Do niedawna pojęcie "projekt" funkcjonowało w języku polskim w trzech zasadniczych znaczeniach:
"zamierzony plan działania, postępowania", "opracowany graficznie plan , szkic budowy", "propozycja uregulowania jakiejś sprawy, przedkładana odpowiednim instytucjom; projekt ustawy" (Skorupka, Auderska,1968). Termin ten używany jest też w edukacji, gdzie słowo konspekt zastępuje się pojęciem "projekt".
W języku francuskim i angielskim projekt w edukacji kojarzy się z postępem i ma znaczenie pozytywne.
Projekt jest zarazem środkiem i celem nauczania. Metoda ta pozwala na dzielenie materiału nauczania na serię małych projektów. Projekt to przede wszystkim sposób myślenia.
Czas realizacji projektu jest bardzo zróżnicowany, od kilku minut, jednego popołudnia ,do kilku lat. W pedagogice jest symbolem wolności uczącego się, gwarancją jego uczestnictwa w procesie uczenia się, rozwijania własnej inteligencji, osobowości.
W praktyce szkolnej metodę projektu można wprowadzać z duża swobodą realizacji, dostosowując ją do rodzaju zajęć. Mogą to być małe formy wykorzystywane na poszczególnych lekcjach, lub też obszerne projekty realizowane na zajęciach poza lekcyjnych, np. kółkach przedmiotowych czy obecnie realizowanych ścieżkach przedmiotowych. Zagadnienia realizowane tą metodą mogą zamykać się w obszarze jednego przedmiotu, bądź opierać się na korelacji z innymi edukacjami.
Chcąc pracować metoda projektu można korzystać z gotowych projektów wydawanych coraz liczniej przez towarzystwa naukowe , lub opracować go samodzielnie. Opracowując samodzielnie projekt należy odpowiedzieć sobie na następujące pytania:
1. Jaką tematykę obieram za przedmiot mojej pracy?
2. Co chciałbym osiągnąć? Jakie są moje cele?
3. W jaki sposób będę rejestrować postępy na drodze do złożonych celów?
4. Jakiej pomocy mogę się spodziewać? Jaką pomoc sama dam innym?
5. W jaki sposób zestawić zebrane materiały? Jak spożytkować zawarte w nich informacje?
Wybierając temat należy rozważyć możliwość jego realizacji. Ocenić stopień zainteresowania tematem oraz ocenić jego przydatność.
Cele mają sens, jeśli określa się je w kategoriach tego, "czego mamy się nadzieję nauczyć". Uczenie się zakłada zmianę w trzech przenikających się sferach:
a) wiedza, fakty, informacje, myślenie, rozumienie,
b) odczucia, postawy wartości, przekonania,
c) umiejętności, sposoby robienia rzeczy, działania, zachowania.
Przebieg pracy można rejestrować na różne sposoby. Można prowadzić zapisy w zeszycie, czy sporządzać regularne raporty. Warto pamiętać o wzbogaceniu tych form tabelami, wykresami, rysunkami czy zdjęciami. Należy dać uczniom swobodny wybór ("puszczając wodze fantazji").
W trakcie realizacji projektu uczniowie dzielą się postępami pracy z innymi, co pomaga w podsumowaniu, przeanalizowaniu i ostatecznym określeniu osiągnięć.
Podsumowaniu efektów projektu mogą być - "Dni Otwartych Drzwi" zorganizowane w szkole. Uczniowie samodzielnie prezentują opracowane projekty w formie pogadanek z demonstracją, wystawek. Odpowiadają na zadawane pytania dotyczące pracy projektowej.
W swojej pracy pedagogicznej wielokrotnie posługiwałam się metodą projektu, która jest szczególnie trafnym sposobem uczulania wychowanków na problemy środowiska. Wykorzystałam kilka gotowych projektów, współpracując z instytucjami naukowymi.
Przy wyborze projektów kierowałam się zainteresowaniami , oraz możliwością uczestnictwa większej liczby uczniów.
Przykłady realizowanych, gotowych projektów ukierunkowanych na działanie we współpracy z instytucjami:
1.Kampania Ozonowa; Krajowe Centrum edukacji Ekologicznej
2. Woda w twojej rzece; Ojcowski P N.
3.Ochrona bociana białego i jego siedlisk; PTPP "Pro Natura" Wrocław .
Opracowałam też kilka projektów samodzielnie np.:
a) Szukamy pomników przyrody; współpracując z Urzędem Miasta i Gminy Cieszanów
b) Nasze minusy; jw.
c) Ta Ziemia od innych droższa; jw.
Zadania realizowałam w ramach szkolnego koła LOP oraz Klubu 4H "Ekoludki"
Stosowanie metody projektu w procesie pedagogicznym, ma wiele zalet. Jest to metoda zmuszająca do działania, poszukiwania wiedzy potrzebnej przy realizacji poszczególnych poziomów zadania głównego.
Nauczyciel nie jest więc głównym i jedynym źródłem wiedzy, a pełni rolę koordynatora, czuwa, aby projekt uwzględniał wszystkie elementy programu szkolnego.
Projekt uczy podejmowania samodzielnej decyzji, pracy w grupie.Uczniowie poszukując wiedzy, korzystają z pomocy nauczycieli specjalistów, rodziców itp.
Projekt może pełnić funkcję terapeutyczna - motywuje ucznia do pracy, rozbudzając jego zainteresowania.
Bardzo ważną zaletą jest rozwijanie umiejętności aktywnego uczestnictwa w życiu społecznym. Poprzez projekt uczą się postrzegać zagrożenia lokalne, szukać rozwiązań problemów związanych z zanieczyszczeniem środowiska.
Uczniowie biorący udział w projekcie stają się bardziej samodzielni, potrafią opracowywać wyniki swojej pracy, a także przekazać je na forum klasy, czy szkoły.
W swojej praktyce do prezentacji wykorzystuję kalendarz ekologiczny np. Dzień Ziemi, czy Światowy Dzień Ochrony środowiska.
Słabą stroną projektu jest niejednakowe zaangażowanie uczniów, nie wszyscy wykonują swoja pracę rzetelnie, co może mieć ujemny wpływ na ogólną wartość projektu.
Bibliografia :
1. Anna Zielińska "Wchodzimy w erę projektu. Projekt -moda? Konieczność?"
Edukacja Nr 3 (67) 1999 r.
2. Skorupka s., Auderska H. ( red. ) "Mały słownik języka polskiego".
Warszawa 1968 r.
3. Materiały dla liderów - Fundacja Edukacyjna- 4-H w Polsce.
Propozycje scenariuszy lekcji:
1. "Dlaczego należy uczestniczyć w sprzątaniu świata"
Lekcja ma na celu wykazanie celowości uczestnictwa w globalnych akcjach poprzez:
a) wyjaśniene pojęcia recykling,
b) zapamiętania symbolu recyklingu,
c) zrozumienie konieczności segregowania śmieci.
Prowadzona jest metodami aktywizującymi.
2. "Skutki nieprzemyślanej działalności człowieka"
Wykazanie, że człowiek poprzez swoją dzialalnoś wpływa na środowisko.
3. "Zdrowa czysta woda warunkiem istnienia organizmów"
Uczeń rozumie, że warunkiem istnienia bogactwa organizmów wodnych jest czystość akwenów.
Scenariusze do ściągnięcia bezpośrednio ze stron serwisu:
mgr Halina Pomorska
Szkoła Podstawowa w Nowym Lublińcu | 
