacyjne, nazywane dyslalią.
     Dyslalia to nieprawidłowość w wymawianiu jednej głoski, wielu głosek, a nawet wszystkich lub niemal wszystkich głosek od razu(bełkot). Zachowane są: rytm, melodia i akcent, sama wymowa jest jednak zatarta, mało zrozumiała lub zupełnie niezrozumiała.
     W obrębie dyslalii wyróżniamy wszelkiego rodzaju seplenienia, rerania" nieprawidłową wymowę głosek k, g, bezdźwięczność i inne odchylenia od normalnej artykulacji.
      "A.Mitrinowicz proponuje klasyfikację zaburzeń mowy według przyczyn zewnątrz- i wewnątrzpochodnych. Do przyczyn wewnątrzpochodnych zalicza się: dziedziczność, manifestującą się opóźnieniem rozwoju mowy u rodzeństwa lub rodziców. Ten czynnik wyraźniej działa u płci męskiej i dziedziczony jest częściej od ojca. Według Eustista bezpośred nią przyczyną opóźnienia rozwoju mowy jest w tym przypadku opóźnienie motorycznych i asocjacyjnych(kojarzeniowych) włókien nerwowych w układzie centralnym" 1
      Według tejże autorki do czynników zewnątrzpochodnych należą choroby przebyte w pierwszym roku życia, hamujące rozwój ruchowy oraz czynniki środowiskowe.
      Dyslalia, jak podaje L.Kczmarek, jest wadą wymowy polegającą na realizacji fonemów w sposób niezgodny z ustaloną przez zwyczaj społeczny normą. Ze względu na ilość zniekształconych głosek(fonemów) wyróżniamy:

  • dyslalię jednoraką, gdy tylko jeden fonem jest realizowany odmiennie,
  • dyslalię wieloraką, gdy kilka lub kilkanaście fonemów realizuje się niezgodnie z tradycyjną normą,
  • dyslalię całkowitą (alalię motoryczną), gdy realizowane są tylko elementy prozodyczne wypowiedzi (mielodia, akcent, rym): wymowa jest niewyraźna, bełkotliwa, niezrozumiała dla otoczenia.
      W obrębie dyslalii tak jednorakiej, jak też wielorakiej wyróżnić można dyslalię prostą lub złożoną. O dyslalii jednorakiej prostej mówimy wówczas, gdy w realizacji pojedynczej głoski zanika tylko jedna cecha. W dyslalii złożonej w realizacji głoski zanika kilka cech naraz. Dyslalią całkowitą albo bełkotem nazywamynie prawidłową wymowę polegającą na opuszczaniu (elizji), substytuowaniu (zastępowaniu) lub deformowaniu wszystkich bądź prawie wszystkich głosek.
     Ze względu na etiologię(przyczyny) wyróżnia się :
  • dyslalię centralną-uszkodzenie struktur korowych(anartria,dysartria),
  • dysalię mechaniczną(motoryczną)-uszkodzenie obwodowego systemu nerwowego(przyczyny poza mózgowe),uszkodzenie lub dysfunkcja narządów mownych,
  • dyslalię audiogenną-zaburzenia i wady słuchu,
  • dyslalię funkcjonalną(środowiskową)-brak podniet do mówienia, nadmiar bodźców słownych,nieodpowiednie wzorce wymowy, niewłaściwa reakcja otoczenia towarzysząca pierwszym próbom samodzielnego mówienia dziecka,
  • dyslalię asocjalną-przyczyny''psychiczne" w znaczeniu niechęci do mówienia,
  • dyslalię sprzężoną(zespoły wad).
     Ze względu na objawy daje się wyróżnić: seplenienie(sygmatyzm), wymowę bezdźwięczną, reranie(rotacyzm), rynolalię,palatolalię, nieprawidłową wymowę tylnojęzykowych k, g, h.
Seplenienie jest jedną z najczęściej spotykanych wad wymowy.
      Z najnowszych badań wynika, że ponad 25% dzieci 6-letnich ma różnego rodzaju problemy z poprawnym mówieniem i poprawnym wymawianiem głosek. Przyczyną seplenienia mogą być wady zgryzu, proces wymiany zębów mlecznych na stałe, ubytki zębowe, urazy twarzoczaszki, wady rozwojowe narządów artykulacyjnych, zaburzenia funkcjonalne narządów artykulacyjnych, upośledzenie słuchu, zaburzenia słuchu fonetyczno-fonematycznego, porażenie języka i mięśni twarzy, brak napięcia mięśniowego, naśladownictwo wymowy osób wadliwie mówiących itp.
      Seplenienie polega na nieprawidłowej artykulacji głosek dentalizowanych.
      W praktyce wyróżnia się kilka rodzajów seplenienia:
  • seplenienie międzyzębowe,
  • seplenienie boczne,
  • seplenienie wargowo-zębowe,
  • seplenienie przyzębowe,
  • seplenienie nosowe,
  • seplenienie krtaniowe,
  • seplenienie gardłowe,
  • seplenienie ostre,
      Inną klasyfikację seplenienia zaproponował J.Wulff. Podział ten uwzględnia:
lekką, funkcjonalną formę seplenienia, która powstaje w wyniku naśladowania osób wadliwie mówiących, albo też na skutek wymiany zębów, seplenienie powstałe w wyniku wad anatomicznych lub zaburzeń w zakresie percepcji akustycznej, braku koncentracji uwagi oraz wadliwej motoryki narządów wymowy, seplenienie spowodowane uszkodzeniem ośrodkowego układu nerwowego oraz narządów słuchu.
      Prawidłowa wymowa głoski s polega na skoncentrowaniu strumienia wydychanego powietrza i wytworzenia szczeliny między zębami, przez którą przedzierać się będzie powietrze. Czubek języka bądź to zbliża się do górnych zębów, bądź delikatnie opiera się na wewnętrznej stronie dolnych siekacz. Niewłaściwe ułożenie języka i warg w trakcie wymowy deformuje poprawną artykulację s.
      Często zamiast poprawnego s bywają wytwarzane dźwięki o brzmieniu pośrednim między:s, z, c, dz, a ś, ć,ź ,dż, a nawet : sz,ż, cz,dż. Taką wymowę głoski s stwierdzamy wówczas, gdy w pobliżu górnych zębów znajduje się czubek języka, a jego przednia część nie jest ułożona w rynienkę.

Alicja Gąszczyk

BIBLIOGRAFIA
  1. Balejko Antoni, Jak pokonać seplenienie. Uczymy się wymawiać głoski s-sz. Białystok 2000.
  2. Demel Genowefa, Elementy logopedii, warszawa 1982.
  3. Demel Genowefa, Minimum logopedycznenauczyciela przedszkola. Warszawa 1994.
  4. Minczakiewicz Elżbieta Marta, Mowa – Rozwój – Zaburzenia – Terapia. Kraków 1997.

Umieść poniższy link na swojej stronie aby wzmocnić promocję tej jednostki oraz jej pozycjonowanie w wyszukiwarkach internetowych:

X


Zarejestruj się lub zaloguj,
aby mieć pełny dostęp
do serwisu edukacyjnego.




www.szkolnictwo.pl

e-mail: zmiany@szkolnictwo.pl
- największy w Polsce katalog szkół
- ponad 1 mln użytkowników miesięcznie




Nauczycielu! Bezpłatne, interaktywne lekcje i testy oraz prezentacje w PowerPoint`cie --> www.szkolnictwo.pl (w zakładce "Nauka").

Zaloguj się aby mieć dostęp do platformy edukacyjnej




Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie