Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie
PrezentacjaForumPrezentacja nieoficjalnaZmiana prezentacji
Gotowość do podjęcia nauki czytania i pisania

Od 01.01.2015 odwiedzono tę wizytówkę 4969 razy.
Chcesz zwiększyć zainteresowanie Twoją jednostką?
Zaprezentuj w naszym informatorze swoją jednostkę ->>>
* szkolnictwo.pl - najpopularniejszy informator edukacyjny - 1,5 mln użytkowników miesięcznie



Platforma Edukacyjna - gotowe opracowania lekcji oraz testów.



 

     Uzyskanie powodzenia w opanowaniu umiejętności czytania i pisania uzależnione jest od wielu czynników. Jednym z nich jest uzyskanie przez dziecko dojrzałości szkolnej. W teorii nauczania termin dojrzałość szkolna przyjęto na określenie wskaźnika potencjalnych zdolności dziecka koniecznych do uzyskania co najmniej standardowego poziomu wymagań edukacyjnych. Sprostanie obowiązkom szkolnym wymaga więc od ucznia odpowiedniego poziomu umysłowego, umożliwiającego ujmowanie związków przyczynowo-skutkowych, rozumienie symboli graficznych (niezbędne przede wszystkim w nauce czytania i pisania), dokonywanie słuchowej i wzrokowej analizy oraz syntezy słów. Konieczne jest również osiągnięcie przez dziecko koncentracji uwagi dowolnej oraz zdolności zapamiętywania i uczenia się. Dojrzałość społeczna wyraża się umiejętnością harmonijnego, bezkonfliktowego współdziałania z rówieśnikami, podporządkowania się poleceniom i regułom przyjętym przez szkołę.
     Pod względem dojrzałości emocjonalnej dziecko powinno osiągnąć umiejętność dostatecznego panowania nad sobą w sytuacjach trudnych oraz powściągnięcia różnych reakcji emocjonalnych, które mogłyby utrudnić życie i pracę w szkole. Ostatnim wyznacznikiem dojrzałości szkolnej jest dojrzałość fizyczna. Wyraża się ona prawidłowością rozwoju fizycznego odpowiedniego do wieku dziecka, dobrą sprawnością ruchową, prawidłowym funkcjonowaniem systemu nerwowego (głównie rozwój analizatorów) oraz zdrowiem.
     Do rozpoczęcia nauki czytania i pisania niezbędne jest spełnienie wszystkich wyżej wymienionych warunków, a głównie rozwój mowy. Systematyczną naukę czytania i pisania powinny zatem poprzedzać, a następnie wspierać, ćwiczenia kształtujące i doskonalące umiejętności poprawnego wypowiadania się oraz słuchania i rozumienia wypowiedzi innych osób.
     W ostatnich latach pojęcie dojrzałości szkolnej zastąpiono terminem gotowość szkolna. Dzięki tej modyfikacji mniej akcentuje się uwarunkowania biologiczne tego stanu. Podkreśla się za to znaczenie wpływu oddziaływań pedagogicznych i psychologicznych na postępy w rozwoju dziecka.
     Zagadnienie gotowości do podjęcia nauki czytania i pisania podejmuje także A. Brzezińska. Uważa ona, iż gotowość owa to stan, w którym dziecko zaczyna przejawiać wrażliwość na znaki, ich istotę i znaczenie dla procesu komunikowania się ludzi.
     Wynika on zarówno z procesu dojrzewania, jak i treningu wychowawczego, a także z doświadczeń nabywanych w środowisku. Autorka wyróżnia następujące aspekty gotowości do czytania i pisania:

