Wspólne wychowanie i nauczanie dzieci zdrowych oraz niepełnosprawnych o różnych możliwościach rozwojowych musi nieść za sobą trud zaspokajania ich różnorodnych potrzeb. Zapatrzenie się jednak tylko na dzieci wymagające szczególnej opieki może być krzywdzące dla pozostałych uczniów. Integracja nie powinna odbywać się kosztem dzieci zdrowych. Dlatego potrzebna jest odpowiednia procedura kwalifikowania uczniów do takiej klasy.
W literaturze trudno znaleźć gotowe sposoby na rozwiązanie tego problemu, gdyż w różnych miastach, a nawet w dwóch szkołach na terenie jednej miejscowości, kwalifikowanie dzieci odbywa się w różny sposób. Każda szkoła opracowuje swój własny system doboru uczniów do klas integracyjnych. Wówczas integracja będzie działalnością przemyślaną i mądrą, sprzyjającą zarówno dziecku zdrowemu, jak i niepełnosprawnemu. Na pewno warunkiem przyjęcia dziecka zdrowego i niepełnosprawnego jest wyrażenie zgody przez rodziców na tę formę nauczania i wychowania, potrzebne jest wypełnienie ankiety kwalifikującej. Kwalifikacja dzieci niepełnosprawnych winna odbywać się w oparciu o orzeczenie z Poradni Psychologiczno- Pedagogicznej, które zawiera specjalistyczną opinię o poziomie rozwoju i potrzebach edukacyjnych dziecka. Ostateczną decyzję o przyjęciu dziecka niepełnosprawnego do klasy integracyjnej powinna podjąć specjalnie powołana komisja szkolna na podstawie opracowanego statutu placówki. Zazwyczaj pod koniec maja dyrektor szkoły zwołuje zebranie rodziców uczniów przyszłych klas pierwszych. Na tym spotkaniu nauczyciele przedstawiają rodzicom istotę kształcenia integracyjnego, a ci, którzy wyrażają zgodę na ten sposób kształcenia swojego dziecka, wypełniają krótką ankietę kwalifikacyjną. Na początku czerwca pedagog szkolny przeprowadza wywiad w przedszkolu dotyczący stanu wiedzy i umiejętności dzieci zdrowych, kandydatów do klasy integracyjnej zgłoszonych przez rodziców. Ten wywiad i krótka rozmowa z każdym dzieckiem, wypełniona przez rodziców ankieta stanowi podstawę kwalifikacji przez komisję szkolną dziecka zdrowego do klasy integracyjnej. Rozbudowana w ten sposób procedura pozwala uniknąć zbytniego nagromadzenia dzieci wymagających zwiększonej pomocy nauczyciela w jednej klasie, co spowodowałoby przekształcenie się jej w klasę wyrównawczą.
Czy wszystkie dzieci niepełnosprawne nadają się do integracji?
Dziecko niepełnosprawne ma nie tylko przebywać w grupie, ma też uczestniczyć w jej życiu. Jest wielu zwolenników poglądu, że wszystkie dzieci są zdolne do integracji, nawet te z poważnym stopniem niepełnosprawności. Na pewno do integracji nie bardzo nadają się te, u których upośledzenie pogłębia się, a zamiast postępu zauważa się regres i takie, u których stopień nadpobudliwości, a nawet agresji jest zbyt wysoki. Uczeń taki dezorganizuje pracę na lekcji, grupa staje się przeciążona problemami, a nauczyciel ma kłopot ze zdyscyplinowaniem klasy, jest przemęczony i zniechęcony, gdyż każda lekcja jest zniszczona. Trzeba, więc unikać przyjmowania zbyt wielu dzieci agresywnych, nadpobudliwych czy z poważnymi zaburzeniami w funkcjonowaniu w grupie rówieśniczej, mają na uwadze także prawidłowy rozwój społeczno-emocjonalny dzieci zdrowych. Tylko przemyślany dobór dzieci, zarówno niepełnosprawnych, jak i zdrowych, stwarza sprzyjające warunki do pracy, która przynosi korzyści wszystkim dzieciom i satysfakcję nauczycielom.
Opracowała: Ewa Niewińska |
