KLASA DRUGA SZKOŁA PODSTAWOWAOpracowanie i realizacja: mgr Elżbieta Głaz W oparciu o szczegółowe wskazówki z Poradni Pedagogiczno - Psychologicznej do pracy z dzieckiem niedosłyszącym, własne obserwacje, lekturę literatury fachowej oraz rozmowy i wskazówki rodziców opracowałam program pracy rewalidacyjnej z uczennicą klasy drugiej szkoły podstawowej. ZASADY PRACY Z DZIECKIEM NIEDOSŁYSZĄCYM Warunkiem powodzenia pracy z dzieckiem z upośledzonym słuchem jest przestrzeganie pewnych zasad postępowania w czasie ćwiczeń indywidualnych o których należy pamiętać. Zasady te przedstawiają się następująco:
- Podstawą rozpoczęcia pracy z dzieckiem jest całkowita akceptacja dziecka przez nauczyciela oraz zaakceptowanie nauczyciela przez dziecko.
- Podstawą każdego prawidłowego działania dziecka jest zrozumienie, utrwalenie w pamięci, przypominanie i odtwarzanie.
- Dziecko poznaje świat wszystkimi zmysłami, należy więc je wszystkie wykorzystywać i rozwijać.
- W doborze ćwiczeń należy kierować się zasadą stopniowania trudności i zawsze rozpoczynać od tych ćwiczeń, które dziecko dobrze opanowało.
- Systematyczność jest warunkiem osiągnięcia trwałego efektu.
- Każde zajęcie rozpoczynamy od ćwiczeń oddechowych oraz ćwiczeń narządów artykulacyjnych.
- Ćwiczenia winny mieć charakter zabawowy, a nie formy typowej lekcji, gdyż dziecko lepiej zapamiętuje to co jest atrakcyjne.
- Każda forma zajęć traci swą wartość jeżeli powoduje zmęczenie i znudzenie.
- Koncentracja uwagi dziecka jest krótkotrwała, trzeba więc zmieniać rodzaje zadań. Trzeba je zmieniać również wtedy, gdy dziecko nie ma ochoty na przeprowadzenie ćwiczeń.
- W czasie ćwiczeń należy korzystać z estetycznych wyraźnych pomocy, które ułatwiają przyswajanie i zrozumienie słownictwa.
- gdy uczymy dziecko nowego słowa, posługujemy się w miarę możliwości obrazem, bądź odwołujemy się do przeżyć i doświadczeń dziecka.
- Należy rozwijać każdy przejaw spontanicznej mowy dziecka, nawet wtedy, gdy rozpoczęta rozmowa nie wiąże się z tematem zajęć.
- Należy mówić do dziecka poprawnie, nie dzieląc wyrazów na sylaby, bez przesady w mimice i artykulacji.
- Rodzice powinni brać czynny udział w działaniu rewalidacyjnym, kontynuując je w domu.
PLAN PRACY REWALIDACYJNEJ CEL OGÓLNY:
- Rozwijanie sprawności językowej i komunikacyjnej.
CELE SZCZEGÓŁOWE:
- Kształcenie właściwego oddechu.
- Modulowanie głosu.
- Usprawnianie narządów mowy.
- Kształcenie umiejętności prawidłowej artykulacji głosek.
- Kształcenie słuchu fonematycznego.
- Kształcenie umiejętności rozróżniania siły dźwięków, ich wysokości i rytmu.
- Rozwijanie umiejętności odczytywania mowy z ust.
- Wdrażanie do poprawnego użycia znanych już słów w odpowiedniej formie gramatycznej i stylistycznej.
- Doskonalenie umiejętności przekazywania wiadomości.
- Doskonalenie koncentracji uwagi, spostrzegawczości, pamięci słowno – logicznej.
- Rozwijanie umiejętności kojarzenia sytuacyjnego i zapamiętywania pewnych wiadomości.
RODZAJ ĆWICZEŃ:
- Ćwiczenia oddechowe usprawniające aparat oddechowy i wydłużające fazę wydechową: np. wydmuchiwanie skrawków papieru z chropowatej powierzchni za pomocą rurki.
- Ćwiczenia oddechowe połączone z fonacją, np. wdech krótki, wydech z gwizdkiem.
- Ćwiczenia oddechowe połączone z zatrzymaniem oddechu np. przenoszenie przy pomocy rurki kawałków waty.
- Ćwiczenia głosowe na samogłoskach: a, o, u, e, i, y,
- Ćwiczenia usprawniające ruch języka na głoskach: r, s, z, z, s, z, c itp. na samogłoskach.
- Ćwiczenia wzrokowe polegające na porównaniu własnego układu narządów mowy z demonstrowaniem przez nauczyciela i odtwarzanie go pod kontrolą wzroku.
- Ćwiczenia analizy i syntezy wzrokowo – słuchowej.
- Ćwiczenia usprawniające umiejętność odczytywania mowy z ust.
- Próba opowiadania jednego wydarzenia lub określonej części tekstu.
- Wspólne redagowanie zdań.
- Ćwiczenia słownikowe.
- Kończenie zdań rozpoczętych przez nauczyciela.
- Założenie słowniczka niezrozumiałych wyrazów.
- Tworzenie zasobu słownictwa na określony temat np. święta, tradycje, wycieczka, urodziny itp.
- Korzystanie ze słowniczków ilustrowanych, encyklopedii.
POMOCE: Słomki do napojów, wata, papier, gwizdek, tekst, tablice ilustrowane tematyczne, encyklopedie ilustrowane. CEL OGÓLNY:
- Doskonalenie umiejętności czytania ze zrozumieniem.
CELE SZCZEGÓŁOWE:
- Bogacenie słownictwa czynnego i biernego.
- Wdrażanie do formułowania odpowiedzi na pytania i budowania zdań.
- Rozwijanie zainteresowania treścią książek.
- Rozwijanie myślenia abstrakcyjnego.
- Rozwijanie uwagi, wyobraźni, pamięci słowno - logicznej oraz umiejętności kojarzenia.
RODZAJ ĆWICZEŃ:
- Dobieranie treści wyrazów, zdań do treści obrazka.
- Dobieranie treści zdań do historyjki obrazkowej.
- Segregowanie wyrazów wg znaczenia.
- Uzupełnianie luk w podanych zdaniach.
- Układanie rozsypanek wyrazowych i zdaniowych.
- Szukanie odpowiedzi na pytania w opracowywanym tekście.
- Wyszukiwanie w treści określonych informacji.
- Porządkowanie zdań.
- Rozwiązywanie zagadek.
- Wspólne czytanie bogato ilustrowanych tekstów o treści bliskiej dziecku (dom, podwórko, szkoła).
- Wyjaśnianie niezrozumiałych wyrazów w oparciu o doświadczenia, przeżycia dziecka oraz ilustracje.
POMOCE: Ilustracje, historyjki obrazkowe, rozsypanki zdaniowe, wyrazowe, loteryjki wyrazowe, zagadki. CEL OGÓLNY:
- Doskonalenie umiejętności poprawnej pisowni.
CELE SZCZEGÓŁOWE:
- Wskazanie uczniowi liter – odpowiedników głosek, które myli najczęściej.
- Zwrócenie dziecku uwagi na różnice w artykulacji głosek, które dziecko w pisowni myli najczęściej.
- Rozwijanie pamięci wzrokowej i słuchowej oraz "motorycznej".
- Doskonalenie samokontroli i rozwijanie czujności ortograficznej.
RODZAJ ĆWICZEŃ:
- Ćwiczenia analizy i syntezy wzrokowo – słuchowej.
- Ćwiczenia artykulacyjne.
- Ćwiczenia manualne: ugniatanie kulek z gazet, bibuły, mocne zaciskanie dłoni, zamalowywanie konturów, lepienie z plasteliny, wydzieranie, wycinanie.
- Układanie i przekształcanie wyrazów z liter ruchomego alfabetu.
- Uzupełnianie brakujących części wyrazów.
- Ułatwienie zdobywania potrzebnej informacji (tablice ortograficzne, minisłowniczki, loteryjki).
- Pisanie z pamięci – porównywanie z wzorem, samokontrola.
- Pisanie ze słuchu w oparciu o znane dziecku słownictwo – analiza tekstu.
- Uzupełnianie zdań z lukami.
- Wielokrotne powtarzanie i zapisywanie wyrazów – sprawdzanie siebie.
POMOCE: Gazety, plastelina, kolorowy papier. kredki, farby, blok, zeszyt, ołówek, ruchomy alfabet, słowniczek ortograficzny ilustrowany, tablice ortograficzne. CEL OGÓLNY:
- Przezwyciężanie trudności z matematyki.
CELE SZCZEGÓŁOWE:
- Kształcenie umiejętności orientacji przestrzennej oraz orientacji w schemacie własnego ciała.
- Utrwalenie i zrozumienie pojęć abstrakcyjnych takich jak: suma, różnica, dodać, odjąć, podzielić , pomnożyć, mniej , więcej, tyle samo, dłuższy – krótszy itp.
- Kształcenie umiejętności klasyfikacji elementów wg określonej cechy, obliczania grafów, tabelek funkcyjnych.
- Utrwalenie liczenia w zakresie 20.
- Utrwalenie dodawania i odejmowania z przekroczeniem progu dziesiątkowego.
- Utrwalenie istoty mnożenia w zakresie 30 – jako wielokrotnego dodawania tych samych czynników oraz dzielenia – jako działania odwrotnego.
- Doskonalenie rachunku pamięciowego.
RODZAJ ĆWICZEŃ:
- Ćwiczenia w orientacji w schemacie własnego ciała: prawa, lewa strona.
- Rozróżnianie i określanie położenia przedmiotów względem siebie na różnych płaszczyznach.
- Określanie kierunków.
- Porządkowanie elementów wg określonego warunku.
- Liczenie przedmiotów
- Posługiwanie się liczbą porządkową.
- Wyznaczanie wyniku dodawania i odejmowania przez doliczanie i odliczanie.
- Czynnościowe porównywanie liczebności zbiorów.
- Przeliczanie elementów.
- Wykonywanie czterech podstawowych działań.
- Kolejność wykonywania działań.
- Wykorzystywanie sytuacji życiowych do układania i rozwiązywania zadań.
- Przedstawianie treści zadań na rysunku, grafy, drzewka.
POMOCE:Patyczki, klocki logiczne, ilustracje, liczydło, tablica. LITERATURA:
- Eckert U. – Pedagogika niesłyszących i słabosłyszących – surdopedagogika w: Pedagogika specjalna, red. W. Dykcik. Poznań 1997
- Góralówna M. Hołyńska B. – Rehabilitacja małych dzieci z wadą słuchu. Warszawa, PZWL 1984
- Kobosko J., Kosmalowa J. – Dzieci z uszkodzonym słuchem, centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno – Pedagogiczne MEN Warszawa 1997
- D. Olczykowska - Wskazówki metodyczne do pracy z dzieckiem z wadą słuchu w przedszkolu i szkole masowej , Opole 2002
- Wyczesany J. – Dziecko z wadą słuchu w szkole podstawowej, Kraków 1992
|
