"Nie odkryłem autyzmu. Istniał on już dawniej. Nawet nie musiałem specjalnie zajmować się jego wykryciem. (...) Po prostu oglądałem pewną liczbę dzieci, które wywarły na mnie wrażenie z powodu cech, jakimi się charakteryzowały i przedstawiłem na ten temat swoje rozważania w artykule w 1943 roku...Czułem, że dostrzegłem jakąś rzecz wyjątkową..."
Leo Kanner
Dzieci autystyczne były już opisywane w dawnych legendach i baśniach jako odmienione czy też zabrane przez wróżkę. Podania ludowe mówią o dzieciach, które nie kontaktowały się z ludźmi i nie reagowały na niebezpieczeństwa. Również we współczesnej literaturze spotykamy się z bohaterami wykazującymi zaburzenia autystyczne. Jednak dzieci autystyczne to nie tylko bohaterowie literaccy. One żyją nie tylko w swoich rodzinach, ale również w społeczeństwie.
Minęło już prawie 60 lat, odkąd Leo Kanner wyodrębnił autyzm jako odrębne zaburzenie rozwojowe na podstawie obserwacji jedenaściorga dzieci, które zachowywały się w dziwny i fascynujący sposób. Od tego czasu skupia ono zainteresowanie badaczy i wzbudza żarliwe dyskusje. Naukowcy wciąż pogłębiają wiedzę o przyczynach, diagnozowaniu i terapii autyzmu. Wiele zagadnień dotyczących autyzmu, a zwłaszcza etiologia zaburzenia, to do tej pory hipotezy nie do końca potwierdzone, chociaż żyjemy w dobie rewolucji naukowej.
Pomimo wciąż wzrastającej liczby publikacji z tej dziedziny, stopień znajomości spraw związanych z dziećmi autystycznymi jest raczej niski, co odbija się negatywnie na sytuacji życiowej samych dzieci i ich rodzin. Aby pomóc dziecku autystycznemu, trzeba najpierw pomóc jego rodzinie. Rodziny dzieci autystycznych narażone są na wyjątkowo silne przeżycia konfliktowe i frustracje, bowiem nawet jedno dziecko autystyczne dezorganizuje jej życie. Rodzice dzieci autystycznych często borykają się z problemem w zabezpieczeniu im opieki specjalistycznej i stałej pomocy konsultacyjnej. Szczególnie dotkliwie odczuwają to rodziny wiejskie i ze środowisk małomiasteczkowych. Rodzice często są obwiniani o spowodowanie zaburzenia lub też szukają w sobie przyczyn nieszczęścia. Dzieje się tak pod wpływem negowanej już dzisiaj koncepcji analitycznej, według której rodzice są odpowiedzialni za wystąpienie u dziecka autyzmu. Obecnie badacze upatrują przyczyn w uszkodzeniu mózgu, a konsekwencją tych poglądów stała się konieczność włączenia rodziców do terapii i uczynienia rodziny środowiskiem terapeutycznym dla dziecka.
Terapia dziecka autystycznego ściśle wiąże się z edukacją, która powinna przebiegać w specyficznych warunkach. W naszym kraju ciągle jest zbyt mało ośrodków, które świadczą fachową pomoc takim dzieciom, a możliwości placówek oświatowych w zakresie świadczenia takowej są również ograniczone. Szczególnie ważna jest wczesna pomoc dziecku. Tak więc na rodzicach spoczywa większość zadań związanych z terapią i edukacją dziecka autystycznego.
Praca zawiera przegląd literatury dotyczącej symptomów i przebiegu autyzmu, rozważań nad jego przyczynami, wybranych aspektów funkcjonowania rodziny dziecka autystycznego. W pracy przedstawiłam w skrócie również wybrane formy terapii i edukacji.
(...)
Małgorzata Mrozek
Gimnazjum nr 1 z Oddziałami Integracyjnymi w Rydułtowach | 
