Wiele kłopotów z uczeniem i zachowaniem wiąże się z zakłóconą percepcją. Trudności te dotyczyć mogą jednego lub kilku zmysłów, najważniejsze jednak jest prawidłowe funkcjonowanie wzroku i słuchu, gdyż są one najbliżej związane z funkcjami poznawczymi.
Zakłócenia o charakterze mikrozaburzeń percepcji słuchowej objawiają się jako trudności: - w wyodrębnianiu dźwięków ze struktur złożonych (głosek i sylab ze słów, słów ze zdań), co bywa przyczyną niezrozumienia poleceń lub treści opowiadań oraz niepowodzeń w początkowej nauce czytania;
- w różnicowaniu dźwięków mowy, co może powodować nieprawidłowe ich wybrzmiewanie, utrzymywanie się agramatyzmów i błędów w czytaniu;
- w scalaniu dźwięków w złożone struktury, co wyraźnie występuje w czytaniu;
- w koncentracji uwagi na bodźcach słuchowych, co bywa przyczyną znacznej męczliwości przy dłuższym słuchaniu, a co wtórnie nasila gorsze zapamiętywanie i rozumienie mowy.
Poziom rozwoju percepcji słuchowej w zasadniczy sposób decyduje o postępach w rozwoju mowy i nauki czytania.
ZALECANE ĆWICZENIA
1) słuchowa analiza podanego rytmu i ruchowe jego odtworzenie przez: wyklaskiwanie, wystukiwanie ołówkiem, pałeczką na bębenku;
2) porównywanie melodii znanych piosenek pod względem tempa, wysokości głosu;
3) różnicowanie dźwięków opartych na mowie ludzkiej z innymi dźwiękami dochodzącymi ze świata zewnętrznego;
4) różnicowanie dźwięków różnych instrumentów muzycznych;
5) różnicowanie tonów wysokich i niskich oraz tempa szybkiego i powolnego;
6) dzielenie zdań prostych na wyrazy;
7) porównywanie liczby wyrazów w zdaniach;
8) dzielenie wyrazów na sylaby i synteza tych sylab;
9) określenie długości wyrazów na podstawie ilości sylab;
10) tworzenie wyrazów z sylab;
11) słuchowe wydzielanie sylab i liczenie ich w wyrazach krótszych i dłuższych;
12) określanie pozycji sylab w wyrazie: w nagłosie, wygłosie, wydzielanie sylab środkowych;
13) wyszukiwanie podanych sylab w różnych wyrazach;
14) kończenie wyrazów zaczynających się daną sylabą;
15) tworzenie wyrazów przez dodawanie sylab początkowych do znanych sylab końcowych;
16) rozwiązywanie rebusów obrazkowych;
17) analiza i synteza głoskowa wyrazów (skojarzenie głoski ze znakiem graficznym- literą);
18) wyróżnianie i wybrzmiewanie samogłosek i spółgłosek w nagłosie (O-la, u-le, k-ot, s-en);
19) odróżnianie danych głosek od innych przez klaskanie, podskoki itp. gdy słyszy się daną głoskę;
20) słuchowe wyodrębnianie głoski początkowej w wyrazie;
21) rozpoznawanie obrazków i przedmiotów na podstawie podanej głoski końcowej ich nazw;
22) podawanie wyrazów kończących się daną głoską;
23) dobieranie par obrazków, w których nazwa jednego rozpoczyna się taką głoską, jaką kończy się nazwa drugiego (rak- kot- ton-nos)
24) wysłuchiwanie i wybrzmiewanie głosek w wygłosie;
25) wyodrębnianie środkowej głoski w wyrazach
26) tworzenie nowych wyrazów przez dodanie lub odjęcie głoski (np. as- las- lasy- asy- kasy);
27) ćwiczenie czytania sylab i wyrazów;
28) układanie napisów pod obrazkami;
29) przekształcanie wyrazów przez zmianę lub dostawienie sylab (ma- ma, ma- pa, ro-pa, ro- sa, bo-sa);
30) czytanie tekstów, dobieranie zdań do obrazków, porządkowanie zdań opisujących akcję całego obrazka.
Bibliografia:
1. M.Bogdanowicz, Psychologia kliniczna dziecka w wieku przedszkolnym, WsiP, W-wa, 1985r.
2. T. Danielewicz, A.Koźmińska, J.Magnuska, Pomoce terapeutyczne dla dzieci nerwicowych i dyslektycznych, PTHP, W-wa, 1974r.
3. G.Demelowa, Minimum logopedyczne dla nauczycieli przedszkola, WsiP, W-wa, 1979r.
4. T.Gąsowska, Z.Stepowska, Praca wyrównawcza z dziećmi mającymi trudności w czytaniu i pisaniu, WsiP, W-wa, 1978r.
5. E.Schopler, M.Lansing, L.Waters, Ćwiczenia edukacyjne dla dzieci autystycznych, SPOA, Gdańsk, 1983r.
mgr Genowefa Grzeszczuk
Logopeda dyplomowany
Szkoła Podstawowa nr 8 w Oławie |
