Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie
PrezentacjaForumPrezentacja nieoficjalnaZmiana prezentacji
Archiwum publikacji

Od 01.01.2015 odwiedzono tę wizytówkę 2155 razy.
Chcesz zwiększyć zainteresowanie Twoją jednostką?
Zaprezentuj w naszym informatorze swoją jednostkę ->>>
* szkolnictwo.pl - najpopularniejszy informator edukacyjny - 1,5 mln użytkowników miesięcznie



Platforma Edukacyjna - gotowe opracowania lekcji oraz testów.



 

 

"Dzisiejsza młodzież konstruuje mury i posadzki przyszłego domu ludzkości; nic więc dziwnego, że hałas i zgiełk może zagłuszyć nasze uszy i oślepić nasz wzrok. Poczekajcie , aż praca zostanie zakończona i będziemy mogli ujrzeć, że skonstruowany przez nich dom będzie bardziej przytulny od naszego, a rozwijające się w nim życie - pogodniejsze i piękniejsze od obecnego."
(Enrico Medi)

Ktoś, kto stwierdza, że wychowanie jest bardzo trudne, nie mówi nic oryginalnego. Czy było ono kiedykolwiek łatwe? Przede wszystkim zaś, wychowanie młodzieży. Oto, co mówiono na ten temat już 900 lat temu: "Nasza młodzież nie myśli dziś o niczym, zajmuje się tylko sobą, nie ma uszanowania dla rodziców i starszych; młodzi nie mają w sobie żadnej pokory, wypowiadają się tak, jakby wszystko wiedzieli, wszystko to, co my starsi uważamy za ważne, oni nazywają głupim. Nasze dziewczęta są próżne, nieroztropne oraz lubieżne, nie zwracają uwagi na to, co mówią, jak się ubierają i jak żyją..." (Piotr Eremita 1095).

Kiedy sięgniemy jeszcze głębiej w historię, 2400 lat temu, wielki filozof grecki Sokrates pisał: "Nasza młodzież jest przywiązana do luksusów. Młodzi ludzie zostali źle wychowani, szydzą sobie z autorytetów, nie powstają na widok starszych."

W epoce babilońskiej, a więc 4000 lat temu pisano: "Młodzież ma dziś zepsute serca, jest zła i leniwa, nie będzie w stanie obronić naszej kultury..."
To zwątpienie i pesymizm dotrwały do dziś. Dlatego przed wychowawcą stoi bardzo trudne zadanie, musi wbrew panującym stereotypom uwierzyć w pozytywne cechy swoich wychowanków i pomóc im w kształtowaniu ich osobowości. Wychowawca musi pełnić często rolę psychologa, a więc osoby, która dba o zdrowie psychiczne swoich uczniów, ich dobre samopoczucie, uważnie obserwować i jak najszybciej pomagać w rozwiązywaniu problemów.

Osobowość podnosząca nauczyciela.

Autentyczny proces wychowawczy powinien kształtować i rozwijać wszechstronnie osobowość wychowanka. Koniecznym warunkiem efektywnego wychowania jest konstruktywna, zdrowa osobowość nauczyciela i wychowawcy. Osobowość konstruktywna sprzyja zaspokajaniu potrzeb ucznia zarówno poznawczych, jak i emocjonalnych oraz jego rozwojowi intelektualnemu i moralno-społecznemu.
Powstaje pytanie, jaka jest struktura konstruktywnej osobowości nauczyciela? Z. Zaborowski osobowość tego typu określa mianem osobowości podnoszącej. Przejawia się ona najpełniej w kontaktach z uczniami. Osobowość ucznia jest niedojrzała, brak mu ścisłej wiedzy o rzeczywistości, o nim samym, nie posiada umiejętności i nawyków myślowych. Jego życie emocjonalne i mechanizmy motywacyjne charakteryzuje często egocentryzm i impulsywność.

Aby zapewnić uczniowi prawidłowy rozwój intelektualny i społeczny, jego relacje z wychowawcą muszą być nacechowane poczuciem wzajemnego bezpieczeństwa i wzajemnego zaufania. Sprzyja temu przede wszystkim postawa akceptacji osoby ucznia. Akceptacja polega na respektowaniu odrębności ucznia, na wierze, że ma on szereg pozytywnych cech, że w odpowiednich warunkach może prawidłowo rozwijać się. Akceptacja wiąże się ze zrozumieniem potrzeb i przeżyć ucznia, a więc empatią. Nauczyciel podnoszący charakteryzuje się życzliwością, zachowaniami opiekuńczymi i nagradzającymi. Mając do czynienia z uczniem słabym w nauce lub trudnym wychowawczo zaakceptuje jego inność, będzie starał się spojrzeć na sytuację szkolną z pozycji ucznia ( uczeń słaby często sądzi, że jego wysiłki są bezowocne, bo nauczyciel uwziął się na niego) oraz zastosuje takie systemy oddziaływań, by zmienić jego postawy, motywy i zachowanie.

Nauczyciel o osobowości konstruktywnej traktuje ucznia jako integralną całość, oddziałuje zarówno na jego rozwój poznawczy, jak i emocjonalny, społeczny, uświadamia on sobie, że efektywny proces uczenia się nie jest możliwy bez udziału uczuć, zainteresowań, poczucia bezpieczeństwa i zaufania do nauczyciela, bez podniesienia samooceny ucznia i wiary we własne możliwości.

U nauczyciela o osobowości podnoszącej występuje często proces postrzegania, że uczeń potrzebuje jego pomocy, opieki, a równocześnie pojawia się poczucie odpowiedzialności za aktualną sytuację ucznia, np. za nieodpowiednie zachowanie. Nauczyciel o takiej osobowości przekonany jest, że jest on w stanie zmienić sytuację ucznia, przyjść mu z pomocą.

Nauczyciel o konstruktywnej osobowości na ogół pozytywnie ocenia swoje właściwości intelektualne, moralne, społeczne, wiedzę i umiejętności zawodowe. Z taką oceną wiąże się pozytywny, emocjonalny stosunek do własnej osoby, zadowolenie z siebie. Tylko taki wychowawca, który ma poczucie własnej wartości może taką wartość przekazać swoim wychowankom i we właściwy sposób kształtować ich osobowość.

Pozytywne postawy emocjonalne nauczyciela i uczniów

Relacje między nauczycielami a uczniami w społeczności szkolnej mogą przybierać następujące formy:
1.Relacje o charakterze stymulatywnym. Nauczyciel pozostający w takich relacjach z uczniami akceptuje uczniów, odnosi się do nich z życzliwością i zaufaniem, traktuje jako współpartnerów. Uczniom zaniedbanym w nauce i trudnym pod względem wychowawczym stwarza warunki do zmiany postaw i zachowania, stara się redukować ich lęki, podnosić samoocenę i wiarę w siebie. Częściej stosuje pozytywne środki oddziaływania niż kary. Stosunki nauczyciela z wychowankami są przyjazne i bliskie, nie doprowadzają jednak do zbytniej poufałości.
2.Relacje rzeczowe. Nauczyciel poprawnie realizuje zadania dydaktyczno-wychowawcze, jest w miarę sprawiedliwy, ale nie dostrzega indywidualnych problemów i potrzeb uczniów, nie nawiązuje z nimi bliższego kontaktu.
3.Relacje obojętne. Nauczyciel nie interesuje się zbytnio uczniami i wynikami ich pracy. Nie dba o dobre samopoczucie uczniów. Interweniuje tylko w wypadku poważniejszych ekscesów.
4.Relacje konfliktowe. Nauczyciel w sposób mniej lub bardziej widoczny prowadzi z uczniami walkę, często ich karze, nagradza bardzo rzadko. Narzuca uczniom swoje decyzje i opinie.

Optymalny układ stosunków między nauczycielem a uczniami występuje w przypadku pojawienia się relacji o charakterze stymulatywnym.
U źródeł efektywnej pracy wychowawczej leży sympatia w stosunku do uczniów, życzliwość i akceptacja. Relacje obojętne osłabiają efektywność wpływu nauczyciela na uczniów. Pozytywne postawy emocjonalne nauczyciela i uczniów przyczyniają się do podniesienia jego autorytetu, zaś takie cechy osobowości nauczyciela, jak sprawiedliwość, wrażliwość, wiara w możliwości ucznia, zachęta do nauki sprzyjają sprawnej łączności i szybszemu przepływowi informacji między nauczycielem a uczniami.

Poczucie własnej wartości ucznia.

Człowiek o wysokim poczuciu własnej wartości podejmuje dobrze przemyślane decyzje i sensownie zachowuje się w sytuacjach konfliktowych. Jest to szczególnie ważne w społeczności szkolnej, gdzie uczeń niejednokrotnie staje w trudnej sytuacji właściwego wyboru. Uczeń o silnej osobowości, mający poczucie własnej wartości potrafi skutecznie oprzeć się naciskom kolegów i środowiska w sprawach picia alkoholu i eksperymentów z narkotykami.
W jaki sposób wychowawca może wzmocnić poczucie własnej wartości ucznia?

  • Okazujmy zainteresowanie każdym uczniem.
  • Witajmy się z uczniami tak, żeby było widać, że ich lubimy.
  • Rozmawiajmy na tematy osobiste podnoszone przez uczniów.
  • Podkreślajmy rzeczy dobre, a mniej mówmy o złych.
  • Bądźmy dobrymi modelami ról życiowych.
  • Słuchajmy tego, co nam uczniowie mają do powiedzenia.
  • Opracowujmy wspólnie z uczniami metody postępowania w sytuacjach konfliktowych i konsekwentnie ich respektujmy.
  • Zwracajmy się do uczniów po imieniu.
  • Nie używajmy przezwisk, nie bądźmy złośliwi.
  • Poznajmy szczególne umiejętności każdego ucznia.
  • Starajmy się nie osądzać.
  • Dzielmy się z rodzicami pozytywnymi uwagami o ich dziecku.
  • Informujmy uczniów o decyzjach, które mogą ich dotyczyć.
  • Pomagajmy uczniom w formułowaniu i osiąganiu celów.
  • Zachęcajmy uczniów do wypowiadania własnych opinii.

    Przykłady ćwiczeń kształtujących silne strony osobowości

    Koncentracja na silnych stronach swojej osobowości(np. uzdolnieniach, pozytywnych cechach charakteru), ułatwia efektywne planowanie rozwoju osobistego.

    Ćwiczenie 1. Moje silne strony - polega na tym, że każdy uczeń przez 3-5 minut mówi o tym, co akceptuje u siebie i jakie cechy według niego stanowią jego silne strony. Następnie koledzy mówią kolejno, co uważają za silne strony danej osoby.

    Ćwiczenie 2. Ogłoszenia - polega na tym, że każdy uczestnik ma napisać ogłoszenie, w którym przedstawi się jako przyjaciel. Pisząc trzeba mieć na uwadze, dlaczego właśnie mnie, a nie kogoś innego ktoś chciałby mieć za przyjaciela. Ogłoszenia należy włożyć do torby i każdy po kolei wyciąga jedno, czyta je i stara się zgadnąć, kto je napisał. Ważne jest, aby wytłumaczyć, co pomogło w odgadnięciu autora.

    Ćwiczenie 3. Jestem niepowtarzalny - każda osoba otrzymuje kartkę, na której ma opisać siebie. Opis ten ma być taki, żeby nie było wątpliwości, że chodzi o tę a nie inną osobę. Lepiej jest wymienić cechy osobowości i własne pomysły na życie, niż pisać o swoich cechach fizycznych. Każda osoba czyta głośno swoją kartkę, a jeśli opisy okażą się niezbyt oryginalne, można poprosić inne osoby , aby pomogły znaleźć jej cechy szczególne.

    Ćwiczenie 4. Herb - herb symbolizuje to, kim jesteśmy. Każda osoba ma zaprojektować swój własny herb, można przedstawić dwa rysunki-jeden pokazujący coś, w czym jesteśmy bardzo dobrzy, drugi obrazujący coś, w czym chcemy być lepsi.

    Ćwiczenie 5. Co nowego i dobrego - siedząc w kręgu każdy z uczestników dokańcza zdanie: " Najmilszą rzeczą, jaka mi się zdarzyła w tym tygodniu było..."Może to być duża i ekscytująca sprawa, ale równie dobrze mała i przyjemna ( np. uśmiech kogoś ważnego ). Można też spróbować z wersją o złych wiadomościach: " Najgorsza rzecz, jaka mi się wydarzyła w tym tygodniu, to..." Należy porozmawiać potem o tym, na ile ujawnienie takich treści wzbudza sympatię u słuchających

    Literatura
    1.Aronson E., "Człowiek istota społeczna", PWN, Warszawa 1978.
    2.Johnson D.W., "Umiejętności interpersonalne i samorealizacja", Polskie Towarzystwo Psychologiczne, Warszawa, 1985.
    3.Rylke H., Klimowicz G., "Szkoła dla ucznia. Jak uczyć życia z innymi ludźmi, WSiP, Warszawa, 1982.
    4.Zeszyty Problemowo Metodyczne, Ministerstwo Edukacji Narodowej, Zeszyt 2/87 "Trening efektywności pracy nauczyciela", oprac. Baranowska-Bogdan R.,
    Zeszyt 9/89, "Gry i ćwiczenia grupowe", oprac. Wiśniewska M., Cassidy E.
    5.Zaborowski Z., "Psychospołeczne problemy wychowania", Nasza Księgarnia, Warszawa 1977.

    Halina Konarzewska
    Zespół Szkół w Żdanowie

  • Umieść poniższy link na swojej stronie aby wzmocnić promocję tej jednostki oraz jej pozycjonowanie w wyszukiwarkach internetowych:

    X


    Zarejestruj się lub zaloguj,
    aby mieć pełny dostęp
    do serwisu edukacyjnego.




    www.szkolnictwo.pl

    e-mail: zmiany@szkolnictwo.pl
    - największy w Polsce katalog szkół
    - ponad 1 mln użytkowników miesięcznie




    Nauczycielu! Bezpłatne, interaktywne lekcje i testy oraz prezentacje w PowerPoint`cie --> www.szkolnictwo.pl (w zakładce "Nauka").

    Zaloguj się aby mieć dostęp do platformy edukacyjnej




    Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie