Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie
PrezentacjaForumPrezentacja nieoficjalnaZmiana prezentacji
Świat bajek Ignacego Krasickiego

Od 01.01.2015 odwiedzono tę wizytówkę 6078 razy.
Chcesz zwiększyć zainteresowanie Twoją jednostką?
Zaprezentuj w naszym informatorze swoją jednostkę ->>>
* szkolnictwo.pl - najpopularniejszy informator edukacyjny - 1,5 mln użytkowników miesięcznie



Platforma Edukacyjna - gotowe opracowania lekcji oraz testów.



 

 

Jednym z najpopularniejszych gatunków literackich w poezji polskiej doby Oświecenia była bajka. Uprawiali ją najwybitniejsi poeci epoki: Naruszewicz, Trembecki, Zabłoci, Karpiński, Niemcewicz. Największym jednak bajkopisarzem był Ignacy Krasicki.

Bajka należała do literatury dydaktycznej. Łączyła "pożytek z zabawą". Wyrażała rozmaite prawdy o świecie i człowieku w taki sposób, że zmuszała do ich przemyślenia. Dydaktyzm bajek, ich moralizatorski charakter wyrastał z przekonania, że literatura uczy i wychowuje, a mądrość z niej emanująca przyczynia się do naprawy obyczajów i ulepszenia stosunków międzyludzkich. Celem literatury dydaktycznej było ukazanie przejawów zła objawiającego się w życiu. Często przejaskrawione i przesadnie wyolbrzymione, miało przypominać o konieczności jego zwalczania.

Znaczna część bajek Krasickiego odnosiła się w swej ukrytej treści do stosunków polskich, chociaż część z nich miała charakter uniwersalny. Mówiła o prawach rządzących w świecie, o niesprawiedliwości. Pokazywała przewrotnych władców, wnikała w mechanizm stosunków międzyludzkich regulowany przemocą i kłamstwem.

W dorobku bajkopisarskim polskiego poety wyróżniamy "Bajki i przypowieści", "Bajki nowe". Te pierwsze zawierają utwory drobne, czyli bajki epigramatyczne. Natomiast drugie obejmują głównie utwory dłuższe, ujęte w formę różnowierszowych opowiadań. Wydaje się jednak, że prawdziwe mistrzostwo osiągnął poeta w bajkach krótkich.

Wśród nich można wyróżnić bajki nasycone problematyką moralną, społeczną, polityczną, a także filozoficzną. Głoszą one określone zasady postępowania, formułują ideały życiowe. Mądrość bajek płynie z obserwacji świata i ludzi, w którym rządzi siła przed prawem. Władca kieruje się interesem własnym, podporządkowuje sobie poddanych, a robi to pod maską praworządności. Wiele jest w życiu obłudy, zarówno w życiu społecznym i politycznym, jak i w stosunkach osobistych ("Lew pokorny"). Trudno o prawdziwą przyjaźń, bo wymaga ona czasem ofiary, a ta objawia się głównie w chwilach próby ("Przyjaciele"). Ludzie drapieżni i chytrzy zdobywają przewagę nad pokornymi i naiwnymi. Krasicki widzi panoszące się wszędzie zło, umie je podpatrzeć.

Bajki Krasickiego śmiało można porównać do programu pedagogicznego. Opiera się on na przekonaniu, że główną zasadą postępowania powinna być zasada umiaru, a wartością społeczną - praca. Cenić należy skromność. Nie wolno unosić się pychą nad innymi. Trzeba umieć odróżnić pozór rzeczy od jej istoty. Krasicki zaleca, by poprzestawać na małym, ale pewnym, unikać zaś pogoni za krótkotrwałą sławą i pozorną wielkością. Bajki uczą kierowania się w życiu zdrowym rozsądkiem. Mówią o konieczności zachowania ostrożności w stosunkach z ludźmi. Ostrzegają przed zarozumialstwem. Wskazują na wzajemne zależności i związki, jakie zachodzą między zjawiskami społecznymi i między ludźmi. Świat przedstawiony w bajkach jest światem złożonym i wielopostaciowym. Promieniuje z nich humor. Ponury obraz świata ulega złagodzeniu dzięki temu, że jawi się on w atmosferze uśmiechu. Chodzi tu głównie o świat zwierząt: wilk, orzeł, wół, lis, wilk, owca, osioł.

Komizm bajek Krasickiego płynie z nieoczekiwanego zaskoczenia, z dowcipnej puenty, z satyrycznie skreślonego opowiadania. Śmieszny jest obraz nadętego szczura siedzącego na ołtarzu i przekonanego o swej wielkości. Zabawny jest dialog między Mądrym i Głupim zakończony świetną ripostą Mądrego.

Poeta ogląda świat z dystansu, z właściwym mu poczuciem sceptycyzmu, z uśmiechem mędrca, który wie, jak bardzo skomplikowany jest układ stosunków na świecie, ile w nim sytuacji absurdalnych, ile zjawisk sprzecznych ze zdrowym rozsądkiem, ile głupoty i naiwności. Dlatego też i morały Krasickiego przyjmujemy nie jako pouczenie surowego pedagoga, ale jako wyraz obserwacji dobrotliwego mędrca zadumanego nad losami świata. Ironia poety płynie z przekonania, że próba naprawy świata i człowieka nie jest wcale prosta.

Bajki Krasickiego zdobyły sobie najwyższe uznanie. Stanowią dzieło wielkiego artyzmu, a czterowierszowe i sześciowierszowe miniatury epigramatyczne mogą służyć za przykład utworów mistrzowskich, zdumiewających oszczędnością słowa, precyzją języka, jasnością konstrukcji.

Literatura:
1. Z. Goliński, Ignacy Krasicki, Warszawa 1979.
2. I. Krasicki, Bajki, Warszawa 1984.
3. J. Pokrzywniak, Ignacy Krasicki, Warszawa 1993.

mgr Jolanta Podkańska

Umieść poniższy link na swojej stronie aby wzmocnić promocję tej jednostki oraz jej pozycjonowanie w wyszukiwarkach internetowych:

X


Zarejestruj się lub zaloguj,
aby mieć pełny dostęp
do serwisu edukacyjnego.




www.szkolnictwo.pl

e-mail: zmiany@szkolnictwo.pl
- największy w Polsce katalog szkół
- ponad 1 mln użytkowników miesięcznie




Nauczycielu! Bezpłatne, interaktywne lekcje i testy oraz prezentacje w PowerPoint`cie --> www.szkolnictwo.pl (w zakładce "Nauka").

Zaloguj się aby mieć dostęp do platformy edukacyjnej




Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie