Postęp technologiczny, zwłaszcza w zakresie sposobów gromadzenia i przetwarzania informacji, w zasadniczy sposób zmienia oblicze współczesnej dydaktyki. Przez długie wieki nie zmieniały się w istotny sposób metody przekazywania wiedzy. Słowo mówione i pisane było podstawą funkcjonowania szkół i uczelni.
Koniec dwudziestego i początek dwudziestego pierwszego wieku stał się olbrzymim wyzwaniem dla ludzi kształtujących oblicze dydaktyki. Koniecznym stało się przygotowanie młodych ludzi do życia i pracy w globalnym społeczeństwie informacyjnym. W toku kształcenia musimy nauczyć uczniów wyszukiwania, selekcjonowania i twórczego wykorzystania informacji.
W. Okoń uważa, iż stosowane w dydaktyce media ułatwiają uczniom:
- poznanie rzeczywistości
- poznanie wiedzy o rzeczywistości
- kształtują postawy i emocjonalny stosunek do rzeczywistości
- rozwijają działalność przekształcającą rzeczywistość, która pozwala na wszechstronne aktywizowanie się uczących się, co prowadzi do wzrostu efektywności kształcenia
W nowej rzeczywistości musi odnaleźć się nauczyciel. Dotychczas stosowane metody pracy i środki dydaktyczne stały się mniej atrakcyjne i efektywne. Ustawiczne kształcenie z zakresu nauczanego przedmiotu jest niewystarczające. Niezbędnym staje się opanowanie wiedzy i umiejętności z zakresu technik informacyjnych i multimedialnych.
Nieocenioną i wciąż w pełni niewykorzystaną pomocą dydaktyczną stał się komputer. Najczęściej wykorzystywany jest jedynie na zajęciach z informatyki. Lekcje matematyki, chemii, fizyki, języka polskiego czy też innych przedmiotów w pracowni komputerowej w bardzo znaczący sposób podnoszą atrakcyjność zajęć i motywują uczniów do dalszej pracy.
Komputer jest znakomitym ułatwieniem pracy nauczyciela w szkole ubogo wyposażonej w pomoce naukowe. Odpowiedni program komputerowy jest w stanie w dużym stopniu zastąpić laboratorium chemiczne czy fizyczne. Dostęp do Internetu w znaczący sposób wzbogaca, urozmaica i ułatwia prowadzenie zajęć praktycznie z każdego przedmiotu.
Przygotowanie lekcji z komputerem wymaga od nauczyciela dużego nakładu czasu, jednakże osiągnięte efekty rekompensują włożony wysiłek. Umiejętnie wykorzystany komputer multimedialny jest znakomitą pomocą dydaktyczną.. Zaangażowanie większości zmysłów znacznie podnosi efektywność kształcenia. Amerykańskie badania wykazują, iż w porównaniu z metodami tradycyjnymi wzrasta o 56% skuteczność nauczania, o 50-60% zrozumienie tematu, o 60% tempo uczenia się, oszczędza się 30-70% czasu, a zakres przyswojonej wiedzy jest większy o 25-50%.
Stosując nowoczesne technologie w nauczaniu należy mieć na uwadze słowa profesora Siemienieckiego, który uważa, iż wykorzystanie komputera i programów multimedialnych powinno "polegać na wybieraniu tych obszarów myślenia, w których komputer wzmacnia proces myślenia twórczego".
Oferta edukacyjna w zakresie szkolnych programów multimedialnych umożliwia sensowny wybór aplikacji dostosowanych do wyposażenia szkoły i realizowanych programów nauczania. Wartościowy komputerowy program edukacyjny powinien przekazywać wiedzę o otaczającym nas świecie w taki sposób, aby odbiorca w ogóle nie zauważył, że się uczy. Taką cechą wyróżniają posiadają programy przygotowane przez Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne. Wykorzystywać je można zarówno w szkole jak i w domu. Jednym z nich jest "Multimedialny podręcznik dla gimnazjum. Chemia z elementami ekologii" autorstwa Hanny Gulińskiej i Andrzeja Burewicza. Wykorzystuje on techniki multimedialne: animacje komputerowe, sekwencje wideo, hiperłącza.. Zgodny jest z podstawą programową z zakresu nauczania chemii w gimnazjum, z uwzględnieniem ścieżki ekologicznej. W skład pakietu wchodzą dwie płyty: 1. Substancje chemiczne i ich mieszaniny, Atom i cząsteczka, 2. Reakcje chemiczne i ich rodzaje, Niektóre znane gazy, Woda i roztwory wodne. Podręcznik ma strukturę blokową, na którą składają się: lekcje, ćwiczenia, układ okresowy pierwiastków, słownik chemiczny oraz indeksy.
W odróżnieniu od tradycyjnego podręcznika pozwala on obejrzeć ciekawe eksperymenty i animacje wyjaśniające ich przebieg. Umożliwia zapoznanie się z trójwymiarowymi dynamicznymi modelami. Uczeń może obejrzeć filmy ilustrujące ekologiczne aspekty zjawisk chemicznych. Dzięki połączeniom hipertekstowym możliwe jest natychmiastowe wyjaśnienie pojęć chemicznych, przeglądanie układu okresowego pierwiastków, przenoszenie się do różnych części programu. Można także sprawdzić swoje wiadomości rozwiązując zadania i wykonując ćwiczenia. Podręcznik daje także nauczycielowi możliwość sprawdzenia wiedzy i umiejętności uczniów.
Literatura
1. W. Okoń, Słownik pedagogiczny, PWN, Warszawa, 1981
2. B Siemieniecki, Komputer w edukacji. Podstawowe problemy technologii informacyjnej Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń, 1997
Marek Chemperek
Zespół Szkół nr 1 w Bełżycach | 
