Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie
PrezentacjaForumPrezentacja nieoficjalnaZmiana prezentacji
Program autorski - co musi zawierać ?

 

 

Program autorski obejmuje zarówno działania twórcze jak i odtwórcze nauczyciela, efektem których jest realizacja wizji skutecznego procesu nauczania - uczenia się sprzyjającego rozwijaniu zainteresowań i potencjalnych możliwości zarówno nauczyciela jak i ucznia. Działania te polegają na modyfikowaniu i wzbogacaniu pedagogicznego doświadczenia (grupy) o nowe elementy oraz na rozwijaniu nowych wzorów zachowania. Program zatem należy traktować jako drogowskaz dla siebie i swych uczniów jako swoisty rodzaj mapy poznawczej, mapy problemowej, rodzaj rusztowania i szkieletu, osi, wokół której będą koncentrowały się działania nauczyciela, działania uczniów oraz ich działania wspólne.

Uczenie się bowiem jest procesem, który rozszerza i kształtuje sposób widzenia otaczającej rzeczywistości przez jednostkę. Mimo, że przyjęto się uważać, że to nauczyciel wpływa na ucznia, to w rzeczywistości doświadczenia ucznia i nauczyciela modelują ten proces. Warto zatem zdać sobie sprawę z faktu, że program autorski jest zarówno dziełem nauczyciela jak mi uczniów, którzy go realizują.

1. IDEA WIODĄCA PROGRAMU AUTORSKIEGO
Autor powinien jasno i rzeczowo uzasadnić, że proponowany przez niego program jest gruntownie osadzony we współczesnej nauce, a efekty, które uzyska zarówno uczeń jak i nauczyciel są ogólnie pożądane zarówno przez zainteresowaną jednostkę jak i grupę społeczną, w której jednostka funkcjonuje.
Określenie idei wiodącej programu wymaga od autora (poza filozoficznymi, psychologicznymi, oraz społecznymi podstawami) znajomości dziedzin wiedzy, które są wiodącymi w budowanym programie. Ważną cechą nauczyciela jest także kreatywność i dążenie do zmian w efekcie których autor, wraz ze swoimi uczniami dopracowuje się "nowych jakości", buduje własne doświadczenie, co pozwala mu w przyszłości doskonalić i wprowadzać w życie nowe pomysły.

2. CELE PROGRAMU AUTORSKIEGO
Prawidłowo sformułowane cele programu autorskiego wymagają od autora programu określenia postaw teoretycznych programu oraz usytuowania ich w obrębie określonej postawy programowej. Pożądane jest także aby twórca programu formułował cele mając na uwadze następujące dziedziny aktywności uczniów: dziedzinę poznawczą (zapamiętywanie wiadomości, zrozumienie wiadomości, stosowanie wiadomości w sytuacjach typowych, stosowanie wiadomości w sytuacjach nietypowych), dziedzinę emocjonalną, utożsamianą z zainteresowaniami i postawami ucznia (uczestnictwo w działaniu, podejmowanie działania, nastawienie na działanie, system działań), dziedzinę psychomotoryczną (naśladowanie działania, odtwarzanie działania, sprawność działania w stałych warunkach, sprawność działania w zmiennych warunkach).
Formułowanie celów powinno spełniać określone warunki:

  • Cele powinny opisywać zarówno oczekiwane zachowanie uczniów, jak i treść lub kontekst, w którym to zachowanie się przejawia;
  • Cele złożone należy przedstawiać analitycznie i na tyle szczegółowo, żeby nie powstawały żadne wątpliwości, o jakiego rodzaju zachowanie chodzi lub do czego zachowanie to się odnosi;
  • Cele powinny wyraźnie wskazywać, jakie czynności uczenia się są potrzebne, by opanować określone zachowanie;
  • Cele powinny być realistyczne i zawierać tylko to, co da się ująć w postaci programu i procesu dydaktycznego;
  • Zakres celów powinien być na tyle szeroki, ile trzeba, żeby pomieścić wszystkie rodzaje osiągnięć uczących się, za które odpowiada szkoła;
  • Cele ewaluują, wskazują drogę nie zaś metę.
    Naczelnym zadaniem nauczyciela, twórcy programu jest prawidłowe sformułowanie celów kształcenia. Powyższe rozważania skłaniają do stwierdzenia, iż cele są niezbędne, jednak ich filozofia tworzenia, sposób zapisywania, realizacja i w efekcie ewaluacja powinna być nacechowana holistyczną wizą człowieka żyjącego w zgodzie z samym sobą, innymi i przyrodą.

