Wczesne wspomaganie rozwoju to interakcyjna pomoc ukierunkowana na poprawienie funkcjonowania dziecka niepełnosprawnego w sferach jego życia oraz całościowe udzielenie wieloaspektowego wsparcia jego najbliższej rodzinie. Wczesna interwencja powinna mieć miejsce od urodzenia do 6 r.ż. Dbając o wczesne wspomaganie dziecka, nie można zapomnieć o wsparciu skierowanym do rodziny dziecka niepełnosprawnego. Podstawą wspomagania rozwoju dziecka jest prawidłowa diagnoza, ustalenie form i metod pracy z dzieckiem i jego rodziną. Wczesna interwencja to kształtowanie najbliższego otocznia dziecka. Już od najmłodszych lat należy stymulować dziecko poprzez kolor pościeli, łóżeczka, kolor ścian itp. Dlaczego do 6 r.ż. należy mieć na uwadze wczesną stymulację rozwoju dziecka? Przede wszystkim dlatego, że w tym okresie występuje wyjątkowo duża plastyczność centralnego układu nerwowego oraz związana z tym możliwość korelacji zaburzonych funkcji i kompensacji deficytów; występuje większa podatność małych dzieci na stosowane wobec nich programy i w efekcie są szybsze postępy usprawniania ponadto rodzice małych dzieci mają więcej nadziei, sił i wiary, dlatego są bardziej zaangażowani we współpracę ze specjalistami i we własny udział w terapii dziecka. Wczesna stymulacja dziecka do 3 r.ż. powinna przebiegać w domu rodzinnym dziecka, dlatego pomoc musi być skierowana do samych rodziców. Pomoc dotyczy wsparcia w procesie pełnej akceptacji niepełnosprawnego dziecka, rozpoznania wady i radzenia sobie z nową sytuacją. Pomoc ta musi mieć odzwierciedlenie w rozpoznawaniu jego zachowań i ich odpowiedniej, prawidłowej interpretacji, a także reakcji na zachowanie dziecka. Należy pamiętać o instruktażu i poradnictwie w zakresie działań rewalidacyjnych (terapeutycznych). Wsparcie dla rodziców nie będzie możliwe, jeśli nie będą informować o potrzebie wyposażenia ich dziecka w niezbędny sprzęt, pomoce. Celem wczesnego wspomagania rozwoju jest przede wszystkim wieloaspektowa diagnoza możliwości dziecka i środowiska rodzinnego, określenie rodzaju pomocy udzielanej dziecku i rodzinie, wspomaganie rozwoju dziecka, psychopedagogiczna pomoc rodzinie, ambulatoryjna pomoc od czasu do czasu. Ważna jest również współpraca z placówkami, organizacjami, stowarzyszeniami zajmującymi się leczeniem małych dzieci oraz innymi placówkami jak przedszkola (w tym przedszkola niepubliczne), żłobki, poradnie psychologiczno-pedagogiczne. Myślą przewodnią wczesnej interwencji jest plan kompleksowy, który ukierunkowany jest na dziecko i jego rodzinę. Pomaga jemu rozwinąć własne możliwości oraz wyrabia wiarę we własne siły. Problemy związane z emocjonalną akceptacją własnego niepełnosprawnego dziecka mogą zostać w znacznym stopniu zredukowane dzięki zastosowaniu pedagogiczno-terapeutycznych środków wczesnej interwencji. Głównymi rewalidatorami są rodzice, a w szczególności matka. Ona swoją "pracą" rozpoczyna już w pierwszych dniach życia dziecka. W Polsce jest ponad 20 ośrodków wczesnej interwencji prowadzonych przez Stowarzyszenie na Rzecz Osób z Upośledzeniem Umysłowym. Są to placówki oświatowe. Pracownicy nie podlegają karcie nauczyciela. Z każdym rokiem przewiduje się, że takich ośrodków będzie w Polsce coraz więcej - miejmy nadzieję, że w Łodzi również pojawią się ośrodki zapewniające kompleksową opiekę dziecku niepełnosprawnemu. Wspomagamy tzw. wcześniaki, dzieci niepełnosprawne intelektualnie, dzieci niewidome i niedowidzące, niesłyszące i niedosłyszące, niepełnosprawne ruchowo i wszystkie inne dzieci, których zachowanie i stygmat zewnętrzny niepokoi rodziców i specjalistów. We wczesnej interwencji bardzo ważne są formy terapii takie jak: terapia Knillów, terapia V. Sherborne, integracja sensoryczna, kinezjologia edukacyjna P. Dennisona, kinezyterapia NDT-Bobath oraz VIT (videotrening interakcji). Pamiętajmy zatem, że wczesne wspomaganie rozwoju rozpoczęte jak najwcześniej daje duże szanse całkowitego wyleczenia dziecka.
mgr Sebastian Zieliński |