  1. Gotowość psychomotoryczna umożliwiająca opanowanie techniki czytania i pisania.
  2. Gotowość słownikowo-pojęciowa warunkująca rozumienie znaczeń.
  3. Gotowość emocjonalno-motywacyjna, której istotą jest odkrywanie istnienia mowy pisanej jako formy komunikacji, jej zasad i znaczenia w życiu codziennym.
     D. Kalka dokonując analizy trudności, z którymi borykają się dzieci ryzyka dysleksji, dowiodła, iż dzieci te nie wykazują gotowości do czytania i pisania w zakresie wszystkich wymienionych wyżej aspektów. Brak gotowości w aspekcie psychomotorycznym wynika z istniejących deficytów w zakresie funkcji wzrokowo-przestrzennych, słuchowo-językowych, motoryki oraz ich integracji. Aspekt drugi to przede wszystkim opanowanie umiejętności różnorodnego operowania posiadanym doświadczeniem, zarówno psychologicznym, jak i lingwistycznym, które umożliwia właściwe rozumienie czytanych tekstów oraz przyczynia się do kształtowania umiejętności czytania i pisania ze zrozumieniem. Są to czynności bardzo trudne dla wielu dzieci ryzyka dysleksji. Cechujący je brak gotowości emocjonalno-motywacyjnej wynika z niedostatecznego rozumienia znaczenia tych umiejętności w życiu codziennym, a także z braku motywacji do ich nabywania.
     W dobie powszechnego i bardzo łatwego dostępu do informacji za pośrednictwem środków przekazu, takich jak radio, telewizja, video i telefon – czytanie nie jest już tak atrakcyjne, jak bywało kiedyś. Obecnie, gdy brakuje tej naturalnej motywacji, jaką była kiedyś ciekawość świata i potrzeba dotarcia do informacji, a jednocześnie rodzina nie kształtuje u dziecka w zamierzony sposób potrzeby kontaktu z książką, wiele dzieci ma trudności z opanowaniem umiejętności czytania. Tym bardziej tej gotowości nie posiadają dzieci ryzyka dysleksji – z racji trudności technicznych, które muszą pokonać, aby zrozumieć czytany przez siebie tekst.
     Zajmując się problemem gotowości szkolnej, nieuchronnie dochodzi się do zagadnienia braku dostatecznego przygotowania do podjęcia edukacji szkolnej. Przyczyną owego deficytu jest nieprawidłowy rozwój psychomotoryczny. O zaburzeniach rozwoju psychoruchowego i konsekwencjach, jakie w związku z nimi ponoszą dzieci, możemy się dowiedzieć z publikacji książkowych H. Spionek (1965, 1970, 1973, 1985) i jej współpracowników. Wśród różnych form nieprawidłowości rozwoju, takich jak zaburzenia tempa, dynamiki i rytmu rozwoju, typowy dla dzieci z dysleksją rozwojową jest rozwój nieharmonijny. Cechą charakterystyczną tych zaburzeń jest to, że pewne funkcje rozwijają się opóźnieniem, a pozostałe – w przeciętnym tempie lub znacznie szybciej niż powinny. W latach osiemdziesiątych H. Nartowska analizując zjawisko dysharmonijnego rozwoju dziecka w wieku przedszkolnym, wskazywała na konieczność wnikliwego diagnozowania (oddzielania symptomów tych zaburzeń od przejawów różnic indywidualnych) oraz eliminowania opóźnień rozwoju za pośrednictwem proponowanych przez siebie metod pomocy pedagogicznej.
     Odejście w pracy szkoły od praktyki diagnozowania dojrzałości szkolnej dzieci przed rozpoczęciem nauki uniemożliwiło poznanie ich właściwości rozwojowych, w tym także wczesne rozpoznanie ewentualnych zakłóceń. Wskaźnikiem ujawniania się specyficznych trudności w czytaniu i pisaniu jest najczęściej niepowodzenie szkolne. Następuje wówczas selekcja dzieci. Istnieje zatem potrzeba wczesnego wykrywania wspomnianych trudności w czytaniu i pisaniu.

Opracowała: Iwona Magalska

BIBLIGRAFIA
  1. Bogdanowicz M. (2003): Ryzyko dysleksji. Problem i diagnozowanie. Gdańsk: Wydawnictwo Harmonia.
  2. Malendowicz J. (1978): O trudnej sztuce czytania i pisania. Warszawa: Nasza Księgarnia.
  3. Malmquist E. (1987): Nauka czytania w szkole podstawowej. Warszawa: WSiP.
  4. Zakrzewska B. (1996): Trudności w czytaniu i pisaniu. Modele ćwiczeń. Warszawa: WSiP.

Umieść poniższy link na swojej stronie aby wzmocnić promocję tej jednostki oraz jej pozycjonowanie w wyszukiwarkach internetowych:

X


Zarejestruj się lub zaloguj,
aby mieć pełny dostęp
do serwisu edukacyjnego.




www.szkolnictwo.pl

e-mail: zmiany@szkolnictwo.pl
- największy w Polsce katalog szkół
- ponad 1 mln użytkowników miesięcznie




Nauczycielu! Bezpłatne, interaktywne lekcje i testy oraz prezentacje w PowerPoint`cie --> www.szkolnictwo.pl (w zakładce "Nauka").

Zaloguj się aby mieć dostęp do platformy edukacyjnej




Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie