Celem artykułu jest analiza zjawiska przemocy i agresji w szkolnych, grupach rówieśniczych "Przemoc" zgodnie z definicją "Małego słownika Języka Polskiego"
- pod red. Stanisława Skorupki, Haliny Auderskiej i Zofii Lempickiej PWN Warszawa 1988r. S. 651 to "siła przeważająca czyjąś siłę, fizyczną przewaga nad kimś,... użycie siły fizycznej wbrew czyjej woli
- Nowa encyklopedia Powszechna PWN +.1.s AGRESJĘ określa jako zachowanie się podejmowane z zamiarem sprawienia bólu, cierpienia, szkody. Może mieć postać zachowań fizycznych lub słownych. Jednym słowem przemoc określa się najczęściej terminem "znęcanie się"
- Fontana określa "znęcanie jako zamierzone psychiczne, społeczne krzywdzenie innych przez bierne groźby, ośmieszanie i zastraszanie
- Stratton uważa, że przemoc jest sytuacją, której jedna osoba odnosi się do drugiej w sposób niezgodny z łączącą je relacje
W środowisku szkolnym już na poziomie podstawowym często spotykamy się z zachowaniami agresywnymi i przemocą uczniów starszych wobec młodszych.
Na ogół przyjmuje się, że powodem agresji i przemocy wśród dzieci jest chęć dominacji w grupie i chęć zdobycia władzy wśród grupy rówieśników
Zagadnienia agresji bardzo dobrze opisane są w literaturze USA, Japonii, Wielkiej Brytanii. W Polsce zjawiska te nie są dostatecznie opisane
Z moich obserwacji wynika, że uczniowie najbardziej boją się w szkole agresywnych i brutalnych zachowań kolegów. Uczniowie będący agresywni są zazwyczaj więksi, silniejsi niż ich rówieśnicy. Cechuje ich tendencja do zachowań aspołecznych, agresywnych.
Odznaczają się twardością, charakterem brutalnym. Nie mają serdecznych kontaktów z rodzicami. Często pochodzą z rodzin, gdzie kara fizyczna, bądź emocjonalna są na porządku dziennym. Dzieci będące agresywne słabo się uczą.
Zniechęcanie wśród dziewcząt polega na ogół na wykluczeniu koleżanki z grupy i obmawianiu jej, zaś przemoc chłopców przybiera różne formy agresji.
Amerykańskie dane wskazują, że co najmniej połowa uczniów w szkole staje się ofiarami fizycznych ataków ze strony kolegów, zaś 30 % jest ofiarami rabunku. H.J. Schneider : Przemoc w szkole. "Zdrowie Psychiczne 1992 nr 1 – 2
Badania prowadzone w niemieckich szkołach podstawowych wskazują, że przemoc fizyczna, występowała w klasach, w których był wysoki odsetek uczniów mieszkających na skraju miasta oraz w ubogich dzielnicach
5. D. Olewus : Gerald in der Schule. Was Lehrer und Eltern wissen sollten – und tun konnen. Bern Hubert 1995r.
Z wychowawczego punktu widzenia istotną kwestią są warunki, które mogą pogłębiać problem przemocy w szkole.
Uczniowie źle wychowani w rodzinach są bardziej skłonni do agresji i przemocy. Dobry, bezpieczny, przyjazny klimat w szkole mogą złagodzić problem agresji i przemocy.
Aby zapobiec agresji i przemocy w szkole należy:
- Zadbać o przyjazną, bezpieczną, partnerską szkołę.
- Zapewnić nadzór pedagogiczny na przerwach (dyżury) przed i po lekcjach w szkole
- Opracować czytelny wzór wzorowych, akceptowanych w szkole zachowań uczniów (w każdej klasie)
- Zaangażowanie rodziców (w przyprowadzanie i odprowadzanie do szkoły dzieci młodszych)
- Wprowadzić dobry program profilaktyczny
- Zapraszać specjalistów ( którzy analizowali by ten problem zachowań p . pedagog p. psycholog
Myślę, że rozwiązywanie problemu przemocy i agresji może przybrać formę wielopłaszczyznową
Szkoła ma wiele możliwości aby zapobiec nagannym, antyspołecznym zachowań. Wymaga to szczególnej troski wychowawczej o dzieci ze strony rodziców, kontroli impulsów wewnętrznych konfliktów oraz zintegrowanie działań wychowawczych.
Literatura:
- Stanisław Skorupka, Halina Anderska, Zofia Łempicka PWN Warszawa 1989 s. 651
- Nowa Encyklopedia Powszechna PWN
- Fontana : Psychologia dla nauczycieli : Poznań s. 337
- H i J Sehmider "Przemoc w szkole"
- K. Lorentz "Tak zwane zło", Warszawa 1972;
- "Studia nad psychologicznymi mechanizmami czynności agresywnych", red. A.Frączek Wrocław 1979;
mgr. Halina Raczkowska |
