Książka St. Kawuli pt. "PEDAGOGIKA SPOŁECZNA dokonania - aktualności - perspektywy" to podręcznikowe opracowanie pedagogiki społecznej, które wychodzi naprzeciw społecznym potrzebom wynikającym ze zmiany społecznej.
Pedagogika społeczna to nauka zarówno teoretyczna, jak i praktyczna, skupiająca się na problematyce środowiskowych uwarunkowań procesów wychowawczych oraz na analizie warunków umożliwiających zaspokojenie potrzeb rozwojowych człowieka w różnych fazach jego życia i w różnorodnych sytuacjach życiowych : w pracy, w szkole, grupie rówieśniczej czy towarzyskiej, działalności kulturalnej.
Książka St. Kawuli ukazuje genezę i etapy rozwoju pedagogiki społecznej. Jest usystematyzowanym zbiorem zagadnień z pedagogiki społecznej, obejmującym m. in. podstawowe pojęcia i kręgi środowiskowe, metody i kierunki rozwojowe pracy wychowawczej.
Pozycja ta dostarcza czytelnikowi niezbędnej wiedzy, potrzebnej do zrozumienia głównych, współczesnych problemów społecznych oraz wartości wypływających z dorobku pedagogiki społecznej.
Pozwala poznać struktury procesów wychowawczych, zwłaszcza w warunkach przeobrażeń społeczno - ekonomiczno - kulturowych w naszym kraju.
Zaznajamia też czytelnika ze środowiskami wychowawczymi, jako ważnymi czynnikami rozwoju i wychowania człowieka. Zapoznaje z różnymi formami i możliwościami rozwijania aktywności człowieka w różnych fazach życia poprzez uczestnictwo w kulturze, aktywne wykorzystanie czasu wolnego, działalność organizacji społecznych i stowarzyszeń, kształcenie ustawiczne i równoległe oraz grupy wsparcia czy podkulturowe.
W publikacji przedstawione są również poglądy i teorie czołowych przedstawicieli pedagogiki społecznej np. Heleny Radlińskiej, Aleksandra Chełmińskiego, Ryszarda Wroczyńskiego, Stanisława Szackiego, ich badania społeczno - pedagogiczne. Sylwetki zaprezentowanych teoretyków i praktyków pedagogiki społecznej ukazują ich zaangażowanie w najbardziej trudne problemy społeczne, wychowawcze, socjalne i opiekuńcze.
W książce tej, bardzo ciekawie i dokładnie przedstawione są współczesne, społeczne zagrożenia w wychowaniu oraz w rozwoju dzieci i młodzieży. Są to problemy jakże poważne i trudne do rozwiązania, których jest na co dzień coraz więcej.
Jako najważniejsze autor wymienia pseudokibiców, grupy subkulturowe, sekty.
Podaje również propozycje sposobów zmniejszenia agresji u młodych ludzi, mających kontakt z tymi grupami.
Jako jedną z najważniejszych przyczyn podatności młodzieży na wpływy "kultury młodzieżowej", Kawula podaje rozluźnienie więzów rodzinnych, słabą pozycję dziecka w domu, w szkole i środowisku, ograniczenie przestrzeni życiowej (małe mieszkania), brak miejsc do rekreacji itp. Sytuacje takie mogą powodować u dzieci i młodzieży frustrację, lęk i agresję. Dlatego grupy młodzieżowe stają się dla młodego człowieka alternatywą, środowiskiem zastępczym i konkurencyjnym w stosunku do szkoły czy własnej rodziny.
W publikacji wymienione są także inne zagrożenia dla współczesnego społeczeństwa takie jak: narkotyki, alkoholizm, demoralizacja, przestępczość nieletnich.
Teoretycznie i praktycznie Kawula zapoznaje czytelnika z problemami współpracy wszystkich grup społecznych - instytucji i placówek środowiskowych, kościoła, a przede wszystkim domu rodzinnego i szkoły.
Należy zgodzić się tu z autorem, że warunkiem właściwego przebiegu procesu wychowawczego i dla właściwego rozwiązywania problemów (nie tylko edukacyjnych) , potrzebna jest współpraca między wymienionymi środowiskami.
Autora książki nurtują problemy współczesnej rodziny, występujący w niej dysfunkcjonalizm, patologia i dewiacje, a także miejsce dziecka w tych rodzinach.
Książka ukazuje również czynniki wywołujące trudności w rodzinie, a także pewne sugestie pracy z rodzinami będącymi w kryzysie.
St. Kawula opisuje też jakże ważną sprawę współczesnej edukacji tzn. problem startu edukacyjnego młodych pokoleń, który należy do kluczowych kategorii pedagogicznych. Autor przedstawia specyficzne cechy rodziny jako grupy i instytucji wychowawczej, akcentując przede wszystkim pedagogiczny punkt widzenia w odniesieniu do kształtowania startu oświatowego dzieci i młodzieży.
Ukazuje zagadnienia ogólnego i wychowawczego funkcjonowania różnych typów współczesnej rodziny, wiążąc je ściśle ze społecznymi uwarunkowaniami startu życiowego, społecznego, kulturalnego, oświatowego oraz zawodowego dzieci i młodzieży.
Wg autora, o starcie społeczno - oświatowym młodzieży decyduje w znacznym stopniu dynamika tzw. ciągu rodzinnego, na który składa się między innymi aktualna pozycja społeczno - zawodowa rodziców oraz poziom aspiracji kształceniowych rodziców i ich dzieci. W rozdziale poświęconym tej tematyce, możemy zapoznać się z badaniami dotyczącymi wymienionych powyżej problemów.
Autor podejmuje też kwestie starości i starzenia się, jako problemu indywidualnego i społecznego. Możemy dowiedzieć się jak żyć aktywnie mimo upływu lat, jak przygotować się do tzw. "trzeciego wieku". Są to problemy aktualne, które kiedyś będą dotyczyły każdego z nas.
St. Kawula mówi także o współczesnych problemach edukacji ekologicznej. Ukazuje pozycję pedagogiki społecznej wobec zagrożeń globalnych i lokalnych. Przedstawia ją jako dyscyplinę pedagogiczną, współuczestniczącą w przygotowaniu człowieka do życia w symbiozie ze środowiskiem, zgodnie z prawami natury.
Książka St.Kawuli to forma podręcznika akademickiego, w którym szeroko przedstawione są współczesne problemy pedagogiki społecznej. Pomaga czytelnikowi zrozumieć fundamentalne prawa i zasady życia społecznego. Ukazuje często niedostrzegalne, trudne problemy społeczne, aktualności życia społecznego i jego perspektywy.
Wzbogaca i rozszerza naszą wiedzę o procesie wychowania dziecka, a także inspiruje do szukania coraz doskonalszych sposobów realizacji zadań wychowawczych.
Sądzimy, że pozycja ta zainteresuje nauczycieli, pedagogów, jak również inne osoby specjalizujące się w problematyce wychowania - do nich bowiem jest skierowana. Dla zainteresowanych, chcących poszerzyć swoją wiedzę pedagogiczną będzie literaturą pożyteczną.
Książka ta jest napisana w sposób przejrzysty i jasny, ma odpowiedni układ i ciekawy dobór treści.
Ta cenna pozycja powinna znaleźć się w każdej przedszkolnej czy szkolnej bibliotece.
Beata Jankowska
Agieszka Woźniak
Przedszkole nr 11 w Warszawie | 
