www.szkolnictwo.pl

Opracowała: EWA NIEMIEC
Temat:

Ewaluacja w szkole.
Konstruowanie narzędzi ewaluacyjnych.

Czas: 21 luty 2005 rok

Miejsce: pokój nauczycielski

Metody: wykład, praca zbiorowa, praca w grupach

Cel: nabycie umiejętności stosowania ewaluacji w praktyce

Przebieg:

1. Ćwiczenie na wejście – „Moje imię – program." /załącznik nr 1/
2. Wykład dotyczący ewaluacji. /załącznik nr 2/
3. Praca w grupach - tworzenie projektu ewaluacji programu (wybór programu należy do uczestników szkolenia). /załącznik nr 3/
4. Budowa kwestionariusza ankiety – przekazanie wskazówek przez lidera WDN. /załącznik nr 4/
5. Konstruowanie przykładowego narzędzia ewaluacyjnego.
6. Zaplanowanie dalszych spotkań – działań.
7. Ewaluacja spotkania – rozdanie nauczycielom ankiet do wypełnienia. /załącznik nr 5/

Załącznik nr 1

     Każdy uczestnik pisze na kartce pionowo litery swojego imienia. Do każdej litery ma dopisać zaczynający się nią wyraz, który stanowi równocześnie jakiś program jego postępowania, myśli, pragnień. Czas około 10 minut.
     Prezentacja: Każdy z uczestników przedstawia swoją kartkę, przypina na tablicy.
Cel gry: refleksja nad sobą, lepsze poznanie w grupie, rozładowanie napięć. Każdy ma możliwość powiedzenia czegoś o sobie, grupa ma czas dla niego, nie chodzi o to, żeby się czymś wyróżnić, gdyż nie ma nagradzania najlepszego.

Załącznik nr 2

EWALUACJA "Wiem, że nie mogę nauczyć nikogo niczego.
Mogę jedynie zapewnić warunki,
w których można się nauczyć."
Carl RogersDefinicje ewaluacji:

1. Zbieranie, analiza, interpretacja i formułowanie danych co do natury, znaczenia i wartości tego co jest oceniane, przy zwróceniu odpowiedniej uwagi na aspekty i zagadnienia istotne dla zainteresowanych oceną stron.
2. Ewaluacja próbuje opisać rezultaty (wyniki) końcowe zaistnienia ocenianych faktów, zarówno z pozytywnej jak i negatywnej strony. Szuka wyjaśnienia związków miedzy nakładami i końcowym rezultatem; porównuje rezultaty ze wstępnymi zamierzeniami.
3. Ewaluacja – to umiejętność formułowania i uogólniania wniosków płynących z podsumowania pewnego etapu działania.
4. Jest procesem pozyskiwania informacji zwrotnej służącej rozwojowi.
5. Ocena zajęć, kompetencji, prowadzącego i jego relacji z grupą. Informacja zwrotna służąca doskonaleniu następnych działań. Służy podnoszeniu efektywności pracy.

Typy ewaluacji:

Ewaluacja diagnostyczna – na wstępie, służy zaplanowaniu działań – informuje o zdolnościach ucznia, zasobach itp...

Ewaluacja formatywna – jest to zbieranie danych jeszcze w trakcie wdrażania nowych rozwiązań, które mogą służyć do modyfikacji podjętych działań. Istotnych informacji dostarczają sprawdziany dydaktyczne, badania testowe, przeprowadzone wśród uczniów, pozwalające określić osiągnięcia uczniów. Dane te wymagają jednak uzupełnienia informacjami na temat realizacji procesu kształcenia, dane te zbiera się zazwyczaj za pomocą ankiet skierowanych do dyrektorów szkół, nauczycieli, uczniów. Stanowi ona dla ucznia informację zwrotną o poziomie opanowania wiedzy.

Ewaluacja sumatywna – podejmuje się ją wówczas, gdy proces wdrażania został zakończony.
     Celem jest określenie ostatecznej wartości zmiany. Ewaluacja sumatywna może być stosowana w formie oceny stopnia osiągnięcia celu z chwilą zakończenia cyklu kształcenia, może ona też być stosowana w przypadku dokonywania globalnej oceny mocnych i słabych stron zmiany. Podsumowanie całokształtu osiągnięć ucznia.

Refleksja własna ukierunkowana na planowanie zmian (innowacji) i rozwój

Badanie, zbieranie danych Kontrola, ocena

1. Ewaluacja jako badanie, zbieranie danych – to naukowa ewaluacja przeprowadzana w postaci tzw. badań pedagogicznych.
2. Ewaluacja jako kontrola i ocena – np. w zakresie analizy i kontroli efektów pracy ucznia.
        Dla oceny wyników opracowano wiele narzędzi: klasówki, testy, egzaminy. Ewaluacja jako ocena indywidualna kompetencji funkcjonuje również na płaszczyźnie kontroli osiągnięć nauczyciela przez nadzór szkolny.
3. Ewaluacja jako własna refleksja ukierunkowana na planowanie zmian (innowacji) i rozwój – tutaj jako systematyczna refleksja nad własną pracą pedagogiczną jest podstawą planowania i rozwoju. Cechą szczególną tej formy jest to, że zasady, na których opiera się proces ewaluacyjny są określane przez samych zainteresowanych. Oni też definiują kryteria sukcesów i standardy.
   
   ETAPY PROCESU EWALUACJI:
   1. Ustalenie obiektu ewaluacji.
   2. Planowanie procesu ewaluacji.
   3. Określenie celów ewaluacji.
   4. Sformułowanie pytań kluczowych.
   5. Określenie kryteriów ewaluacji.
   6. Wskaźniki, które zostaną użyte do badania obiektu.
   7. Określenie metod badawczych.
   8. Określenie próby badawczej.
   9. Zbieranie informacji.
   10. Przetwarzanie danych.
   11. Prezentowanie wyników ewaluacji.
   UMIEJĘTNOŚCI POTRZEBNE W TOKU EWALUACJI:
   • Pisanie projektu
   • Precyzyjne określenie celów ewaluacji
   • Dobór, zorganizowanie i współpraca w zespole badawczym
   • Wybór projektu i technik zbierania danych
   • Przeprowadzenie wywiadów
   • Konstruowanie kwestionariusza i posługiwanie się nim
   • Obserwacja
   • Posługiwanie się złożonymi systemami informacji
   • Analiza danych
   • Pisanie raportów, formułowanie rekomendacji
   • Zapewnienie spożytkowania wyników
   • Wrażliwość na kontekst polityczny
   Załącznik nr 3
   
   PROJEKT EWALUACJI

   Przedmiot ewaluacji

   Pytania kluczowe

   Kryteria

   Źródła informacji

   Metody/narzędzia

   Próba badawcza

   Kto przeprowadza badania?

   Kto analizuje wyniki?

   
   
   Załącznik nr 4
   
   WAŻNE PYTANIA PRZY TWORZENIU ANKIETY!
   • Co jest przedmiotem badań i w jakich granicach czasowych?
   • Dlaczego chcę to zbadać?
   • Jaka metodę zastosuję i dlaczego?
   • Czemu, albo komu będą służyć wnioski z badań?
   DWIE KONCEPCJE UKŁADANIA PYTAŃ!
   • TESTOWA
     • Każde pytanie jest bardzo istotne i powiązane z kolejno następującym;
     • Brak odpowiedzi na jedno pytanie rzutuje na wyniki następnego.
   • INFORMACYJNO-TRADYCYJNA
     • Każde pytanie samodzielne nie jest związane z innym.
   RODZAJE PYTAŃ:
   
   ZAMKNIĘTE OTWARTE
   
   bezpośrednie
   O fakty / opinie
   pośrednie
   
   Problemowe:
   • Ogólne
   • Szczegółowe
   • Każde pytanie powinno być tak sformułowane, by dawało możliwość odpowiedzi istotnej (trafnej) dla badającego.
   
   
   Załącznik nr 5
   EWALUACJA SPOTKANIA
   ANKIETA
        Proszę o szczere i wyczerpujące wypełnienie ankiety. Odpowiedzi proszę udzielić przez postawienie znaku X przy wybranej odpowiedzi. Lub wpisanie własnej. Ankieta jest anonimowa, a informacje uzyskane na jej podstawie zostaną wykorzystane do planowania dalszych spotkań WDN. Dziękuję.
   
   Część I:
   1. Czy Pan(i) dobrze się czuła?
      • TAK
      • NIE
   2. Czy temat spotkania uważa Pan(i) za pożyteczny?
      • TAK
      • NIE
   3. Co się Panu(i)
            podobało?.............................
   4. Co się Panu(i) nie podobało? ..........................................................................
   5. Jakie zmiany Pan(i) proponuje? ....................................................................
   
   Część II:
   tak nie
   Czułem(łam) się bardzo dobrze 1 2 3 4 5
   Wiele się dowiedziałem(łam) 1 2 3 4 5
   Jestem zadowolony(a) ze swojej aktywności 1 2 3 4