    3. WARUNKI REALIZACJI PROGRAMU AUTORSKIEGO
    Warunki realizacji programu autorskiego powinny obejmować określenie warunków materialnych (m.in. wyposażenie szkoły, jej położenie, ilość uczniów w klasie, możliwość wykonywania określonych czynności zarówno przez uczniów jak i nauczycieli) oraz warunków osobowych (m.in. kompetencje wstępne uczniów, kompetencje nauczyciela prowadzącego zajęcia, współpracę z rodzicami, życzliwość i twórczą atmosferę panującą w szkole).
    Ogólnie do warunków mających wpływ na konstruowanie, realizowanie, a także to, co wydaje się chyba najważniejsze, osiąganie zamierzonych celów, można zaliczyć:

  • Warunki podmiotowe (uczeń, nauczyciel),
  • Warunki szkolne (materialne, społeczne),
  • Warunki pozaszkolne (rodzice).

    4. TREŚCI KSZTAŁCENIA I WYCHOWANIA
    Treści kształcenia i wychowania powinny umożliwiać uczniom zaspakajanie ich aktualnych i przyszłych potrzeb, pozwalać na transgresyjne przekraczanie siebie, spełniając jednocześnie warunek pozostawiania w zgodzie ze współczesną nauką.
    Klasyfikacja podstawowych ujęć programów nauczania (H.Komorowska, 1995) ze względu na zakres oraz sposób zapisu przez autora treści kształcenia i wychowania:

  • Program jako lista treści nauczania,
  • Program jako zastaw planowanych czynności pedagogicznych,
  • Program jako zestaw zamierzonych efektów pedagogicznych,
  • Program jako zestaw pojęć i zadań do wykonania,
  • Program jako rejestr doświadczeń,
  • Program jako reprodukcja kultury,
  • Program jako rekonstrukcja kultury

    Poprawnie dobrane, uszeregowane i poddane gradacji treści kształcenia i wychowania powinny spełniać następujące wymogi:

  • Zakres - ile materiału zawrzeć w programie i w jakim stopniu ma on być głęboki,
  • Integracja - logiczne, a zarazem różnorodne powiązania różnych rodzajów wiedzy i doświadczeń tak, aby uczeń uzyskał spójny obraz wiedzy i głęboko sięgające zrozumienie materiału,
  • Kolejność - przyjęcie określonego kryterium uporządkowania treści i konsekwentne realizowanie zamierzenia,
  • Ciągłość - dotyczy powracania w programie do określonych pojęć i umiejętności, których opanowanie powinno stać się lepsze, a poprzez to usprawniać dalszy proces przyswajania treści,
  • Wyrazistość- można wyróżnić wyrazistość pionową (zdobywanie przez uczniów tych wiadomości i umiejętności, by uczyć się dalszych partii programu) i poziomą (korelacja treści),
  • Równowaga - zrównoważony program zapewnia uczniom możliwość opanowania wiedzy, zinternalizowania jej i użycia w zgodzie z ich celami i aspiracjami.

    5. METODY, FORMY I ŚRODKI W REALIZACJI PROGRAMU AUTORSKIEGO
    Twórca programu powinien określić efektywne, jego zdaniem, sposoby kierowania uczeniem się, formy skutecznego przyswajania wiedzy i kształtowania umiejętności oraz zaproponować, z jakich źródeł informacji uczeń może korzystać.
    Twórca programu autorskiego powinien mieć świadomość "wolnego wyboru" zarówno metod, form oraz środków w realizacji założonych celów. Ponieważ właściwie zorganizowany proces edukacyjny służyć winien wszechstronnemu rozwojowi osobowości ucznia. Ucznia, który będzie potrafił pracować zespołowo, a zarazem indywidualnie, ucząc się od innych, a także uczyć się samemu, polegać i ufać innym, ale również być odpowiedzialnym za to, co robi sam. Wyważenie proporcji w owych działaniach nauczyciela połączonych z zachowaniami autokreacyjnymi ucznia zależeć będzie zarówno od twórcy programu jak i jego odbiorcy ucznia.

    6. ROZKŁAD MATERIAŁU (PRZYKŁADY)
    Przykłady i konspekty zajęć powinny możliwie wszechstronnie ilustrować ideę wiodącą programu autorskiego oraz umożliwiać osobom korzystającym z programu sprawne organizowanie procesu nauczania - uczenia się.

    7. EWALUACJA PROGRAMU AUTORSKIEGO
    Dokonując ewaluacji programu autorskiego twórca winien dokonać analizy treści nauczania oraz zaproponować procedurę ewaluacyjną wraz ze sposobem analizy, interpretacji zapisu jej wyników.
    Ewaluacja programu, podobnie jak jego przygotowanie i realizacja, jest wysiłkiem zespołowym (nauczyciele, uczniowie, rodzice, sponsorzy...). Uzasadnione zatem jest, aby w ocenie efektywności programu uzyskać informacje zwrotne od: uczniów, nauczycieli, rodziców, sponsorów, konsultantów.
    Podsumowując można stwierdzić, że nieprawidłowo dokonany proces oceny programu nauczania związany jest z etyczną odpowiedzialnością ewaluatora, który musi zdawać sobie sprawę z konsekwencji nieadekwatnego opisu. Ze względu na konsekwencje ewaluatora
    B. Niemierko proponuje rozróżnić dwa rodzaje ewaluacji - rzetelną (uczciwą i systematyczną) oraz pozorowaną (ograniczone kompetencje ewaluatora).

    8. REFLEKSJA NAUCZYCIELA - AUTORA NAD WŁASNYM DZIEŁEM
    Każda rzetelnie wykonana praca powinna przynosić zadowolenie. Powinna, ale nie musi. Jeśli więc nauczyciel - innowator, mimo włożonego wysiłku i profesjonalizmu nie osiągnie sukcesu, co wtedy? Lub inaczej - osiągnie sukces. Co wtedy? W obu przypadkach trzeba się zastanowić i odpowiedzieć sobie na kilka ważnych pytań. Dokonać refleksji:

  • Czy jestem zdolny do obiektywnej oceny własnej pracy, której podstawą są opinie uczniów, nauczycieli, rodziców i innych osób?
  • Czy potrafię przyjmować słowa krytyki, które mogą stać się potencjalnym drogowskazem do zmian na lepsze?
  • Czy potrafię przyjmować słowa pochwały tak, aby one inspirowały mnie do dalszej pracy, a nie do wiecznego pozostawania w stanie euforii?
  • Czy w mojej codziennej pracy zawodowej jest miejsce na uczenie się, przez co następuje wzbogacanie mojego pedagogicznego doświadczenia i to zarówno w wymiarze teoretycznym jak i praktycznym oraz indywidualnym i zbiorowym?
  • Czy potrafię być elastyczny i tak modyfikować swoje działania pedagogiczne, aby efektywnie realizować program w zmieniających się warunkach?
  • Czy praca innowacyjna jest jedną z form mojej samorealizacji i samorozwoju (kształtowania swojego własnego "ja" profesjonalnego i osobistego)?
  • Czy mimo, że moje próby innowacyjnej pracy w szkole nie przyniosły spodziewanych rezultatów, będę dalej walczyć o podmiotowość moich uczniów i swoją?
  • Czy wiem, jakie błędy popełniłem i jak im zaradzić w przyszłości?
  • Czy wiem, jakie czynniki złożyły się na mój sukces i czy naprawdę jest on tylko mój, czy mam nowe pomysły, które pozwolą mi i moim uczniom na kreowanie siebie?
  • Czy wiem, czego oczekiwali inni i czy sprostałem tym wymaganiom?

    Nauczycielu, jeśli na większość pytań odpowiedziałeś twierdząco, to jesteś gotowy do podjęcia trudu tworzenia lepszego, nowego, innego... programu. POWODZENIA!

    LITERATURA:
    - H. Komorowska, Konstrukcja, realizacja i ewaluacja programu nauczania. Warszawa IBE
    - B. Niemierko, Pomiar sprawdzający w dydaktyce. Warszawa, PWN
    - B. Niemierko, Między oceną a dydaktyką. Warszawa, WsiP
    - B. Niemierko, Drogi i bezdroża ewaluacji. "Kwartalnik pedagogiczny" nr 3.
    - M. Szczepańska, Program autorski - jak go napisać?. Słupsk, IMAGE
    - M. Sobańska- Bondaruk, Zasady konstruowania programów nauczania. "Wiadomości historyczne"

    mgr Teresa Wojtas

  • Jeżeli zauważyłeś jakieś nadużycia w prezentacji napisz o tym poniżej i wyślij je do nas:
    INFORMACJE O PREZENTACJI

    Ostatnią zmianę prezentacji wykonał: Szkolnictwo.pl.
    IP autora: 83.21.195.174
    Data utworzenia: 2008-09-01 23:44:11
    Edycja: Edytuj prezentację.

    HISTORIA PREZENTACJI

    Szkolnictwo.pl (83.21.195.174) - Prezentacja (2008-09-01 23:44:11) - Edytuj prezentację.





    Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie