Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie
PrezentacjaForumPrezentacja nieoficjalnaZmiana prezentacji
Współczesne media jako przykład psychomanipulacji ze szczególnym uwzględnieniem

Od 01.01.2015 odwiedzono tę wizytówkę 2026 razy.
Chcesz zwiększyć zainteresowanie Twoją jednostką?
Zaprezentuj w naszym informatorze swoją jednostkę ->>>
* szkolnictwo.pl - najpopularniejszy informator edukacyjny - 1,5 mln użytkowników miesięcznie



Platforma Edukacyjna - gotowe opracowania lekcji oraz testów.



 

We współczesnym świecie jesteśmy ze wszystkich stron „bombardowani” różnymi informacjami i nowościami. Coraz bardziej zaskakuje nas agresywna reklama produktów, która nawet bez udziału naszej świadomości, wpływa na nasze postępowanie. Obecnie żyjemy w czasach, kiedy na nasze zachowanie ogromny wpływ ma tzw.: „kultura zachodu”.

Nasza mentalność powoli zaczyna być podobna do mentalności przeciętnego Niemca, Francuza, Holendra, czy Amerykanina. Szczególnie uwidacznia się to, gdy obserwuje się młode pokolenie. Świat ludzi, którzy nie znają innej rzeczywistości, zaczyna być postrzegany i kształtowany przez pryzmat mediów i zdobyczy techniki, które zaciemniają faktyczny obraz świata. Często spotykamy się z opinią na temat złego wychowania młodych ludzi, co doprowadza do określonych sytuacji, które społeczeństwo określa jako naganne czy niezgodne z prawem. Należy sobie jednak zadać pytanie: czy to przypadkiem nie jest nasza -ludzi dorosłych- wina, że pozwalamy na takie, czy inne zachowania, już małym dzieciom. Dzieci te są, dorastając, wyposażone w pewne schematy, na które uzyskały nasze przyzwolenie, postępując tak a nie inaczej, wspomagane dodatkowo mediami i kulturą masową.
Aby rozpatrzyć ten - jakże nurtujący- problem, należy na początku zadać sobie pytanie dotyczące naszej kultury: czym ona właściwie jest i jaki ma wpływ na małoletnią jednostkę, że tak silnie ingeruje w jej świadomość, osobowość, tożsamość a także reakcje interpersonalne? „Istnieje szereg danych, które wskazują, że kultura w znacznym stopniu determinuje procesy psychiczne i zachowanie się jej uczestników(…). Kultura bowiem, nie wpływa na rodzaj doznawanych wrażeń, natomiast wywiera wpływ na spostrzeżenia, bowiem spostrzeżenia to nie tylko układy wrażeń, ale i znaczenie, które jest wyznaczanie kulturowo” . Spójrzmy więc na polską rzeczywistość, w której musi się kształtować psychika młodego człowieka. Ciągła gonitwa za pieniądzem, bardzo stresogenny tryb życia ma swoje odzwierciedlenie, w sposobie postępowania dorosłych i przekłada się w różnoraki sposób na wychowanie pociech. Często można zaobserwować sytuację, w której zmęczony pracą dorosły, nie ma czasu dla swojego małoletniego dziecka. I wtedy „najlepszym” sposobem zajęcia uwagi malucha (mam tu na myśli przedział wiekowy od 4 do 10 lat) staje się telewizja. To właśnie od tego momentu zaczyna się zmiana w psychice takiego młodego człowieka. Dziecko zaczyna się przyzwyczajać do takiego schematu, bardzo niebezpiecznego, ze względu na to, że w kolejnych fazach swego rozwoju, kiedy zaczną piętrzyć się problemy, rozwiązań będzie szukał w tym, co zobaczy w telewizji. Dlaczego? Odpowiedź wydaje się być prosta: nie mając wcześniej oparcia w zmęczonych pracą rodzicach, modele pewnych zachowań, dziecko wynosi z ekranu telewizora. W momencie kiedy pojawiają się problemy, dziecko szuka podobnych przypadków w świecie, który jest mu najbliższy –
w mediach. To tu będzie szukał rozwiązań i odpowiedzi na nurtujące go pytania. Jeżeli przewrotnie słowo media zastąpimy słowem kultura to możemy wysnuć wniosek, że „kultura poprzez swój wpływ na kształtowanie się u jej uczestników schematów wpływa na odzwierciedlenie przez nich świata, a pośrednio na ich zachowanie się” . Tu właśnie widzimy ogromny wpływ mediów i całej, propagowanej tak bardzo w ostatnim czasie, kultury masowej, kultury medialnej. Media w ówczesnym świecie kształtują obraz rzeczywistości, przez co zmieniają nasze zachowanie, naszą osobowość. My - ludzie dorośli- poprzez ich wpływ, czasem bez udziału naszej świadomości, zmieniamy nasze postępowanie. Jak więc nie ma zmieniać się psychika dziecka?
Od czego zależy tak ogromny wpływ mediów na nasze życie? Otóż media wykorzystują nasze słabe strony za pomocą psychomanipulacji.
„Manipulus - z łaciny - to przebiegle, chytrze postępować, wykorzystywać ludzi albo przeinaczać fakty w celu osiągnięcia określonych korzyści” . Najbardziej taką agresywną psychomanipulacje można zaobserwować w reklamie. Tak naprawdę poprzez to, że właściwie jej już nie zauważamy i wówczas właśnie - wpadamy w jej „zasadzki”. „Reklama jest to każda odpłatna forma zawodowej prezentacji dóbr i usług przez określoną organizację” . „Celem reklamy jest zazwyczaj przekazywanie informacji o produkcie i przekonywanie odbiorców o jego zaletach, wywoływanie zainteresowania towarem, pobudzenie pragnienia posiadania towaru oraz stwarzanie klimatu, w którym dochodzi do transakcji kupna-sprzedaży(…). Zadania jakie każdorazowo stawia sobie reklama, zależą w dużym stopniu od tego, do kogo jest adresowana, jakie są komponenty systemu komunikacyjnego firmy oraz jakiego produktu ona dotyczy” . Zwróćmy uwagę, jaki wpływ ma reklama na dzieci w wieku szkolnym i przedszkolnym. Największy jej wpływ możemy zaobserwować, kiedy jest pokazywana w okresie przedświątecznym oraz w czasie antenowym przed i po wieczorynce. Oczywiście - jest to jeden z tzw.: „chwytów reklamowych”, ale daje się zauważyć zmianę w psychice w nastawieniu dziecka do danej, reklamowanej rzeczy. Usilne starania pobudzenia potrzeby posiadania danego towaru (- w przypadku dzieci- najczęściej będzie to zabawka) to jeden z najważniejszych komponentów reklamy. Dziecko obserwuje na ekranie, jak jego rówieśnicy bawią się reklamowanym towarem. Kilkakrotnie powtarzana reklama wzbudza i wzmaga w dziecku zazdrość, w konsekwencji- nieodpartą chęć jego posiadania. W umyśle dziecka tworzy się poczucie niższości, przez to, że inne dzieci mogą się tym bawić, a ono nie. Nie potrafi bowiem zdystansować się do tego co ogląda, siebie wstawiając się w miejsce bawiących się dzieci. Świat zaczyna odbierać poprzez reklamy i zabawki, które w niej były. Obserwujemy jak zmienia się jego nastawienie do zabawek, które już posiada. Teraz celem jest nowy produkt, bez którego - w mniemaniu dziecka - nie będzie szczęśliwe. Dziecko nieświadomie zatraca swoją osobowość i tożsamość, a utożsamia się z dziećmi, które brały udział w reklamie. Widzimy zatem, że „przekaz telewizyjny mocno kształtuje praktyki społeczne i podsuwa, a właściwie narzuca ludziom określone wartości. Władza ciągle się rozszerza, telewizja inkorporuje kolejne sfery rzeczywistości i zamyka je w sieci wytworzonych przez siebie odniesień i wyobrażeń, życie w coraz większym stopniu nabiera charakteru telewizyjnego, wzrasta znaczenie rzeczywistości upozorowanej, a odbiorcy naśladują często przekaz ekranowy” . Tragedią jest dla dziecka, kiedy będzie wzrastało w takiej kulturze. Kulturze mediów, które ciągle dezorganizować będą jego osobowość. Stając się bowiem dorosłym człowiekiem, nie będzie potrafiło odróżnić rzeczywistości od wyimaginowanego świata medialnego. Dlatego z dzieckiem trzeba na ten temat rozmawiać. Nie można zostawić go samego na łasce lub niełasce wielkiego medialnego świata. Coraz bardziej bowiem to on kształtuje, albo – wręcz- w drastyczny sposób, zmienia tożsamość człowieka. „Kulturolodzy obserwują bowiem rozmaite reakcje kulturowe na rozmywanie się tożsamości: bądź poszukiwanie tożsamości o nowym charakterze, ponadetnicznych lub międzywyznaniowych, bądź restytuowanie tożsamości o dawnych cechach(…). Koronnym świadkiem jest dogmatyczna, bezwarunkowa zasada oglądalności, bez której żadne media nie mogą egzystować, a której żadne nie uzyskają, jeśli nie trafią w jakieś odbiorcze potrzeby. Mogą tymi potrzebami manipulować” .
Obserwujemy więc wśród młodego pokolenia kryzys osobowościowy. Jednostka upodabnia się bowiem do bohatera, z którym się utożsamia. Spójrzmy jak bardzo zmienia się psychika dziecka, który ogląda niedostosowane do jego wieku bajki lub filmy. Takie dziecko zupełnie gubi poczucie swojej odrębności, a identyfikuje się z tym co zobaczyło. Nie rzadkie są przypadki dzieci, które po obejrzeniu kreskówki ze swoim ulubionym bohaterem, tak głęboko się z nim identyfikują, że uważają, iż potrafią, np. latać i zakładając ręcznik służący za pelerynę skaczą z okien.
W dobie zdobyczy techniki i nieustannego rozwoju technologicznego należy zadać sobie pytanie: czyja to wina i czy tak naprawdę trzeba całą odpowiedzialność zrzucić na media? Moim zdaniem duży wpływ na postępowanie dziecka ma kształtowanie jego psychiki przez rodzica czy opiekuna. Dziecko od samego początku powinno być świadome, że to co widzi w telewizji to tylko fikcja, że tak naprawdę ktoś to wymyślił i zobrazował, a w „normalnym” – rzeczywistym - życiu, nie można w ten sposób postępować. Młody człowiek musi zdawać sobie sprawę z niebezpieczeństwa, jakie na niego czyha w szklanym ekranie; oczywiście - nie bezpośrednio, ale przez oddziaływanie na jego psychikę. To rodzice - przynajmniej na samym początku - podczas wychowywania dzieci w wieku szkolnym i przedszkolnym, powinni stać na straży tego, co dziecko ogląda, jakiego typu są to programy i czy ich treść dostosowana jest do wieku dziecka. Media - ze swojej strony - swoje bloki tematyczne, powinny godzinowo ustawiać tak, aby były one dostosowane do określonego odbiorcy, np. filmów zawierających dużą dawkę przemocy nie nadawać w czasie, kiedy dziecko ma wolny czas przychodząc ze szkoły (ok. godz.15).
Na szczęście - współczesne media, a przede wszystkim instytucje odpowiedzialne za nadzór nad nimi ( w Polsce, np.: Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji) starają się do tego stosować.
To, że media manipulują człowiekiem nie ulega wątpliwości. Szczególnie dzieci są narażone na tego typu niebezpieczeństwo. Ale to my - ludzie dorośli - powinnyśmy mieć największy wpływ na wychowanie młodego człowieka i wpojenie mu odpowiednich wartości i zasad. Na to trzeba jednak poświęcić – choć - trochę czasu. Zamiast więc włączać dziecku telewizję o wiele zdrowszym i bardziej rozwijającym, będzie kilka minut poświęcone na przeczytanie książki. Miast sadzać dziecko przed komputerem, do kolejnej niezbyt mądrej gry - wymyślmy mu inne - bardziej twórcze zajęcie. My też mamy moc „manipulacji” psychiką dziecka. Zróbmy to więc umiejętnie, z korzyścią dla niego tak aby jego rozwoju nic nie zakłóciło, nawet kiedy spojrzy w „mały szklany ekranik” i zobaczy agresywną reklamę, czy fragment filmu z czerwonym kółkiem.



Bibliografia
1. S. Mika, Społeczne podstawy zachowania, w: Psychologia ogólna, red. Tadeusz Tomaszewski, PWN, Warszawa 1978,
2. Nowy słownik wyrazów obcych, red. Arkadiusz Latusk, Wydawnictwo Zielona Sowa, Kraków 2003
3. G.B.Giles, Marketing, Longman Group Ltd., Londyn 1994.
4. T. Kramer, Podstawy Marketingu, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 1997.
5. T. Miczka, telewizyjna „postmodernizacja” tożsamości, w: Ponowoczesność a tożsamość, red. B. Tokarz i S. Piskorz, Katowice 1997.
6. S. Krzemień- Ojak, Kłopoty z tożsamością, w: Piękno w sieci, estetyka a nowe media, red. Krystyna Wilkoszewska,
Kraków 1999.

Ewelina Toś

Umieść poniższy link na swojej stronie aby wzmocnić promocję tej jednostki oraz jej pozycjonowanie w wyszukiwarkach internetowych:

X


Zarejestruj się lub zaloguj,
aby mieć pełny dostęp
do serwisu edukacyjnego.




www.szkolnictwo.pl

e-mail: zmiany@szkolnictwo.pl
- największy w Polsce katalog szkół
- ponad 1 mln użytkowników miesięcznie




Nauczycielu! Bezpłatne, interaktywne lekcje i testy oraz prezentacje w PowerPoint`cie --> www.szkolnictwo.pl (w zakładce "Nauka").

Zaloguj się aby mieć dostęp do platformy edukacyjnej




Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie