Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie
PrezentacjaForumPrezentacja nieoficjalnaZmiana prezentacji
Opis i analiza przypadku rozpoznawania i rozwiązywania problemu wychowawczego

Od 01.01.2015 odwiedzono tę wizytówkę 32529 razy.
Chcesz zwiększyć zainteresowanie Twoją jednostką?
Zaprezentuj w naszym informatorze swoją jednostkę ->>>
* szkolnictwo.pl - najpopularniejszy informator edukacyjny - 1,5 mln użytkowników miesięcznie



Platforma Edukacyjna - gotowe opracowania lekcji oraz testów.



 

 



Edyta Szulc
dyrektor
Gminnego Przedszkola im. Kubusia Puchatka
w Będkowie

OPIS I ANALIZA PRZYPADKU ROZPOZNAWANIA I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMU WYCHOWAWCZEGO


I. Identyfikacja problemu

     Basia /imię zostało zmienione/ ma 5 lat. Do przedszkola uczęszcza drugi rok. Jest dzieckiem ekspansywnym ruchowo, jej potrzeba aktywności ruchowej ujawnia się w każdym nieomal miejscu np. podczas spacerów, czy zabaw w ogrodzie przedszkolnym, dziewczynka ta wprost szaleje, stwarzając niejednokrotnie sytuacje niebezpieczne dla siebie i innych dzieci. Wewnątrz sal przedszkolnych, podczas pracy wymagającej skupienia, wychodzi na dywan, do kącików zabaw, biegając, potrącając innych jest sprawcą zamieszania i niepokoju.. Po zwróceniu jej uwagi za złe zachowanie, uspokaja się ale tylko na chwilę i zaraz wraca do poprzedniego nienajlepszego działania. Dziewczynka nawet wtedy kiedy siedzi w jednym miejscu macha nogami potrącając inne dzieci, kręci się i wierci zmieniając pozycję ciała. Jest częstym źródłem zamieszania w grupie rówieśniczej.
     Nieporozumienia Basi z dziećmi charakteryzują się brakiem opanowania, impulsywnymi reakcjami. Jej konflikty wynikają głównie z chęci górowania nad innymi, okazania się lepszą, rządzenia, niejednokrotnie dążenia do unieszkodliwienia konkurenta, wyrażające się w niszczeniu prac kolegów i koleżanek, wyśmiewania mniej zaradnych. Kiedy nie zwracam na nią szczególnej uwagi, zaczyna błaznować. Basia dąży do zdobycia sympatii otoczenia, chce być lubiana przez koleżanki i osoby dorosłe, ale nie zawsze jej to się udaje. Cechuje ją zmienność nastrojów, łatwo przechodzi od płaczu do śmiechu, jest gwałtowna i nie zawsze panuje nad swoimi reakcjami, a reakcja są nieproporcjonalne do bodźców. W kontaktach z dorosłymi również ma trudności, jest uparta narzucająca swoją wolę, często ucieka się do kłamstwa. Aby zrozumieć i wytłumaczyć zachowanie Basi prowadziłam uważną i systematyczną obserwację dziecka oraz poznałam jej środowisko rodzinne. Dziewczynka jest wychowywana w rodzinie pełnej składającej się z dwojga rodziców i dwuletniego brata. Oboje rodzice pracują – prowadzą własną działalność gospodarczą. Rodzice dziecka to ludzie kulturalni, uprzejmi lecz często zdarzają się nieporozumienia między nimi. Matka łatwo ulega Basi i spełnia jej żądania w przeciwieństwie do ojca, który z uwagi na pracę poświęca dziecku bardzo mało czasu. Warunki materialne rodziny są bardzo dobre Basia ma swój pokój, dostateczną ilość książek, zabawek oraz przyborów do rysowania. Zachowanie Basi jest akceptowane przez rodziców, którzy w jej postępowaniu nie zauważają żadnych zaburzeń, chociaż matka wyraża się, że "Nie mam już słów do niej", "Basia jest strasznym wierciochem", "Jak jest w przedszkolu ja mam trochę spokoju".

II. Geneza problemu

     Codzienna obserwacja Basi dostarczała mi coraz to nowych informacji na temat zachowania dziewczynki jej emocji. Była ona jedną z zasadniczych metod jakimi posłużyłam się w celu identyfikacji problemu. Często rozmawiam z matką. Z rozmów tych wynika, że Basia w domu zachowuje się podobnie. Matka często pozostaje sama w domu z dwójką dzieci, codzienne czynności, powtarzające się są nużące i męczące. Dzieci są o siebie zazdrosne. Jest to często przyczyną konfliktów miedzy nimi. W wychowaniu dzieci matka Basi zdana jest na własne siły i pomoc męża. Nadmierna liberalność ojca, chwiejność wymagań matki, brak stałych jasno sprecyzowanych wymagań obojga rodziców (od nadmiernej pobłażliwości do wzmożonego rygoryzmu) te właśnie czynniki leżą u podstaw nadpobudliwości Basi. Według relacji matki zachowanie jej córki uległo zmianie na niekorzyść po przyjściu na świat jej siostry. Konsultowałam problem Basi z innymi nauczycielkami przedszkola, nauczycielką prowadzącą zajęcia z rytmiki, gimnastyki korekcyjnej i logopedii, które także mają kontakt z dzieckiem. Panie potwierdziły moje obawy o nadpobudliwości psychoruchowej u Basi.
      Zachowanie Basi charakteryzuje się zaburzeniami uwagi przejawiającymi się krótkim czasem skupienia uwagi, trudnościami w koncentracji, nieumiejętnością wybrania tego, na czym w danym momencie należy się skupić (np. na wypowiedzi nauczyciela) oraz bardzo łatwym rozpraszaniem się pod wpływem zewnętrznych bodźców (np. wejście kogoś do sali lub przejeżdżający samochód). Ponadto ma problemy z impulsywnością i kontrolą zachowań, wykonuje czynności bez przewidywania, jakie mogą być ich następstwa, ma kłopoty z długoterminowymi i złożonymi pracami. Trudno uczyć się jej z wcześniejszych doświadczeń oraz ogólnych zasad, jest gadatliwa, przerywa innym, nie czeka na swoją kolej w grupowych sytuacjach. Basia jest ciągle w ruchu, który nie wiąże się z wykonywanym przez nią zadaniem, a który jest irytujący i dokuczliwy dla będących wokół osób. Z trudnością pozostaje w jednym miejscu, często biega, wspina się na meble, wierci się na krześle.

III. Znaczenie problemu

     Lektura fachowej literatury z dziedziny psychologii i pedagogiki utwierdziła mnie w przekonaniu, iż tolerowanie tego typu zachowania może prowadzić do pogłębienia się trudności, z jakimi boryka się ta dziewczynka. Uświadomiłam sobie, że należy przyjrzeć się temu problemowi z punktu widzenia środowiska rodzinnego. Należy podjąć działania służące temu, by wzmocnić pozytywnie dziecko zarówno w obszarze działań domu jak i przedszkola.

IV. Prognoza

NEGATYWNA

     Brak odpowiedniego rozpoznania przyczyn, brak współpracy z rodzicami z grupą oraz nie indywidualne podejście od Basi mogą spowodować pogłębianie się problemu.
  • Wzrośnie potrzeba ruchu niezależnie od woli dziecka
  • Nasili się niepokój ruchowy
  • Nie będzie lubiane przez koleżanki, kolegów i nauczycieli
  • Dziecko będzie postrzegane jako niegrzeczne i niedostosowane
  • Dziecko będzie niesprawiedliwie osądzane i oceniane
  • Może być agresywne
  • Wyostrzy się jego wrażliwość
  • Będzie miało poczucie niesprawiedliwości
  • Pogłębią się trudności w koncentracji uwagi
POZYTYWNA
     Ustalenie przyczyn, zrozumienie problemu przez nauczycieli, rodziców i inne dzieci, opracowanie i realizacja planu oddziaływań na dziecko oraz współpraca nauczyciela z rodzicami sprawi, że Basia będzie sprawniej funkcjonowała w środowisku rodzinnym, rówieśniczym, przedszkolnym, a problem nie będzie ulegał nasileniu. W przyszłości zaś dziewczynka nie będzie miała problemów w szkole, a jej ocena będzie adekwatna do możliwości i starań.

V. Propozycja działania

Plan oddziaływań
  • Nawiązać współpracę z rodzicami i innymi nauczycielami przedszkola
  • Zrozumieć przyczyny zachowań i reakcji Basi
  • ustalić zasady oddziaływań na dziecko
  • Podjąć działania umożliwiające Basi dobre funkcjonowanie w środowisku przedszkolnym i domowym oraz zapewnić jej dobry start w szkole.
VI. Wdrażanie oddziaływań i ich efekty
     Problematyczne zachowanie się Basi występuje w trzech sferach: ruchowej, uczuciowej i poznawczej. Aby pomóc dziecku należy uświadomić sobie, że przyczyną wyżej opisanego zachowania dziewczynki nie jest zła wola, tylko wzmożona potrzeba aktywności ruchowej Nie można więc jej za to ani winić, ani karać. Trzeba jej pomóc poprzez stworzenie takich sytuacji, które umożliwią jej w sposób akceptowany społecznie (bez kar czy też groźby) zaspokojenie jej potrzeby. Według takiej zasady powinni współpracować nauczyciele i rodzice.

Planowane oddziaływania w sferze ruchowej:
  • Zapewnić Basi dużo ruchu na powietrzu, rodzice powinni zadbać, aby ich dziecko uczęszczało na zajęcia typu pływanie, biegi, gimnastyka. W zimie: jazdy na saneczkach, nartach, łyżwach; w lecie: spacery, jazda na rowerze, gry z piłką.
  • W przedszkolu dziecko nadpobudliwe powinno mieć więcej okazji niż pozostałe dzieci do wyżycia się ruchowego.
  • W przypadku gdy dziewczynka przyśpiesza wykonanie czynności, aby móc jak najszybciej zająć się czymś innym, warto zaproponować jej rozmowę o tym co akurat wykonała (np. Co narysowałaś? Opowiedz mi co robi ta lalka? A dlaczego ta lalka siedzi przy stoliku?) tak, aby wiedziała, że interesujemy się jej działalnością. To pomaga wytrwać w rozpoczętej czynności, dokończyć ją.
  • Zawczasu przygotować jakąś grę wymagającą aktywności ruchowej. Takich gier jest dużo, polegają one na rzucaniu do celu piłkami lub lotkami. Są to często gry, w których zdobywa się punkty, a więc są one atrakcyjne dla dzieci. Takie postępowanie nauczyciela zapobiegnie konfliktom, to nie Basia odmawia posłuszeństwa, to sama pani kontroluje sytuację i kieruje formą aktywności dziecka.
  • Wiedza o istocie potrzeby ruchu u dziecka pozwoli nauczycielowi wykorzystać jego aktywność w celu przedłużenia czasu trwania spokojnego zajęcia. Można np. podczas jego trwania, poprosić, aby dziecko przyniosło wychowawczyni kredę, kredki, gąbkę, ołówek... W ten sposób tworzy się okazja do chwilowego choćby poruszania się po sali i to za zgodą, a nawet na prośbę nauczycielki.
  • Życzliwe i akceptujące wyjaśnienie dzieciom pewnych odmienności potrzeb Basi pozwoli na ich akceptację.
  • Nie karać Basi zakazem pójścia na dwór czy udziału w zajęciach ruchowych.
Planowane oddziaływania w sferze emocjonalnej:
  • Wszyscy nauczyciele i rodzice powinni zrozumieć przyczyny zachowania się dziecka i reagować na nie spokojnie.
  • Nie reagujemy od razu, dopiero jak opadną emocje dziecka i nasze, zacznijmy z nim rozmowę na temat: dlaczego tak się zachowało, co dla niego było przykre, że tak gwałtownie zareagowało? Spokojnie tłumaczymy jak nie należy postępować. Z góry musimy założyć, że wiele razy będziemy powtarzać nasze tłumaczenia. Ale nasz spokój, po pewnym czasie, przyniesie pozytywne rezultaty.
  • Niezwykle ważna jest atmosfera w domu. Krzyki, napięcie, konflikty są dla dziecka źródłem informacji, że podniesione głosy, kłótnie są normalnym sposobem reagowania, a więc sposobem, w jaki można regulować stosunki między ludźmi. Zatem niewłaściwa atmosfera rodzinna może wzmagać niewłaściwe reakcje dziecka, nie zaś je wyciszać.
Planowane oddziaływania w sferze poznawczej:
  • Nie należy przerywać rozpoczętej przez Basie czynności, a jeśli już z jakichś względów musimy to uczynić, trzeba uprzedzić ją, że za chwilę będzie musiała skończyć zadanie. Starajmy się jednak przyswajać jej zasadę: jeśli coś zaczynam, powinienem to zakończyć.
  • Dziecko, które ma trudności w skupieniu uwagi takie jak Basia, nie powinno mieć zbyt dużo zabawek. Można niektóre z nich schować, wyjęte za kilka miesięcy, będą cieszyć tak jak nowe.
  • Pokój czy kącik zabaw powinien być tak urządzony, aby dziecko łatwo i szybko mogło go uporządkować. Duży wiklinowy kosz, do którego można powrzucać zabawki, doskonale może spełnić to zadanie. A jeżeli dziecko nie chce posprzątać po sobie, pomóżmy mu. Nasza obecność jest często wystarczającą zachętą do uprzątnięcia zabawek.
  • Plan dnia powinien być szczególnie troskliwie przemyślany, tak aby określone czynności (posiłki, spacer, zabawa, pójście spać) powtarzały się codziennie o tej samej porze. Stały rytm dnia jest bardzo ważnym czynnikiem porządkującym czynności dziecka i poprzez wyrabianie nawyków przygotowującym do pracy w okresie szkolnym.
  • Trzeba zaobserwować, przy których zajęciach dziecko ma szczególne trudności w koncentracji. Jeśli nie jest w stanie skupić się na jednym zadaniu, zastanówmy się, czy nie jest ono dla niego trudniejsze niż inne. Obserwowanie takich sytuacji jest bardzo ważne – nauczycielowi w przedszkolu pozwoli postawić hipotezę o kłopotach, jakie dziecko może mieć w przyszłości. Na przykład dziecko, które nie potrafi skoncentrować się na nauce wiersza, być może ma kłopoty w wyodrębnianiu i scalaniu głosek, a to przecież ma istotne znaczenie w nauce czytania i pisania. Dziecko które wybiórczo nie koncentruje się na rysowaniu, może mieć obniżony poziom graficzny, co w przyszłości może decydować o brzydkim piśmie itp.
  • Starajmy się nie krytykować, nie piętnować dziecka za jego problemy, co mogłoby negować jego wartość i utrudnić jego pracę nad sobą.
  • Zauważone dokonania Basi należy chwalić, a tym samym motywować do następnych prób pokonywania trudności.
Efekty:

Po półrocznym okresie wspólnych oddziaływań rodziców i nauczycieli można zaobserwować w zachowaniu dziewczynki wiele zmian na lepsze.
  • Basia nie wyróżnia się spośród innych dzieci podczas zabaw na powietrzu, bardzo rzadko stwarza sytuacje zagrażające bezpieczeństwu własnemu i innych.
  • Podczas zajęć dydaktycznych w przedszkolu potrafi dłużej niż kiedyś koncentrować się na wykonywanym zadaniu wymagającym skupienia uwagi.
  • Basia wtedy kiedy siedzi przez kilka minut zaczyna mimowolnie machać nogami, kręcić się i próbuje zmieniać pozycję swojego ciała.
  • Dzieci w grupie przedszkolnej starają akceptować się Basię taką jaka jest, nie reagują od razu zniechęceniem, złością i nie skarżą na nią za każdym razem, są świadome jej specjalnych potrzeb i próbują zrozumieć niecodzienną sytuację.
  • Dziewczynka rzadziej jest źródłem zamieszania w grupie przedszkolnej.
  • Rzadko bywa agresywna w stosunku do dzieci, nie zdarza jej się niszczyć wytworów prac innych dzieci.
  • Lubi być wyróżniana w grupie, ale nie dąży do tego za wszelką cenę.
  • Mniej impulsywnie reaguje na różne sytuacje emocjonalne.
  • Czasem zdarza jej się kłamać.
     Dużym osiągnięciem, według mnie, jest nawiązanie konstruktywnej i w miarę możliwości systematycznej współpracy z matką Basi. Która po wielu rozmowach zrozumiała inność zachowań swojego dziecka, zaakceptowała je i z wielkim zapałem zaczęła stosować się do moich wskazówek. Pod koniec roku szkolnego, zdecydowałyśmy wspólnie o przeprowadzeniu badania psychologicznego w poradni psychologiczno-pedagogicznej. Wykorzystując wyniki badania i nasze obserwacje dokonamy analizy zachowań Basi, a jeżeli zajdzie taka potrzeba skorygujemy plan naszych oddziaływań.

Opracowała: mgr Edyta Szulc

Umieść poniższy link na swojej stronie aby wzmocnić promocję tej jednostki oraz jej pozycjonowanie w wyszukiwarkach internetowych:

X


Zarejestruj się lub zaloguj,
aby mieć pełny dostęp
do serwisu edukacyjnego.




www.szkolnictwo.pl

e-mail: zmiany@szkolnictwo.pl
- największy w Polsce katalog szkół
- ponad 1 mln użytkowników miesięcznie




Nauczycielu! Bezpłatne, interaktywne lekcje i testy oraz prezentacje w PowerPoint`cie --> www.szkolnictwo.pl (w zakładce "Nauka").

Zaloguj się aby mieć dostęp do platformy edukacyjnej




Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie